Зибын тэрэзэу зыфэмыгъасэрэм нэпсык!э зэрип-щыныжьыщтыр нахьыпэм икъукГэ къагуры1ощтыгъэ. Сабыим иунашъо, ишГоигъоныгъэ зэрагъэцак1эрэм дык1ыгьоу ны-тыхэм ежьхэр зыфэе шэнхэр ялъфыгъэ-мэ ахалъхьэщтыгъэ. «Чыр цТынэзэ къауфэ, к1алэр ц1ы-кТузэ агъасэ»,— elo адыгэ гущыГэжъым.
Джырэ лъэхъаным фэдэу кТалэм ип1ун унэгьо за-къом, е еджэп1э закъом лъэханэщтыгьэп. Анахь лъэ-шэу к1алэм ипТун къыхэлажьэщтыгьэхэр гъунэгъухэр, Тахьылхэр ары. Джырэ фэдэу «Сик1алэ укъыдэмыгу-щы1, ыгу хэмыгъэкИ» — aloy куощтыгъэхэп. Ны-тыхэм гъунэгьумэ, Гахьылмэ ара1ощтыгьэ: «Ори къыфэ-сакъ, сэри сыш1ок1ыщтэп п1орэр ымыш1эу, тызэдэ1э-пыЬжьзэ тфэгъасэмэ тинасып!» Апэрэ мафэу къызы-хъугьэм щегъэжьагъэу сабыим игъэсэн 1офы зырагьэ-ш1ыщтыгъэ, ш1ык1аш!оу, гущык1оу, к1оч1эш1у и1эу, итеплъэ къабзэу, ижабзэ чанэу, иакъыл куоу щытыным ыуж итыгъэх. Зыхэхъорэ шъэожъыем, пшъэшъэжъыем гулъытэрэ сэнаущыгьэрэ халъхьаным дэшъхьахыщты-гъэхэп. Джы зэу е т1оу зэрэщытым фэмыдэу, сабыи-бэу унагъом исым нахь 1офыбэ къапык1ыщтыгьэ. Ау ахэр зэрэп1ужьыхэу, зэфэсакъыжьхэу, зэдэлажьэхэу, нахь гукТэгъу ахэлъэу къэтэджыщтыгъэх, щы1эныгъэм игупчэ нахь псынкЪу иуцощтыгьэх. Шъхьазэкъо-лъэ-къуит1оу зышъхьэрэ зыныбэрэ щэхъурэ гупшысэ зи-мы1эу ахэтыр мэк1э дэдагь. Щы1ак1эм фэмыкъулаир, орэныбжьыкГэ фаеми, к1энэк1алъэ хъун ылъэкГы-щтыгьэ.
Мы аужырэ илъэсхэм адыгагъэр, адыгэ хэбзэ-зе-к1уак1эхэр, ц1ыфыгьэ еплъык1э-ек1ол1акГэхэр п1уныгъэ Гофхэм ягупчэ итэлъхьэ. Ащ фэдэ 1офыгъохэу сабыим иухьазырынк1э адыгэ унагъом щызэрахьэщтыгъэхэм амалэу т1эк1элъхэм атегъэпсыхьагьэу к1элэеджак1охэр нэ1уасэ фэтэш1ых. Шъыпкъэ, ащ къин дэхэк1ае къы-пэк1ы. Телъэдэгъэ 1офк1э, кТэщыгьо къодыек1э зэш1о-пхын Тофэу ар щытэп. Джари ренэу къыдэлъытэгьэн фае. Сабыир къызыхъук1э унагъуи, хьабли, чыли гуш1огьошхо я1эщтыгъэ. Сабыир къызыфэхъугъэмк1э насып иныгъ. Ары апэу макъэ къязгьэТурэм гуш1уапк1э зык1ыратыщтыгъэр.
