Сабақ жоспары "Адалдық пен әділдік"

Сабақ мақсаты:

Оқушыларға адалдық пен әділдік туралы түсінік бере отырып, ақиқат құндылығының мәнін ашу.

Сабақтың міндеттері:

- Шыншылдықтың ақиқатқа бастайтын жол екенін ұғындыру;

- Шыншыл болу, жалған сөйлемеу өз-өзіне адал болу дағдыларын дамыту;

- Шындықты жалғаннан ажырата білуге, әділ шешім қабылдауға, cенімділікке, жауапкершілікке тәрбиелеу.

Ресурстар:(құралдар, мәлiметтер)

Оқулық, дәптер, АКТ, үнтаспа, күнделік

Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңi.

Өзін-өзі тану сабағының ережесі «5-Т» қайталау, «5» жұмыс құралын түгендеу: күнделік, оқулық, жұмыс дәптері, қаламсап, қарындаш.

Тыныштық сәті. «Нұрға бөлену» /жай музыка әуенімен/

Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді түзу ұстаңыздар. Аяқ- қолыңызды айқастырмаңыз, қолыңызды тізеге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды өтінемін.

Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады.Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Балғын таза, әсем гүл сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді, эмоцияңызды тілек қалауыңызды шайып, жүрегіңіздің қауызын ашты.

Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түсуде. Ой мен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы, тек ізгі істерді істейді және баршаға көмектеседі. Нұр аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады. Олар нұр мен махаббат құралына айналды.

Одан әрі нұр сіздің аузыңызға,тіліңізге тарады.Тіліңіз тек шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көзімізге де жетті. Көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты ғана көреді. Сіздің басыңыз түгелдей нұрға бөленіп, басыңызға тек ізгі, сәулелі ой келеді.

Нұр бірте-бірте қарқынды және шұғылана бастайды, сіздің денеңізден шығып, жан - жағыңызға сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз. Нұрды уақытша түсініспей, ренжісіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз. Олардың да жүрегі нұрға толсын.

Осы нұр бүкіл әлемге: барлық адамдарға, жан-жануарларға, өсімдіктерге, тірі жанға таралсын... Ғаламның барлық түкпір- түкпіріне нұр бағыттаңыз. Ойша айтыңыз: «Мен нұрлымын...Нұр меніңі шімде...Мен Нұрмын»

Осындай Нұр,Махаббат және Тыныштық күйінде отыра тұрыңыз...

Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз. Жаймен көзіңізді ашуға болады.

• Рахмет!

(Оқушыларды тыныштық сәтінен алған әсерлерімен бөлісуге шақыру)

• Қандай күйде болдыңыздар?

• Жаттығу қалай әсер етті?

Сабақ барысын талдау:

Үнтаспа

2. Үй тапсырмасын тексеру

• № 24 сабақ 78 - беттегі «Қаз дауысты Қазыбектің шешімі» атты әңгімесін оқып, түсінік жұмысын айту және сұрақтар арқылы талдау.

Талқылауға арналған сұрақтар:

• Қазыбек бала қандай шешім қабылдады?

• Шешеннің әділ екендігін қайдан байқауға болады?

• Адал, шыншыл адам қандай болады деп ойлайсыздар?

Оқулық

3. Дәйексөз

«Шындық шырағы дауыл соқса да өшпейді» Ғ. Мұстафин

(Ұлдар, қыздар, барлығы қайталайды, талқылайды)

Талқылауға арналған сұрақтар:

• Шындық дегенді қалай түсінесіңдер?

• Өздерің шыншылмын деп ойлайсыздар ма?

• Шындық бар жерде, ақиқат жүреді деп ойласыздар ма? Неліктен?

Түйіндеме. Жалғанның шындығын ашпай, ақиқат ауасы еш уақытта жылымайды. Шындықтың беті ашылған кезде адамның шынайы бейнесі ашылады. Адасу жолының мыңдаған жолы болғанымен, одан шығудың бір ғана жолы – ақиқат болып табылады. Шыншыл адамның ары таза, жүзі жарқын болып, қуанышқа бөленіп, бақытқа кенелетінін түсінуге болады. Тіпті шындықты айтудың өзі адамға жақсылық жасауды білдіреді.

Өзін – өзі тану. KZ журналынан

Ғабиден Мұстафин (1902-1985) – қазақтың әйгілі жазушысы, қоғам қайраткері, Қазақ КСР Ғылым академиясының корреспондент мүшесі. Туған жері қазіргі Қарағанды облысының Бұхар жырау ауданындағы Жауыр тауының етегі. Ғ. Мұстафин шығармаларының негізгі тақырыбы – өндіріс өмірі мен ауыл тіршілігінің тынысы.

4. Әңгiмелеу. Мұғалімнің сыйы.

«Үш елек» аңыз әңгіме

Бір адам Сократқа келіп:

– Сенің досың сен туралы не айтқанын білесің бе? – деді.

