Батылдық пен өжеттілік

Тақырып: Батылдық пен өжеттік

Оқушылар саны:

Құндылық: Қиянат жасамау

Қасиеттері: Қамқорлық жасау, мейірімділік, ешкімді ренжітпеу, көмек қолын созу

Сабақ мақсаты: Оқушылардың табиғатпен үйлесімділік, табиғатты аялау туралы түсініктерін кеңейте отырып, қиянат жасамау құндылығы туралы түсіндіру.

Міндеттері:

Білімділік: Оқушылардың табиғатпен үйлесімділік, табиғатты аялау, мейірімділік көрсету туралы түсініктерін кеңейте отырып, қиянат жасамау құндылығы туралы түсіндіру.

Дамытушылық: Оқушыларды қамқорлық жасау, мейірімділік, ешкімді ренжітпеу, көмек қолын созуға баулу;

Тәрбиелік: сүйіспеншілікке, мейірімділікке, қамқорлыққа тәрбиелеу;

Ресурстар:

(Музыка,құралдар, мәлiметтер)

Сабақ барысы:

1. 1.Ұйымдастыру кезеңі.

3мин            Сәлемдесу.

Салеметсіздерме балалар бүгін біздің сабағымызға қонақтар келіп отыр.

              5 Т –ны сақтау.

Тәртіп, Талап, Тыныштық, Тазалық, Татулық.

Баяу музыка қойылады.

2 мин Сабақтағы жағымды күйге ену «Нұрға бөлену»

Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді тік ұстап, аяқ-қолыңызды айқастырмаңыз. Көздеріңізді жұмуды өтінемін. Елестетіп көріңіз: Күн нұры төбемізден өтіп, денемізге барады. Нұр сәулесі сіздің бойыңызға тарай бастады. Оймен осы нұрды көзімізге түсіреміз. Көзіңіз нұрланып, нұрға бөленіп, көзіміз тек жақсылықты көреді. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, тек жақсы сөзді естиді. Енді нұрды тілімізге бағыттайық. Тіліміз тек қана шындықты, жақсы сөздерді айтады. Енді нұрды қолымызға түсіреміз. Қолымыз бүгін тек жақсы істер істейді, баршаға көмектеседі. Енді нұрды аяғымызға түсіреміз. Аяқтарыңыз бүгін тек қана жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады. Нұр бірте-бірте шұғылана бастады, жан-жағымызға сәуле шашты, сіздің денеңізден шығып осы нұрды отбасыңызға, достарыңызға, туысқандарыңызға бағыттаңыз. Осы нұрды бүкіл әлемге, барлық адамдарға, тірі жанға таралсын. Олардың да жүрегі нұрлансын. Ойша айтыңыз: «Мен нұрлымын». Нұр менің жүрегімде. Мен нұрмын. Енді осы нұрды жүрегімізге ораналастырамыз. Оны осындай әсем қалыпта сақтаймыз. Жаймен көзімізді ашуға болады. Рахмет!

- Оқушылар өз әсерлерімен бөліседі.

- Әр оқушы өз ойын айтады

бейнебаян Мұғалімнің сыйы.

Қарлығаш пен дәуіт

(Ертегі)

Қарлығаш жардың қуысына ұя салып, балапан шығарыпты. Анасы азық әкелуге кеткенде, балапандары шыдамсыздана күтумен болады екен.

  Бір күні қарлығаштың ұясына жылан өрмелеп бара жатады. Мұны көрген қарлығаш шыр-шыр етіп, балапандарына арашашы іздейді. Ұшып көкекке барады.

  Қарлығаш: «Көкек, маған көмек бере гөр, балапандарымды жылан жейін деп жатыр!» – дейді.

  - Бүркіт қонаққа шақырып еді, уақытым жоқ, – дейді көкек.

  Қарлығаш ұшып қарғаға келеді. – Қарғажан, маған көмек бере гөр. Балапандарымды жылан жегелі жатыр, – дейді жылап тұрып.- Қарға қарлығашқа бұрылып қарамастан: Мен үйленейін деп жатырмын, мазамды алма! – дейді маңғазданып.

  Қарлығаштың амалы таусылып, шырылдап ұшып келеді. Қарлығашқа дәуіт.- Улы жылан балапандарымды жұтпақшы болып, ұяма өрмелеп барады. -Олай болса, мені тезірек жеткіз, -дейді дәуіт. Қарлығаш қанатын тосады. Қарлығаш пен дәуіт көзді ашып-жұмғанша ұяға жетед

  Дәуіт ұяға жетіп қалған жыланға тап береді. Жылан сылқ етіп жерге құлап түседі.

  Дәуіттің ерлігіне сүйсінген қарлығаш онымен айнымас дос болады.

  Содан бері талай заман өтсе де, қарлығаш пен дәуіт бір ұяда тұрып, бірге өмір сүретін болған екен.