Сабыир къызыхъугъэм мэфищ зытеш1эк1э, «цыгъо» джанэ щалъэщтыгъэ. Ет1ани гъэшГэгъоныр, ежьыхэм ш1ошъхъуныгьэу я1агьэм елъытыъэу, а джанэр зэик1 ц1ык1оу, зэгохыгьэу щымытэу дыгьэн фэягъэ — мылъ-кур, гьотыр къеуцок1ынэу, насыпыр къетэкъок1ыгъэу бэгъэш1э-гьэш1экТыхьэ хъуным пае. «Цыгъо» джанэр сабыим янэ, е янэжъы ыдыщтыгъэ. Джанэм ыкТапэ к1адэщтыгъэп — сабыим игъашТэ к1ако мыхъунэу.
Кушъэхапх
К1элэц1ык1ур къызыхъутъэм иапэрэ мафэхэм ны-тыхэр зэрэгушТохэрэм, ц1ыфэу къэхъугъэр зэрагъа-ш1орэм ишыхьатэу кушъэхапхэ зэхащэщтыгъэ. Хьэб-лашъхьэм щыпсэурэ нэжъ-1ужъхэр аугъоихэти, гъом-лэпхъэ 1эш1ухэр зытет 1энэ зэгъэпэшыгъэкТэ ахьак1э-щтыгьэх. Шъхьадж зытегъэпсахьыгъэм елъытыгъэу чэт, тхьачэт е мэл ыук1ыщтыгъэ, бахъсыми аш1ыщтыгъэ, щэлэмэ хьалыжъохэр агьажъэщтыгъэ. Мэлэу ашхыщ-тыр чылэм дэс л1ыжъ анахьыжъым ш1урагъэбзы-щтыгъэ, сабыир бэгъаш1э хъунэу.
Кушъэхапхэм къырихьылТэхэрэм гущы1э дэхабэ сабыим фа1ощтыгьэ: «Насыпыш1о Тхьэм еш1! Гъэш1э к1ыхьэ Тхьэм еш1! Гъэсэгъэшхо охъу!»
Унагъоу хахъо зи1эм лъэшэу фэгуш1ощтыгъэх: «Алахьэм къышъуфегъэхъу! Тхьэм шъудегъэтхъэжь! ШъэошТу Тхьэм шъуфешИ»
Зэте1отык1ыгьэ хьазыр, ау нахьыбэм къызэра1о-рэмкТэ, шъэожъые къэхъугьэмэ, кушъэр ык1и кушъэ 1ап1эр (кушъэшъхьант, кушъэпс, кушъэбэщ, шъхьан-тэжъыехэр, кушъэкТэт, бэкъудадз) зыгъэхьазырыщты-гъэхэр тыщыр ары, пшъэшъэжъые зыхъук1э — унагъор ары. Ау сабыир къэмыхъузэ, пэш1орыгъэшъэу, кушъи, кушъэ 1ап1и, нэмыкГ шТухьафтынхэри гъэхьазырынхэр къырагъэк1ущтыгъэп — мэхъашэщтыгъэх.
Кушъэшъхьантэм ужъгъап1э (гъэжъо шъуамп1э) ралъхьэщтыгъэ. Шъхьантэжъыехэр щы хъущтыгъэх: т1ур Тэхэм, ящэнэрэр — лъэкъуит1ур зэдиубытэу ты-рапхэщтыгъэх. Ащ фэгьэхьыгъэу «Шъузмэ амыпхыгьэл1 щыГэп!» alo.
Кушъэм мэхьанэу, ш1уагъэу и1эр бэ мэхъу: бгъэ-хъыезэ, сабыир нахь псынк1эу хэчъые; шъокъабзэу щы-зепхьан олъэк1ы; къупшъхьэхэр занк1эу к1ынхэмк1э иш1уагъэ къэк1о; чъы1эр ш1урыш1ук1э хахьэрэп; зэ-к1эупк1эгъэ-зэк1эугъоегъэ-теубытэгъэ шэн-зек1уак1э къыхэфэным фегъасэ.
