Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а ?аза?стан халы?тарын? Ассамблеясы жайлы білім беру, ?аза?станда т?рып жат?ан халы?тарды? ???ы?тары мен бостанды?тарын ??рметтеуге т?рбиелеу.
?лт саясатында?ы ма?ызды м?селені? бірі – азаматты? татулы? пен ?лтаралы? келісімді ?амтамасыз ету. Б?л келісім халы?тарды? экономикалы? те?дігін, саяси ж?не м?дени дамуын, ?зара досты?ты, ?лтты? м?дделер мен ?лтты? ерекшеліктерді, тілдерді? бір-біріне деген ??рметін ?амтамасыз етеді.
1997 жылы «?аза?стан Республикасында?ы тіл туралы» За? ?абылданды. Конституцияны? бірінші б?ліміні? 7 – бабында «?аза?стан Республикасында?ы Мемлекеттік тіл – ?аза? тірі. Мемлекеттік ?йымдарда ж?не жергілікті ?зін-?зі бас?ару органдарында орыс тілі ресми т?рде ?аза? тілімен те? ?олданылады» деп т?жырымдал?ан.
?тпелі кезе?дегі саяси ж?мысты? ?зегі – бірігу, ?о?амды? процесс ж?не ?леуметтік серіктестік. Бізді? ма?сатымыз – д?ниеж?зілік ?о?амдасты?ты? ажырамас б?ліміне айналу, ?аза? мемлекетіні? б?лжымас негізін ны?айту, демократиялы? ?о?ам мен ???ы?ты? мемлекет ??ру, конституцияны? принциптері мен ережелерін іске асыру. Міне, сонды?тан да Ата За?ны? ?рбір ?а?идасы, ?рбір т?жырымы, ?рбір бабы ?лт проблемасымен ты?ыз байланысты.
?рбір ?лтты? ?з ерекшелігі бар. Сонды?тан ?лтты? ?атынасты жан-жа?ты дамыта отырып, ?рбір ?лтты?, халы?ты? ?зіні? тарихи ?алыптас?ан д?ст?рлері мен ?дет-??рыптарын, салт-сана ж?йелерін байыта т?суге толы? жа?дай жасалынады. М?ны бізді? республикамызды мекендеуші ?лттарды? ?кілдері ?здеріні? к?нделікті т?рмысында сезінуде. Оларды? ?з тілінде о?у?а, білім алу?а, т?рлі ?о?амды? ?йымдарды ??ру?а ???ы?ты екені Конституцияда былай жазыл?ан: «?аза?стан республикасыны? азаматтарына, ?лтына, жынысына, тіліне, ?леуметтік, м?ліктік ж?не лауазымды? жа?дайына, ?леуметтік ?о?амды? бірлестікке м?шелігіне, сондай-а? б?рын бостанды?тар те?дігіне кепілдік берілді. Азаматтарды кемсітушілікті? кез келген т?ріне тыйым салынады» делінген. Б?л ?а?идалар ?лтаралы? м?дениетті?, оны ж?ргізуді? б?лжымас негізі.
Б?гінгі ?аза?станда ?лтаралы? даму?а толы? м?нді а?паратты? ке?істік жасалын?ан. 1998 жылы Республикада – 1425 газет шы?арылды, оларды? орыс тіліндегісі – 581, орыс-?аза? тіліндегісі – 514, орыс, ?аза?, ж?не бас?а тілдердегісі – 330, журналдарды? орыс тілінде шы?атыны – 147, ?аза? тіліндегісі – 49, орыс, ?аза? ж?не бас?а тілдерде шы?атыны -64. Ана тілінде (?аза?, орыс, ?збек, ?й?ыр, т?жік, украин ж?не неміс) с?йлейтін балалар ба?шасында 426 мы? бала т?рбиеленеді. Аз ?лт ?кілдері ?шін ?йымдастырыл?ан 14 мактепте о?у ана тілінде ?ткізіледі.
?аза?стан мемлекеті барлы? ?лтты? м?дениетті? дамуына те? ???ы? берген. Республикада ?аза? ж?не орыс тілдерінен бас?а ?й?ыр, к?ріс, немістерді? де к?сіби театрлары ж?мыс істейді, 500-ден астам ?лтты? к?ркем?нер ?жымдары бар.
Т?рлі ?лттарды? ?кілдері мемлекеттік бас?ару ?йымдарында да ж?мыс істейді. Президент ?кімшелегенде ?аза?, орыс, украин, беларусь, к?ріс, ?й?ыр, татар ж?неболгар ?ызметкерлер ж?мыс істейді. ?кімет ??рамында 8 ?аза?, соншалы?ты орыс, украиндар бар, бір татар, бір ?й?ыр бар.
