Бастауыш сынып м??алімдеріні? а?паратты?- коммуникативтік ??зіреттілігін ?алыптастыру
Бастауыш сынып м??алімдеріні? а?паратты?- коммуникативтік ??зіреттілігін ?алыптастыру
Ш?О ?ржар ауданы Егінсу ауылы
«Ш.Уалиханов атында?ы орта мектеп-ба?ша»КММ
Жа?ыпарова Айгул Салауат?ызы
бастауыш сынып м??алімі
Бастауыш сынып м??алімдеріні? а?паратты?- коммуникативтік ??зіреттілігін ?алыптастыру.
Уа?ыт талабына сай білім мазм?нын жа??ырту - б?гінгі к?нні? басты міндеті. Ізденген ?стаз ?айтсе де н?тижеге жетуді к?здейді. О?ыту ж?йесіні? жа?а технологиялары мектеп ?мірінде ке?інен орын алып келеді. ?р ?стаз ?зіні? та?да?ан технологиялары бойынша о?ушыны? білім де?гейін к?теруге бар к?ш жігерін ж?мсайды. ?азіргі заман талабы к?ннен – к?нге жо?ары.
1998 жылы желто?санда білім ?ызметкерлері ?шін бол?ан
1 ??рылтайда Елбасы Н. Назарбаев «Елімізді? ерте?і – б?гінгі жас ?рпа?ты? ?олында, ал жас ?рпа?ты? та?дыры ?стаздарды? ?олында», - деген болатын.
?азір 50 елмен б?секелестікке жарайтын ?абілетті, білімі тере?, іскер, шы?армашылы? белсенділігі жо?ары, жан-жа?ты дамы?ан болаша?ы зор ?рпа? дайындап беретін де сол ?стаздар ?ауымы.
Олай болса жа?а ?лемдегі жа?а ?аза?станда ?мір с?ретін жас ?рпа?ты о?ытып, т?рбиелеу, білікті маман даярлау аса к?рделі де жауапты ж?мыс. Бір с?збен айт?анда, м?ндай іскер ?стаздарды? психологиялы?, педогогикалы?, ?дістемелік біліктілігі адамгершілік ?асиетімен бірге, к?сіби жетекшілігі мемлекеттік білім стандартына с?йкес, жа?алы??а жаны ??мар, шы?армашылы?пен ж?мыс істеп, о?ытуды? жа?а технологиясын шебер игеруі тиіс.
Заман талабы – ?ылым мен техниканы? ?арыштап дамуы 400 – ге жуы? к?сіпті? ?діс – т?сілін шебер ме?геруді талап етіп отыр. Осы?ан орай ?аза?стан Республикасыны? 2006 жыл?ы мемлекеттік жалпы?а білім беру стандартында а?паратты?- коммуникативтік ??зіреттілік кіргізілген.
А?паратты? – коммуникативтік ??зіреттілік дегеніміз не? Б?л ??ымдар?а жеке – жеке то?талып ?тетін болса?.
А?парат – латынны? т?сіндіру, баяндау, м?лімет деген ??ымдарын береді. А?парат?а ?зілді – кесілді аны?тама бере алмаймыз. Оны ?орша?ан д?ние туралы ж?не онда ж?ріп жат?ан процестер туралы хабарламалар мен ма?л?маттар деп т?сінуге болады.
Коммуникативтік дегеніміз – ?арым – ?атынас, ?зара пікірлесу, с?йлесу, ??ынысу дегенді білдіреді.
Ал «??зіреттілік» туралы термин білім беру аясында 70 жылдары америка ?алымы Н.Хомский ?олданды.??зіреттілік термині алыс- жа?ын шет елдерді? ?ылыми ?дебиеттерінде ке?інен ?арастырыл?ан. Мысалы: competense (латынша) с?йкес, жарамды, competense (французша) ??зіретті, ???ы?ты, орыс тілі с?здерінде ??зіреттілік «белгілі бір с?ра?тары, м?селелері біреуді? жеттік білуі» деген ма?ынаны бейнелесе, ?аза? тілі с?здіктеріне с?йенсек ол біреуге тиселі істер, с?ра?тар ше?берінде белгілі бір адамны? немесе мекеме ?кілдігіні? ???ы?ты болуы. Жалпы ал?анда ??зіреттілік деп игерілген біліміні? практикалы?, танымды?, ??ндылы? м?ні бар коммуникативті міндеттері шешуге ба?дарлануын айтады.
А?паратты? – коммуникативтік ??зіреттілік дегеніміз – о?ып ?йренетін обьект туралы жа?а м?ліметтерді алу ?шін а?паратты жинауды, оларды ??деу мен беруді? т?сілдеріні? жиынты?ы.