Сабыим ипсауныгъэ пытэным, итеплъэ дэхэным унагъом исхэм инэу анаТэ тетыгъ. ЕтГани анахьэу ар агьэпск1ы зыхъукТэ ары: ыпэ къещэхыгъэу, е дэщэя-гъэу, е быхъоу мыхъуным пае 1эк1э зыфэе пкъым ра-гъэуцо, ынапцэхэр зэрагъафэх, ытхьак1умэхэр хъурае-хэу, дахэу шъхьэм готынхэу рагъасэх, ынэкТап, идэб-жъыкъухэр ежь зэрэфаеу 1уащыхэзэ агъэщых, агъэкТэ-рак1эх. Ышъхьэ къупшъхьэ тэрэзэу кТыным пае зы бгъум бэрэ тырагъэлъырэп, зэрагьэзэк1ы.
Кушъэр нахьыбэрэмк1э зыхаш1ык1ыщтыгъэр хьамщхунт!. Ар пхъэ мафэу алъытэ. Ащ нэмыкЬу кушъэр ахаш1ык1ы хэшъаем, чъыгаем, чынарэм. Пырэ-жъыем кушъэр хэпш1ык1ыныр мыш1у нэшанэу алъы-тэщтыгьэ. Щы1 мыщ фэдэу гущы1э: «Пырэжъые кушъэ ущап1угъэмэ насып фэсшТыжьын слъэкТына?» Кушъэр зыхэш1ык1ыгъэн ылъэкТыщтымкТэ щысэ шГагъо ады-гэ-нарт л1ыхъужъ эпосым къыхафэ. Хъымыщыкъо Пэтэрэз исабыигьо гу1эт-к1оч1эш1оу, зэхэзыхырэм псэ къыпигъакТэу, гум хапкТэу пщыналъэм хэт:
Анаем ипытэхэр икушъэ нат1,
Хэшъаем ипытэр икушъэ цаг.
Бланэм ытхыцГашъо икушъэпс,
Щэбарьш идахэр икушъэ бэщ.
Пэтэрэз Жъокъоянэм къызыхепхэм,
Зекъудыишъ — кушъэ нэт1ит1ури къыхик1ык1и,
Зигьэчанэу джэхэшъогум къытеуцо...
Шъыпкъэ, мыщ фантазиешхо хэлъ. Ащ к1ыгъоу гу лъыотэ пхъэ лъэпкъ зэмыл1эужыгъохэм гуфэбэныгъэу пэсэрэ ц1ыфым афыри1эр: анаем (клен) ипытэхэр, хэшъаем (самшит) ипытэр, щэбарым (волжанка) идахэр elo. ЗэрагъэунэфыгъэмкГэ, пхъэм пытагъэм имы-закъоу дэхагъэри къыздехьы, фэбэгъэ-шъэбагъэри зэхыуигъэш1энхэ елъэк1ы, ц1ыфым ипсауныгъэ къегъэ-гъунэ. Джащ фэдэу къэк1ыхэрэм акТыгьоу псэушъхьэ-хэри цДыфым игъусэгъухэу, игукГэгъухэу, дунаир зэ1э-пыт-зэрэ1ыгъэу, зыч-зыпчэгьоу зэрэщытыр къэзгъэнэ-фэрэ сатырым мы пычыгъоу ыпшъэкТэ зигугъу къэт-
ш1ыгьэм ущы1ок1э: бланэм (лань) ытхыц1ашъо ику-шъэпс elo.
Кушъэр зэк1эми афэшТыщтыгъэп. Ащк1э 1эпэ1а-сэхэр щыТагъэх. Ахэмэ кушъэр тхыпхъэхэмкТэ агъэ-к1эрак1эщтыгъэ. Ащ фэдэ сэнэхьат хьэлэмэт хэлъ Джамбэчые щыщ пхъаш1эу Шышэ Ахъмэд. Кушъэу, Танэу, пхъэк1ычэу, бэлагьэу, джэмышхэу ык1и пэмык1 пкъыгъоу пхъэм хиш1ык1ыхэрэр ти Адыгэ Республика имызакъоу къэрал чыжьэу адыгэхэр зыщыпсэухэрэми анэсыгьэх.
