Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығы «Сыр сандық өлеңі»

Сабақ тақырыбы: Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығы «Сыр сандық өлеңі»

Мектеп: Шу ауданы, Алға орта мектебі

Уақыты:

Мұғалімнің аты-жөні:Смағұлова Г.Б.

Сынып: 11

Қатысқан оқушылар саны: 10

Қатыспаған оқушылар саны:

Мақсаты:

1.Сәкен Сейфуллин өмірі мен шығармашылығымен, өлеңдерімен таныстыру, тақырыптық, идеялық мазмұнын ашу. Көркемдік ерекшелігіне талдау жасау

2.Оқушылардың креативті (шығармашылық) ойлау дағдылары, топтық жұмыстар кезінде ой-пікірін еркін жеткізу, жүйелі сөйлеу, талдау, дәлелдеу, ұсыныс жасау дағдылары дамиды.

3. Эстетикалық сезімге тәрбиелеу жас ұрпақты қайырымдылыққа, жанашарлыққа, мейірімділікке тәрбиелеу, жаман әдеттен жирендіру

Күтілетін нәтиже:

Қазақ халқының біртуар ақыны Сәкен Сейфуллиннің өлең шебері, халқын сүйген адал ақын екендігі туралы білімге қол жеткізеді, ақынның өлеңдерін талдап туған жерге ,елге,досқа деген махаббатын оқушы сезімімен ұштастыру арқылы оқушы санасында елге ,туған жерге,табиғатқа деген құрмет сезім одан әрі артады.

Әдіс-тәсілдер:

Сын тұрғысынан ойлау стратегиялары, топтық жұмыс, диалогтік әдіс

Жоспар:

Сабақ кезеңдері (Блум таксономиясының ойлау деңгейлері бойынша)

Жоспарланған іс - әрекеттер

Ұйымдастыру кезеңі: .

Тренинг ( Досқа тілек )

Топқа бөлу (Қорапша ішінен әдебиет өкілдерінің есімдерін алып, оның кім екенін анықтап,

«Ақын » , «Жазушы» болып екіге бөлінеді)

Білу

«Жұмбақ сандар»

Бұл кім?

• Оны философ, тарихшы, ойшыл ретінде де танытатын «Үш анық», «Мұсылсандық шарты» атты туындылары, әлеуметтік-ағартушылық арнадағы «Жолсыз жаза», «Қалқаман — Мамыр», «Ләйлі — Мәжнүн» т.б. жыр жинақтары мен поэмалары басылып шыққан. (Шәкәрім)

• Ол әдебиеттің әр түрлі жанрына қалам тартқан қаламгер. Алғашқы кітабы – "Оян, қазақ!" деген атпен Петербург қаласындағы жарық көрген өлең жинағы. Одан кейін 1913 жылы Орынборда "Азамат", ал 1915 жылы "Терме" атты өлеңдер кітаптары басылып шығады. (Міржақып)

• 1913-1918 жылдары өзі ұйымдастырған "Қазақ" газетінің редакторы бола жүріп, кең ауқымды әлеуметтік істер атқарады. Газет бетінде халық өмірінің аса күрделі мәселелерін көтереді. Елді оқу-білімге, ілгері ұмтылуға шақырады. (Мағжан)

• Оның ішінде көптеген өлеңдер, "Қартқожа", "Ақбілек" романдары, "Күнікейдің жазығы" хикаяты мен "Әнші" секілді бірқатар көркем әңгімелері, "Рәбиға", "Мансапқорлар", "Қанапия мен Шәрбану", "Ел қорғаны", "Шернияз" пьесалары, "Нұр күйі" поэмасы, сондай-ақ бірсыпыра сын мақалалар мен аудармалары бар. (Жүсіпбек)

Ол – лирикалық өлеңдермен қатар бірнеше көркем поэмалар жазған ақын. Атап айтқанда, "Қойлыбайдың қобызы", "Батыр Баян", "Қорқыт", т.б. поэмалары ақын талантының ерекше қырын танытады. (Мағжан«Жұмбақ сандар»

Бұл кім?

• Оны философ, тарихшы, ойшыл ретінде де танытатын «Үш анық», «Мұсылсандық шарты» атты туындылары, әлеуметтік-ағартушылық арнадағы «Жолсыз жаза», «Қалқаман — Мамыр», «Ләйлі — Мәжнүн» т.б. жыр жинақтары мен поэмалары басылып шыққан. (Шәкәрім)

• Ол әдебиеттің әр түрлі жанрына қалам тартқан қаламгер. Алғашқы кітабы – "Оян, қазақ!" деген атпен Петербург қаласындағы жарық көрген өлең жинағы. Одан кейін 1913 жылы Орынборда "Азамат", ал 1915 жылы "Терме" атты өлеңдер кітаптары басылып шығады. (Міржақып)

• 1913-1918 жылдары өзі ұйымдастырған "Қазақ" газетінің редакторы бола жүріп, кең ауқымды әлеуметтік істер атқарады. Газет бетінде халық өмірінің аса күрделі мәселелерін көтереді. Елді оқу-білімге, ілгері ұмтылуға шақырады. (Мағжан)

