Имя прилагательное

«Сыйфат» темасын

кабатлау

Галимуллина Резеда Равиловна

Школа № 126 г. Казани

Максат:

• 1. Сыйфат турында өйрәнгәннәрне гомумиләштереп кабатлау һәм укучыларда аларны гамәлдә дөрес куллана белү күнекмәләрен ныгыту;
• 2. Сөйләм һәм язу телен үстерү;
• 3. Укучыларда туган якның матурлыгына мәхәббәт хисе уяту, туган төбәгебезне ихтирам итү хисе тәрбияләү. Эстетик һәм патриотик тәрбия бирү.

Нинди сүз төркеме сыйфат була?

Сыйфат нинди сорауларга җавап бирә?

Сыйфат нинди дәрәҗәләрдә килә?

Сыйфатларның ясалышы?

Нәрсә ул сыйфатланмыш?

Сыйфатларның исемләшүе.

Нинди җөмлә кисәкләре булып килә?

-

Сыйфатның ясалышы.

Көзге көн;

карлы- буранлы кыш;

-

-

җиңел бирем;

куе кызыл буяу;

күпкырлы эшчәнлек;

гүзәл як;

матур йөзле кыз;

иске-москы кием;

урмандагы җәнлекләр;

алмачуар төс.

• № 1 Сыйфатның ясалышы.

Тамыр

1

2

Ясалма

Кушма

3

4

Парлы

5

Тезмә

6

7

8

9

10

х

х

х

х

х

х

х

х

х

х

Сыйфат дәрәҗәләре

күксел томан;

Сары май;

биегрәк тау ;

кып-кызыл алма;

-

-

куе яшел буяу;

пычрак урам;

саргылт яфрак;

киңрәк елга;

дөм караңгы төн;

зәңгәрсу күлмәк;

№ 2 Сыйфат дәрәҗәләре.

1

Гади

2

Чагыштыру

3

Артыклык

4

Кимлек

5

6

7

8

9

10

х

х

-

-

х

х

х

х

х

х

х

х

1. Нинди сүзләр сыйфат була?

• 1. Предметның исемен белдергән.
• 2. Предметның билгесен белдергән.
• 3. Предметның санын белдергән.
• 4. Предметның эшен яки хәрәкәтен белдергән.

-

2. Сыйфат нинди сорауларга җавап була?

• 1. Ничә? Ничәнче? Ничәләп?
• 2. Кем? Нәрсә? Ни?
• 3. Нишли? Нишләгән? Нишләячәк?
• 4. Нинди? Кайсы? Кайдагы?

-

3. Сыйфатларны табыгыз.

• 1. Иренчәк, үткен .
• 2. Язучы, киләчәк.
• 3. Үткер, язган.
• 4. Укучы, тырышкан.

-

4. Ясалышы ягыннан болар нинди сыйфатлар? Аксыл сары; кара коңгырт.

• 1. Кушма сыйфат.
• 2. Ясалма сыйфат.
• 3. Тезмә сыйфат.
• 4. Парлы сыйфат.

-

• Бу мисалда калын хәрефләр белән бирелгән сыйфатлар җөмләнең нинди кисәкләре. - И Куян, куркак Куян; йомшак Куян…

• 1. Аергычлар.
• 2. Аергыч һәм хәбәр.
• 3. Ия, аергыч.
• 4. Тәмамлык.

-

6. Ясалышы ягыннан нинди сыйфатлар бирелгән? Жилбәзәк, җилкуар

• 1. Тезмә сыйфатлар.
• 2. Тамыр сыйфатлар.
• 3. Ясалма сыйфатлар.
• 4. Кушма сыйфатлар.

-

• Монда нинди сыйфатлар? Ялгыз - күмәк, батыр - куркак.

• 1. Синоним сыйфатлар.
• 2. Омоним сыйфатлар.
• 3. Антоним сыйфатлар.

-

8. Шушы сыйфатка синоним парларын табыгыз: пөхтә.

• 1. Ыспай, нәфис.
• 2. Чиста, саф.
• 3. Көяз,купшы.
• 4. Чиста, шапшак.

-

9. Сыйфат ачыклап килгән сүз ничек атала?

• 1. Сыйфатланмыш.
• 2. Аерылмыш.
• 3. Саналмыш.
• 4. Аныкланмыш.