Ижък1э сабыир кушъэм хэзыпхэщтыгъэр к1элабэ къызыфэхъугъэ ык1и зып1угьэ гьунэгъу ныо гушъэбэ-гъэш1уал, шэныш!о-дэхэ1уал. К1элэц1ык1у къэхъу-гьак1эр апэрэу кушъэ ш1ыгъак1эм хагъэгъолъхьаным ыпэк1э чэтыур щагъэчъыещтыгъэ, кТэнкТэ хагъэ1ы-стэщтыгьэ. Чэтыум чъые рэхьат-1эш1ур кушъэм къы-ринагъэу алъытэщтыгъэ. КТэнк1эми мэхьанэ гъэнэ-фагъэ рапхыщтыгъэ — к1энк1эм фэдэу ьгнапцэхэри ышъхьаци фыжьы-къэрабэ охъуфэ ц1ыфэу къэхъугъэр бэрэ псэунэу фэягъэх.
КъэхъугъакТэм икушъэшъхьантэ дыуахь тхьггъэ чТалъхьэщтыгъэ ц1ыф бзаджэхэр, шэйтанхэр, джы-наппДэхэр къык1элъырымыхьанхэу. Сабыим нэ темы-фэным пае кушъэм дэжь дыуахьыпс к1энк1э хэлъэу агьэуцоуи хъущтыгъэ. Ащ пэмыкТэу нэ темыфэным пае иджэнэ ц1ык1у бгъэхэТу халъхьэ, е шэк! плъыжь хадэ, ышъхьац т!эт1эй хагъапкГэ. Т1эт1эир кушъэ нат1эми рагъэпкТы. Зыгорэм к1элэц1ык1ур ахьын зыхъук1э нэ темыфэнэу щыуан ш1ой ынат1э щафэ.
Кушъэ нат1эм блашъхьэ палъэщтыгьэ, сабыир блэм фэдэу 1ушы хъуным пае. Блашъхьэр къэхъугъак1эм ыпшъэ ралъхьэуи мэхъу.
Анахьыбэ зыгъэш1эгъэ гьунэгъу ныом шэк1 фыжь такъыр кушъэхапхэм къыздихьыщтыгъэ, къызыфэк1о-гъэ сабыир нэпцэ фыжь охъуфэ щыТэнэу ри1уал1э-щтыгъэ. Щыфэу дунаим къытехъуагъэм ипсауныгъэ пытэным итамыгъэу гъуч1ым хэш1ык1ыгъэ горэ кушъэ-нат1эм хашГэуи къыхэк1ы. Кушъэхапхэм къек1уал1э-хэрэм ш1ухьафтынхэр къэхъугъакТэм къыфахьых. Ц1эусынри нахьыбэрэмкГэ кушъэхапхэм рагьэхъул1э-щтыгьэ. Ц1эр зьгусырэ 1ахьылым, гъунэгъум сабыим джанэ фиш1ын фэягьэ. Ц1эусыным адыгэмэ мэхьанэш- хо ратыщтыгъэ. Шъэожъыемэ ятэм ятэжъ ыц1э, пшъэшъэжъыемэ ятэм янэжъ ыц1э зэрэфаусырэм пэ-мыкГэу, лъэпкъым щыщэу л1ыгъэ зезыхьэгьэ л1ы ц1э-ры1ом, бзылъфыгьэ 1уш-нэутхэм ыц1э сабыйхэм афау-сыщтыгьэ. Ц1эр зыусыгъэм ш1ухьафтын фашГыщтыгьэ, былымышъхьэ е шы ратэуи къыхэкГыгъ. Сабыим ща-гьэгьупшэщтыгъэп ц1эр къыфыхэзыхыгьэ цДыфыр. Ар 1ахьылым фагъадэщтыгьэ, гъэш1оныгьэ рахыщтыгьэ. Ц1э зыфиусыгьэ к1алэм къыщагьэмэ, ц1э зыфиусыгъэ пшъашъэр дэк1уагъэмэ 1ахь фаш1ыщтыгъэ — ащк1э зэ-ращымыгьупшагъэр, шъхьэк1афэ зэрэфашГырэр агъэ-унэфыщтыгъэ. Ц1э тедзэмк1и еплъык1э гъэнэфагъэ ц1ыфмэ ахэлъ. Тинахьыжъхэм ар адэщтыгьэп, къызэ-рэтенэщтыр аш1эти. Ц1э тедзэм насыпи гъоти т1оу гощыгьэ еш!ы. Гулъытэ-зэхэш1ык1ым, акъылым ихэ-хъонк1и изэрар ек1ы.