Білім туралы за?ды білім беруді? басты міндеті – ?лтты? ж?не жалпы адамзатты? ??ндылы?тар,?ылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды ?алыптастыру?а, дамыту?а ж?не к?сіби шы?дау?а ба?ыттал?ан білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлар жасал?ан. Ол ?шін « жа?а технологияларын енгізу, білім беруді а?параттандыру, халы?аралы? ?аламды? желілерге шы?у» деген міндеттер ?ойылады. Демек, о?у а?арту саласында ?зекті м?селені? бірі о?ушыны сапалы ?арым- ?атынас?а даярлап, т?л?аны? коммуникативті ??зіретін ?алыптастыру.О?ушыны? тілдік ?арым – ?атынасын жетілдіру, дамыту ар?ылы ?о?ам?а жан – жа?ты дамы?ан, белсенді,?з бетімен жасампазды?пен ойлай алатын ж?не ?з ойын шы?армашылы?пен жеткізіп, шебер ?арым-?атынас жасай білетін,тілдік ?атысымды тиімді ?олданатын бастауыш сынып о?ушыларыны? коммуникативтік ?абілеттерін дамыту ?ажет.
А?паратты? – коммуникативтік ??зіреттілікті орта к?сіптік білім беру ж?йесіне енгізгенде о?ыту материалдарыны? педагогикалы? мазм?ндылы?ы мен ?ркімні? ?здігінен о?ып ?йренуіне жа?дай жасауды? ма?ызы зор.
Білім к?зі – бастауышта демекші, т?менгі сынып о?ушыларына білім беруді? ма?саты – жедел дамып келе жат?ан ?лем жа?дайында алын?ан тере? білімні? к?сіби да?дыларыны? кезінде, ?з ба?ытын еркін д?рыс шешім ?абылдайтын жеке т?л?аны ?алыптастыру.
Бастауыш сынып м??алімдеріні? а?паратты? – коммуникативтік ??зіреттілігін ?алыптастыруды? басты ма?саты – о?ушылар?а білім алу процесінде к?мектесу. Ол ?шін бастауыш сынып м??алімдерін о?ытуда?ы а?паратты? технологияларды? педагогикалы? ма?саты:
- ?олдану мен а?паратты? – коммуникативтік ??рыл?ылар арасында?а байланыс;
- Есте са?тау?а негізделген о?ып білім алудан, б?рын?ы ме?гергендерді пайдалана отырып, а?ыл-ойды дамытатын о?у?а к?шу;
- О?ушы?а білім беретін ба?дарламадан жекелеп, саралап о?ыту ба?дарламасына ?ту.
2. ?олданбалы ба?дарламаларды? жеткіліксіздігі, ол к?п уа?ытты ж?не материалды? шы?ындарды керек етеді.
3. О?у ?рдісіне а?паратты? технологияларды? к?рделілігі, бір ?жымда істейтін о?ытушыларды? біліктілігіні? елеулі айырмашылы?тарына? болуына байланысты.
4. А?паратты? тенологияларды ?олдану технологиясын т?сіндіретін ?дебиетті? аз болуы.
Олай болса, бастауыш сынып м??алімдері бойын а?паратты? – коммуникативтік ??зіреттілікті ?алыптастыру ?шін мынадай біліктілік пен икемділікті ме?геру ?ажет.
1. Кез – келген ортада ?зіне ?ойыл?ан ж?не б?где біреуге ?ойыл?ан с?ра?тар?а сауатты жауап беруге даяр т?руы.
2. ?арым-?атынаста с?з байлы?ын ке?інен ?олдана алу, оны? ішінде к?ркемдегіш, бейнелеуіш с?здерді ?олдана алу.
3.Айтыл?ан ойды ?рі ?арай жал?астырып айта білу.
4. Кез- келген т?л?ааралы? ?арым-?атынасты сынай білу ж?не ба?алау.
5. Т?л?ааралы? конфликт орна?ан жа?дайда д?рыс шешім ?абылдап, ??гімелесушімен шебер тіл табыса білу икемділігі.
?орыта айт?анда, ?аза?стан Республикасыны? «Білім туралы» за?дылы? сипаты, ?азіргі заман?а сай а?параттандыру, электронды? о?улы?тарды, компьютерді, бейне таспаларды,мультимедиялы? кабинет, интербелсенді та?та та?ы бас?а ар?ылы о?ытуды? жа?а технологиясыны? ?лемдік ж?не отанды? ?лгілерін та?дап, саба? барысында пайдалана білу – б?гінгі заманны? талабы.