1995 жылы 1 наурызда Республикада ?аза?стан халы?тарыны? ассамблеясы ??рылды – ол жа?а жа?дайда ?лт саясатын іске асыратын б?рын со?ды болма?ан, ерекше ?о?амды? институт. Ол 27 республикалы? ж?не айма?ты? бірліктерді, 250-ден астам ?лтты?-м?дени орталы?тарды ?амтиды.
Ассамблея?лтаралы? бірлік пен келісімді жасау?а ж?не оны ны?айту?а ?лкен ?лес ?осуда. Оны? іс-?рекетіні? негізгі ба?ыттары – ?лт саясаты саласында?ы жа?а за?дарды сараптау?а ?атынасу; ?лтты? тілді, м?дениетті, ?дет-??рыпты ?айта туындататын республикалы? ж?не айма?ты? м?дени орталы?тармен ж?мыс істеу; б??аралы? а?парат ??ралдарын, ?аза?стан Республикасы халы?тарыны? ана тіліндегі ?дебиеттерін шы?аруды ?йымдастыру; шетелдердегі ?аза? диаспорымен ж?не этникалы? топтарды? ?з отанымен байланысын ?йымдастыру; аз ?лттарды? у?кілдеріні? ?з тілінде білім алуына к?мектесу, т.б.
Ассамблея республика халы?тарыны? м?дени жа?ынан ?айта туындау ж?не даму ісіне ?лкен ?лес ?осуда. ?лтты? –м?дени орталы?тарды? ж?мысы жандана т?сті. Наурыз мейрамы, неміс ж?не к?ріс м?дениеті, татар сабантойы т.б. б?кілхалы?ты? сипат алды.
Т???ыш рет д?н?андар мен курдтарды? форумы – мекемелері республика де?гейінде ?ткізілді. ?й?ыр жастарыны? бірінші, неміс балалар шы?армашылы?ыны? республикалы? фестивалі ?ткізілді. Жамбыл облысы ?ордай ауданыны? масанчи селосында д???ан тарихыны? музйі ж?мыс істейді. Алматыда – т?ріктерді? ?мірін баяндайтын кітап шы?арылды. ?аза?стан халы?тарыны? энциклопедиясы дайындалды. Диаспорлар тілдеріндегі ?дебиетті сататын «Отан» д?кені ?з ж?мысын ?айта бастады. ?аза?станны? белгілі ?о?ам есімдерін еске алу ж?не мерей тойын ?ткізу туралы армян ж?не д?н?ан м?дени орталы?ыны? ?сыныстары ?абылданды.
Павлодар, Семей, Жамбыл, ?скемен, Петропавл, К?кшетау ж?не бас?а ?алаларда кіші Ассамблеяны? ж?мысшы органына мемлекеттік м?ртебе берілді. Б?л ?лтты? – м?дени орталы?ты? к?лемді проблемаларды шешуіне м?мкіндік берді, оларды? ?айсы біреулері бойынша ?кімет де?гейінде шешім ?абылдануда.
?лтты? – м?дени орталы?тар?а ?аражатты? к?мек беретін республикалы? ?ор ??рылды, оны? филиалдары барлы? облыстарда ж?мыс істеуде. Ассамблея халы?ты? дипломатияны? органына айналды. Ол диаспораларды? тарихи отанымен байланысын ?амтамасыз етуде. Соны? н?тижесінде ресей мен Беларусьте ?аза? студенттеріні? саны к?беюде. ?ыр?ыз хал?ыны? Ассамблеясымен байланысы к?шейі т?сті. Ассамблея т?жірибесін ТМД елдері зерттеуде.
Ассамблея ?сынысымен республикамызды? барлы? жо?ары о?у орындарында этникалы? аз топтарды? балалары же?ілдікпен ?абылданады. 1995-1998 жылдар аралы?ында оларды? саны 12-ден 17,7 пайыз?а артты. 1995 жылдан бері республиканы? жо?ары о?у орындарына аз ?лтты? топтарды? 4600 баласы ?абылданды. Б?л ма?ызы ?лкен саяси шара болып отыр.
