Просмотр содержимого документа
«"Оқыту үшін бағалауда оқушылардың өзін -өзі бағалау түрлерін пайдалану" коучинг»
Тақырыбы:
Диалогтік оқыту.
Әңгіменің және сұрақтың түрлері
Мақсаты:
Диалогтік оқыту, әңгіменің түрлері мен сұрақтың түрлері жайлы түсінік қалыптастыру.
Сабақ үрдісіндегі диалогтік оқытудың маңызын түсіндіру;
Жоғары дәрежелі сұрақтарды құрастыру дағдыларын жетілдіру;
Мұғалімдерге сабақ барысында диалогті ұтымды пайдалануды үйрету;
Шульман ілімі, 2007ж. Құзырлы оқытудың маңызды факторы мұғалімнің оқушының тақырып мәнін өз бетінше меңгеруін түсінуі мен бағалай алуы болып табылады.
Мұғалімнің көмекшілері
Оқыту мен оқу, сондай-ақ жеке тұлға ретінде оқушылар туралы теориялық базаға негізделген, жеткілікті білімнің болуын талап етеді. Тәжірибені түсіну, дамыту/жетілдіру үшін дәлелдер/ зерттеулер нәтижелерін қалай қолдану керектігін білуді көздейді.
Оқыту мен оқу, сондай-ақ жеке тұлға ретінде оқушылар туралы теориялық базаға негізделген, жеткілікті білімнің болуын талап етеді. Тәжірибені түсіну, дамыту/жетілдіру үшін дәлелдер/ зерттеулер нәтижелерін қалай қолдану керектігін білуді көздейді.
Бұл білім көрсету, таныстыру, түзету және оқытуды бағалау сияқты әртүрлі тәсілдер арқылы идеяларды түсіндіре білудің техникалық, тәжірибелік дағдылары мен тәсілдерін білуді талап етеді. Сонымен қатар ынталандыру, көтермелеу, шектеу, сабақтар кезеңдерін жоспарлау және оқушыларды бағалау әдістемелерін меңгерту қажет.
Бұл білім көрсету, таныстыру, түзету және оқытуды бағалау сияқты әртүрлі тәсілдер арқылы идеяларды түсіндіре білудің техникалық, тәжірибелік дағдылары мен тәсілдерін білуді талап етеді. Сонымен қатар ынталандыру, көтермелеу, шектеу, сабақтар кезеңдерін жоспарлау және оқушыларды бағалау әдістемелерін меңгерту қажет.
Мұғалімдер ұстаз мамандығының этикалық және моральдік құндылыұтарын ұстанады. Демек, олар шыншыл, батыл, төзімді, оқушыларға аяушылық, мейірім және құрмет көрсете білетін әділ жандар. Оқуға қатысты пікірлері мен тұжырымдары бір бағыттағы ойлары бір жерден шығып жатады.
Мұғалімдер ұстаз мамандығының этикалық және моральдік құндылыұтарын ұстанады. Демек, олар шыншыл, батыл, төзімді, оқушыларға аяушылық, мейірім және құрмет көрсете білетін әділ жандар. Оқуға қатысты пікірлері мен тұжырымдары бір бағыттағы ойлары бір жерден шығып жатады.
“Үш ақ нәрсе
Жаңа форматты мұғалім осы үш көмекшіні дұрыс пайдалана білуі қажет
Жаңа форматты мұғалім осы үш көмекшіні дұрыс пайдалана білуі қажет
Миға шабул: * Диалог дегеніміз не? *Диалогтік оқыту дегенді қалай түсінесіздер? * Әңгіме дегеніміз не? * Сұрақты қалай қою керек? * Сұрақтың қандай түрлері бар?
Диалог сабақта оқушылардың қызығушылығын арттырумен қатар олардың білім деңгейінің өсуіне үлес қосады (Мерсер мен Литлтон).
Оқушылардың көбірек білетін басқа біреумен (сыныптастары немесе мұғалімі) диалог жүргізуге мүмкіндігі болған жағдайда, оларды оқыту оңай болады (Выготский).
Оқушылардың бірлесіп сұхбаттасқандағы пайдасы
Тақырып бойынша өз ойларын білдіруіне мүмкіндік береді;
Басқа адамдарда түрлі идеялардың болатындығын оқушылардың түсінулеріне көмектеседі;
Оқушылардың өз идеяларын дәлелдеуіне көмектеседі;
Мұғалімдердің оқушыларды оқыту барысында олардың қандай деңгейде екендігін түсінуіне көмектеседі.
