Ашы? саба? бастауыш сынып

Та?ырыбы: Жала? ж?не жайылма с?йлемдер.

Ма?саты: 

Білімділік: Жала? ж?не жайылма с?йлемдер туралы т?сінік беру. Оларды ажырата білегу да?дыландыру.

Дамыту:  Ой ?рісін дамыту.

Т?рбиелеу: Т?рлаусыз м?шелер туралы т?сінігін жетілдіру.

Саба?ты? т?рі: Д?ст?рлі.

Саба?ты? типі:  Аралас саба?.

О?ыту ?дісі: Т?сіндіру, та?тамен ж?мыс, д?птермен ж?мыс, кітаппен ж?мыс, Венн диограммасы, семантикалы? карта,с?ра?-жауап, «с?з ??ру» ойыны, «Пирамида»,тест тапсырмасы,с?з ж?мба?.

П?наралы? байланыс: Математика,д?ниетану.

К?рнекіліктер: О?улы?,сурет, дид.материалдар, презентация.

Саба?ты? барысы:

1.?йымдастыру кезе?і: ?ане, партадан шы?амыз, т?п-т?зу т?рамыз. С?леметсі?дер ме.

2.Психологиялы? дайынды?.

Ма?сатымыз – білім алу,

Міндетіміз – е?бектену,

Е?бек етіп ж?мыла,

«5» - ке ?олды жеткізу.

Сендерге тере? білім, к?тері?кі к??іл-к?й тілеймін. Балалар б?гінгі саба?ымыз?а ?она?тар келіп отыр. «?она? аз отырып к?п сынайды» — деген ?аза?ты? ма?алы бар. Б?гінгі саба?та білімімізді к?рсетеміз.

3.?й ж?мысын с?рау.

76-жатты?у. ?ле?ді жат?а жаз.Со??ы екі с?йлемді с?йлем м?шелеріне талда.С?здерді? байланысын сызбамен к?рсет.

- ?ане, кім ?ле?ді жат?а айтады?

- енді, с?йлем м?шелеріне талда.

- жа?сы, ?ткен саба?тардан ал?ан білімдерімізді еске т?сірейік.

- с?йлем дегеніміз не? (С?йлем деп бір шама ойды білдіретін бір с?зді я бірнеше с?з тіркесін атаймыз.)

- с?йлем м?шелері дегеніміз не?(С?йлем ??рамында?ы на?ты с?ра??а жауап беріп т?р?ан толы? ма?ыналы с?здерді с?йлем м?шелері дейміз.)

- с?йлемні? ?андай м?шелері бар?(т?рлаулы ж?не т?рлаусыз)

- т?рлаулы м?шелерге не жатады?(бастауыш, баяндауыш)

- бастауыш дегеніміз не? (?имыл, іс-?рекет иесін білдіретін с?зді бастауыш дейді. Бастауыштар кім? кімдер? не? нелер? кімі? несі?)

- С?йлемде ?андай сызы?пен сызамыз?(С?йлемде бір сызы?пен сызамыз.)

- баяндауыш дегеніміз не? (Бастауышты? ісін, ?имылын білдіретін с?здерді баяндауыш дейді. Баяндауыш?а не істеді? не?ылды? ?айтты? деген с?ра?тар ?ойылады.)

- С?йлемде ?андай сызы?пен сызамыз?( С?йлемде екі сызы?пен сызамыз.)

- т?рлаусыз м?шелер дегеніміз не?(С?йлемдегі бастауыш, баяндауыштардан бас?а с?йлем м?шелерін т?рлаусыз м?шелер деп атайды. Олар?а ?андай? кімге? неге? нені? ?ашан? ?айда? т. б. с?ра?тар ?ойылады.)

- С?йлемде ?андай сызы?пен сызамыз?( С?йлемде ирек сызы?пен сызамыз.)

Жа?сы, ?ткен саба?тарды жа?сы ме?геріпсі?дер.

4. Жа?а саба?.

Жа?а саба?ымызды «с?з ??рау» ойынын ж?ргізуден бастайы?.

                К             Е                                           ?

С                                                                   С

                 І                                                            Т

Тамаша! Іске с?т деп жа?а саба?ымызды бастайы?.

Д?птерлері?е к?н ретін жазып, жа?сылы? пен жаманды? с?зін к?ркем жазайы?.

- жа?сылы? деген с?зді ?алай т?сіне?дер?

- жаманды? деген с?зді ?алай т?сінесі?дер?

Сонда біз ?немі жа?сылы? істеуіміз керек пе ?лде жаманды? істеуіміз керек пе?

Енді назарымызды та?та?а аударайы?.

Екеуі дос.                                        Екеуі жа?сы дос.

