Та?ырыбы: « К?й ??діреті »
Білімділік: К?йші композиторларды? к?йлерімен таныса отырып, к?йлеріні? шы?у тарихын, ??діреттілігін т?сіне, сезіне білу.
Т?рбиелік : С?лулы?ты сезіне білетін, ішкі рухани д?ниесі бай, адамгершілігі мол жеке т?л?а т?рбиелеу.
Дамытушылы?: Домбыра ойнауда?ы шеберлігін шы?дау
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
?діс – т?сілдері: Т?сіндіру, ты?дату, с?ра? – жауап.
П?наралы? байланыс: Тарих, ?дебиет, бейнелеу
Саба?ты? к?рнекілігі: К?йшілерді? суреті, топтастыру, сергіту с?ті, аспаптарды? суреті, домбыра аспабы.
Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і:
2. Психологиялы? дайынды?:
?лкендерге сіз,
Кішілерге біз.
?деппенен бас иіп,
С?лем бердік біз!
3. ?й тапсырмасын с?рау.
«Адас?ан ноталар» ойынын ойнату
Балалар біздер «Адас?ан ноталар» с?ра? - жауап ойыны ар?ылы ?ткен саба?ты пысы?тау. Нота астында жазыл?ан с?ра?тар?а жауап беріп, ноталарды нота сызы?ына орналастырамыз.
1. ?аза?ты? халы? музыкасы ?ай жылдан ?алыптасты? (1920 жылдан бастап)
2. Халы? таланттарыны? бірінші слеті ?ашан ?ткізілді (1919 ж Верный (?азіргі Алматы) ?аласында)
3. М?хтар ?уезовты? ?андай пьесасы бар (Е?лік-Кебек)
4. Ж?мат Шанинні? трагедиялы? пьесасы (Ар?алы? батыр)
5. Ш?кен Айманов кім? (актер, режисер)
6.?аза?ты? б?лб?лы атан?ан ?нші (К?л?ш Б?йсейітова)
7. Шара Жиен??лова кім? (актер, биші
4. Жа?а саба?.
Саба?ты? та?ырыбы: «К?й ??діреті»
- Музыка дегенде к?з алдымыз?а не елестейді? С?ра??а жауап беру.
- ?н, к?й, би, домбыра б?ны? барлы?ын ?нер деп атаймыз.
Соны? ішінде б?гінгі саба?та танысатынымыз «К?й» ?нерімен танысамыз
К?йді? ??діреттілігі ж?нінде а?ын Ілияс Жанс?гіров былай деп жырла?ан:
Тайпалап жор?а болып салдыр?ан к?й,
Мейірін ты?да?анны? ?андыр?ан к?й.
Тарт?анда зарылдатып,с???ылдатып
А??уды аспанда?ы ?ондыр?ан к?й.- деп к?йді? мазм?ны мен сырын тере? ба?алай біліп, поэзия тілімен шебер суреттеген К?й « А??у »
К?й» дегеніміз не? ?аза? хал?ыны? бізді? д?уірімізге дейін са?талып ?ал?ан асыл м?расы – к?й ?нері.?ткен ?асырларда нота сауаты жо? кезде д?ниеге келген ?н- к?йлер ?мірмен бірге ?айнап, ауыздан-ауыз?а, ?олдан- ?ол?а к?шіп бізді? заманымыз?а жетті.?аза? хал?ы ?зіні? к??іл- к?йі мен арманын, ?о?ам?а деген к?з?арасын домбыраны? ?ос ішегі ар?ылы жеткізе білді.Суырып салма а?ындар мен барма?ынан бал там?ан к?йшілер ар?ылы бізге жеткен назды ?ндер, ?ажайып к?йлер хал?ымызды? музыка м?расы ?ана емес,м?дени байлы?а, рухани азы?ы болып отыр.
К?й - домбыра ж?не бас?а аспаптарда халы? аспаптарында орындалатын музыкалы? шы?арма
К?йлер та?ырыбымен мазм?нына ?арай: а?ыз к?йлер, тартыс к?йлер, тарихи к?йлер, арнау, лирикалы?, психологиялы? к?йлер болып жіктеледі
А?ыз к?йлер - халы?ты? ?ткен т?рмыс - тіршілігі жайлы баяндайды. «Жетім бала», «А?са? ??лан» т. б к?йлерді жат?ызамыз.
Тарихи о?и?алар?а жо??ар шап?ыншылы?ымен о?ан ?арсы хал?ымызды? к?ресі «Ел айырыл?ан», «Же?іс» атты к?йлер.
Арнау к?йі - белгілі бір адамдар?а арнап шы?ар?ан к?й. Олар?а «Абыл»,»Байж?ма» к?йлерді жат?ызамыз.
«А?са? ??лан» к?йін ты?дау.
Домбыра к?йлері орындалу м?ндері мен ??рылымдылы? ерекшеліктеріне ?арай т?кпе ж?не шертпе деп аталатын екі ?лкен т?рге б?лінеді. Т?кпе к?йлер т?ра?ты екпін мен ?лшемде, о? ?олды? т?тас сілтенуімен орындалады. Ал шертпе к?йлер к?бінесе жал?ыс дауысты болып, о? ?ол сауса?тарыны? ?шымен орындалады.
Домбырамен т?кпе мен шертпені? айырмашылы?ын к?рсету.
?лы к?йшілеріміз: ??рман?азы, Дина, С?гір, ?азан?ап, Т?ттімбет, ?ор?ыт, Д?улеткерей, Бо?да, Махамбет т.б ал, ?азіргі заманда к?й жанрын елге таныт?ан, е?бек еткен ?. Ахмедияров, Х. Тастанбеков, А. Райымбергенов, С. Т?рысбеков т.б. а?аларымызды айтып кетуіміз керек.
?н « Домбырасыз с?н ?айда »
?аза?ты? е? к?не к?йлеріні? к?пшілігі – ?обыз к?йлері. Ежелгі т?ркі тектес халы?тарда ?обыз к?йлері жыраулар ?нерінен бастау алады. Жыраулар жырды ?обызбен с?йемелдеп отыр?ан. Бізге жеткен е? к?не к?йлер – к?й атасы ?ор?ытты? шы?армалары.
?ор?ыт туралы м?лімет ж?не к?й, ?н «?обыз »
5. Топпен ж?мыс
А?ындар тобы
Мына с?здерге байланысты т?рт жол ?ле? шы?ару: таби?ат, к?й, ке? дала, жыр.
Суретшілер тобы
Ты?да?ан к?йге байланысты к?з алдары?а елестеген таби?ат к?рінісін ?а?аз бетіне т?рлі-т?сті бояумен т?сіру.
6.Саба?ты бекіту.
7.?йге тапсырма беру: Та?ырыпты о?ып келу. ?азіргі заманда?ы к?йшілер туралы реферат жазу
8.Ба?алау: