Батырлар жыры «Қамбар батыр»

Батырлар жыры туралы оқушыларға жан-жақты түсінік беру. Елін қорғау, Отанын, халқын сүю батырлар жырының басты қасиеттері екендігін оқушыларға ұғындыру.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Батырлар жыры «Қамбар батыр»»

Қазақ әдебиеті	Мұғалім Апиева Панар Сансызбаевна	Уақыты:		Сынып 9
Сабақтың атауы	Батырлар жыры. «Қамбар батыр»
Мақсаты	1. Батырлар жыры туралы оқушыларға жан-жақты түсінік беру. 2. Елін қорғау, Отанын, халқын сүю батырлар жырының басты қасиеттері екендігін оқушыларға ұғындыру 3. Адал және шыншыл болуға тәрбиелеу.
Топқа бөлу	Шарлар арқылы топтарға бөлу
Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру	«Түрлі –түсті доптар» жаттығуы Мақсаты : оқушылардың есту арқылы есте сақтауын дамыту Қағаз бетіне екі кішкентай қызыл және жасыл доп , қызыл доп пен жасыл доптың ортасына үлкен көк доп сал , ал жасыл доптың жанына кішкентай сары доп сал .
Сабақтың барысы	Мұғалімнің іс-әрекеті		Оқушының іс-әрекеті
Үй тапсырмасын сұрау Қызығушылықты ояту	Ой қозғау: Енді “Қамбар батыр” сөзіне түсінік берейік, жұпта ой толғау. Батыр сөзіне түсінік: ойларын тізбектеп жазамын: ер, ерлік, ер жүрек, жауынан қорықпайды, жалғыз жауға шабады, мықты т.б. Қамбар батыр жыры туралы айтып,суретін көрсетемін, не байқағандарын сұраймын, басқа да қазақ батырлары туралы сұрақ-жауап аламын.		Ал, балалар, енді кітаптың (27-бетіндегі) “Қамбар батыр” жырынан үзінді берілген, соны оқып танысамыз. Қалам алып, түртіп алу жүйесі бойынша (+, ?, v,–) жұмыс жүргізіп, сөздік жұмысты жүргізетінімізді ескертемін. Мәнерлеп оқытамын. Диалог сұраққа жауап аламын. -Жыр кімнің атынан баяндалған? -Жырда қанша кейіпкер бар? т.б. сұрақтар қоямын. Сөздік жұмысын (—) жүргіземін. Түсінбеген сөз, сөз тіркестерін өздерінен сұрақ-жауап алып, күрделі сөздерге түсінік беремін. Рольмен оқытамын. Топта талдау жұмысы, топпен жұмыс стратегиясы бойынша әр үй тобына сұрақтар жазылған карточкалар таратылады. Әр топқа (5 минут) уақыт беріледі • Топпен жұмыс талданып болған соң әр топқа уақыт беріліп, қағаз таратылады. Сонан соң ақ ватманға қорытынды ой жазылады
Мағынаны тану	Түciнy үшiн тaпcыpмa Дәптеpмен жұмыc 1.Сөздік жұмыс жүргізу Оқушылар батырлық туралы өз ойларын ортаға салады. Оқушылардың пікірлері: Инсерт әдісін пайдалану арқылы жаңа тақырыпты ашады.		Мәтінді түсініп оқиды, топпен ақылдасып, бір-біріне түсіндіреді. Оқушылар айтыскерақындар туралы өз ойларын топпен ақылдаса отырып айтады. Постер қорғау
Ой толғаныс	Топтастыру кестесін толтыру Ocы әp тoптaғы cөздеpдi мaғынaлық жaғынa қapaй, cызбaғa caлaтын бoлcaқ, ақындардың аты-жөні шығады. «Жaлғacын тaп» oйыны Мaқcaты: Мaқaл-мәтелдеpдi еcте caқтay қaбiлеттеpiн apттыpy.		Oқyшылap тoптa мaқaлдың жaлғacын aйтып жapыcaды.