• Оның ішінде көптеген өлеңдер, "Қартқожа", "Ақбілек" романдары, "Күнікейдің жазығы" хикаяты мен "Әнші" секілді бірқатар көркем әңгімелері, "Рәбиға", "Мансапқорлар", "Қанапия мен Шәрбану", "Ел қорғаны", "Шернияз" пьесалары, "Нұр күйі" поэмасы, сондай-ақ бірсыпыра сын мақалалар мен аудармалары бар. (Жүсіпбек)

Ол – лирикалық өлеңдермен қатар бірнеше көркем поэмалар жазған ақын. Атап айтқанда, "Қойлыбайдың қобызы", "Батыр Баян", "Қорқыт", т.б. поэмалары ақын талантының ерекше қырын танытады. (Мағжан

Ой шақыру.

• «Үш бәйтерек» деп кімді атаймыз?

- Кімнің өлеңі?- Сәкеннің әні «Тау ішінде »Осы өлең жолдары туралы не айтар едіңдер?

- Жемісі үзілмей келген жиырма жылдық ақын жолы жеңіл жол емес.
Күш- қуат, ой-сезім, істегі нәр атаулының барлығын қуаныш пен күйініш, қиналу мен тебірену араларында, жалындай жанып ортаға салған жылдар.
Бұл жолға барлық жас қуаты, өмірлік бейнеті, жүрек қаны сарп етілген.
осы күйді әсіресе Сәкен басынан мол кешті.

Мұхтар Әуезов

-- Бүгінгі сабағымызға арқау болып отырған, ел десе еміренген қазақтың біртуар ақыны ,қоғам қайраткері,жазушы,драмтург Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен «Сыр сандық »өлеңін оқып талдауға арналады.

-Олай болса алдымызға қандай мақсат қоямыз?

Сәкен Сейфуллиннің өмірінен мәлімет алу, «Сыр сандық »

өлеңінің мазмұнымен танысып, тақырыбын ашу

Табыс критерийлері:

1.Мәтінмен жұмыс.

2.Постер қорғау

3.Өлең шумақтарын оқып танысу

4..Шығармашылық жұмыс

Ғалымдар пікірі жазылған слайдтар.

Т ү с і н у

Мақсаты: Ақынның өмірінің негізгі түйіні туралы білімді игерту.

Күтілетін нәтиже:

1тапсырма

Мәтінді оқи отырып Сәкен Сейфуллиннің қырларын танып білу

І топ ІІ топ

Сәкеннің

өмір

жолы

Сәкеннің әдебиет әлемі

Бас бармақ арқылы бағалау

Қ о л д а н у

Мақсаты: Өлеңдерінің мазмұнын кеңейту.

Күтілетін нәтиже: -өлеңдерін ажыратады

.

Семантикалық карта

Таратпа қағаздар

Қалыптастырушы бағалау

Т а л д а у

Мақсаты:

« Сыр сандық», өлеңінің құрылысына қарай талдай білуге үйрету.

Күтілетін нәтиже: -өлеңнің тақырыбы мен идеясы туралы пікір алмасады;

-өлең құрылысын талдайды;

Жалпы тапсырма: «Сыр сандық» өлеңіне әдеби-теориялық талдау

Өлең атауы:

1. Тақырыбы:

2. Идеясы:

3. Жанр түрі

4. Шумақ саны:

5. Тармақ:

6. Буын саны:

7. Бунағы:

8. Ұйқас түрі:

Сызбалар,

үлестірмелі материалдар.

Ж и н а қ т а у

Мақсаты: ойын жазбаша жеткізуге баулу.

Күтілетін нәтиже: ойын әсерлі жазбаша жеткізеді

І топ

Жылдар жауабын тап

ІІ топ Баламалы тесті
Сұрақтың жауабын «Иә» немесе «Жоқ» сөздері арқылы белгілеу

1. «Түрмеден қашып шыққанда» С.Сейфуллиннің туындысы?

ия жоқ

2. «Қараш-қараш» С.Сейфуллиннің повесі

ия жоқ

3. «Аққудың айрылуы» - С.Сейфуллиннің махаббат туралы романтикалық поэмасы

ия жоқ

4. «Кім жазықты?» С.Сейфуллиннің поэмасын белгілеңіз.

ия жоқ

5. С.Сейфуллиннің тұңғыш өлеңдер жинағы «Өткен күндер» деп аталады?

ия жоқ

үлестірмелі материалдар.

Б а ғ а л а у

Мақсаты: бұған дейінгі ойларын тұжырымдау.

Күтілетін нәтиже: -өзіндік ой қорытады; - сыни ойланады; -өз пікірін бүгінгі өмірмен байланыстырады.

Сен қалай ойлайсың? Сәкеннің өмірі қандай жолмен өтті? Оның көксеген арманы бүгінде орындалды ма?

Қорытынды

Үйге тапсырма:

Рефлексия. «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі

• Сабақ ұнады ма?

• Сабақ бойынша өзіңізге қажет мәліметтерді таптыңыз ба?

• Бүгінгі тақырып сіздер үшін қандай маңызы бар деп ойлайсыздар?