10. Чыгышлары ягыннан болар нинди сыйфатлар? Революцион, идеаль, актив.

• 1. Гарәп-фарсыдан кергән алынма сүз.
• 2. татар теленең үз сүзләре.
• 3. Рус теле аша кергән алынма сүз.

11. Сыйфатларның үзләренә генә хас нинди грамматик категориясе бар?

• 1. Килеш белән төрләнмәү.
• 2. Тартым белән төрләнмәү.
• 3. Сыйфатланмышы урынында исем кебек төрләнү
• 4. Сыйфат дәрәҗәсе.

12. Артыклык дәрәҗәсен формалаштыручы нинди кисәкләр сызыкча аша языла?

• 1. Сыйфатның беренче иҗеге белән бернинди уртаклыгы булмаган.
• 2. Сыйфатның беренче иҗеге белән уртаклыгы булган.
• 3. Чалт, чатнама, тома, шыр, иң.
• 4. Яшь, кып, ап, шыр.

Белемнәрегезне

тикшерегез

1. Нинди сүзләр сыйфат була?

• 1. Предметның исемен белдергән.
• 2. Предметның билгесен белдергән.
• 3. Предметның санын белдергән.
• 4. Предметның эшен яки хәрәкәтен белдергән.

-

2. Сыйфат нинди сорауларга җавап була?

• 1. Ничә? Ничәнче? Ничәләп?
• 2. Кем? Нәрсә? Ни?
• 3. Нишли? Нишләгән? Нишләячәк?
• 4. Нинди? Кайсы? Кайдагы?

-

3. Сыйфатларны табыгыз.

• 1. Иренчәк, үткен.
• 2. Язучы, киләчәк.
• 3. Үткер, язган.
• 4. Укучы, тырышкан.

-

4. Ясалышы ягыннан болар нинди сыйфатлар? Аксыл сары; кара коңгырт.

• 1. Кушма сыйфат.
• 2. Ясалма сыйфат.
• 3. Тезмә сыйфат.
• 4. Парлы сыйфат.

-

• Бу мисалда калын хәрефләр белән бирелгән сыйфатлар җөмләнең нинди кисәкләре. - И Куян, куркак Куян; йомшак Куян…

• 1. Аергычлар.
• 2. Аергыч һәм хәбәр.
• 3. Ия, аергыч.
• 4. Тәмамлык.

-

6. Ясалышы ягыннан нинди сыйфатлар бирелгән? Жилбәзәк, җилкуар

• 1. Тезмә сыйфатлар.
• 2. Тамыр сыйфатлар.
• 3. Ясалма сыйфатлар.
• 4. Кушма сыйфатлар.

-

• Монда нинди сыйфатлар? Ялгыз - күмәк, батыр - куркак.

• 1. Синоним сыйфатлар.
• 2. Омоним сыйфатлар.
• 3. Антоним сыйфатлар.

-

8. Шушы сыйфатка синоним парларын табыгыз: пөхтә.

• 1. Ыспай, нәфис.
• 2. Чиста, саф.
• 3. Көяз, купшы.
• 4. Чиста, шапшак.

-

9. Сыйфат ачыклап килгән сүз ничек атала?

• 1. Сыйфатланмыш.
• 2. Аерылмыш.
• 3. Саналмыш.
• 4. Аныкланмыш.

10. Чыгышлары ягыннан болар нинди сыйфатлар? Революцион, идеаль, актив.

• 1. Гарәп-фарсыдан кергән алынма сүз.
• 2. татар теленең үз сүзләре.
• 3. Рус теле аша кергән алынма сүз.

11. Сыйфатларның үзләренә генә хас нинди грамматик категориясе бар?

• 1. Килеш белән төрләнмәү.
• 2. Тартым белән төрләнмәү.
• 3. Сыйфатланмышы урынында исем кебек төрләнү
• 4. Сыйфат дәрәҗәсе.

12. Артыклык дәрәҗәсен формалаштыручы нинди кисәкләр сызыкча аша языла?

• 1. Сыйфатның беренче иҗеге белән бернинди уртаклыгы булмаган.
• 2. Сыйфатның беренче иҗеге белән уртаклыгы булган.
• 3. Чалт, чатнама, тома, шыр, иң.
• 4. Яшь, кып, ап, шыр.