Бағалау	Бағалау парақшаларымен жұмыс
Үйге тапсырма	Мәтінді талдау. Мәтінді оқып, түсінгенін айту		Оқушылар күнделіктеріне жазады

Қазақ әдебиеті 5-сын	Уақыты:	Кабинет:		Мұғалім Апиева Панар Сансызбаевна
Сабақтың атауы	Қанатты,нақыл сөздер туралы
Сілтеме	Қазақ әдебиеті оқулығының әдістемесі
Сабақтың жабдығы	Тақта,суреттер,кеспе қағаздар
Жалпы мақсаттар	Халық ауыз әдебиетінің түрлерін оқыта отырып, білімдерін кеңейту, түрлі әдістер арқылы шығармашылық, ойлау қабілеттерін арттыру.Оқушылардың білімдерін тереңдету, түсініктерін кеңейту. Оқушылардың ауызекі сөйлеу тілін дамыту.
Оқыту нәтижесі	Дұрыс құрылмаған мәтінді қайта құру арқылы сөйлемдердің байланысын көрсету. Мәтіннің тақырыбы мен ондағы негізгі ойды анықтау.
Топқа бөлу	Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Ынтымақтастық атмосферасы	Ітапсырма- тақтада 10 мақал 30 секунд көрсетіліп, жабылады. Осы уақыт ішінде оқушылар жаттап үлгеруі тиіс. 2 минут уақыт беріліп, оқушылар есінде сақтағандарын жазады. 1.Ұл ұяты әкеге, қыз ұяты шешеге. 2.Ақылды қария- ағып жатқан дария. 3.Туған үйдің түтіні жылы. 4. Ер қанаты- ат. 5. денсаулық- зор байлық. 6. Өнер алды- қызыл тіл. 7.Көз қорқақ, қол батыр. 8.Еңбек түбі- береке. 9.Жігітті жолдасынан таны. 10.Сабыр түбі- сары алтын.
Үй тапсырмасын сұрау	ІІ тапсырма- берілген мақалдың жалғасын табу керек. Не ексең…/соны орасың/ Тұз астың дәмін келтіреді,мақал …/сөздің сәнін келтіреді/ Қоянды қамыс өлтіреді, …./жігітті намыс өлтіреді/ Көп сөз көмір, …./аз сөз алтын/ Ақыл тозбайтын тон, білім…/таусылмайтын кен/ Оқу – білім азығы, білім- …./ырыс қазығы/
Мағынаны тану	Нақыл сөздер (Афоризмдер)- күрделі мәселeлерді терең ете дәл жеткізетін ой шалымы кең, қысқа қайырымды шешен сөз. Ол - көп қырлы, түйіндеуге бай, көркемдік дәрежесі жоғары сападағы, қанатты сөз айшығы данышпан ақылдың төзінен, ой көзі айқын керінетін сөз жасаушы ұлы шебердің мүсіндеуінен шыққан іші - алтын, сырты - күміс сөз төресі. Нақыл сөздер үлгісі қазақ әдебиетінде ерте көзде-ақ ауызекі тіл өнерге, енегеге айналған шақтан бері қалыптасқан. Олар мақал-мәтелдермен қатар туып отырды. Әдетте, бұл нақыл сөздер ел аузында белгілі кісілердің атымен бірге жүрді, ал авторы ұмытылған сөздердің өзі де тарихи кісілердің атын жамылып отырды. Бұлай сақталу нақыл сөздердің бірден-бір өзіндік ерекшелігі болып табылады. Жазба әдебиетімізде нақыл сөздердің бай негізін өзінің дидактик. шығармалары арқылы Абай жасады. Шын мәнінде, Абайдың нақыл сөздер көздейсоқ, жәй бір құбылыстар емес, заңды, тарихи қажеттіліктер негізінде туған тутас дүние. Дидактик. поэзияны шығыс әдебиеті ертеден бастаған. Бұл Таяу Шығыстың Ұлы ойшыл ақындары Фирдаусидың, Низамидың, Сағдидың, Науаидың, Жәмидың шығармаларында туды. Тіпті ислам үгітшілерінің (зәруіштердің) нақыл сөздерге қүрылған шығармалары да Таяу Шығыста кең келемде тарағанды. Олардың діни білімі де, заң, право негіздері де т. б. кітаптары да есиет, үгіт сарынында, шешен тіл тапқан поэзия үлгісінде жазылды. Қазақ әдебиетіне келсек, оның жазба әдебиеті басталған 19 ғасырдың 2-жартысында қазақ халқының мәдени дәрежесі (әдебиеттің мәдени дәрежесі) өзіне әдебиеттің қызмет етуінің дидактик. үлгісін біршама керек еткен көзеңде туды. Сол тұста әдебиетке қоғамдық сипат беріп, соларқылы күрескетұскен Ы. Алтынсаринның да, А. Құнанбаевтың да шығармаларында бұл заңдылық керінбей қалған жоқ.