Ма?саты:
- О?ушыларды? б?кіл тіршілік атаулыны? алтын ?ясы — таби?ат жайлы т?сініктерін толы?тыру, ??стар тіршілігі, оларды? адам ?міріндегі ма?ызы туралы ма?л?мат беру.
- О?ушыны? ойлау, есте са?тау ?абілеттеріні? дамуына, ?орытынды жасай білуге ?йрету.
- Таби?ат?а ?ам?орлы?пен ?арау, ??старды аялау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? міндеттері: Білімдерін пысы?тайды ж?не бір-біріні? ойларын ты?дап, ??рметтеуге ?йренеді. Ойларын жина?тап, ?орша?ан орта?а ?ам?орлы? сезімі оянады.
??рал-жабды?тар: кітап-к?рмесі, о?ушыларды? ??стар туралы суреттері, бейнетаспа на?ыл с?здер.
Саба?ты? ?дісі: педагогикалы? технологиялар элементтері.
Саба?ты? барысы:
М??алім: Таби?ат — б?кіл тіршілік атаулыны? алтын ?ясы ж?не аяулы бесігі. ??тты ?онысы мен ?сіп-?нер мекені.
Таби?ат сенде б?рі орта?,
Аспаны?, а?ы?, ??сы? да
Тегінде жаны? жомарт-а?,
Ізгілік жатыр бойы?да —
деп а?ын жырына ар?ау бол?ан осынау таби?атты? бір тарма?ы іспеттес ?анатты дос, ??стар та?ырыбына ?орытынды жасаймыз. Я?ни, б?гінгі ашы? саба?ымыз, таби?ат?а с?н берген ??стар жайлы ??ымдарды орта?а саламыз.
Аспаныма шары?тап ?р беретін, ?она?таса а?аш?а с?н беретін Ол не? Ол — ??с!
1 кезе?. ?ызы?ушылы?ты ояту. Ж?мба?тар. «Кім жылдам?»
Ерте т?рады Жыр ша?ырады (?ораз)
?ара ар?ыма? мінгенім, ?ыр айнала ж?ргенім Сегіз найза сенгенім, Он екі ?ылыш ілгенім (б?ркіт)
?рбір та?да к?к орманда отыр?ан, ?мір бойы ?зін-?зі ша?ыр?ан (к?кек)
Ма?-ма? бас?ан ж?рісі,
Барлы? ??сты? ірісі
?аш?анда ??стай ?шпайды,
?у?анын біра? ?стайды (т?йе??с)
2 кезе?: Ой-маржан. «Б?йге»
Менен с?ра?, сіздерден жылдам жауап. Жылдамды?тары?а ?арай, тез ?рі д?рыс жауап беру. ?р топ?а 10 с?ра?.
С?ра?тар 1-топ.
1. Т?нде ?шатын ??с (?кі)
2. Д?ние ж?зіні? т?рлі айма?тарында тарал?ан т?р саны (8600-ге жуы?)
3. ?ай ??стар ?ша алмайды (пингвин, т?йе??с)
4. ??старды? дене температурасы (+410 С, +430 С)
5. Хал?ымызда «7» саныны? айры?ша ?асиеті бар. Оны ата-бабаларымыз киелі сан деп ??ын?ан. Сонды?тан ?р н?рсені? ?лшемі жетімен белгіленген. 7 шелпек, 7 ?азына, 7 жо?, 7 ж?т, т.с. халы? жеті ?азынаны? бірі деп ерекше ?астерлейтін ??сты ата?ыз. (?ыран б?ркіт)
6. ??сты? алды??ы ая?ы неге айнал?ан? (?анат?а)
7. ??старда тісті? ?ызметін не ат?арады? (етті ?арын)
8. Е? кішкене ??с (колибри)
9. ??старды? миы ?анша б?лімнен т?рады (5)
10. ??с ??ешіні? ке?ейген б?лігі (жемсау)
2-топ.
