қ
а
т
з
і
а
л
Қ
і
Сабақтың тақырыбы: Қарсы мәндес
сын есім
I. I. Ұйымдастыру кезеңі:
Поэзия минуты
Қазақ тілім – өз тілім, ана тілім,
Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім.
Қастерлейді ұл – қызың мәңгі сені,
Болашағым, бақытым, дара тілім!
II. Үй тапсырмасы:
«Кім білімпаз?»
1. Зат есім дегеніміз не?
2. Сын есімге бір мысал келтір?
3. Сын есім дегеніміз не?
4. Етістіктің неше шағы бар, және оларды атаңыз?
5. Іс – әрекеттің қазір болып жатқанын білдіретін етістік түрі?
6. Өткен шақ етістіктері қандай сұраққа жауап береді?
7. Келер шақ етістіктері дегеніміз не?
8. Осы шақ етістігіне бір мысал келтіріңіз?
Наурыздың екісі
Қарсы мәндес сын есім
І II . Оқулықпен жұмыс:
13-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазу. Қарсы мәндес сын есімдерді тауып, астын сыз.
Жаман адамға да жақсы көзбен қара.
Аш болсаң да, тоқ болсаң да, құдайыңды ұмытпа.
Ақылды мақтанса, істі тындырар, ақымақ мақтанса, аяғын сындырар.
Мағыналары бір – біріне қарсы сын есімдерді қарсы мәндес сын есім деп атаймыз. Мысалы: Қалың – жұқа, жуан – жіңішке, мейірімді – қайырымды.
IV. Дәптермен жұмыс:
14-жаттығу. Берілген сын есімдерді жұптастырып жазу. Қарсы мәндес сын есім не үшін қажет?
аласа -биік қараңғы -жарық
сұйық -қою жуан -жіңішке алыс -жақын
қалың -жұқа қымбат -арзан
15-жаттығу. Көп нүктенің орнына алдындағы сөздерге мағынасы жуық сын есімдерді тауып жазу.
Мейірімді, қайырымды. Инабатты, ізетті.
Әдемі, сұлу. Кәрі, қарт. Жуас, момын.
V. Топтық жұмыс:
I-топ: Мағынасы жуық сын есмдерді тауып жазу.
Ізетті, ибалы. Жуас, момын.
Сұлу, көрікті. Қарт, кәрі.
II-топ: Қарсы мәндес сын есімдерді тауып жазу.
Биік - аласа. Жеңіл - ауыр.
Кең - тар. Лай - тұнық.
III-топ: Ребусты шешу. Шешуіндегі сөзге сипаттау
мәтінін құрастыру.
I-топ:
Сын есімнің қандай қызметтері бар екенін толықтырып жазу.
Сын есім
II-топ: Сын есім сөздерін кестеге қарап бөліп жазу.
Сын есім
Дара
Теңбіл шұбар
Күрделі
Көк
Қарсы мәндес
+
+
Қалың - жұқа
Қою
Қымбат – арзан
+
+
Ақ сары
Жуан –жіңішке
Ұзын бойлы
+
+
+
+
III-топ:
Ішінде сын есімі бар сөздер арқылы, бір шумақ өлеңді құрастыру.
Көк айна көлім бар,
Кең жайлау жерім бар.
Еңбегі еленген,
Атақты ерім бар.