| Сабақ мақсаты: «Мейірімділік» адамгершілік құндылығы туралы түсініктерін кеңейту; Міндеттері: Обал мен сауап туралы түсінік беру; Халықтың дәстүрлі игі әдістеріне қызығушылықтарын арттыру; Мейірімділікке үнемдей білуге тәрбиелеу; | Ресурстар: Үнтаспа, сюжетті суреттер, жыртылған кітап, оқулық, дәптер. |
| Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Тыныштық сәті. Үй тапсырмасын сұрау. Обал деген не? (әңгімелеу). Мақал мәтел жаттау. Өткен сабақты қорыту. |
|
| Шаттық шеңбері.Балалар орнынан тұрып өлең жолдарын қайталайды. Ой, обал-ай, обал-ай! Енді, қарным ашпайды! Деп, кер сұмдық бастайды. Нан артылса, қоқысқа Лақтырып тастайды. «Ой обал-ай, обал – ай!» Ас «артық» деп төгеді, Аш қап, азап шегеді. «Үнемді жасай біл!» десең, Сөлекеттеп сөгеді. «Ой обал-ай, обал-ай» Дәйексөз «Обалды біліп өссең – сауапқа кенелсеің» (тақтаға іліп қою,түсіндіру мағынасын.) - Бұл сөздің үлкен мәні бар. Өйткені, үлкендер жасауға болмайтын қылықтарды «обал болады» деп айтып отырып, балаларды жаман әдеттен сақтандырады. «Сауабын алсаң» деп отырып жақсы істерге жетелейді. «Сауабын аласың» дегеннің өзі, бұл жақсы іс істегеніңнің, жақсылыққа жетесің, алғысқа бөленесің деген ойды білдіреді. Сондықтан, үлкендердің бізге «обал болады, сауабын аласың» деп айтқандағы тілін алып отыру, бізді үлкен жақсылыққа үйретеді. |
|
Жаңа сабақ. Әңгімелесу
Балалардың жауаптары: Обал мен сауап мағынасы жағынан бір – біріне ұқсас ұғымдар. Обал жақсы нәрсенің қадірін біл, болмасас түбінде оның зардабын тартасың деген мағына. Сауап деген – адамға жақсылық жасау, табиғатқа қамқорлық көрсету, жақсы іс істеу деген мағынаны білдіреді.
|
|
| Тапсырма Торғай. И.Тургенов Бақша арасындағы жолмен аяңдап келемін. Итім алдымда жүгіріп бара жатқан. Ол кенет жүрісін тежеп, құстың иісін сезгендей-ақ төрт тағандап бұға бастады. Мен ілгері жол бойына қарадым. Торғайдың сары жағал, ақ үрпек балапанын көрдім. Ол ұясынан құлап түсіпті.....әңгімені жалғастырыңдар. Иә, балалар, балапандарға көмектескендерің үлкен сауап болады, өйткені адамның, жануардың, табиғаттың қиналғанын көре тұра, оған жақсылық жасамау обал болады. Сендерге үлкендер «обал болдаы», «сауап болды», деген сөздерді қандай кезде айтты? |
|
| Шығармашылық жұмыс Оқулықта бірнеше сурет ұсынылған. Оқушылар суретке қарап, қандай жағдайда обал болатынын айту тапсырылады. Балалардың жауаптары тыңдалады. |
|
| Жаңа ақпарат Халқымыз «обал болады» деп ескерту арқылы адамның, жан-жануарлардың, табиғаттың қадірін білуге шақырады. Басқаларға жақсылық жасап үйренген адам сауапқа кенеледі. Оқушылар осы ақпаратпен танысып, ой түйіндейді. |
|
| Мәтінмен жұмыс Мәтінді оқып шығу, Мағынасын түсіндіру, Тізбектеп оқыту; Ө. Тұрманжановтың «Құс ұясын бұзбайық» атты өлеңі берілген. Ей, балалар, балалар! Аман болсын аналар! Құстарда да ана бар, Құстарда да бала бар?! Құс балапаны мен адамдар арасында қандай ұқсастықтар бар? Құс өз балапанын қалай мәпелейді? Адамдар құстарға қандай қамқорлық жасай алады?
|
|
| Сергіту сәті Аппақ болып таң атып, / құшағын кең ашады/ Түтін тікке ұшады /қолдарын толқындата жоғары көтеріледі/ Қарлығаштар қанатын / қанатын жаяды/ Самғап биік ұшады / құсша қанат қағады/ |
|
| Тапсырма Оқулықта берілген суреттерге қарап, табиғатқа обал жасау дегенді қалай түсінетіндері туралы айтып береді. Дәптермен жұмыс «Торғай» әңгімесін балалар әр түрлі бағытта жалғаытырып жазады. |
|
| Жаңа сабақты қорытындылау Балалар, бүгінгі сабақта «обал мен сауап» туралы білдік. Қазақ халқы балаларының адал, жақсы болып өсуін, адамдарға, айналасына жақсылық жасай алатын ізетті адам болып қалыптасуын қалаған. Осы мақсатта – тағамды төкпе, шашпа, аяққа баспа, ысырапылық етпе, көкті жұлма сияқты сөздер айтып отырған. Біреуге жақсылық етсең, сауабын аласың, деп үйреткен. Соңғы тыныштық сәті. Тыныштық, тыныштық бар жерде тыныштық бүүкіл әлем тыныштық. Жүректен жүрекке «Жарқын заман бөбегі» әнін мұғаліммен бірге айту. |
|