1. ??старды зерттейтін ?ылым саласы (орнитология)
2. Жыл маусымдарына с?йкес ?оныс аударатын ??стар. (жыл ??стары)
3. Ірі ?ауырсындарыны? теріге еніп т?р?ан б?лігі. (?аламша)
4. ?аза? хал?ы ?дет-??рып ар?ылы ынтыма?-бірлікті са?та?ан, халы?ты? ?а?ида ар?ылы жастарды т?рбиелеп, ?алыптастыр?ан. А??у — ??с т?ресі, с?лулы? пен махаббатты? белгісі. Сонды?тан ?аза? хал?ы с?лу ?ыздарды «А??удай періште екен» деп сипатта?ан. Енді осы а??уды? балапаны ?алай аталады? (к?гілдір)
5. Е? кішкентай ??сты? салма?ы (1,5 грамм)
6. Е? ірі ??с ж?не оны? салма?ы (т?йе??с, 90кг)
7. ??старды? ж?регі неше б?лімнен т?рады? (4)
8. ?ай ??ста м?лде ?я болмайды? (к?кек)
9. ??старды дене ??рылысына, тіршілік ?рекетіне байланысты неше топ?а б?леді? (3)
10. ??с денесін ?шу кезінде ?ызып кетуден са?тайтын, ?рі салма?ын же?ілдететін тыныс алу м?шесі (ауа ?апшы?тары).
3-кезе?: «?ндемей ?алмау» ойыны
?ай топта с?ра??а жауап бермеген о?ушы саны к?п сол же?іледі. Сонды?тан б?л кезе?де б?ріміз д?рыс жауап беруге тырысамыз, ?р о?ушы ?зіні? тобына ?пай ?келеді.
?р о?ушы?а тапсырма. С?йлемдердегі т?сіп ?ал?ан с?здерді тауып жаз ж?не дауыстап о?ы.
1-топ:
1. ??ешті? ке?ейген б?лігі. деп аталады.
2. ??старды? жа?с?йектерінде. болмайды.
3. ??старды? ?арыны. б?лімдерден т?рады.
4. ??стар. жынысты,. ?ры?танады.
5. Тауы? ж?мырт?асынан. со? балапан шы?ады.
2-топ:
1. ??старды? терісі., ?рі., бездері ?те аз.
2. ??старды?. же?іл ?рі.
3. Африкалы?. сауса?ы екеу.
4. Ауа. к?лемі ?кпеден. есе ?лкен.
5. Кейбір ??старда ?ауырсындарын майлайтын. болады.
4-кезе?: ?ажайып ж?мба?тар
М??алім: Талапты бала талпын?ан ??стай, ??мары ?анбас аспан?а ?шпай. ?р п?ндерден с?ра?тар.
Музыка. «А??у» к?йін жаз?ан ?лы композитор, ?аза?ты? халы? ?а?арманы, ас?ан домбырашы, дарынды дирижеры. Ол кім? (Н.Тілендиев)
Бейнелеу ?нері. (М?сін саласынан) Тор?ай?а орнатыл?ан ескерткіш, ?ай жерде, ?ай ?алада орнатыл?ан? (Америкада, Бостон ?аласында)
География. Африкалы? т?йе??с ?ай белдемде кездеседі? (Саванна)
Математика. 5-6 к?н ішінде 10 ша?ты т?лкі, бірер елік ал?ан ?ос ?ыран?а б?лар шыр айналдыра ?арайды? ?ыранны? саны? (2)
Тарих. Б?дан 150 млн. Жыл б?рын тіршілік еткен ??старды? ар?ы тегі. (К?не??с, археоптерикс)
?дебиет. ?.Т?рманжанов.
Бір ?азан с?т
Бір ?азан с?тті пісіріп, суыту?а ?йді? іргесіне ?ойып едік, енді бір ?араса?, ?аспа?ы да ?алмапты.
– Т?гіліп ?ап па?
– Біреу ішіп кетіп пе?
– Т?гіліп те ?алма?ан, ешкім де ішпеген.
– Т?гілмесе, ешкім ішпесе, бір ?азан с?т ?айда кеткен?
К?белек келіп, к?мп етіп
К?бігін ішіп, ол кетті.
Жапала? келіп жалп етіп,
Жарымын ішіп ол кетті.
?ар?а келіп, ?ар? етіп,
?ал?анын ішіп ол кетті.
Сауыс?ан келіп, са?? етіп,
Сар?ып ішіп ол кетті.
?ыр?ауыл келіп, ?и?у сап,
?азан т?бі ?аспа?ын
?ырнап ішіп, ол кетті.
?ле?де айтыл?ан ??старды? атын ата?ыздар?