Сұрақтар:

1. Балалар қарлығаш неге ренжіді?
2. Дәуіт қандай іс-әрекет жасады?
3. Дәуітті өжет деп айта аламыз ба?
4. Адам өміріне қиянат жасамау әрекетін маңыздылығы қандай?
5. Өздерің көмек қолын созу, мейірімділік танытқан кездерің болды ма?
   -Батыл болу үшін не істеу керек деп ойлайсыңдар?

- Бұл қандай құндылық?

Сабақ барысын талдау:

4.Дәйексөз:

Батырға оқ дарымайды, 
Батылға жау жоламайды. 

(Халық даналығы)

Дәйексөзді жадында жақсы сақтау үшін қыз балаларға 3 рет, ұл балалар 3 рет қайталайды.

- Балалар, дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер?

-Бойында батылдығы бар адам батыр бола алады.Ал батыл болу үшін өжет, төзімді,шыдамды,сабырлы, ата-анасын,елін,жерін сүйетін, қорқуды бімейтін адам болу керек. Ондай адам батыр бола алады. Сондықтан да халық «Батыл болмай, батырболмайды» деп тегін айтпаған.
 

Дәптермен жұмыс:

Дәйексөзді оқушылар дәптерлеріне жазады.

5.Мультфильм:  Қамбар батыр

6.Шығармашылық топтық  жұмыс

І топ: «Батырлар»

Батыр сөзіне «5 жолды өлең»

ІІ топ: «Өжеттер»

Батыл өжеттерде болатын қасиеттері жазу.

ІІІ топ: «Қаһармандар»

Мақал-мәтелдер жазу

Жұптық жұмыс: Сөзжұмбақты шешіңдер

1. Ақжолтай батыр.

2. Абылай ханның Қабанбай батырға қойған аты.

3.Махамбеттің серігі.

4.Рейхстагқа ту тіккен қазақ батыры.

5.Желтоқсан оқиғасының батыры.

7.Топпен ән айту.

Батыр бала Болтбек

Жасырынып тұрып жүрген аймақты,

Қас дұшпанды батыр бала байрақты.

Арыстанша арпалысып тайсалмай,

Жалғыз өзі жаудың күшін жайратты.

Қ-сы.

Ерлігіңді біледі ел,

Ұмытбайды сүйеді ел.

Батыр бала, батыр бала Болатбек. 2 рет

Батыр бала қырандай боп көрінер.

Батыр бала арқалаған ел жүгін,

Көрсетті де ұландардың ерлігін.

Отан үшін жау қолында жан қиды,

Сол үшінде ұмытпайды ел бүгін.

Қ-сы

Ерлігіңді біледі ел,

Ұмытбайды сүйеді ел.

Батыр бала, батыр бала Болатбек. 2 рет

Батыр бала қырандай боп көрінер.

Жасырынып тұрып жүрген аймақты,

Қас дұшпанды батыр бала байрақты.

Арыстанша арпалысып тайсалмай,

Жалғыз өзі жаудың күшін жайратты

Қ-сы

Ерлігіңді біледі ел,

Ұмытбайды сүйеді ел.

Батыр бала, батыр бала Болатбек. 2 рет

Батыр бала қырандай боп көрінер.

Батыр ата 
Өтебай  Тұрманжанов 
«Батыр !» деген барша сүйген жақсы сөз, 
Алтын туы сияқты ол ғасырдың. 
Батыр ата: « Батыр бол!»- деп ұрандар! 
Естіңдер жас жеткіншек қырандар! 
Батыр болып,туған жерді қорғауды- 
«Шын бақыт!»- деп тілек етіп сұраңдар. 

. Рефлексия 
1. Бүгінгі сабақтан ойларыңа не түйдіңдер? 
2. Қандай әсер алдыңдар? 
3. Бүгінгі сабаққа кімдер белсене қатысты деп ойлайсыңдар?

Қорытындылау
-Батылдық-адам бойындағы жақсы қасиеттердің бірі.Адам батыл болу үшін бала күнінен денесін шынықтырып, салауатты өмір сүру керек. Халықбатырларының өмірін мақтаныш,үлгі тұта білейік.
-Бір-бірімізді қиын сәтттерде қодай білейік.
-Деніміз сау болсын.
-Бойымызға батылдықты, батырлықты дарыта білейік және т.б.

8.Үй тапсырмасы.

Дәйек сөзді жаттау.

9.Соңғы тыныштық сәтi.

Баяу музыка қойылады.

Ыңғайланып отырыңыздар,көздеріңізді жұмыңыздар.
Бүгінгі сабақта не үйренгендеріңізді іштеріңізден қайталаңыздар.
«Мен сабырлымын, ұстамдымын. Мен үйде де, аулада да, мектепте де өзімді сабырлы ұстаймын, ешнәрсеге ренжімеймін. Маған сабырлы, ұстамды болған өте ұнайды» деп қайталаңыздар. Әуен дауысы бәсеңдегеннен кейін көздеріңізді ашуларыңызға болады. Сабақ аяқталды. Сау болыңыздар!