Алматы облысы, Панфилов ауданы, ?ожбанбет би атында?ы орта мектепті? Бастауыш сынып м??алімі Бапакова Нурлан Каймолдаевна
Д?ниетану 3- сынып
Саба?ты? та?ырыбы: Мемлекеттік тіл
Саба?ты? ма?саты:
1. О?ушылар?а мемлекеттік тілді? ?ркендеп, дамуына мемлекеттік тілімізді с?юге, мемлекеттік тілді ая??а баспау?а, м?ртебесін жо?ары ?стау ж?нінде, ?р ?лтты? ?зіндік салт – д?ст?рі, діні, тіл ерекшелігі болатынын т?сіндіру.
2. ?з еліне деген ма?таныш сезімін ояту. Отаны ?шін от?а т?сетін елжанды, ел азаматы етіп т?рбиелеу;
3. О?ушыларды? есте са?тау ?абілетіні? дамуына ы?пал ету.
Саба?ты? к?рнекілік ж?не техникалы? ??ралдары: интерактивті та?та, ел -р?міздері, карта, бейнетаспа жасыл- желек ба?дарламасы.
?аза?стан Республикасыны? р?міздері, “Тіл туралы” за?, Конституция, ма?алдар, на?ыл с?здер, тест с?ра?тары, сызбалар, о?улы?.
Саба?ты? барысы.
Психологиялы? дайынды?.
1.?н?ран орындау
2.?й тапсырмасын тексеру. «Ел р?міздері» м?тіні? мазм?нын бірнеше о?ушылардан с?рау. М?тін мазм?нына с?йкес суреттер та?тадан к?рсетіліп т?рады.
«Зерделі болса?, биік шы??а жетерсі?»
Мемлекеттік р?міздер туралы жатта?ан ?ле?, та?па?тарынан ?зінді о?у.
2.?ызы?ушылы?ын ояту.
-?те д?рыс
Олай болса,
-Бізді? б?гінгі саба?та таныс?алы отыр?ан та?ырыбымыз « Мемлекеттік тіл» болма?.
3. Ма?ынаны таныту.
а) Балалар, т?уелсіздігімізді? басты белгілеріні? бірі- тіл.
Тілімізді? тарихына то?талайы?шы, онда ?асіретті беттер аз емес. Хал?ымыз, жеріміз 200 жыл?а тарта Ресейді?, 70 жылдан аса ке?естік Ресей империясыны? бодауында бол?ан екен. Ана тіліміз мемлекеттік тіл д?режесінен айырылып, а?ын- жазушылар, бас?а да зиялы ?ауым ?кілдері « халы? жауы» атан?ан кез бол?ан. Хал?ымызды? саны к?рт азай?ан еді.
Мына суретте кімдерді к?ріп т?рсы?дар.
- Бес арыс; Ж. Аймауытов, М. Ж?мабаев, Ш. ??дайбердиев, А. Байт?рсынов, М. Дулатов.(сурет бойынша ??гіме)
- Елімізде ?згеріс болды, осы ?згерістен кейін еліміз ?з т?уелсіздігіне ?ол жеткізді. Тілімізге ?атысты те?сіздік жойылды. Тіліміз «Мемлекеттік тіл» д?режесін алды. Ата за?ымызды? 7- бабыны? бірінші тарма?ында «?аза?стан Республикасында?ы мемлекеттік тіл – ?аза? тілі» деп к?рсетілді. Осы?ан байланысты 1997 жылы 11 шілдеде «Тіл туралы» за? ?абылданды. Мемлекеттік тілді насихаттау ?ол?а алынды. Мемлекеттік теле- радио ба?дарламалары, басылымдар ?аза? тілінде шы?арылып, ж?ргізіле бастады. Видео -Бізді? еліміз ?андай мемлекет?
(к?п ?лтты)
-Олар ?ай тілде с?йлеседі?