Ы.Алтынсарин. «Бай баласы мен жарлы баласы» шы?армасында Асан мен ?сен ж?ртта ?алып ?оятынын б?рі біледі. Сонда ?сен т?за? ??рып бір ??сты ?стайды. Сонда Асан: «Тірі алып, ойнап барайы?» дейді.
?сен: — Жо?. ?кем: «Б?л адал ??с, м??тажды?та ??дай-та?ала б?ларды адам?а ?стап алып, тама? етуге б?йырды, біра? тірідей байлап-матап ?уре ету обал», — деп айтушы еді. ?уре етпей, бауыздап алалы?, — деп, мана?ы ж?рттан тауып ал?ан пыша?ты? сыны?ымен бауыздап алады.
Ал, с?ра?. М??ият болы?ыздар. ?сенні? т?за? ??рып?стап ал?аны ?андай ??с? (?йрек)
5-кезе?: «Тіл-?нер» 3 тілде с?йлейміз
М??алім: Тамырсыз ?сімдік к?ктемейді, ана тілсіз ?рпа? жетілмейді. 5 ж?мба?тан ?р топ?а.
1-топ:
1. А?ашта жабысып т?рады
Т?мсы?ын алмай ?рады.
(то?ылда?-дятел-woodpecker)
2. Шарлап келіп даланы,
?йіме ?йін салады.
(?арлы?аш-ласточка-swallow)
3. Т?мсы?ымен шымшып
??рт тереді
(шымшы?-синица-titmouse)
4. Шаба? а?дып жа?ада
Шар? ?рады
(ша?ала-чайка-slagull)
5. Аппа? доп тауып
Ша?ырды а?.
(тауы?-курица-chicken, hen)
2-топ:
1. Орыннан орын?а ауыс?ан
?ш?ала? ?арала.
(сауыс?ан-сорока-magpie)
2. Мойыны с?ра? белгісі
Б?л ?андай к?л ??сы?
(а??у-лебедь-swan)
3. Кеудесі ?ай?а?дап
Ж?реді байпа?дап
(?аз-гусь-goose)
4. Ш?нтиып ?ос ??ла?ы,
Т?нде к?рер ?ыра?ы
(?кі-филин-owl)
5. ?ні ?ажап, д?лд?л
Ба?та сайрар.
(б?лб?л-соловей-nightingale)
6-кезе?: «Т?йін» Бекіту О?ушылар осы б?лім бойынша ?здеріні? білімдерін тест ж?мысы ар?ылы ?орытындылайды.
Тест
1. ??старды? ?а??асына не т?н?
А. ты?ыз ??рылысы
B. ??йымша? безі
C. май бездері
D. с?т бездері
2. ??старда ?ана кездесетін с?йек?
А. жіліншік
B. сауса?
C. жауырын
D. т?с
3. ??старда миды? ?ай б?лігі жа?сы дамы?ан?
А. мишы?
B. сопа?ша ми
C. орта??ы ми
D. ?лкен ми сы?арлары
4. ??старды? ?ырс?йегі (киль) ?ай с?йекпен байланысты?
А. т?с с?йекпен
B. то?пан жілікпен
C. ??йымша?пен
D. омырт?а с?йектерімен
5. ?андай ??сты? тек екі сауса?ы ?ана болады?
А. дуада?
B. а??у
C. т?йе??с
D. тырна
6. ?андай ??стар ?ызылша?а балапан шы?арады?
А. кептер
B. ?аздар
C. тауы?
D. ?йрек
7. Тауы? м?шелді жыл санауда нешінші жылды иеленген?
А. 9
B. 8
C. 10
D. 7
8. ?й ??старынан е? ал?аш ?ол?а ?йретілгені
А. асыранды ?аз
B. тауы?
C. ?йрек
D. кептер
9. ?ыран ??старды? мекиені ?алай аталады?
А. а??рпек
B. ш?улі
C. ?ябасар
D. са?ар
10. ?ай сезім м?шесі ??старда нашар дамы?ан?
А. иіс сезу
B. к?ру
C. есту
D. барлы?ы жа?сы дамы?ан
?й тапсырмасы: 2 топты? «?анатты дос — таби?атты? тартуы» атты дайындап ?келген презентацияларын к?ру.
?орытындылау, о?ушыларды ба?алау. Же?ген топты марапаттау.
?йге тапсырма: ?орытынды саба? бол?аннан кейін, ?йге келесі та?ырыпты о?ып келуге