Жа?а ?аза?стан азаматты?ыны? ?алыптасуы к?кейтесті м?селені? біріне айналды. Біз саяси ж?не азаматты? бірлікке ?мтыламыз ж?не ?аза?стан халы?тарыны? ?рт?рлі азаматтарыны? бірлігі болуы ?ажет. ?аза?тар мемлекет ??рушы этносты? р?л ат?арады. ?аза?станны? т?уелсіздігі – ?аза?ты? та?дыр берген сыйы емес, ?зіні? т?бегейлі жерінде мемлекет ??ру ???ы?ы. М?ндай тарихи ж?не саяси шынды??а ешкім де к?м?ндана алмайды.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«"Ассамблея ?аза?стан" »
с.Семеновка
№11негізгі мектебі
Тақырыбы:
Дайындаған: Тұрғалиева А.А
Сабақтың тақырыбы: Қазақстан халықтарының Ассамблеясы.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Қазақстан халықтарынң Ассамблеясы жайлы білім беру, Қазақстанда тұрып жатқан халықтардың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекіліктері: сабақтың тақырыбы, нақыл сөздер жазылған плакаттар.
1995 жылы 1 наурыз
Ұлт саясатындағы маңызды мәселенің бірі – азаматтық татулық пен ұлтаралық келісімді қамтамасыз ету. Бұл келісім халықтардың экономикалық теңдігін, саяси және мәдени дамуын, өзара достықты, ұлттық мүдделер мен ұлттық ерекшеліктерді, тілдердің бір-біріне деген құрметін қамтамасыз етеді.
1997 жылы «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» Заң қабылданды. Конституцияның бірінші бөлімінің 7 – бабында «Қазақстан Республикасындағы Мемлекеттік тіл – қазақ тірі. Мемлекеттік ұйымдарда және жергілікті өзін-өзі басқару органдарында орыс тілі ресми түрде қазақ тілімен тең қолданылады» деп тұжырымдалған.
Өтпелі кезеңдегі саяси жұмыстың өзегі – бірігу, қоғамдық процесс және әлеуметтік серіктестік. Біздің мақсатымыз – дүниежүзілік қоғамдастықтың ажырамас бөліміне айналу, қазақ мемлекетінің бұлжымас негізін нығайту, демократиялық қоғам мен құқықтық мемлекет құру, конституцияның принциптері мен ережелерін іске асыру. Міне, сондықтан да Ата Заңның әрбір қағидасы, әрбір тұжырымы, әрбір бабы ұлт проблемасымен тығыз байланысты.
Қазақстанда жүргізіліп жатқан саясат – көп ұлтты халқымызды өзара жақындастыру, олардың қарым қатынастарын, достығын нығайту.
Әрбір ұлттың өз ерекшелігі бар. Сондықтан ұлттық қатынасты жан-жақты дамыта отырып, әрбір ұлттың, халықтың өзінің тарихи қалыптасқан дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын, салт-сана жүйелерін байыта түсуге толық жағдай жасалынады. Мұны біздің республикамызды мекендеуші ұлттардың өкілдері өздерінің күнделікті тұрмысында сезінуде. Олардың өз тілінде оқуға, білім алуға, түрлі қоғамдық ұйымдарды құруға құқықты екені Конституцияда былай жазылған: «Қазақстан республикасының азаматтарына, ұлтына, жынысына, тіліне, әлеуметтік, мүліктік және лауазымдық жағдайына, әлеуметтік қоғамдық бірлестікке мүшелігіне, сондай-ақ бұрын бостандықтар теңдігіне кепілдік берілді. Азаматтарды кемсітушіліктің кез келген түріне тыйым салынады» делінген. Бұл қағидалар ұлтаралық мәдениеттің, оны жүргізудің бұлжымас негізі.
Бүгінгі Қазақстанда ұлтаралық дамуға толық мәнді ақпараттық кеңістік жасалынған. 1998 жылы Республикада – 1425 газет шығарылды, олардың орыс тіліндегісі – 581, орыс-қазақ тіліндегісі – 514, орыс, қазақ, және басқа тілдердегісі – 330, журналдардың орыс тілінде шығатыны – 147, қазақ тіліндегісі – 49, орыс, қазақ және басқа тілдерде шығатыны -64. Ана тілінде (қазақ, орыс, өзбек, ұйғыр, тәжік, украин және неміс) сөйлейтін балалар бақшасында 426 мың бала тәрбиеленеді. Аз ұлт өкілдері үшін ұйымдастырылған 14 мактепте оқу ана тілінде өткізіледі.
Қазақстан мемлекеті барлық ұлттық мәдениеттің дамуына тең құқық берген. Республикада қазақ және орыс тілдерінен басқа ұйғыр, кәріс, немістердің де кәсіби театрлары жұмыс істейді, 500-ден астам ұлттық көркемөнер ұжымдары бар.
