Просмотр содержимого документа
«"Құстар біздің досымыз"»
Тест жауаптары:
1.В
2.А
3.С
4.С
5.В
Жинаған ұпай
Бағалау
0-1
2-3
4-5
Тапсырма.Суреттерге қарап, жануарлар тобын жікте :
1. C
2.А
3. D
4. B
/сауысқан/сорока/ magpie
/ тоқылдақ/дятел/woodpecker
/қарлығаш/ ласточка//swallow
/ торғай/ воробей/ sparrow
/ көгершін/ голубь/ dove
Құстар - жануарлардың ең көп тараған түрі.Олардың 9000-нан астам түрлері бар.
Дене мөлшері жағынан
ең үлкені түйеқұс ең кішкентайы – құрылтай
Біздің елімізде құстардың 435 түрі тіршілік етеді.Үй құстары,жабайы құстар,болып бөлінеді.Құстарды зерттейтін ғылым - орнитология деп аталады.
Шөжеторғай
Торғайтәрізділер отрядының сары шымшық тұқымдасына жататын туыс тармағы.Қанатының ұзындығы 6-7 cм, салмағы 10-12 г. Сырттай қарағанда кәдімгі шымшыққа ұқсайды: сұр түсті, төбесінде қара не қара қоңыр қауырсындарынан тұратын айдары болады. Тұрғылықты құс. Жазда жәндіктерді, қыста өсімдіктерді және өсімдік тұқымдарын қорек етеді. Ұясын ағаш кеуегіне салады. Жаз бойы жұмыртқалайды .
Оның 4 түрі Қазақстанда мекендейді: қарабас шөже ( P. palustris ), күреңбас шөже ( P. montanus ), ақжағал шөже ( P. songarus ), қыраубас шөже ( P. cinctus ). Олар жазық далада және таулы ормандарда мекендейді.
Қарлығаш
Торғайтәрізділер отряды, әнші торғайлар тобының тұқымдасы. Қарлығаш өте жақсы ұшады, тіршілігінің көп уақытын ауада ұшып жүріп өткізеді. Су үстінен ұшып бара жатып-ақ су іше береді. Ұшып жүріп қорегін ұстап жейді. Дауысы онша қатты емес. Қарлығаш ұясын саз балшықтан сілекейімен араластырып бекем етіп жартас қуыстарына, жағалаудағы жарға, үй ішіне, кейде ағаш басына да салады. Қорегі көбіне ұсақ жәндіктер. Ашық күндері биіктеп ұшады да, ауа райы жауын-шашынды болар алдында жер бауырлап ұшады. Сондықтан да қарлығаштың ұшу ерекшелігіне қарап ауа райының өзгерісін алдын-ала болжауға болады. Сұр қарлығаш сағатына 170 км жылдамдықта ұшады екен . Қазақстанда 5 түрі (жар қарлығашы, құз Қарлығашы, қосреңді Қарлығаш, секпілтөс Қарлығаш, кент Қарлығашы) кездеседі.
Қазақстанның Қызыл кітабына құстардың 56 түрі енді. Олардың қатарында ақ және қара құтан, бірқазан, қоқиқаз, реликті шағала, бүркіт.
Құстар табиғат көркі.Оларды қорғау керек. Қажетсіз атуға,оларды ұстауға болмайды.
Мысал дегеніміз - шығарманың ішіндегі ең қысқа түрі. Көбіне, аң, хайуанат, жәндік туралы жазылады. Сол арқылы адам бойындағы мін, кемшілік мазаққа айналдырылып, сықақпен сыналады.
Сөздік жұмыс
Ұшқалақ – тынымсыз.
Матастырып – қосып байлау.
Үй тапсырмасы
Дүниетану - 31,бет 114-116
Әдебиеттік оқу - Мысал. Қарлығаш пен Шөже торғай түсініп оқып келу .