Сабыир мэзих-блы зыхъукГэ быдзыщэм к1ыгъоу т1эк1уи агъашхэ. Илъэсым зихьэк1э инхэм ашхырэр адешхы. Аш1эрэ щы1эми т1эк1у-т1эк1узэ рагьасэ: джэ-гук1э амалхэр къы1ак1агъахьэ, пкъыгъо горэхэр 1эк1а-лъхьэшъ, рагъэ1ыгьы, къырагьэхьы, джэмышхыр ыубы-тыным, зитхьак1ыным, к1оным фагьасэ. Ипсауныгьэ пытэным пае жьым нахьыбэрэ ща1ыгьы, фаби чъы1и игъорыгъозэ арагъасэ, мафэ къэс зэ-т1о агъэпск1ы. Къэрабгьэу, зэк1эми ащыщынэу мыхъуным пае, къы-рахьэкТызэ е, к1он ылъэкГы зыхъук1э, къыращэк1ызэ щагум псэуалъэу дэтхэм, псэушъхьэхэм, былымхэм, ща-гу бзыухэм нэГуасэ афаш1ы. Шым, шк1эм 1э щыра-гьафэ.
Илъэсныкъо горэм кушъэм зыщап1урэм ыуж ку-рэжъыем рагъэт1ысхьэшъ сабыир къыращэкТы — щысыкГэ рагьаш1э, ежь-ежьырэу даТомэ, зиплъыхьэзэ дунаир зэхеш1э. А курэжъыем ынат1э ыГыгъэу ыуж итызэ к!уак1эм икъулайхэр къы1эк1ахьэ. Кушъэм, курэжъыем сабыир къехъуахьы, янэ ымэкъэ шъабэ к1ыгъу зэпыт. Гущы1эк1э тэрэз к1элэц1ык1ум ышГэным ны-тыхэр, нэнэжъ-тэтэжъхэр лъэшэу яшъыпкъэу ыуж итыгьэх.
Дунаим къытехъогьэ ц1ыф ц1ык1ум дахэу фаГорэр бэ, ип1унк1э 1офэу дашЬрэри ащ нахь бэжь. Ны-ты-хэм зэк1эм апэ рагьэшъыщтыгъэр — сабыим иинагьэ хахъо къэси иц1ыфыгьэ, изэхэш1ык1 хэзгъэхъощт амал-
хэр ары. Непи нычэпи ар ащыгьупшэщтыгъэп. Яса-бый рык1орэм (дэгъоу мэчъыемэ, машхэмэ, ежьхэр зыфэе шэнхэр къыхафэмэ) лъыплъэщтыгъэх, анахь иным фэдэу, ищык1агъэу алъытэмэ, дэгущы1эщтыгьэх.
КУШЪЭХАПХЭМ ИМЭФЭК1
(КъэшГыгъу)
Зезыщэрэр:
Ц1ыфым нахь лъапГэ щыГэп. Ар дунаим къызыте-хъок!э гуш1уагъо, насыпыгъ. Ижъык1э къыщегъэжьагъэу, адыгэхэм сабыеу къэхъурэм ифэ1о-фаш1эхэр игьом зэрагъэцэк1эньш, пТуныгъэ 1офым чТэнагъэ зэрэфэ-мыхъуным ана1э тырагъэтыщтыгьэ. Сабый къэхъугъа-к1эм кушъэхапхэ фаш1ыщтыгъэ.
КГэлэгьур, сыдэу утхъагъу о, Уигъатхэу пчэдыжьыр къыкъок1ы.
Тхъагъоба, кушъэм ухэлъымэ, Орэдым гур хигъэчъыеу. Хъярба ныбгъэм учГэлъымэ, 1ит1умк1э т1эк1у уигьэхъыеу.
