"Зат есім түрлері"

Сабақтың тақырыбы: «Етістік»

Білімділік мақсаты:Етістік туралы берілген білімді ойын, дидактикалық материалдар бойынша еске түсіру, талдау, бекіту.

Дамытушылық мақсаты: сауаттты, көркем жазуға төсілдіру. Оқушылардың сөздік қорын молайтып, ойын, тілін, шығармашылығын дамыту.

Тәрбиелік мақсаты: Жаңа технологияны басшылыққа ала отырып білімдерін тянақтапу. Әдептілікке, мейірімділкке, татулыққа, жылдам ойлауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жарыс сабағы.

Сабақтың типі: Өткенді қайталау.

Сабақтың формасы: Топтық, ұжыммен.

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап түсіндіру, оқыту. Кубизм.

Техникалық құралдар: магнитофон, компьютер.

Көрнекілігі: Суреттер, ребустар, карточкалар, қуыршақ, белгіблер.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

• Әр топ бүгінгі күнге тілек тілеп жіберейік.

• Жақсылық, сә ттілік, денсаулық.

(Әрқайсысына осы тілекттерді кезекпен айтқызу).

Сабаққа дайындығын тексеру. Дәптерлерін үлестіріп, жию.

• Балалар, мына өлең жолдарын естеріңе түсіріп, жалғасын айтып жіберіңдерші. (Магнитофоннан тыңдату)

• Кімнен тудың?

• Нәсілім кім?

• Ұлтым кім?

Әлде мен бір аспанның сұр бұлтымын. Оқушы жалғастырып айтады.

Бұлт емеспін,

Мен қазақпын.

Халықпын,

Көне күннен келе жатқан тарихпын.

• Өте жақсы, сендер болашағы зор, талапты, әдепті қазақ ұрпағысыңдар. Ендеше сол ұлттарың туралы білетіндеріңді ортаға салыңдаршы.

Қазастан

Шекара Елбасы

Теңге ҚАЗАҚ Астана

Рәміз Ата заң

• Тағы отанымыз көп ұлтты мемлекет. Біздің сыныбымыз да көп ұлтты. Елнұр-қазақ, Камила-ұйғыр. Бірақ бәріңіз бір үйдің баласындай өте татусыңдар.

• Біздің ата- бабаамыздың руға бөліну тариханан бір дерек ай тып берейін:

• «Бір үйдің Бек барыс, Ақарысм, Жанарыс деген үш ұлы болыпты. Бекбарысқа сен үйдің үлкенісің, сондықтан сен «Ұлы жүз» боласың, ал Ақарыс –сен ортаңғы бала болғандықтан , сен « орта жүз» боласың, Жанарыс –сен кіші болғандықтан «Кіші жүз» боласың деген екен. Жүз содан бастап бөлінген екен. Бірақ, олар ағайынды болғандықтан үлкенді сыйлап, кішіні ренжітпей тату болған екен. Бәріміз осы жүздің ұрпағы болғандықтан жүзге бөлініп қырқыспай, аталарымыз сияқты тату болуымыз керек.

• Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз болып, жарыс сабағын өткізіп, сабаққа белсене қатысып, білімімізді толықтыра түсейік»

• Дәптерімзіді ашып,бербілген үлгіні көркем жазып, бүгінгі күн ретін жаза қойыңдар.

• Бб

• Бағлан

• Білім

• Күнделікті әдет іміз бойынша соңғы сөзді қатыстыырп мақал-мәтел айтып жіберейік.

ІІ. Үйге тапсырмасын пысқтау.

• Өткен сабақты лездеме жауап беруге арналған сұрақтармен пысықтап жіберейік.

1. Заттың атын білдіретін сөз табы (Зат есім).

2. Шырылдайтындар (Торғай, қоңырау, сағат).

3. Лимон, алма, конфет, пияз, қымыз, торт, бұрыш сөздеріне қойылатын сұрақ (Не?).

4. Зат есімнің сұрақтары (Кім? Кімдер? Не? Нелер?).

5. Көкшетау, Талдықорған, тараз, Ақтау, орал, Қарағанды –қандай зат есмідер? (Жалқы).

6. Некгізгі түбірден болған зат есім (НЕгізгі зат есім).

7. Заттың біреуге тән екенін білдіретін қосымша ( Тәуелдік жалғау).

8. Түбірге жұрнақ жалғану арқылы жасалған зат есім (Туынды зат есім).

9. Жылы-жылы сөйлесе, не інінен шығады? (Жылан).

10. Шағып желінетіндер (Жаңғақ, южіліктің майы).

11. «Ер» сөзімен басталатын батырлар аты (Ер Тарғын, Ерасыл, Ер Төстік).

12. –дар, -дер, - тар, - тер, -лар, - лер қандай жалғаулар? (Көптік).

ІІІ.Жаңа сабқ

• Балалар, бүгінгі сабағымызды етістік туралы еске түсіреміз.