-Міне, ?здері? айт?андай, к?п ?лтты мемлекетімізде ?р ?лт ?кіліні? тілін, дінін, д?ст?рін са?тау?а жа?дай жасал?ан. Сонымен ?атар ?лтаралы? ?атынас ретінде орыс тілі ?аза? тілімен те? ?олданылады. Орыс тілі – ресми тіл. Елімізді? к?п ?лтты мемлекет екендігіні? бір д?лелі.
«Тілдер к?ніні?» белгіленуі.
-Тілдер к?ні ?ашан? (22 ?ырк?йек)
-Ал енді мемлекеттік тіл дегеніміз не? Осы?ан то?талайы?.
-Мемлекеттік тіл деп белгілі бір елдегі, осы елдегі халы?ты? негізін ??райтын халы?ты? ( ?лтты?) тілін айтады. Ал бізді? елімізде халы?ты? к?пшілігін ??райтын кімдер, ?аза?тар, ендеше мемлекеттік тілімізді? ?аза? тілі болуы да тарихи за?дылы?. Жерімізді б?рыннан ата-бабамыз мекен еткен. Олай болса, тілімізде ?рпа?тан- ?рпа??а жеткен- асыл м?ра екенін естен шы?армайы?.
?аза? тілі ?лемдегі с?йлеушісі- е? к?п 70 тілді? бірі.
?)О?улы?пен ж?мыс.
М?тінді о?ушылар?а тізбектей о?у.
б)Сергіту жатты?уы. Поэзия минуты.
Тілім са?ан ?р?ашанда бас иемін,
Бар ?ой сені? бойы?да ?асиеті?.
Тілімізді ?р?ашан ма?тан т?т?ан,
?мытпайы? бабаларды? ?сиетін.
Ала?датты тіл та??дыры б?гін де,
Сен болмаса? болар ерте? к?нім не?
?аза? тілін с?йемін мен жанымменен,
?аза? болып ?алу ?шін т?бінде.
в) О?ушылар б?гін біз жа?а саба?ты ?алай ме?гергенімізді 2топ?а «Тап?ырлар», «Зеректер» болып б?ліне отырып, «Тіл» еліне сапар шегеміз. Алдымен к?п бекеттер кездеседі. Онда?ы тапсырмаларды орында?ан топ м?шелері «Тіл» еліні? білімді о?ушысы ата?ын же?іп алады.
№1 ?міт бекеті. С?йлем ??растыр:
1.?мір, ?рбір, тіл, адам?а, бойы, керек.
2. ?мір, ?азіргі, к?п, білу, тіл, уа?ытта, талабы.
3. Полигот, к?п, адамды, білген, тіл, деп, атайды.
№ 2. Шешендік бекеті. Тіл туралы ма?ал – м?тел.
1.Тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады.
2.Піл к?термегенді, тіл к?тереді.
3.Тіл ?ылыштан ?ткір.
4.Ана с?ті бой ?сіреді, ана тілі ой ?сіреді.
5.Тілден арты? ?азына жо?.
6.?нер алды ?ызыл тіл.
7.Тілін білмеген т?бін білмейді.
8.Е? т?тті де тіл, е? ж?мса?та тіл, е? ?атты да тіл.
№3. ?алым бекеті. Шы?армашылы? ж?мыс.
«Е? ?ымбат ?азына» ?ле?, ??гіме ??растыру.
Тіл- ?асиетті, ??діретті, киелі. Б?л ?асиеттер бой?а ананы? а? с?тімен дариды. Тіл ?шпейді. Ана тілін жа?сы білмейінше сауатты с?йлеп, сауатты жазып, тіл байлы?ы мол м?дениетті ?аза?станны? азаматы бола алмайды.
4.Ой тол?аныс: «Жасыл- желек» ба?дарламасы бойынша «А?ашты к?ркейту» ойыны
А?аш жапыра?тарына «Тілге» тілік жазу.
5.Ба?алау
6. ?йге тапсырма. «Мемлекеттік тілді білу- парыз» эссе жазу. М?тінді мазм?ндау.
Саба?ты М. ?лімбаевті? ?ле?імен ая?тау:
Кіршіксіз ?ардай са?та?дар,
?аза?ты? тілін халамат.
Ана тілі –арым, иманым,
Аманат, са?ан, аманат.