«Тхъагьоба кушъэм ухэлъымэ», Къуикъо Шыхьамбый.
Гъунэгъу ныу:
Кушъэм чэтыур щыдгъэчъыягъ, Кушъэм чъые 1эшГур ащ къыринагъ. Сипшъэшъэ шъоу ымакъэ къызэхэшъохы, Чъые 1эш1у иГэнэу кушъэм хэтэпхэ. Мы сипшъашъэ илъэсишъэ къерэгъаш1, Шъхьалъытэжьэу, гук1эгъуш1эу тхьэм еш1!
Зезыщэрэр:
Кушъэр агъэхъыезэ, Нэфсэт ц1ык1у хэчъыягъ. ЗэкТэ къырихьыл1агъэр 1анэм къерэкТуал1. Сабыир очъыефэ тэри т!эк1у тышхэн, мыхьамелэу къытырагъэуцуагъэм тыхэ1эн.
Гъунэгъу ныу: СыгушТозэ сыкъэк1уагъ, Чэсэй бзыхьаф къыздэсхьыгъ. Ышъхьацырэ ынапцэрэ Мыщ фэдэу фыжь охъуфэ щэрэГ Иакъыл нэфэу, ьшЛэрэр ыгъэцакЬу, Къарыурэ щы1агъэрэ ерэ!!
Зезыщэрэр: Пшъашъэм орэд къыфэтГон, Армырмэ зигъэгусэн.
«Бзыужъый», гущыГэхэр зыер Мырзэ Дзэпщ, орэдышъор — Натхъо Джанхъот.
3 а р е м а:
Кушъэ шъабэм пшъашъэр хэлъ, НэкГушъхьаплъэу ащ къыхэплъ. Чъые 1эш1ум зыкъырет. Ар ыгъаш1оу ныр лъэхэт. ЛъэпэпцГыеу пстэури къек1, ГущьЯэхэр къахэ1ук1:
— Ащ къэпьагъэу зерэ1эт, Насыпыби ерэгьот!
«Апэрэ лъэубэкъухэр», Жэнэ Къырымыз.
Т е м б о т: Зы. СиТ зыт. Т1у. Си1 нит1у. Щы. Си! шыггхъуищ. ПлГы. Унэр дэпкъиплГ. Тфы. Тфык1э седжэщт. Хы. Къытфыращыгь къазих. Блы. Сыныбжь илъэсибл. И. Иныжъыр шъхьий. Бгъу. Тиунагьо нэбгырибгъу. Пш1ы. КъязгьэГожьрэп ггшГэ, КъысаТорэр сэшГэ.
«Сэфэр Тэхъуамбэхэр къызэрилъытэрэр»,
Нэхэе Руслъан.
Н э н э ж ъ:
Сипшъашъэ ш1ухьафтынэу къыфэшъухьыгъэр бэ. Тхьашъуегъэпсэу! Шъуисабыйхэм шъуадатхъэу шъущыГэнэу шъуфэсэГо. Сэ Нэфсэт икушъэнат1э бла-шъхьэ пысэлъэ, блэм фэдэу 1ушы хъунэу сыфай. Ятэшыпхъур:
Тищащ ц1ык1у сэры Нэфсэт фэзыусыгъэр. Ар сш1одах. Мары шъукГэдэГукГ: нэфы, нэфын, нэфылъ, нэфышъагъу, къэнэфы, нэф есэты... Джары Нэфсэт зьгкГесГуагъэр. Джэнэ цГыкГоу фэсыдыгьэр мары щыгь. Тхьэм бэгьашГэу гьэшГэкГыхьэ ешГ, зыхахьэхэрэр ьггьэ-нэфэу, ыгъэчэфэу!
Нэфсэт ышнахьыжъ:
Дэгъоу, игъом Нэфсэт къэущыжьыгъ. Икъущт сшыпхъу зэрэчъьшгъэр. ЬПэ цГьгкГухэр къэст1этэнышъ, тызэрэджэгурэм къерэплъ. «ХупГ» тешГэ: зым кГетхъушъ ечъажьэ, адрэр ащ лъежъэ. КГахьэу «зиуГэкГэ» ежь хупГэ мэхъу.