Түрлі ұлттардың өкілдері мемлекеттік басқару ұйымдарында да жұмыс істейді. Президент әкімшелегенде қазақ, орыс, украин, беларусь, кәріс, ұйғыр, татар жәнеболгар қызметкерлер жұмыс істейді. Үкімет құрамында 8 қазақ, соншалықты орыс, украиндар бар, бір татар, бір ұйғыр бар.
1995 жылы 1 наурызда Республикада Қазақстан халықтарының ассамблеясы құрылды – ол жаңа жағдайда ұлт саясатын іске асыратын бұрын соңды болмаған, ерекше қоғамдық институт. Ол 27 республикалық және аймақтық бірліктерді, 250-ден астам ұлттық-мәдени орталықтарды қамтиды.
Ассамблеяұлтаралық бірлік пен келісімді жасауға және оны нығайтуға үлкен үлес қосуда. Оның іс-әрекетінің негізгі бағыттары – ұлт саясаты саласындағы жаңа заңдарды сараптауға қатынасу; ұлттық тілді, мәдениетті, әдет-ғұрыпты қайта туындататын республикалық және аймақтық мәдени орталықтармен жұмыс істеу; бұқаралық ақпарат құралдарын, Қазақстан Республикасы халықтарының ана тіліндегі әдебиеттерін шығаруды ұйымдастыру; шетелдердегі қазақ диаспорымен және этникалық топтардың өз отанымен байланысын ұйымдастыру; аз ұлттардың уәкілдерінің өз тілінде білім алуына көмектесу, т.б.
Ассамблея республика халықтарының мәдени жағынан қайта туындау және даму ісіне үлкен үлес қосуда. Ұлттық –мәдени орталықтардың жұмысы жандана түсті. Наурыз мейрамы, неміс және кәріс мәдениеті, татар сабантойы т.б. бүкілхалықтық сипат алды.
Тұңғыш рет дұнғандар мен курдтардың форумы – мекемелері республика деңгейінде өткізілді. Ұйғыр жастарының бірінші, неміс балалар шығармашылығының республикалық фестивалі өткізілді. Жамбыл облысы Қордай ауданының масанчи селосында дұңған тарихының музйі жұмыс істейді. Алматыда – түріктердің өмірін баяндайтын кітап шығарылды. Қазақстан халықтарының энциклопедиясы дайындалды. Диаспорлар тілдеріндегі әдебиетті сататын «Отан» дүкені өз жұмысын қайта бастады. Қазақстанның белгілі қоғам есімдерін еске алу және мерей тойын өткізу туралы армян және дұнған мәдени орталығының ұсыныстары қабылданды.
Павлодар, Семей, Жамбыл, Өскемен, Петропавл, Көкшетау және басқа қалаларда кіші Ассамблеяның жұмысшы органына мемлекеттік мәртебе берілді. Бұл ұлттық – мәдени орталықтың көлемді проблемаларды шешуіне мүмкіндік берді, олардың қайсы біреулері бойынша үкімет деңгейінде шешім қабылдануда.
Ұлттық – мәдени орталықтарға қаражаттық көмек беретін республикалық Қор құрылды, оның филиалдары барлық облыстарда жұмыс істеуде. Ассамблея халықтың дипломатияның органына айналды. Ол диаспоралардың тарихи отанымен байланысын қамтамасыз етуде. Соның нәтижесінде ресей мен Беларусьте қазақ студенттерінің саны көбеюде. Қырғыз халқының Ассамблеясымен байланысы күшейі түсті. Ассамблея тәжірибесін ТМД елдері зерттеуде.
Ассамблея ұсынысымен республикамыздың барлық жоғары оқу орындарында этникалық аз топтардың балалары жеңілдікпен қабылданады. 1995-1998 жылдар аралығында олардың саны 12-ден 17,7 пайызға артты. 1995 жылдан бері республиканың жоғары оқу орындарына аз ұлттық топтардың 4600 баласы қабылданды. Бұл маңызы үлкен саяси шара болып отыр.
Жаңа Қазақстан азаматтығының қалыптасуы көкейтесті мәселенің біріне айналды. Біз саяси және азаматтық бірлікке ұмтыламыз және Қазақстан халықтарының әртүрлі азаматтарының бірлігі болуы қажет. Қазақтар мемлекет құрушы этностық рөл атқарады. Қазақстанның тәуелсіздігі – қазақтың тағдыр берген сыйы емес, өзінің түбегейлі жерінде мемлекет құру құқығы. Мұндай тарихи және саяси шындыққа ешкім де күмәндана алмайды.