Алтынсаринның әдебиеттік еңбектері өзінің педагогтығымен бір сипатта дидактика үлгісіне құрылды. Әдебиетте өз тұстастарынан бір дәуір ілгері кеткен Абай қазақ топырағында шын мәніндегі нағыз керкем поэзияны жасай отырып, бұл заңды талапқа кең бұрылыс жасады. Сол бір көздегі қазақ халқының өміріне еншілес болған қараңғылық пен надандық ақын қаламын поэзияның ұлгілі нүсқаларын жасау жолынан әр көз қақпайлап, ондай дүниелікке дәйімі даяр кұйіндегі аудитория, оқушы бола алмайтынын танытып отырды. Данышпан ақын осы бір тарихи шындықтың шегінен асып кете алмады. Басқа емес, дәл осы тарихи шындық Ұлы ақынды поэзияның өзық үлгілерін жасауға үнемі бой ұрғыза отырып, заманның ересі жеткен әдеби үлгіні қару етіп, тар өрістіліктің негізгі тамыры - надандыққа соққы беруге бастап әкелді. Мәдениетте, ой-санада, жалпы қоғамда артта қалған халықтың ұзақ ғасырлық самарқаулықпен керітартқан, өмірдің басқа да жақтары, жолдары бар деп білмеген түсінігіне қозғау салу ұшін, құлақ түбінен дауыстап, таза ақыл күйінде үгітші, насихатшы, өнеге үйретуші болуға бой үрғызды. Осы тұрғыда Абайдың нақыл сөздер ақынның арман еткен білім-тәрбие, еңбек, бірлік, адамгершілік т. б. сан алуан тақырыптардағы өлмес пікірлерінің бұзылмас формасы, айнымас мазмұн тапқан үлгілері.Абай нақыл сөздернің тақырыбы - оның тұтас шығармасына тән дүниелер. Олар ақынның өз шығармасында берген асыл ойларының, пікір түйіндерінің сығынды нәрлерінен құралған. Ақын шығармаларындағы нақыл сөздерді: өнер-білім, тәрбие, еңбектуралы; достық, адамгершілік, сүйіспеншілік туралы; адам мінездері туралы; философиялық; өнер туралы деп жіктеп, топтастыруға болады.
Сергіту сәті	Орнымыздан тұрайық, Алақанды созайық. Оңға қарай иіліп, Солға қарай иіліп, Бір отырып, бір тұрып, Сәл тынығып алайық.		Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс	Мақалдың басқы бөлігі айтылады, оқушылар жалғасын тауып беру керек. 1. Туған елдей ел болмас, ……………….. 2. Оқу- білім бұлағы, ……………………… 3. Кітап- білім бұлағы, Білім- өмір шырағы. 4. Күш- білімде, білім- кітапта.
Үй тапсырмасы	Мақал жаттау		Күнделіктеріне жазады
Бағалау	Бағалау парақшаларын тарату		Парақшаларды толтырады
Кері байланыс

Қазақ әдебиеті	Уақыты:	Сынып 5		Мұғалім:Апиева Панар Сансызбаевна
Сабақтың атауы	Талдау.Ертегілер. «Ер Төстік»ертегісі
Сабақтың жабдығы	Тақта,суреттер,кеспе қағаздар
Жалпы мақсаттар	1. Білімділік: Ертегінің мазмұнын меңгеріп, әдеби талдау арқылы ертегінің көңіл толқытар тұстарын мәнерлеп, көріністер қойып, тыңдаушының жанын қозғап әңгімелеуге дағдыландыландыру, өзіндік пікір, сыни көзқарас қалыптастыру. 2. Дамытушылық: Оқушы қабылдауы мен ойлау аралығын зерттей отырып, ой қорыту, оқушының ой - өрісі мен дүниетанымын кеңейту. 3. Тәрбиелік: Адал достыққа, қайырымдылыққа, адамгершілікке, батылдыққа, отансүйгіштікке тәрбиелеу.
