Жай және құрмалас сөйлем

Мырзалимова Алие Адилжановна учитель начальных классов,

НШ №41

Сабактың аты Жай және құрмалас сөйлем

Сілтеме Қазақ тілі 4 сынып

Жалпы мақсаты: Оқушылардың сөйлем туралы алған білім-

ділік дағдыларын кеңейту.Жай сөйлемнен

құрмалас сөйлемнің айырмашылығын ұғын-

дыру.Оқушының ой-өрісін дамыту,сөздік

қорын молайтып тіл байлығын арттыру.Ұйым-

шылдыққа,сауаттылыққа,тыңдай білуге тәрбие-

леу.

1.Жай сөйлемнен құрмалас сөйлемнің айырма-

шылығын айыра біледі.

2.Өз ойларын еркін айта біледі.

3.Топтаса жұмыс жасауға үйренеді.

Өз беттерінше бірлесе жұмыс жасайды.

Көрнекіліктер ,суреттер,плакат.

1.Оқулықпен жұмыс

2.Дәптермен жұмыс

3.Жұптық жұмыс

4.Шығармашылық жұмыс

Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары

I.Ұйымдастыру кезеңі:

Сабаққа даярлық,амандасу,түгендеу.

Психологиялық дайындық.

II.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

49-жаттығу. Сөйлемдерді жай сөйлем бе,әлде құрмалас сөйлем бе соны ажырату.

Жай Құрмалас

Сөйлем Сөйлем

III. Жаңа сабақ.

Тақырыбын ,мақсатын хабарлау

Жай және құрмалас сөйлем 51-56 жаттығу

Оқулықпен жұмыс:

51-жаттығу жұмбақтың шешуін тауып оны жатқа жазу.

Дәу қара құс көрінді,

Көзінің жасы төгілді. (бұлт )

52-жаттығу Сөйлемдерді көшіріп жазып жай және құрмалас сөйлемдерді

ажырату.

Жай сөйлем : Құсбегі бүркіт салды.Оқу-білім бұлағы,білім-өмір шырағы.

Құрмалас сөйлем: Абай сәлем беріп үйге кіргенде,кең үйдің іші лық

болған кісі екен.

Біз далаға шықсақ, боран басылыпты.

Топтық жұмыс:

Екі топқа шілдехана,бесікке салу,тұсау кесер сияқты қазақтың салт-дәстүр-

лері туралы айтып өту.

Бес жолды өлең құрау,әр салтқа байланысты мақал-мәтелдер айту.

Сергіту сәті:

Ұшты-ұшты

Жұптық жұмыс:

Семантикалық карта.

Сөз таптары Зат есім Етістік Сын есім Сан есім

Айгүл + + + +

Төрт

Жүгіреді

Қызыл

Ой толғаныс

55-жаттығу."Жалғасын тап" ойыны

1.Ол бүгін үйге ерте келіп, бізге ас әзірледі.

2.Лезде аспанды бұлт торлап,жаңбыр жауа бастады.

3.Жаз ыстық болса,қыс қатты болады

4.Ақыл жастан шығады,асыл тастан шығады.

5.Күшіңе сенбе, адал ісіңе сен.

Қортындылау:

-Балалар,бүгін біз не үйрендік?

-Құрмалас сөйлем деген не?

-Құрмалас сөйлемнің жай сөйлемнен өзгешелігі неде?

Үйге тапсырма:

56- жаттығу. Сөйлемнің екі түрі -жай және құрмалас сөйлемдер туралы ойыңды, біліміңді жинақтап,сызбаға түсіру.

Бағалау:

Мырзалимова Алие Адилжановна учитель начальных классов,

НШ №41

Тақырыбы: Күз сыйы

Сыдыкова Алтынай учитель начальных классов,

НШ №41

Мақсаты : Оқушылардың дүниетанымын кеңейтіп,халқымыздың ұлттық мәдениетін қалыптастыру.Оқушыларға күз туралы мағұлмат беру. Отанын,туған жерін,көлін,табиғатын сүюге баулу.

