"22 наурыз"

Тақырыбы:

22 наурыз

Жұмбақтар

1. Қабат-қабат қаттама

Ақылың болса аттама.

2. Қайталап атымды, ән салып аламын,

Кез келген ұяға жұмыртқа саламын.

3. Сылдырдан қорқады,

Шошынып жортады.

Мақсаты:

*О қушыларды ақын Оразақын Асқар өмірімен таныстыру.

Өлеңнің мазмұны мен идеясын ашу. Көктем мезгілі, оның ерекшеліктерін өлең арқылы түсіндіру.Наурыз туралы

түсініктерін тереңдету.

*Оқушылардың сөздік қорын , ойын, көз алдына елестету қабілетін дамыту.

*Қоршаған ортаның тылсым сырларына қызықтыру арқылы туған жерінің табиғатын сүйе білуге баулу. Сауаттылыққа ,ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Әдіс-тәсілдер,көрнекіліктер:

Ой қозғау,топтық, жұптық жұмыс, топтық бағалау, АКТ,сызбалар.

Психологиялық дайындық

Амансың ба, алтын күн

Амансың ба, көк аспан

Амансың ба, достарым,

Амансың ба қонақтар.

Сабақты біз бастайық,

Білім құлпын ашайық.

«Өнер» ауылы

/өткен сабақты еске түсіру/

Өткен сабақты еске түсіру.

1 топ:Қазір қай мезгіл?

Көктем туралы қандай өлең білеміз?

2топ: Наурыз ата туралы айт.

Наурыз көжені не қосады?

3топ:Наурыздың кемпірі не жасайтын еді?

Қандай бата білеміз?

«Өнер» ауылы

/өткен сабақты еске түсіру/

Көктем суреті

Жаңа сабақ.

22 Наурыз

1935 жылы 16 мамырда Шығыс Түркістан өлкесінің Іле аймағына қарасты Мүкей Қаратас деген жерде туған.  

Ниеттерің ақ болсын,

Наурыздың ақша қарындай.

Бастарыңа бақ қонсын,

Шашыңның барлық талындай.

Өлеңдері: Мейі-рім. Ләйлә, Көкорай, «Жалын».

22 Наурыз

Теңелген кез күн мен түн,

Теңелмей жүр кім мен кім?

Шықса есіктен ескі жыл,

Жаңа жыл кеп кірген күн.

Жыл құсы кеп алыстан,

Айдынымен табысқан.

Суға айналып қар мен мұз,

Жылғаларда жарысқан...

Тойып наурызкөжеге,

Шық думанды көшеге,

Достарыңмен дидарлас,

Көгерсін деп көсеге.

Оразақын Асқар

«Өнер» ауылы

/өткен сабақты еске түсіру/

Сұрақ-жауап.

1топ: Бірінші шумақты оқып, не туралы айтылғанын түсіндір.

2топ: Екінші шумақта не туралы айтқан?

3топ: Үшінші шумақта не жайында айтылған?

«білім» ауылы

Наурыз- жыл басы

Кең даланың ежелгі,

Қазақ дейтін халқымыз.

Өзге ұлттай біздің де,

Бар дәстүр мен салтымыз!

Оу, айналайын, балалар!

Тоя ішсін деп тамсанып

Жеті түрлі дәм салып

Наурыз көже пісірдім.

Оттан қазан түсірдім.

Бал көжеден татыңдар.

Бар қызыққа батыңдар.

Көктем Наурыз тойында

Құмар болып ойынға

Іске үлес қоспаған

Ішер бір – ақ тостаған

Еңбекқорға талапты

Қоямын қос табақты

Асқа кәрі - жасыңды

Шақырып , ием басымды.

Уа, құдайым, оңдасын, Жаманшылық болмасын.

Әруақ біткен жар болып,

Қызыр бабам қолдасын.

Аман сактап, төл басын,

Еккен егін солмасын.

Орта толып ырысқа,

Бейбіт өмір орнасын.

Бақыт ашып қақпасын,

Мәңгі бақи жаппасын.

Пәле-жала қазақты,

Іздесе де таппасын. Әумин!

Наурыз мейрамы — ежелгі заманнан қалыптасқан жыл бастау мейрамы. Қазіргі күнтізбе бойынша (наурыздың 22) күн мен түннің теңесуі кезіне келеді.

Қазақстанда Наурыз мейрамы үш күн: 21-23 наурыз аралығында аталып өтіледі (2010 жылдан бастап). Жалпы, Наурыз парсы, кавказ және түрік халықтарының арасында көктем мейрамы және жаңа жылдың басталуы ретінде тойланады. Ол Иранда 21 наурызда, Орталық Азия елдерінде және Әзірбайжанда, мемлекеттік мереке ретінде Тәжікстанда және Қазақстанда - 22 наурызда, Өзбекстан мен Түркияда 21 наурыз күні аталып өтіледі.

Дәстүр бойынша бұрын Наурыз мейрамын бүкіл ауыл-ел болып, әсіресе жастар жағы түгелдей таң шапағатын қарсы алудан — тазаланған арықтарға су жіберуден, ағаш отырғызып, гүл егу рәсімін өткізуден бастайтын. Қызықшылық онан әрмен халық ойындарымен («Айқыш-ұйқыш», «Ақ серек пен көк серек», «Алқа қотан», т.б.), ән салып, би билеумен, ақындар айтысымен, «Қызғалдақ» мерекесімен, (қазақша күрес | , ат жарысымен жалғасып кете беретін де, түнге қарай «Алтыбақан» айналасындағы тамашамен аяқталатын.

Наурыз көже

Наурыз мерекесі жақындаған сайын әрбір отбасы Наурыз көже жасауды міндетім деп санайды. Тіпті білмейтін жас жеңгелеріміз үлкен адамдардан ақыл-кеңес сұрап, Наурыз көжеге не қосу керектігін саралап жатады. Осы тұрғыда біз де үлкен әжелеріміздің біразынан Наурыз көжені қалай жасау керектігін сұрап білдік. Ол үшін ең алдымен қазан толы сүтіңізді қайнатып, сүт піскеннен кейін оның бетіндегі қаймағын қалқып алып тастайсыз. Сүт әбден пісуге тақаған кезде, қыс бойы сақтаған сүріңізді салып жіберіп, 15 минуттай бетін жауып қоясыз. Аталған уақыт өткеннен кейін жеке ыдысқа пісіріп алған бидай, жүгері, тары, асбұршақ, күріш тәрізді қоректік заттардың жеті түрін сүт пен етке араластырып тағы бір қайнатып аласыз. Егер Наурыз көже қоймалжың болып кетсе, оған су қосуға болмайды. Тек айран қосып сұйылтасыз.

1топ: Наурыз туралы сурет салады.

2топ: Наурыз туралы эссе жазады.

3топ: Наурызда қандай ұлттық ойындар ойналады?