Оқушы өз идеясын жетілдіре алады
Оқушының өзіне деген сенімі артады
Сыни ойлау дағдысы қалыптасады
Диалогтік әңгімені дамыту
Оқытудағы әңгімелесу - қарым-қатынас жасаудың бірсарынды емес, керісінше, идеялар екі жақты бағытта жүреді, осының негізінде оқушының білім алуында байланыс жүреді (Александер 2004).
Оқушы екі жақты идеяны ұштастыру арқылы жаңа білімге қол жеткізе алады.
ӘҢГІМЕЛЕСУ
Мерсердіңзерттеуіне сәйкес, әңгімелесу оқушылардың оқуының ажырамас бөлшегі болып табылады. Ғалым әңгіменің үш түрін ажыратып, сипаттама берген:
Әңгіме дебат;
Кумулятивтік әңгіме;
Зерттеушілік әңгіме;
Әңгіме - дебат
Ой-пікірлерде үлкен алшақтық болады және әрқайсысы өз шешімдерінде қалады;
Ресурстарды біріктіруге бағытталған талпыныс жасалады;
Қарым –қатынас көбіне “Иә, бұл солай”, “Жоқ, олай емес” деген бағытта жүзеге асады;
Орта бірлесуге қарағанда, көбіне бәсекелестікке бағытталған болады;
Нәтижесінде мазмұнды тұжырым шығады.
Кумулятивтік әңгіме
Айтылған пікірлермен тыңдаушылардың әр – қайсысы механикалық түрде келісе беруі;
Әңгіме білім алмасу мақсатында жүргізілгенімен, оған қатысушылардың өзгелер ұсынған қандай да болсын идеяларды төзімділікпен тыңдауы;
Идея қайталанады және жасалады, бірақ үнемі мұқият бағалана бермейді;
Идеяның дұрыс және бұрыс жағын бағамдай алу.
Зерттеушілік әңгіме
Әркім ақылға қонымды мәлімет ұсынады;
Әркімнің идеясы пайдалы деп бағаланғанымен, мұқият бағалау жүргізіледі;
Қатысушылар бір-біріне сұрақтар қояды;
Қатысушылар дәлелдемелер жасайды;
Топтағы қатысушылар келісімге жетуге тырысады (олар келісімге жетуі де, жетпеуі де мүмкін, ең бастысы – келісімге ұмтылу).
Дәлелдемелер арқылы нақты пікір қалыптасады.
Талқылауларда әңгімелесудің зерттеушілік түрі басым болады (Мерсер).
Сұрақ қою
Сұрақ қоюдың үлгісі
(бастама-жауап-кейінгі әрекет) (БЖК).
Сыныпта бастама жасайтын және оны бақылап отыратын адам ол мұғалім (Мерсер)
Сұрақтардың түрлері
Төмен дәрежелі және жоғары дәрежелі сұрақтар.
Төмен дәрежелі сұрақтар ( жабық немесе дұрыс емес ).
Төменгі дәрежелі сұрақтар ол жаттап алуға бағытталған сұрақтар немесе мұғалімнің сұраққа өзі жауап беруі.
Жоғары дәрежелі сұрақтар белгілі бір жолмен ақпаратты қолдануға, қайта құруға кеңейтуге, талдауға бағытталады.
Жауап алу үшін және оқушының жауабын түзету үшін (сұрақты қарапайым етіп қою, өткен материалға оралу, ойға салу, дұрысын қабылдау және толығырақ жауап беруге итермелеу) қажет.
Сынамалау
Толық жауап беруге, өз ойларын анық білдіруге, өз идеяларын дамытуға көмектесетіндей етіп құру
(Мысалы,“Сіз осыған мысал келтіре аласыз ба?”) қажет.
Қайта бағыттау
Сұрақты басқа оқушыларға қайта бағыттау
(“Көмектесе алатындар бар ма?”)
Оқушыларды тыңдау және оларға жауап беру
Мұғалім оқушылардың жауабы арқылы білімдерін тексеру емес, сондай- ақ оларға өз ойларын анық білдіруге, дамытуға және кеңейтуге мүмкіндік беру үшін пайдаланады.
Оқушылардың жауап беруіне уақыт беру керек және мүмкін болса, бұдан кейінгі сұрақтарды олардың өз сөздеріне орайластырып құраған дұрыс.
Егер жауапты күту уақыты созылып кетсе
Оқушының жауабының ұзап кетуі
Ерікті жауаптардың саны көбейеді
Оқушы сұрағының жилігі ұзарады
Қабілеті төмен оқушының жауаптарының саны көбейеді.
«Коучинг үйретпейді, ол үйренуге көмек көрсетеді.»