Оқыту нәтижесі
Топқа бөлу	Геометриялық фигуралар арқылы топтарға бөлу
Ынтымақтастық атмосферасы	Ұға білсең мені сен, Бақытыммен бөлісем. Жүрек сөзін жалғаймын, Бәрін саған арнаймын! – Бүгін – тамаша күн. Біздің көңіл-күйіміз жақсы. Біз бір-бірімізбен ойнап, Махаббатқа, Қуанышқа, Бақытқа өз жүрегімізді арнап отырмыз.
Қызығушылықты ояту	1. «Ер Төстік» ертегілердің қай түріне жатады? «Ер Төстік» ертегісі қиял - ғажайып және ғылыми зерттеулерге сүйенсек, шыншыл ертегілерге де жатады.
Мағынаны тану	Тарихи оқиға мен оның жырлану кезінің арасы неғұрлым жақын болған сайын, шығармада нақтылық көбейеді деген тұжырым, ал «Ер Төстік» ертегісі болса, осы нақты өмірлік суреттер мен деталдарға бай. Ер Төстіктің әке - шешесі аштыққа ұшырағанда күлдіреуіштен семіз биенің төстігінің табылуы... Төстіктің қайнаған құртқа шешесінің қолын күйдіріп, жұт жылы адасып кеткен ағалары туралы шындықты айтқызуы... Ағаларын іздеп барып, тауып әкелуі... Ерназардың жоғалған інгенді іздеуі... Сорқұдықтың басына баласы садағын ұштайтын егеудің тастап кетуі – бәрі - бәрі тұнып тұрған нақты суреттер, әсіресе Сыр бойының көріністерін көз алдыңа әкеледі. Ал бұл болса, ертегінің оқиғаның ізін ала шығарылғанының белгісі. (Жазушы Әнес Сараевтың «Жылан Бапы патшалығы» тарихи зерттеу мақаласынан) «Қазақ әдебиеті» газеті 1991 ж. 12 сәуір Қандай керемет ғажайыптарын аңғардың? I. Кіріспе - Оқушылар әр бөлімнің қысқаша мазмұнын айтады. Төстіктің өмірге келуі. II. Байланыстар - Төстіктің ағаларын іздеп шығуы. III. Шиеленіс - 9 ұлды үйлендіру. (Кенжекей жасауға не алды? Енші кімге беріледі?) IV. Шарықтау шегі - Ерназардың Сорқұдықтың басына қонуы. Құба інген қандай шөпке бұйдасынан оралып қалды? V. Шешуі - Төстіктің жер астына түсуі және еліне оралу «Ер Төстік» - ең ескі дәуірде шыққан бақташылық, тарихи дәуірден қалған әңгіме, ерлік жыры. Онда кездесетін жер аттары да сондай ескі, алғашқы қоғам дәуірін көз алдымызға келтіреді. Ертегіні талдап, қағазға түсірген – қытай тарихшысы Сыма Цянь. (Ә. Марғұлан «Ежелгі жыр - аңыздар» атты еңбегінен) «Ер Төстік» ертегісінен скиф әлеміне орын берген. Бір ғажабы – олардың жыланды кие тұтатындарын да, алғашқы пір тұтатындарын да, алғашқы пір тұтқан тәңірлерінің есімі Бапы (Бапай) екенін де ұмытпай, жадтарында берік сақтаған. (С. П. Толстов. Сақ әлемін зерттеуші - ғалым) Жүйріктер жарысы. Тіл жүйрігін шешен дейміз. Мал жүйріктерін ата. Жылқы жүйрігі – тұлпар. Түйе жүйрігі – желмая. 