Міне, осы т?р?ыда ?азіргі м??алім ерінбей, ерен е?бек ету керек. Б?л - бізге ж?ктелген ?лкен міндет.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Бастауыш сынып м??алімдеріні? а?паратты?- коммуникативтік ??зіреттілігін ?алыптастыру»
ШҚО Үржар ауданы Егінсу ауылы
«Ш.Уалиханов атындағы орта мектеп-бақша»КММ
Жағыпарова Айгул Салауатқызы
бастауыш сынып мұғалімі
Бастауыш сынып мұғалімдерінің ақпараттық- коммуникативтік құзіреттілігін қалыптастыру.
Уақыт талабына сай білім мазмұнын жаңғырту - бүгінгі күннің басты міндеті. Ізденген ұстаз қайтсе де нәтижеге жетуді көздейді. Оқыту жүйесінің жаңа технологиялары мектеп өмірінде кеңінен орын алып келеді. Әр ұстаз өзінің таңдаған технологиялары бойынша оқушының білім деңгейін көтеруге бар күш жігерін жұмсайды. Қазіргі заман талабы күннен – күнге жоғары.
1998 жылы желтоқсанда білім қызметкерлері үшін болған
1 құрылтайда Елбасы Н. Назарбаев «Еліміздің ертеңі – бүгінгі жас ұрпақтың қолында, ал жас ұрпақтың тағдыры ұстаздардың қолында», - деген болатын.
Қазір 50 елмен бәсекелестікке жарайтын қабілетті, білімі терең, іскер, шығармашылық белсенділігі жоғары, жан-жақты дамыған болашағы зор ұрпақ дайындап беретін де сол ұстаздар қауымы.
Олай болса жаңа әлемдегі жаңа Қазақстанда өмір сүретін жас ұрпақты оқытып, тәрбиелеу, білікті маман даярлау аса күрделі де жауапты жұмыс. Бір сөзбен айтқанда, мұндай іскер ұстаздардың психологиялық, педогогикалық, әдістемелік біліктілігі адамгершілік қасиетімен бірге, кәсіби жетекшілігі мемлекеттік білім стандартына сәйкес, жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс істеп, оқытудың жаңа технологиясын шебер игеруі тиіс.
Заман талабы – ғылым мен техниканың қарыштап дамуы 400 – ге жуық кәсіптің әдіс – тәсілін шебер меңгеруді талап етіп отыр. Осыған орай Қазақстан Республикасының 2006 жылғы мемлекеттік жалпыға білім беру стандартында ақпараттық- коммуникативтік құзіреттілік кіргізілген.
Ақпараттық – коммуникативтік құзіреттілік дегеніміз не? Бұл ұғымдарға жеке – жеке тоқталып өтетін болсақ.
Ақпарат – латынның түсіндіру, баяндау, мәлімет деген ұғымдарын береді. Ақпаратқа үзілді – кесілді анықтама бере алмаймыз. Оны қоршаған дүние туралы және онда жүріп жатқан процестер туралы хабарламалар мен мағлұматтар деп түсінуге болады.
Коммуникативтік дегеніміз – қарым – қатынас, өзара пікірлесу, сөйлесу, ұғынысу дегенді білдіреді.
Ал «Құзіреттілік» туралы термин білім беру аясында 70 жылдары америка ғалымы Н.Хомский қолданды.Құзіреттілік термині алыс- жақын шет елдердің ғылыми әдебиеттерінде кеңінен қарастырылған. Мысалы: competense (латынша) сәйкес, жарамды, competense (французша) құзіретті, құқықты, орыс тілі сөздерінде құзіреттілік «белгілі бір сұрақтары, мәселелері біреудің жеттік білуі» деген мағынаны бейнелесе, қазақ тілі сөздіктеріне сүйенсек ол біреуге тиселі істер, сұрақтар шеңберінде белгілі бір адамның немесе мекеме өкілдігінің құқықты болуы. Жалпы алғанда құзіреттілік деп игерілген білімінің практикалық, танымдыұ, құндылық мәні бар коммуникативті міндеттері шешуге бағдарлануын айтады.
Ақпараттық – коммуникативтік құзіреттілік дегеніміз – оқып үйренетін обьект туралы жаңа мәліметтерді алу үшін ақпаратты жинауды, оларды өңдеу мен берудің тәсілдерінің жиынтығы.