– Тоқтай тұр, – деді оған Сократ, – Ең алдымен, айтайын деп жатқан сөзіңді үш електен өткізіп алайық.

– Үш елек?

– Иә, бір нәрсе айтатын болсаң, оны үш електен өткізіп барып айту керек. Алдымен, «Шындық» атты електен өткіземіз. Осы айтайын деп жатқан нәрсең шын екеніне сенімдісің бе?

– Жоқ, сенімді емеспін, мен тек естігенімді айтайын деп тұрмын.

– Яғни, сен мұның рас не өтірік екенін білмейді екенсің. Ендеше, екінші «Жақсылық» атты електен өткіземіз. Сен менің досым туралы жақсы нәрсе айтайын деп жатсың ба?

– Жоқ, керісінше, жаман нәрсе.

– Яғни, сен жаман нәрсе айтқың келіп тұр, бірақ оның рас не өтірік екенін білмейсің. Ендеше, үшінші електі көрейік. Бұл «Пайда» елегі. Айтайын деп жатқан нәрсеңнің маған пайдасы бар ма?

– Пайдасы жоқ, мен тек естігенімді айтайын деп жатырмын.

– Ендеше, біріншіден, оның өтірік не рас екенін білмесең, екіншіден, ол жақсы нәрсе туралы болмаса, үшіншіден, мен үшін оның пайдасы жоқ болса, оны маған неге айтайын деп жатсың?! – деген екен ғұлама Сократ.

Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Сократтың іс-әрекетіне қарап, қандай адам деп айтуға болады?

2. Сократтың бойындағы қандай жақсы қасиетті өз бойыңа алар едің?

3. Ар-ұждан дегенді қалай түсінесіңдер?

Түйіндеме. Әділдікке, шындыққа көз жеткізбей тұрып жалған айту жақсылық әкелмейді және пайдасы болмайды.

Қызықты психология

№3 2013 ж

5. Шығармашылық жұмыс, топтық жұмыс.

Оқушыларды 4 топқа бөлу.

1 – топ: «Ақиқат» - «Менің түсінігімдегі ақиқат» эссе жазу;

2 – топ: «Әділдік» - сахналау ұйымдастыру;

3 – топ: «Шындық» - жағдаятты талдап, өз ойымен жалғастырып сахналау.

4 – топ: «Адалдық» - «Адалдықты ту етіп» тақырыбына өлең құрау.

«Ажар мен Алмагүл сабақтан келе жатыр еді. Ажар жарнамадан жаңа фильмнің басталғанын көріп:

• Менің қалтамда апам «самса алып жерсің» деп берген ақша бар. Кеттік, кино көрейік, -деді.

Алмагүл: Үйден сұранып шыққан жоқпыз. Іздеп қалады ғой, - деп іркіліп қалады.

Ештеңе етпес, «мектепте болдық» деп айта саламыз…»

Сұрақ: - Ажардың ұсынысына сен қалай жауап берер едің?

Дәптер

6. Үй тапсырмасы.

- № 25 сабақ, 81 беттегі «Жомарттық» атты қырғыз халық ертегісін оқып, түсініп алу және сұрақтар арқылы талдау жұмыстарын жасау тапсырылады.

Оқулық

7. Топпен ән айту.

«Адалдық өткелі» Сөзі: Ақмарал Леубаева; Әні: Жарылқасын Дәулетов.

Сүйетініме шүбәм жоқ,

Сүймей ме деген күмән көп.

Түстім бе деген тура жол,

Көрінбейді тұман боп.

Қайырмасы:

Бақытқа толы мұң-кесем,

«Жалған» дер дұшпан «шын» десем.

Қай жаққа болсын кетер ем,

Қолымнан ұстап «жүр» десең.

Қайырмасы

Көзіңді жұмып тұнығым,

Соңымнан ерші, құлыным.

Өзгелер қолы жетпеген,

Өзіңмен өтсін ғұмырым.

Қайырмасы

Тағдырға сенбей болмайды,

Шын бақыт екі қонбайды.

Адалдық дейтін өткелден,

Көп адам өте алмайды.

Әндер жинағы

8. Сабақ соңындағы тыныштық сәті.

Баяу әуен қойылады. Оқушылар денесін, басын тік ұстап, көзін жұмып отырады.

Мұғалім жай дауыспен:

• «Бүгінгі сабағымызды есімізге түсірейікші. Ісіміз де сөзіміз бен ойымыздай, болатынына сенемін. Сабақта көрініс тапқан жақсы қасиеттер жүректерімізде сақталып, іс жүзіне асырылсын. Жақсы ой ойлайық, жақсы сөз сөйлейік, жақсы іс жасайық! Осындай тыныштықта сәл отыра тұрайық. Қандай жан тыныштығы! Енді жайлап көздеріңді ашуға болады.»

Рахмет. Сау болыңыздар!

Үнтаспа