- Сабақтың тақырыбы: Республиканың мемлекеттік тәуелсіздікке ие болуы, оның Қазақстан халқы үшін тарихи маңызы.
- Сабақтың мақсаты: Оқушыларды Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздікке ие болу тарихымен және Қазақстанның даму бағдарымен қысқаша таныстыру.
- Уақыты: 45 минут.
- Өткізілетін орны: 10 сынып, БӘД бөлмесі.
- Көрнекілік құралдар: АӘД оқулығы.
- Өтілетін күні:
- Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі – 3 минут.
Взвод командирі оқушыларды сапқа тұрғызады, оқытушыға рапорт береді, амандасу, түгендеу, оқушылардың сырт көрінісін тексеру.
ә) Өтілген тақырыпты сұрау кезеңі – 10 минут.
- ҚР-ның мемлекеттік құрылымы туралы айтыңдар.
- ҚР егемендігі қандай белгілермен сипатталады?
- Қазақстанның әскери саясаттағы жалпы принциптерін атаңдар.
- ҚК-ің ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі рөлі қандай?
- ҚР ҚК құрылысының даму және реформалау кезеңдерін атап шығыңдар.
- ҚР ҚК құрылымын дамыту және реформалаудың бірінші және екіші кезеңінде қандай міндеттер шешілді.
- ҚР ҚК құрылымын дамыту және реформалаудың үшінші кезеңінде
атқарылатын міндеттер мен мақсаттар туралы айтыңдар.
б) Негізгі бөлім – 22 мин.
Республиканың мемлекеттік тәуелсіздікке ие болуы, оның Қазақстан халқы үшін тарихи маңызы. Егемен Қазақстанның даму перспективалары.
РЕСПУБЛИКАНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ТӘУЕЛСІЗДІККЕ ИЕ БОЛУЫ, ОНЫҢ
ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫ ҮШІН ТАРИХИ МАҢЫЗЫ.
1991 жылдың 16 желтоқсанында Қазақстанның Жоғары Кеңесі халықтың еркін білдіре отырып, өзін-өзі айқындау құқын нақтылай түсіп, құқықтық мемлекет құра отырып және бейбітсүйгіш саясатты жүзеге асыра отырып, Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігін жариялады.
Біздің бабаларымыз ежелден солтүстігі мен оңтүстігі екі ұлы державамен шектесетін алып аумақты мекен еткен. Ұлтты сақтау үшін қазақ хандарына икемді саясат жүргізуге тура келді. Мұндай дипломатияның даналығы мен көрегенділігінің жарқын үлгісі – Отанының тағдыры мен тарихи келешегіне алаңдаған Әбілқайыр, Абылай хандардың әрекеті болды. Қазақ даласының солтүстіктегі көршімен тығыз байланыста болуы көптеген әлеуметтік-саяси төңкерістерге қарсы тұруға, бабалардың салт-дәстүрі мен туған тілін сақтап қалуға көмектесті.
1936 жылы КСРО құрамындағы одақтас мемлекет болған Қазақстан қағаз жүзінде мемлекеттік тәуелсіздіктің барлық нышандарын алды. Бірақ ол бостандық тек елес қана еді де, ал мемлекеттік нышандар тоталитаризмнің шынайы бет жүзін бүркемелеген перде ғана болатын.
Жаппай аштыққа ұшырау, қазақтардың өз тарихи Отанынан көшіп кетуіне ықпал еткен сталиндік ұжымдастыру шаралары қасіретті із қалдырды. С. Сейфуллин, Б. Майлин, І. Жансүгіров секілді қазақ зиялыларының көрнекті өкілдері мен қазақ халқының басқа да 65 мың ұл-қыздары сталиндік репрессияның құрбаны болды.
Тоталитаризм тақсіретін халықпен бірге қазақтың жер-суы да тартты. Біз бүгін Абайдың туған жері – ядролық жарылыстан тозған Семей аймағын, тартылып бара жатқан Арал теңізін, басқа да экологиясы нашар аумақтарды еске алмай өте алмаймыз. Қазақстан Кеңестік орталықтың дәстүрлі ауыл шаруашылығы – шикізат көзі ретінде қарастырылды.
Қайда не егу керек, қандай құрылыс салу қажет, қалай өмір сүріп, қай тілде сөйлеу керек, Қазақстанның жоғары билік органдарына кадр орналастыру сияқты мәселені шешу құқы орталықтың ғана құзырында болды.
Алматы мен Қазақстанның бірқатар облыстарын қамтыған 1986 жылғы желтоқсан оқиғасы – қайта құру жылдарындағы Кеңестер Одағындағы алғашқы демократиялық дүмпу еді. Желтоқсан оқиғасы құқықтық мемлекет идеяларын жақтайтын жас демократия мен әкімшілік - әміршілік жүйе арасындағы қақтығыс еді.
1987-1988 жылдары елде тоталитаризм рухының өзін және мықты орталықтандыру жүйесін бұзбайынша, қайта құруды әрі қарай жалғастыруға мүмкін болмай қалды. Мұны сезінуде халық депутатарының 1 съезі шешуші рөл атқарды.
1989 жылдың шілдесінде Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің ХV Пленумында ашық жариялылық жағдайында Республика партия ұйымының бірінші хатшылығына Н. Ә. Назарбаев сайланды. 1991 жылдың аяғында Қазақстан тарихында тұңғыш рет бүкілхалықтық тіклей дауыс беру арқылы Республика Президенті болып Н. Ә. Назарбаев сайланды.
Қазақ КСР-ы Жоғарғы Кеңесі 1990жылдың 25 қазанында Қазақ КСР-ның мемлекеттік егемендігі туралы декларация қабылдады. «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Жоғарғы Кеңес қабылдаған,1991жылдың 16желтоқсанынан бастап күшіне енген конституциялық заң Қазақстанның тәулсіз, демократиялық және құқықтық мемлекет екенін нақты айқындады.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Заңда: «Қазақстан Республикасы – тәуелсіз, демократиялық және құқықтық мемлекет. Ол өз аумағында толыққанды билік жүргізе алады, ішкі және сыртқы саясатты дербес анықтайды» делінген.
Осылайша, қазір Қазақстанның өз еркімен халықаралық аренаға шығуға, болашаққа барлық өркениетті елдер жүрген жолымен қадам басуға құқығы бар.
2006 жылдың 18 қаңтарында Елбасы Н. Ә. Назарбаев Парламент палаталарының бірлескен отырысында Қазақстанды таяудағы он жылда дүние жүзіндегі бәсекеге қабілетті 50 елдің біріне айналдырудың стратегиясы, оны жүзеге асырудың алты басымдығы туралы Жолдау жасады.
Өткен жылдарда біздің мемлекетіміз басты мәселені – бүкіл әлем мойындаған тәуелсіз, дербес мемлекет құру міндетін шешті. Оның қауіпсіздігінің кепілі – ҚК, Ішкі істер министрлігінің, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскері мен әскери құрылымдары, Төтенше жағдайлар жөніндегі министрлік пен Республикалық ұлан болды.
в) Қорытынды бөлім – 10 мин.
Сұрақтар мен тапсырмалар:
- Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздікке ие болу тарихын қысқаша айтып беріңдер.
- Егемен Қазақстанның даму бағдары қандай?
Бастапқы әскери даярлық пәнінің ұйымдастырушы оқытушысы: _____________ ______________