1. Қазіргі желаяқтар кімдер? Ольга Шишигина 2. Таусоғарлар бар ма? Қажымұқан Мұңайтпасов XXX жазғы олимпиада чемпиондары зіл темір көтерушілер: Илья Ильин, Зульфия Чиншанло. Майя Манеза, т. б. оқушылар атап өтті. Топтастыру стратегиясы -------------------- ақылды қамқоршы ←Ер Төстік→ көпшіл ---------------------- адал Жағымды кейіпкерлер ------------Жағымсыз кейіпкерлер 1. Ер Төстік -------------------------1. Перінің қызы Бекторы 2. Кенжекей -------------------------2. Мыстан 3. Ер Төстіктің достары ----------3. Темір хан 4. Бапы хан --------------------------4. Кеще хан 5. Күңке ------------------------------5. Шойынқұлақ
Сергіту сәті	Орнымыздан тұрайық, Алақанды созайық. Оңға қарай иіліп, Солға қарай иіліп, Бір отырып, бір тұрып, Сәл тынығып алайық.		Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс	Сөзжұмбақ шешу 1. Төстіктің әкесі (ЕРНАЗАР) 2. Ертегідегі жағымсыз кейіпкер (БЕКТОРЫ) 3. Төстікке көмекке келген жағымды кейіпкер (ТАУСОҒАР) 4. Баласын Төстік абайсызда өлтірген кемпірдің кәсібі? (ӨРМЕК ТОҚУ) 5. Ырымы жаман жер (СОРҚҰДЫҚ) 6. Бапы хан Төстікті қай елге жұмсады? (ТЕМІРХАН) 7. Шойынқұлақтың сырын білу үшін Ер Төстіктің жасырынған жері? (БЕСІК) 8. Төстікке Шойынқұлақты жеңуі үшін көмекке келген жан? (КҮҢКЕ) Өмірмен байланыс. Саққұлақ кім? – радио, телефон. Көреген қазіргі өмірдегі не? – ғаламтор, теледидар. Тыңшы – сөзді тыңдауға арналған арнайы құрылғылар (диктафон) Көлтауысар – өрт сөндіретін техника Таусоғар – бульдозер, кран. Сөздікпен жұмыс, дәптерге орындайды. Қорытынды. «Ер Төстіктегі» Жылан Бапы патшалығы туралы хикая әрідегі оқиға екені мифтік нақыштар етек ала бастағанынан - ақ айқын танылып тұр. «Ер Төстік» ертегісі қалыптасқан кезде оның бір тарауына айналған. Сонымен, бұл ертегі батырлық эпостарымыздың қарлығашы, жаңа дәуірдің басында дүниеге келген ең ежелгі үлгілерінің бірі деп айтуымызға әбден негіз бар. Сабақты бекіту: 1. Ер Төстік және оның адал достары. (Темірхан қайда көшіп кетті? Адамбаспас) 2. Шойынқұлақ пен Ер Төстік. Шойынқұлақ жанын қайда сақтайды? 3. Еліктер қай жерде жүреді? (Борықбұлақ) 4. Ер Төстікке кім көмектесті? (Күңке) 5. Ер Төстіктің елге аман - есен жетуіне көмектескен кімдер? 6. Достық, ерлік, батылдық туралы қандай мақал - мәтел білесіңдер? 7. Егер сен сол кездегі би болсаң, Шойынқұлаққа қандай жаза қолданар едің? 8. Күңкеге қандай жақсылық жасаушы едіңдер? 9. Ертегі сендерге ұнады ма? Ертегілерде ата - бабаларымыз өмірін жеңілдету мақсатында небір қиял, армандарына қол жеткізіп келеді. Оқушылар өз ойларын ортаға салды. Ал Көлтауысар ертегілерде суды лезде толтырып, лезде жоқ қылады. Әрине, су – тіршілік көзі. Теңіздер, көлдер, мұхиттар тартылмасын. Сендер әлі ержетесіңдер. Мұндай қиындықтар болмас үшін сендер қандай амал ойлап табар едіңдер?
