Просмотр содержимого документа
«Қазақ тілі: Сын есім»
Сынып: 6
Пәні: қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Сын есім
Мақсаты:
а)Білімділік::Оқушылардың сын есім туралы түсініктерін бекіту, мағынасы қарай топтай білуді үйрету, негізгі және туынды сын есім туралы түсініктерін қалыптастыру, туынды сын есімдердің түбірі мен қосымшасын ажырата білуді, сөздерге жұрнақ жалғау арқылы туынды сын есім жасай білуді үйрету.
ә)Дамытушылық: Сын есімнің түрлерін өзіне тән белгілерін білу, сөйлем талдауға, төселдіру, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Пәнге қызығушылықтарын арттыру.
ә) Берілген тапсырмадан: дара зат есімдер, дерексіз зат есімнің жалпы және жалқы екенін тауып айту.
Жаттығу жұмысын тексеру
ІІІ. Жаңа сабақ:Мақсатын, міндетімен таныстыру.
Оқушыларға дәптерлерін аштырып, бүгінгі күнді, айды сабақтың тақырыбын тақтаға жазып, дәптерлеріне жазу міндеттеледі.
а) Жаңа сабақ. Схема арқылы түсіндіріліп өтіледі. Сын есім туралы түсінік. Сын есім дегеніміз-қандай? қай? Деген сұрақтарға жауап беріп, заттың, нәрсенің, құбылыстың, деректі, дерексіз ұғымдардың сының, сапасын, түр-түсін, көлемін т.б. сындық, сапалық қасиетін білдіретін сөз табы.Мысалдармен түсіндіру
Салмақтық
Ауыр
Сапасын
Мықты, сараң
Дәмін
Тәтті,ащы
Мезгіл-мекенге
Құмды дала
Қатысты
Сусыз, арна, балалы үй
Жаңа сабақты пысықтау.
.
ІІ. Ойлантап
1-қатар Қазақ хандығының 550 жылдығына байланысты сын есім айту
2-қатар Ұлы ақын Абайдың 170 жылдығына байланысты ақын өлеңдерінен сын есім табу
3-қатар Әр оқушы өз есімінің алғашқы дыбысына байланысты сын есімдер тауып айту.
(Заттың түрін-түсін білдіру, өзіне тән белгілер айтып отыру).
Тақтамен жұмыс. Оқулық бойынша тапсырма орындау: 113-жаттығу оқып шығып, өлең жолдарындағы сын есімдерді табыңдар. Мағыналы белгілерін ажырату
Білімді» ( қатыстық) туған жақсыға
Залал қылмас мың қарға,
Жаман (сапалық ) туған жігітке
Рахатты ( қатыстық) күн бар ма?
114-жаттығу (Ішіне-сыртына сратегиясы) бойынша орындау
Ішіне Сыртына
Негізгі Туынды
Ұзын таңғы
Жеңіл сабырлы
Жаңа келбетті
Тәтті қажырлы
Аласа сенімді
Өздік жұмыс: Мына мақал-мәтелдерден сын есімдерді теріп жазу.
1. Шапшаң жүргенге шаң жұқпас.
2. Ақылды кісі ісіне сенеді.
Әлсіз кісі күшіне сенеді.
3. Әлсіз адам сүріншек.
4. Өжет адам өлімді жеңеді..
5. Білекті бірдіжығады,
Білімді адам мыңды жығады.
.116-жаттығу Сын есімдерден сөз тіркесін жасап, сөйлем құраңдар
Аласа–
Ұзын–
Жылы–
Қоңырқай сөзіне сатылай кешенді талдау жасау
Мысалы: қоңырқай деген сөзді алып көрелік. 1) Екі құрамнан тұр: қоңыр, қай 2)Тұлғасына қарай: қоңыр - негізгі түбір, қай-салыстырмалы шырай жұрнағы. 3)Құрылысына қарай: қоңыр - дара 4) сөзде 1 лекс. 2 грам. мағына бар 5)Лексикалық мағынасы: заттың түсін білдіреді 6) бірінші грам. мағынасы - сын есім екінші грам. мағынасы - өнімсіз салыстырмалы шырай 7) Қоңырқай - қандай? 8) сапасына қарай сын есім
Сұрақ-жауап арқылы сабақты бекіту. Сонымен заттың, нәрсенің, құбылыстың, деректі, дерексіз ұғымдардың сынын, сапасын, түрін-түсін, көлемін т.б. сындық, сапалық қасиетін білдіретін сөз табын не дейміз?