Сәкен Сейфуллиннің «Сыр сандық»өлеңін жаттау. «Жыр сұңқары -Сәкен» тақырыбына эссе жазу

Сабақ тақырыбы: І.Жансүгіровтың өмірі мен

« Ағынды менің Ақсуым», «Жетісу суреттері»

Мектеп: Шу ауданы, Алға орта мектебі

Уақыты:

Мұғалімнің аты-жөні:Смағұлова Г.Б.

Сынып: 11

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Мақсаты:

1.І.Жансүгіров. өмірі мен шығармашылығымен, өлеңдерімен таныстыру, тақырыптық, идеялық мазмұнын ашу. Көркемдік ерекшелігіне талдау жасау«Ағынды менің Ақсуым», «Жетісу суреттері» өлеңдерін оқыта отырып, мазмұнына талдап мағынаны ажырата отырып, өлеңнің идеясын ашқызу.

2.Оқушылардың креативті (шығармашылық) ойлау дағдылары, топтық жұмыстар кезінде ой-пікірін еркін жеткізу, жүйелі сөйлеу, талдау, дәлелдеу, ұсыныс жасау дағдылары дамиды.

3. Эстетикалық сезімге тәрбиелеу жас ұрпақты қайырымдылыққа, табиғатты сүюге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

Қазақ әдебиетінің барлық жанрларында қалам тартып, елеулі туындылар берген қазақ халқының дарынды ақыны І.Жансүгіров өлең шебері, халқын сүйген адал ақын екендігі туралы білімге қол жеткізеді, ақынның өлеңдерін талдап туған жерге ,елге,досқа деген махаббатын оқушы сезімімен ұштастыру арқылы оқушы санасында елге ,туған жерге,табиғатқа деген құрмет сезім одан әрі артады.

Әдіс-тәсілдер:

Сын тұрғысынан ойлау стратегиялары, топтық жұмыс, диалогтік әдіс

Жоспар:

Сабақ кезеңдері (Блум таксономиясының ойлау деңгейлері бойынша)

Жоспарланған іс - әрекеттер

Ұйымдастыру кезеңі: .

Тренинг ( Менің елім.. )

Топқа бөлу Өлең тақырыбы бойынша « Ағынды менің Ақсуым», «Жер жаннаты-Жетісу»

Т ү с і н у

Мақсаты: Ақынның өмірінің негізгі түйіні туралы білімді игерту.

Күтілетін нәтиже:

1тапсырма

Мәтінді оқи отырып Ілияс Жансүгіровтың әр қырынан танып білу

І топ ІІ топ

Ілиястың

әдебиет әлемі

Ілиястың

өмір

жолы

Бас бармақ арқылы бағалау

Топпен жұмыс

Қ о л д а н у

Мақсаты: Өлеңдерінің мазмұнын кеңейту.

Күтілетін нәтиже: -өлеңдерін ажыратады

І топ «Ағынды менің Ақсуым» өлеңін оқи отырып түсініксіз сөздердің мағынасын тауып,өлең мазмұнына қарай сурет сал

І топ «Жетісу суреттері » өлеңіндегі эпитетті тауып, өлең мазмұнына қарай сурет сал.

Таратпа қағаздар

Қалыптастырушы бағалау.

Жұптық жұмыс жұмыс

Т а л д а у

Мақсаты:

« Сыр сандық», өлеңінің құрылысына қарай талдай білуге үйрету.

Күтілетін нәтиже: -өлеңнің тақырыбы мен идеясы туралы пікір алмасады;

-өлең құрылысын талдайды;

Сауал-тапсырма

1. Өлеңде қандай мезгілдер суреттелген?

2. Су екпіні, молдығын көрсететін сөз тіркестері

3. Тыныштық белгісін сипаттайтын сөздер

4. Жансызға жан бітіретін бейнелі сөздер

5. Мәтінде кездесетін өсімдік атаулары

6. Жәндіктер атаулары бар ма?

7. «Жетісу суреттері»өлеңі қандай лирикаға жатады?

Сызбалар,

үлестірмелі материалдар.

Жеке тапсырма

Ж и н а қ т а у

Мақсаты: ойын жазбаша жеткізуге баулу.

Күтілетін нәтиже: ойын әсерлі жазбаша жеткізеді

«Жер жаннаты -Жетісу» эссе

«Ыстық орындық»

Б а ғ а л а у

Мақсаты: бұған дейінгі ойларын тұжырымдау.

Күтілетін нәтиже: -өзіндік ой қорытады; - сыни ойланады; -өз пікірін бүгінгі өмірмен байланыстырады.

Сен қалай ойлайсың? Сәкеннің өмірі қандай жолмен өтті? Оның көксеген арманы бүгінде орындалды ма?

Қорытынды

Үйге тапсырма:

Рефлексия. «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі

• Сабақ бойынша өзіңізге қажет мәліметтерді таптыңыз ба?

• Бүгінгі тақырып сіздер үшін қандай маңызы бар деп ойлайсыздар?

І. Жансүгіровтің «Жетісу суреттері»өлеңін жаттау.