Н. Айтов "Бесік жыры"

Сыныбы: 3 «Е»

Күні

Сабақтың тақырыбы:

Бесік жыры Несіпбек Айтов «Қабанбай Батыр» аңызынан үзінді

Мақсаты:

«Бесік жыры» үзіндісінің мәнін ашу.

Күтілетін нәтижелер:

А.Тақырыпты аша алады.

Б.Жырдың қай заманда жазылғанын дәлелдей алады.

С.Өлең құрастыра алады.

Қажетті құрал-жабдықтар:

Шаңырақ,үнтаспа, бесік, интерактивті тақта, дидактикалық материалдар

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Уақыты

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе

5 мин

«Шаңырақ» тренингі арқылы оқушыларды топқа бөлу.

Шаңырақ — киіз үйдің негізгі бөліктерінің бірі. Оның пішіні  күмбез  тәріздес, шаңырақ уықтардың ұштарын біріктіріп ұстап тұрады. Киіз үйдің үстіндегі дөңгелек шеңбер осылай аталатыны белгілі.

Үй тапсырмасы

Тарауды қайталауға арналған тест жұмысы.

1.Отамалы мәнітінің авторы кім?

А)Ы.Алтынсарин Б)А.Құнанбаев В)М.Әуезов

2. «Жасын» сөзінің мағынасы

А)Жаңбыр Б) Найзағай В)Қосшы

3. Жайлау күні кім үшін біресе қысқа, біресе ұзақ болды?

А) Құрмаш Б)Жұмаш В) Болат

4. Тараудағы атқа мұңын шаққан қайсысы?

А)Мойнақ Б)Есек В)Қаңбақ

5. Пейзаж дегеніміз-

А)белгілі бір жердің, мекеннің, табиғаттың көрінісі.

Б) адамның бейнесін суреттеу

В) қоршаған ортадағы бір құрылымға топтастырылған түрлі

тұрмыстық заттар мен жеміс-жидектерді, өсімдіктер,

тағамдарды бейнелеу. 

6. Жұмбақты шеш

Гүл-гүл жайнап жер, аспан,
Гүрілдейді сайда өзен.
Гүлжазира жарасқан
Гүлдерімен қай кезен? 

А)Күз Б)Жаз В)Көктем

7. Кемпірқосақ қай уақытта пайда болады?

А)Жаңбырдан кейін Б)Жаңбырың алдында В) түнде

8. Мақалды жалғастыр

Сәуір болса күн күркірер,

.....................көк дүркірер

А) көк күркісе Б) күн күркісе В) аспан күркісе

9.Қай өлең шумақтарынан алынған?

Жауын жауып өткенде,

Көрсең, шіркін, жерімді

Қызыл,

Жасыл, Көкпеңбек.........

А)Бұршақ Б) Кемпірқосақ

В) Көктем

10. Төрт мезгілді аңсаған ақын кім?

А) Қ.Тұрманов Б) Ж.Кәрбозин

В) Ы.Алтынсарин

Ортаға шығып шаңырақтың уықтарын ұстап киіз үй бейнесін келтіреді. Жылы лебіз сөздерін айтады. Уық түстері арқылы топқа бөлінеді. (қызыл,жасыл,көк)

Оқушылар тарауды қайталауға арналған тест тапсырмаларын орындайды.

Тұсау

кесер

5 мин

Ой қозғау

Бқеқсқіқк

(ф әрпін сызып тастасаңдар, бүгінгі сабақтың тақырыптары шығады)

Ү.Балалар, бесік сөзін естігенде немесе қағаз бетінен көре қалдық делік, сонда ойымызға қандай сөздер келеді.

(постер жасап, қорғайды)

Баланы

бөлейді

Жылы

Ыңғайлы

Таза

Тербеледі

Ағаштан жасалған

Үнтаспадан «Бесік жырын» тыңдату.

- Біз қандай жырды тыңдадық?

- Бұл жырды қай кезде айтады?

- Бесікке жатқан бала бар ма?
- Бесікке байланысты қандай салт – дәстүрлерді білесіңдер?
- Бесік- бабамыздан қалған киелі мүлік. Қазақ бесікті қатты қадірлейтіндігі сонша , қазақ атасы жатқан бесікке баласы, немересі, шөбере, шөпшегін бөлейді.

- Балалар, «Сарқылмас қазына» бөлімін осы «Бесік жырымен» бастаймыз. Адамзаттың ғасырлар бойы жинақтаған мәдени нұсқалары , ұлағатты сөздері, көркем туындылары, ұрпақтан – ұрпаққа , атадан – балаға мирас ретінде жетіп отыр. Бұл тарту Атамұра деп аталады. Қазақ халқының дәстүрлі киім- кешегінен бастап , үй жиһаздары, ата – кәсіп құрал – саймандары, тарихи ескерткіштері, туған өлке, туған жер, туған тіл бәрі де мұра болған. Басты мұралардың бірі – «Бесік жыры».

Мұғалімнің бағыттауы бойынша топта жұмыс істейді, яғни топта талқылап, бір шешімге келеді.

Постерге топтастыру жұмысын жүргізеді.

Сабақтың мақсатын оқушылармен бірге ашу.

Негізгі бөлім:

Қорытынды:

30 мин

5 мин

Оқулықтағы «Бесік жыры» өлеңін мәнерлеп оқу. Авторы кім ? Ол турлы не білеміз?

Бесік жырын айтып отырған кім? Апасы сәбиіне қандай жақсы тілектер айтты?

-Бала дүниеге келгеннен кейін тағы қандай салт-дәстүрді өткізіледі? осындай жағдай сенің өміріңде болды ма?

Оқулықпен жұмыс

Ұлтарақтай деген салыстыруды қалай түсінесің.

Топпен жұмыс:

1- топқа Өлең жазу (өлең жолдарын толықтыр)

Батыр ғой, жата ғой,бата ғой, түс көріп, рахатқа.

2 -топқа  Қималардан сурет құрастыру.

3-топқа Бес жолды өлең құрау.

Не? Бесік

Қандай? 2 сөз

Не істеді? 3 сөз

Сөйлем.4 сөз

Синоним сөз

Рефлексия: Бүгінгі сабақ бойынша өзіңізге ұнады ма (өзінің ойларын уыктарға жазып, шаңыраққа іледі.

Үй жұмысы: Бесік жырының жаттап келу.

Оқушылар топтарда өлеңді оқып, бірге талқылайды, алдына қойылған сұрақтарға жауап береді, сол сұрақтар төңірегінде ойларын бөліседі.

Оқушылар өз бетімен постер құрастырып жұмыстанады, жұпта, топта жұмыс түрлерін өткізеді.

Жауаптардың сәйкестік деңгейін тексереді және төмендегі критерийлер бойынша өзін-өзі бағалайды.

Бесік жыры туралы ойларын түйіндеп, топтастыруды аяқтайды.

СТО әдісін қолданып 5 жолды өлең құрайды.

Сабаққа рефлексия жасайды смайлик, басбармақ, от шашу арқылы бағалайды.

Сабақтан алған әсерлерін жазып,шаңырақ құрады.

Үй тапсырмасын жазып алады.