Үй тапсырмасы	Ертегіден өздеріне ұнаған бөліміне сурет салу, ертегі құрастырып жазу.		Күнделіктеріне жазады
Бағалау	Бағалау парақшаларын тарату		Парақшаларды толтырады
Кері байланыс

Уақыты:	Қазақ тілі	Мұғалім:Апиева Панар Сансызбаевна	Сынып:8
Сабақ тақырыбы:	Синтаксис. Сөйлем туралы түсінік
Жалпы мақсат:	а)Сөйлем оның түрлері туралы түсінік бере отырып,оқушыларды сабаққа деген қызығушылықтарын арттыру; ә)оқушының тіл байлығын дамыту арқылы тілдік құрлымдарды өз бетінше талдап меңгере білу,іс-әрекет,ізденімпаздық дағдыларын қалыптастыру. б) ой мен тілді дамыту,сөздік қорын молайту.
Сілтеме:	Мұғалімдерге арналған нұсқаулық Қазақ тілі мен әдебиеті оқыту әдістемесі Үлестірме материалдары
Оқу нәтижесі:	Әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік бере отырып, оқушыларды шығармашылықпен жұмыс істеуіне жағдай жасау
Сабақта қолданылатын материалдар:	Интерактивті тақтамен жұмыс, үнтаспа
Оқыту әдістері:	Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, оқытуда АКТ-ны пай-далану, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.

Сабақ барысындағы мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу	Оқушылар назарына «Табиғат тамашалары» видеоролигін ұсынады.	Пазл арқылы топтарға бөлу
Қызығушылықты ояту	«Кім жылдам?» тапсырмасы арқылы оқушыларға ұяшықтардың біреуін таңдатады. Осы тапсырмада өткен тақырыптар бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз болатын қайталау сұрақтарын береді.	Талдау,жинақтау,қорыту
Жаңа тақырып	Сөйлем туралы түсінік. Сөйлем дегеніміз - сөздердің әр алуан тұлғада өзара тіркесіп, біршама тиянақталған ойды білдіруі. Сөйлем адамдардың бір-бірімен түсінісіп, пікір алысуы үшін, қарым-қатынас жасауы үшін қажет. -Оқып жүргеніңді Кенжетай айтып еді. Оқуларың бүгін басталды ма? -Бүгін төрт сағат оқыдық. (С.М.) Мұнда екі адам сөйлесіп, қарым-катынасқа түскен, пікір алысқан. Бұл сөйлесуде біршама тиянақты ойды білдірген үш сөйлем бар. Алғашқы сөйлемде— Кенжетай-дың айтқаны туралы ой, екіншісінде - оқуларының басталған-басталмағанын білуді мақсат еткен ой, соңғысында тыңдаушының оған қайтарған жауабы түріндегі ой берілген. Сөйлем өзімен сырттай ұқсас тілдік құбылыстардан, ең алдымен, коммуникативтік қызметі (қарым-қатынас жасау құралы болу), яғни бірдеме жайында хабарлау қызметі жағынан ажыратылады. Мысалы, сүт пісірілді деген мен сүт пісіру деген мысалдарды салыстырудан мынаны аңғаруға болады: біріншісінде (сүт пісірілді) бастауыш пен баяндауыштың құрылымдық үлгісі бар, ол бірдеме жайында хабар беру үшін кұрастырылған. Ал екінші мысалдағы синтаксистік құрылым бірдемені атау үшін құрастырылған. Сондықтан біріншісі – сөйлем, екіншісі - сөз тіркесі. Сөз тіркесінде номинативті қызмет болса, сөйлемде хабарлау қызметі бар. Сөз тіркесі сөйлем құраудың материалы болады: сөздер өзара тіркесіп, белгілі синтаксистік қарым-қатынасқа түсіп, сөйлем құрамында жұмсалады. Тілімізде әр түрлі мағыналарды білдіретін, мысалы, сәлем беру, рақмет айту, тілек білдіру, кешірім сұрау (Кеш жарық! Кешіріңіз! Жаңа жылыңызбен! мақұлдау мен теріске шығару (Иә, солай, жарар), әр түрлі эмоцияны білдіру (Бәрекелді! Ойпырмай!), жалпы сұрақты білдіру және оған жауап айту (Бұл қалай? Ештеңе емес, т.б.) сияқты айтылыстар бар. Бірақ бұлар өздігінен мәлімет бере алмайды, сөйлем бола алмайды, өйткені оларға бастауыш-баяндауыштық құрылым тән емес. Сөйлем болу үшін, оның грамматикалық негізі, яғни тұрлаулы мүшелері болу керек.