Білім туралы заңды білім берудің басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар,ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды өалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасалған. Ол үшін « жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық желілерге шығу» деген міндеттер қойылады. Демек, оқу ағарту саласында өзекті мәселенің бірі оқушыны сапалы қарым- қатынасқа даярлап, тұлғаның коммуникативті құзіретін қалыптастыру.Оқушының тілдік қарым – қатынасын жетілдіру, дамыту арқылы қоғамға жан – жақты дамыған, белсенді,өз бетімен жасампаздықпен ойлай алатын және өз ойын шығармашылықпен жеткізіп, шебер қарым-қатынас жасай білетін,тілдік қатысымды тиімді қолданатын бастауыш сынып оқушыларының коммуникативтік қабілеттерін дамыту қажет.
Ақпараттық – коммуникативтік құзіреттілікті орта кәсіптік білім беру жүйесіне енгізгенде оқыту материалдарының педагогикалық мазмұндылығы мен әркімнің өздігінен оқып үйренуіне жағдай жасаудың маңызы зор.
Білім көзі – бастауышта демекші, төменгі сынып оқушыларына білім берудің мақсаты – жедел дамып келе жатқан әлем жағдайында алынған терең білімнің кәсіби дағдыларының кезінде, өз бағытын еркін дұрыс шешім қабылдайтын жеке тұлғаны қалыптастыру.
Бастауыш сынып мұғалімдерінің ақпараттық – коммуникативтік құзіреттілігін қалыптастырудың басты мақсаты – оқушыларға білім алу процесінде көмектесу. Ол үшін бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудағы ақпараттық технологиялардың педагогикалық мақсаты:
- Қолдану мен ақпараттық – коммуникативтік құрылғылар арасындаға байланыс;
- Есте сақтауға негізделген оқып білім алудан, бұрынғы меңгергендерді пайдалана отырып, ақыл-ойды дамытатын оқуға көшу;
- Оқушыға білім беретін бағдарламадан жекелеп, саралап оқыту бағдарламасына өту.
Ақпараттық – коммуникативтік технологияларды ендірудің ең перспективалы үш бағыттарын бөліп алуға болады.
1. интеллектуалды мұғалім жүйелерді қолдануға негізделген ол өз кезегінде, мәліметтер қорын, экспертті оқыту жүйелерді, жасанды интеллекті жүйелерін қолдануды ұсынады.
2. Электрондық кітаптар, бағдарламалық құралдар, автоматтанған оқытушы жүйелерді жетілдіру.
3. Телекоммуникация құралдарын пайдалану, комьпютерлік желілерді,телефондық, теледидарлық және спутниктік байланыстарды енгізеді.
Ақпараттық – коммуникативтік құзіреттілікті қалыптастыруда оқытушыларда мына қиыншылықтармен кездеседі:
1. Педагогтардың көпшілігінде ең жаңа техникамен жұмыс істеуінің практикалық тәжірибиесінің аздығы.
2. Қолданбалы бағдарламалардың жеткіліксіздігі, ол көп уақытты және материалдық шығындарды керек етеді.
3. Оқу үрдісіне ақпараттық технологиялардың күрделілігі, бір ұжымда істейтін оқытушылардың біліктілігінің елеулі айырмашылықтарынаң болуына байланысты.
4. Ақпараттық тенологияларды қолдану технологиясын түсіндіретін әдебиеттің аз болуы.
Олай болса, бастауыш сынып мұғалімдері бойын ақпараттық – коммуникативтік құзіреттілікті қалыптастыру үшін мынадай біліктілік пен икемділікті меңгеру қажет.
1. Кез – келген ортада өзіне қойылған және бөгде біреуге қойылған сұрақтарға сауатты жауап беруге даяр тұруы.
2. Қарым-қатынаста сөз байлығын кеңінен қолдана алу, оның ішінде көркемдегіш, бейнелеуіш сөздерді қолдана алу.
3.Айтылған ойды әрі қарай жалғастырып айта білу.
4. Кез- келген тұлғааралық қарым-қатынасты сынай білу және бағалау.
5. Тұлғааралық конфликт орнаған жағдайда дұрыс шешім қабылдап, әңгімелесушімен шебер тіл табыса білу икемділігі.
Қорыта айтқанда, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңдылық сипаты, қазіргі заманға сай ақпараттандыру, электрондық оқулықтарды, компьютерді, бейне таспаларды,мультимедиялық кабинет, интербелсенді тақта тағы басқа арқылы оқытудың жаңа технологиясының әлемдік және отандық үлгілерін таңдап, сабақ барысында пайдалана білу – бүгінгі заманның талабы.
Міне, осы тұрғыда қазіргі мұғалім ерінбей, ерен еңбек ету керек. Бұл - бізге жүктелген үлкен міндет.