• Әр жүзге ребустар беремін. Сендер шешуінің кімдерге қатысты екенін, шешуі жайлы не білетіндеріңді жазып көрсетесіңдер.

• (Әр топқа ребустар таратып беру).

• Әр жүздің жауабын тыңдап, бағалап жіберейік.

Апа

Қыз бала Жеңге

Сіңлі НАУРЫЗ Әпке

Әже Ана

-Ұлы жұз тобының жауабы өте дұрыс.

- Бүгінгі сабағымыздың ерекшелігі, сабақ бойы «Мерекелік гүлді кімдер көп жинайды?» ойыны ойналады. Сондықтан әр дұрыс орындалған тапсырма бір гүл болып есептеледі. Әр гүл алған сайын сендер мереке иелерін (аналарыңды, әжелеріңді) қтықтағандарың деп ойлаңдар

- Орта жүз жауабын тыңдайық.

Зат есім

Сын есім СӨЗ ТАБЫ Етістік

Сан есім

-Кіші жүздің жауабын тыңдайық

Дара

Күрделі Қайтті?

Не істеді? ЕТІСТІК Сөз табы

Неғылды? Іс-әрекет Қимыл

• Енді балалар «кім білгір?» ойыны ойналады. Мен етістіктерді оқып беремін, сендер оның дара не күрделі екенін белгіменкөрсетесіңдер.

Оқыды, ұшып кетті, емдеді, тікті, оқып отыр, хабарлайды, сыйлайды.

2.Оқулықпен жұмыс.

1. 326-жаттығуды ауызша орындатып, қарамен жазылған сөздерге сұрақ қойдырып, қай сө табы екенінсұрау.

• Осы өлеңнің жалғасы ретінде мына өлеңнің ұйқасын тауып ойнайық. (экраннан көрсету, әр топқа осы өле ңді таратып беру).

• Сабақтан мен ...............

• Жаман бала ...............

• Жақсылармен .................

• Айтқан серттен ............

• Көмектесем ...............

• Көріңдер мені ..............

• Өлеңдегі етістіктерді атап жіберіңдер.

• Осы екі өлеңнен көкйлеріңе не түйдіңдер?

• Үлкенге көмектесу, әдепті болу.

3.Сергіту сәті.

- Үш жүзден бір –бір оқушы шығып, үн қатпай, тек қимылмен ғана «Үн қатпа» ойынын ойнатып, оқушыларды сергітеді. 1 оқушы тақтаға әр қимылды сөзбен, жазып шығады.

Отырды қол соқты биледі

Тұрды тарады ән айтты

Жүрді күлді шертті

Айналды жылады ойнады

• Тақтадағы сөздер қай сөз табына жатады?

1. Үш жүзге үш түрлі тапсырма беріледі. Ұлы жүз тапсырмасы.

Сұрақтарға етіс тіктермен жауап беру.

1. Ұқыпты бала кітапты қалай ұстайды?

2. ұқыпсыз бала кітапты қалай ұстайды?

3. Кітап туралы мақал айт.

(Бүкпейді, түптейді, жыртпайды, сақтайды, сызбайды); (Лақтырады, шималайды, жыртады, қияды); (Кітап білім бұлағы, білім өмір шырағы);

Орта жүз тапсырмасы

Сөздерді етістікке айналдыр

Сырт- сырт, жалт-жұлт, қарқ-қарқ, гүрс-гүрс, сыңғыр-сыңғыр.

Кіші жүздің тапсырмасы

Күлкінің түрлерін жаз.

(Қарқылдады, кеңкілдеді, шиқылдады, езу тартты, тарқылдады, күлімсіреді, ішегі қатты, ішек-сілесі қатты, жүзіне күлкі үйірілді).

328- жаттығудағы өлеңді мәнерлеп оқытып, өл еңді көшіріп жаздырту. Тақтаға әр жүзден бір-бір оқушы бшығып бір жолдан жазып, етістіктерді тауып, қай сөзбен байланысып тұрғанын айтқызу.

Сөздік жұмыс.

Төскей – таудың беткей төсі.

• Бұл өлең не жайлы?

• Туған жер туралы қандай мақал-мәтел білесіңдер?

329- жаттығудағы «Мейірімді қыз» мәтінін оқыту.

Бір оқушыға мазмұнын айтқызу. Рөлге бөліп айтқызу.

Кубизм әдісімен сұрақтар бойынша жұмыс.

1. Мәтін неше бөліктен тұрады? Мәтіннің әрбір бөлігі қандай жолдан бастап жазылған?

2. «Мейірімді қыз» аталу себебін түсіндіру.

3. Мәтіннен етістіктерді тап.

4. Мейірімділк туралы кім қандай мақал-мәтел, өлең біледі?

ІV. Сабақты қорыту

Сабақты «Ұялы телефон» ойынын ойнату арқылы бекіту.Ойынның мақсаты: ет істік туралы не үйренгендеріне мысал келтіріп, сөйлем құрастыру.

V. Білімдерін бекіту.

VІ.Үйге тапсырма беру. Үйге 330- жаттығу. 115-бет.