Балалар ойнады.                            Балалар  далада ойнады.

Аслан жазды.                                 Аслан к?ркем жазды.

С?йлемге синтаксистік талдау жасайы?. Орнымыздан о?имыз. ?андай айырмашылы? бай?ады?дар? Жа?сы, ендеше бастауыш пен баяндауыштан ??рал?ан с?йлемді біз жала? с?йлем дейміз. Ал т?рлаулы м?шелерден бас?а т?рлаусыз м?шелері де бар с?йлемді біз  жайылма с?йлем дейміз. Жала?, жайылма с?йлемдерді? ??састы?ы мен айырмашылы?ын Венн диограммасы ар?ылы салыстырып к?рейік.

-??састы?ы неде? Айырмашылы?ы неде?

Ережені о?ып талдау.

-Балалар, ережедегі ой бізді? т?жырымдамамыз?а с?йкес келе ме?

79-жатты?у?а назар аударайы?, мына с?здерді ?олданып, с?йлем ??рап, с?йлем м?шелеріне талдау керек. Екі о?ушы та?тада. ?ал?андарымыз д?птерде орындаймыз.  Бастаймыз! ??ра?ан жала?, жайылма с?йлемдері?ді тиісті пойыз вагондарына орналастыры?дар. Б?л с?йлемдерді? бір-бірінен ерекшелігі неде? Неге мына с?йлемді жала? с?йлем пойызына салды?, ал мына с?йлемдерді жайылма с?йлем пойызына салды??

?ркім ?з с?йлемдерін о?иды, талда?анын айтады.

К?н б?лттанды.

?ша? биікке к?терілді.

М??алім сынып?а кірді.

Т?н ?зарды.

Динара ?уанды.

81-жатты?у. Жала? с?йлемдерді о?ы. Оларды жайылма с?йлемге айналдырып жаз.(та?тада  4 о?ушы)

О?ушылар кездесті. Жолаушылар жа?ындады. ?стаз т?сіндірді. Айдын ?атысты.

Керекті с?здер: мектепте, сайыс?а, ?уежай?а, м?тінді.

82-жатты?у. Жай с?йлемдерді т?рлеріне ?арай с?йкесте?дер.

5.Сергіту с?ті

Терме диктант.

Мына м?тіннен жала? с?йлемдерді жазып ал.

                                            Жа?сылы? пен жаманды?

Екі дос кісі жолдастасып келе жатып, бір аю?а ?шырапты. Біріншісі ауру. Екіншісі мы?ты, жас жігіт, аюды к?рген со? б?л жігіт, ауру жолдасын тастап, ?зі бір ?лкен а?ашты? басына шы?ып кетті дейді. Ауру бай??с а?аш?а шы?у?а д?рмені жо?, жерге ??лады да созылып, ?лген кісі болды да жатты: есітуі бар еді, аю ?лген кісіге тимейді деп. Аю б?л жат?ан кісіні? ?асына келіп иіскелеп т?рды да, дыбысы білінбеген со? тастап ж?ніне кетті. М?нан со? мана?ы жолдасы а?аштан т?сіп, аурудан с?рапты:

 - Достым, аю ??ла?ы?а не сыбырлап кетті?

 Ауру айтты:

 - Аю ??ла?ыма а?ыл сыбырлады, екінші рет тар жерде жолдасын тастап ?ашатын достармен жолдас болма деді,- дейді.

О?ушылар жаз?ан с?йлемдерін о?иды.

- Не туралы айтыл?ан?

- Мы?ты жігітті? істегені д?рыс па?

- Сендер оны? орнында болса?дар не істер еді?дер?

Жа?сы, балалар, к?мекке з?ру адамды ешкашан к?мек бермей тыстамауымыз керек.

88-жатты?уда?ы ма?ал м?телдерді? ма?ынасын ашып, к?шіріп жаз.

1.Ел ??ла?ы – елу.

2.?стаздан ш?кірт озар.

3.К?ш – білімде.

4.Талапты ерге н?р жауар.

Семантикалы? карта

6.Бекіту:  86-жатты?у. Берілген сызба бойынша с?йлем ??рап жаз.

Марал о?ушы.

Марал жа?сы о?ушы.

Марал ?те жа?сы о?ушы.

7.?орытынды. Б?? ?дісі:

 «?она?ы?нан алтын алма, ал?ыс ал» дегендей б?гінгі саба?ымыз ая?талды

8. Ба?алау. Саба??а белсенді ?атыс?ан о?ушылар ба?аланады.

9.?й тапсырмасын беру: 83-жатты?у. Ребусты шеш. Шы??ан ма?алды? ма?ынасын т?сіндір.