Қосымша	1-топ 9-жаттығу 2-топ10-жаттығу 3-топ 11-жаттығу 12-жаттығу Мәтіндегі сөйлемдердің бастауыш-баяндауыштық құрылымын табыңдар. Осы құрылымның санына қарай сөйлемдердің жай немесе құрмалас сөйлем екенін ажыратыңдар.
Шығармашылық жұмыс	Топтастыру	Оқушылар сұрақтарға жауап береді Білу, түсіну, қолдану. Әр топ- тың спикері шығып қорғайды
Үйге тапсырмасын беру	13-14 жаттығулар	Үй тапсырмасын білу, түртіп алу
Бағалау	Формативті бағалау	Топтардың бірін-бірі бағалауы
Рефлексия	Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстары туралы қысқаша жаздыру	«Екі жұлдыз, бір тілек »

Уақыты:	Қазақ тілі	Мұғалім:Апиева Панар Сансызбаевна	Сынып:8
Сабақ тақырыбы:	Тұрлаулы мүшелер. Бастауыш
Жалпы мақсат:	Тұрлаулы мүшелер туралы түсінік бере отырып,оқушылардың ойлау қабілетін сабаққа деген қызығушылығын және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету;. Түрлі әдістерді пайдалана отырып балаларды тапқырлық, жылдамдық,есте сақтау қабілеттерін арттыру,сөйлеу тілін жетілдіріп,шешендік өнерге баулу; Сабақ барысында оқушыларды сауаттылыққа баулу;
Сілтеме:	Мұғалімдерге арналған нұсқаулық Қазақ тілі мен әдебиеті оқыту әдістемесі Үлестірме материалдары
Оқу нәтижесі:	Әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік бере отырып, оқушыларды шығармашылықпен жұмыс істеуіне жағдай жасау
Сабақта қолданылатын материалдар:	Интерактивті тақтамен жұмыс, үнтаспа
Оқыту әдістері:	Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, оқытуда АКТ-ны пай-далану, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.

Сабақ барысындағы мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу	Оқушылар назарына «Табиғат тамашалары» видеоролигін ұсынады.	Шарлар арқылы топтарға бөлу.
Қызығушылықты ояту	«Кім жылдам?» тапсырмасы арқылы оқушыларға ұяшықтардың біреуін таңдатады. Осы тапсырмада өткен тақырыптар бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз болатын қайталау сұрақтарын береді.	Талдау,жинақтау,қорыту
Жаңа тақырып	Сөйлем мүшелері атқаратын қызметі жағынан тұрлаулымүшелер және тұрлаусыз мүшелер болып екі үлкен топқа жіктеледі. Сөйлем мүшелері Тұрлаусыз мүшелер деп өздігінен сөйлем құрай алмайтын,тек сөйлемде берілген ойдың шеңберін кеңейтетін анықтауыш, толықтауыш,пысықтауыштарды айтамыз Тұрлаулы мүшелер деп сөйлем құрауға негіз болатын бастауыш пен баяндауышты айтамыз Жаттығумен жұмыс: Бірнеше мақал –мәтел айтып синтаксистік талдау жүргізеді. Тақтамен жұмыс: Берілген сөздерді бастауыш етіп,баяндауышын әр түрлі сөз табынан жасап, жақты сөйлем құрастырыңдар. Өзім, олар, бұл, сіз, жер, ел, оралмандар,үшеуміз. Білімді бекіту: Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін. Сөйлем мүшелерін тіл білімінің қай саласы қарастырады? Сөйлем мүшелерін нешеге бөлеміз? Сөйлем мүшелері құрамына қарай нешеге бөлінеді? Сөйлем мүшесінің белгілері қандай?