3 е з ы щ э р э р:
Шъэожъыехэмрэ пшъэшъэжъыехэмрэ зэхэтыхэу сэмэркъэу орэд къышъуфаГощт.
" "- «СыцГыкГуа? Сыина?», гущыЬхэр зыер Цуякъо Джэхьфар, орэдышъор — Бысыдж Мурат.
H а з и м:
Нэнэжъ сэри си1. Нэнэжъхэр зэк1эми ш1у тэлъэгъу. «Синэнэжъ» зыфи1орэ усэм шъукъедэ1у:
Синэнэжъ фэдэ шъуи1а 1эпэ1асэу, хъэкГо 1азэу, МэстэпитТур зэдигъазэу, Ш1угъэ пстэуми уафигьасэу? Мэфэ реным емызэщэу, Ихъэцыко цыр егъэщы. Чэщ къызыхъукТи мычъыежьэу Лъэпэд сфехъы 1эжь-лъэжьэу, Сэ нэнэжъ ш1у сэлъэгьу, 1эпы1эгъу ащ сыфэхъу. СыкГырыплъзэ 1эпэ1асэу Сыщытынэу зысэгъасэ.
«Синэнэжъ», Хъурымэ Хъусен.
Зезыщэрэр:
Шъугу рихьынэу сш1ош1ы джы орэдэу Хьазрэтрэ Саидэрэ къышъуфа1ощтыр.
«Уижъ ыТорэр ш1э», гущыГэхэри
i!i орэдышъори зыер Бысыдж Мурат.
Алый:
Адыгэ къашъохэм гур къаЬты. Лъакъор пГэпахы. Сэ сызыхэт къэшъок1о купым пчэгур джы ий.
X ъ а р ы е т:
Нэфсэт икушъэхапхэ ехъул1эу орэдык1э зэзгъэ-ш1агьэ. ШъукъедэТу.
«Кушъэ орэд», гущыГэхэр зыер ХьэдэгьэлТэ Аскэр, орэдышъор — Тхьабысымэ Умар.
Зезыщэрэр:
Бэрэтэрэ Хьамедэ ытхыгъэ усэхэм як1эух-мэхьанэ къэзышГэрэм ш1ухьафтын естыщт:
Пк1эшъэ шхъуантГэм
Пыт ар чъыгым, нэ
Чъыг къутамэр зэ гъэсыск-'йг.ял
Сыд къыпызрэр?
ЫлъэкъуиплТыр зэндэ к1ыхьэх,
Джэгузэ губгьэр зэпечъыхьэ,
Дэутысэ жьыбгьэм ык1э.
Сыд псэушъхь ар, ош1а? ... Шык1э.
Чыжьэу щы1, ау инэфыни
Ифэбагьи тахимынэу,
Ащ епхыгъэшъ щы1эныгьэр
ТэгъэлъапТэ. Сыд ар? ... Тыгъэ.
X ь а з р э т:
1уры1упчъэу къас1орэр ыгъэжьызэ щэ къык1эзы1о-тыкГыжьынэу фаем зыкъерэгъэхьазыр:
Апсы плъыжьыбзэм псы изыбзэу ит.
Гъырынэ гъэреным хъэреным исыгъ.
Гъунэгъу пшъэшъэжъыехэр: Нэфсэт нысхъапэ тэр-тэрэу фэтш1и къыфэтхьыгъ, орэди имэфэк! ехъулГэу къыфэтТонэу тыфай.
«Синысхъап», гущыТэхэр зыер Хъут Казбек, орэдышъор — Бысыдж Мурат.
Зезыщэрэр:
Зэк1э кушъэхапхэм къырихьылГагъэхэм Нэфсэт янэ-ятэхэр, игупсэхэр афэразэх. Къашъо зышГоигъохэм пчэгур ятэты. Пщынэм къытфеощтыр Шъэожъ Марин.