Көрнекілігі: тақырыптық газет,үнтаспа,суреттер,шарлар т.б.

Барысы:

Береке,бақ дарыған,

Жомарт көңіл,жарқын жүз.

Сары алтынға малынған,

Жетті міне алтын күз.

Келістіріп бар сәнін,

Берген өзі табиғат.

Алтын күзді ал,кәне,

Қарсы алайық,жамағат!

Ортаға Алтын күз келеді.

Толтырып дәнге қырманды,

Бастадым қырда думанды.

Мәуемді терген бағбанның

Жанарында нұр жауды.

* Жомарт көңіл,жарқын жүз,

Берекесі елімнің

Қош келіпсің Алтын күз-

Құт қонағы төрімнің!

Жоғары шық,кел төрлет!

Абыройың,бағаң бұл.

Көңілдерді ән тербеп,

Арналады саған жыр.

-Күз айларын кім айтады?

Қыркүйек,қазан,қараша

Ендеше балалар!Ортаға осы кештің куәгерін,яғни күз айларын

шақырамыз.

Қыркүйек

Алтын күз!Сізбен бізге шуақ шашсын.

Көңілдің серіппелі күйін ашсын ,

Бақпен шаттық бізге қатар қонып

Береке бірлікпенен ортақтассын!

Қазан

Қазан айы басталды

Құстар қайта бастады

Туыстық адал достықпен

Жалғасып күндер барады!

Қараша

Күздің қараша айында,

Алма,алмұрт піседі.

Жапырақтар сарғайған,

Сыбдыр-сыбдыр түседі.

1-оқушы

Алақай,күз келді,

Қарық қып жеміске

Сарғайды түз,белде.

Толықсып егісте

2-оқушы

Мәуелі бақтардың

Уылжып алшасы

Ал қарақаттардың

Мөлдірер қаншасы!

3-оқушы

Алмұрты,алмасы,

Жүзімі,өрікпен:

«Біреуін таңдашы»-

Дегендей көрікпен.

Хор: «Әңгелек»

Алтын күзде ағылар,

Бау-бақшалы ауылдан.

Әрі сусын,әрі бал.

Сыр тартайық қауыннан.

Ортаға Қауын келеді.

Күз жеткенде тамылжып,

Дастарханнан табылдық.

Мына бізден жасалар

Қауын қақ пен қауын құрт.

Шолып нулы түз, белді

Ойлап жүр бақ қамын

Айтып берсін бізге енді

Бағбан бала тақпағын.

Бағбан бала:

Көк алма

Жас түйнек көк алма

Түсіп қапты көгалға.

Көктей жұлған оларды

Сотқар бала оңар ма?

Көрініс: «Алма мен қызанақтың дауы»

Пісіп тұрған кездерім

Тапқыр сөзбен сымбаттап.

Біраз қонақ өздерін

Таныстырсын жұмбақтап.

1) Бұтағына шынардың

Шығып алып қызардым. (шие)

2) О әрпі аумаған,

Жара алмайды зәуде адам (жаңғақ)

3) Жарып жарғақ жөргегін,

Қызыл моншақ тергенің. (анар)

4) Көмдің-дағы түйірлеп

Қазып алдың «үйірлеп». (картоп)

5) Күн жылынса киінді,

Суынса шешті киімді. (ағаш)

6) Жар жақтауға жараса

Құрулы тұр алаша. ( арша)

Сеуіп мейір – білімін,

Табыстырған біздерді.

Басы оқу жылының

Берекем күз келді.

Қосып білім-нұрға нұр,

Біз де, міне, жарқынбыз,

Рахмет мың да бір,

Рахмет, Алтын күз!

Алтын күз:

Берекелі бақ дәулет,

Арта түссін тойланып.

Сау болайық әлеумет,

Келгенше жыл айналып!

Ендеше балалар,бүгінгі «Күз сыйы» атты тәрбие сағатымызды жабық деп жариялаймыз.