Сергіту сәті	Күнде аспанға қараймыз, Қайтқан құсты санаймыз. Үшбұрыш боп тырналар, Көк жүзінде сырғанар. Боран соғар оң жақтан, Боран соғар сол жақтан Қар лақтырып ойнасақ, Суық өтер қолғаптан.	Оқушылар сергіп, демалады
Шығармашылық жұмыс	Сөйлем мүшелерінің қандай түрлерін білесіңдер?	Оқушылар сұрақтарға жауап береді Білу, түсіну, қолдану. Әр топ- тың спикері шығып қорғайды
Үйге тапсырмасын беру	37-жаттығу	Үй тапсырмасын білу, түртіп алу
Бағалау	Формативті бағалау	Топтардың бірін-бірі бағалауы
Рефлексия	Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстары туралы қысқаша жаздыру	«Екі жұлдыз, бір тілек »

Уақыты:	Қазақ әдебиеті	Мұғалім:Апиева Панар Сансызбаевна	Сынып:8
Сабақ тақырыбы:	Әл-Фараби.» Қашықтасың туған жер», «Бауырым, қанша сүйгенмен», «Тамылжып бал тыныштық айналамнан», «Тіршілікте құрыштай бол төзімді» өлеңдері
Жалпы мақсат:	а) Әбунасыр Әл-Фараби шығармасын оқыта отырып талдау арқылы оның қайталанбас тұлға екенін таныту; ә) өнерді сүю,өнерге құштарлық тәрізді өнер адамдарына деген көзқарасты қалыптастыру; б) екінші ұстаз ретіндегі мүмкіншілігін таныту,идеялық-эстетикалық мәнін ашу,логикалық ойларын дамыту
Сілтеме:	Мұғалімдерге арналған нұсқаулық Қазақ тілі мен әдебиеті оқыту әдістемесі Үлестірме материалдары
Оқу нәтижесі:	Әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік бере отырып, оқушыларды шығармашылықпен жұмыс істеуіне жағдай жасау
Сабақта қолданылатын материалдар:	Интерактивті тақтамен жұмыс, үнтаспа
Оқыту әдістері:	Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, оқытуда АКТ-ны пай-далану, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.

Сабақ барысындағы мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу	Оқушылар назарына «Көңілді күн» видеоролигін ұсынады.	Шарлар арқылы топтарға бөлу.
Қызығушылықты ояту	«Кім жылдам?» тапсырмасы арқылы оқушыларға ұяшықтардың біреуін таңдатады. Осы тапсырмада өткен тақырыптар бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз болатын қайталау сұрақтарын береді.	Талдау,жинақтау,қорыту
Жаңа тақырып	1-топқа оқуға «Қашықтасың, туған жер - қалың елім, Небір жүйрік болдырар жарау деген. Шаршадым мен, жанарым талды менің, Шаңғыт жолға сарылып қарауменен. Кері оралмәй жылдарым жәтыр әғып, Қасіреттің жасына көз жуынар. 0, Жаратқан, көп неткен ақымағың, Құм сықылды тез ысып, тез суынар. 2-топқа Тамылжып бал тыныштық айналамнан, Тылсым түнге құшағын жайған далам. Мен жатырмын ұйқысыз жапа-жалғыз, Жанымды ой жарығы аймалаған. Аққан жұлдыз құласа кейде егер, Сенің нұрлы бейнең боп кеудеме енер. Әлдеқайда ғайыптан ынтызар ғып, Өміріме бір ғажап сәуле берер. 3-топқа Тіршілікте құрыштай бол төзімді, Сан мәртебе алдаса да өзіңді. Тағдырыңды ешуақытта жазғырма, Тіпті кейде болса әзәзіл азғырған. Бір-бірлеріне мағынасын түсіндіреді
Шығармашылық жұмыс	Кітаппен жұмыс: Әл-Фараби өлеңдерін құрылысына қарай талдайды. Өрге жүзген// өнегелі ісімен, 1 шумақ Танда адал //дос теңіңнің ішінен. 4 тармақ Жүргендер көп// достық атын малданып, 8 бунақ Алайда тек// қәлма оған алданып. 11 буынды	Оқушылар сұрақтарға жауап береді Білу, түсіну, қолдану. Әр топ- тың спикері шығып қорғайды
Үйге тапсырмасын беру	Әл-Фараби өлеңдерін жаттап келу.	Үй тапсырмасын білу, түртіп алу
Бағалау	Формативті бағалау	Топтардың бірін-бірі бағалауы
Рефлексия	Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстары туралы қысқаша жаздыру	«Екі жұлдыз, бір тілек »