Музыкалы? аспаптар тек ?ана музыка ойнап, к??іл к?теру ?шін пайда бол?ан деп ойлайтын боларсыздар. Музыкалы? аспаптарды? шы?у а?ызына ??ла? т?рсе?, ол са?ан ?ажайып сыр шертеді.
К?птеген ?лем халы?тарында арфа тектес аспаптар бар. Сада?тан пайда бол?ан б?л аспаптарды?алымдар жер бетіндегі е? к?не аспаптарды? бірі деп есептейді. Мысырда б?л аспапты киелі санап, оны? дыбысын ??діретті к?шке бала?ан.?лген адамны? жаны арфа аспабыны? ?нін ты?дайды деп сенген. Сонды?тан болар к?птеген скандинав халы?тары да ?лген адамдарды арфамен жерлейтін бол?ан.
Ал ежелгі кельт халы?тары Дагда атты ??дайы арфа аспабын ойна?анда жыл мезгілдері ауысады деп ойла?ан.
Грек халы?тарыны? арасында арфа аспабыны? кішкентай т?рі лира ке? тара тара?ан. Би мен ?нні? ??дайы Терпсихора лира аспабын ойна?ан кезде, жер бетінде мамыражай бейбіт ?мір орнайтын бол?ан. Лира аспабы ар?ылы адамдар ??дайлармен тілдескен.
Ал т?ркі халы?тарына орта? жетіген аспабы жайнда мынадай а?ыз бар.Б?рын?ы ?ткен замандажеті б?рі – хандар елікті ?уамын деп абайсызда аспан?а шы?ып кетеді.Жеті ханны? б?л ?рекетіне ренжіген К?к т?нірісі, оларды жеті ж?лдыз?а айналдырып жіберген екен. С?йтіп аспанда жеті ?ара?шы ж?лдыз пайда болады. Сы?ырла?ан аязды т?нде олар аспаннан жерге ?арап, жетіген аспабын ойнап, жол к?рсететін бол?ан.Аспаннан т?гілген б?л ?уенді естіген адам байлы? пен ба?ыт?а кенеледі деп сенген.
?ытай хал?ыны? жетіген тектес аспабын «цинь» деп ата?ан. Ежелгі цинь аспабы бес ішекті бол?ан екен. Оны? ?рбір ішегін жерді? бес ??діретіне те?еген. Олар – жер, су, от, а?аш ж?не темір. Кейін келе цинь аспабы жеті шіекті болады.Аспапты? алтыншы ішегі ?лген жауынгерлерді? жанын жо?тау ?шін та?ылса,ал, жетінші ішек ар?ылы ар?ылы со?ыс?а аттан?ан жауынгерлерге рух берген екен.
?ытай хал?ы б?л аспапты киелі деп сана?ан.
Жетіген тектес аспаптарды? сан ?асырлы? тармхы бар. Б?л аспапты барлы? халы?тар киелі аспап санап, оны? ??діретті ?ні ар?ылы аспанмен тілдескен екен.
Просмотр содержимого документа
«Аспанмен тілдескен музыка ??діреті. »
Сабақтың тақырыбы: Аспанмен тілдескен музыка құдіреті.
Сабақтың мақсаты:
Окушыларға музыканың құдіреті туралы әңгімелеу.
Білімділігі:
Оқушылардың білімге деген қызушылығын арттыра отырып, музыканы түсініп, тыңдау арқылы білім деңгейін көтеру.
Дамытушылығы:
Оқушылардың танымдық, шығармашылық қабілеттерін ән, бейнелеу, еңбек пәндерінен кіріктірілген сабақ арқылы дамыту.
Көрнекіліктер:
Музыкалық аспаптар, интерактивті тақта видиолар, слайдтар.
Сабақтың жоспары:
1.Ұйымдастыру.
2.Кіріспе.
3.Жаңа сабақ. Көнеден келген аспап.
4.Аспаптармен таныстыру.
5.Музыка тыңдау.
6.Аспаптарда ойнап көрсету.
7.Ән үйрену. «Домбырасыз сән қайда»
8.Қорытындылау.
9.Үйге тапсырма.
10.Бағалау.
Сабақтың барысы:
Үйге берген тапсырманы сұрау.
Жаңа сабақ. Аспанмен тілдескен музыка құдіреті.
Музыкалық аспаптар тек қана музыка ойнап, көңіл көтеру үшін пайда болған деп ойлайтын боларсыздар. Музыкалық аспаптардың шығу аңызына құлақ түрсең, ол саған ғажайып сыр шертеді.
Көптеген әлем халықтарында арфа тектес аспаптар бар. Садақтан пайда болған бұл аспаптардығалымдар жер бетіндегі ең көне аспаптардың бірі деп есептейді. Мысырда бұл аспапты киелі санап, оның дыбысын құдіретті кұшке балаған.Өлген адамның жаны арфа аспабының үнін тыңдайды деп сенген. Сондықтан болар көптеген скандинав халықтары да өлген адамдарды арфамен жерлейтін болған.
Ал ежелгі кельт халықтары Дагда атты құдайы арфа аспабын ойнағанда жыл мезгілдері ауысады деп ойлаған.
Грек халықтарының арасында арфа аспабының кішкентай түрі лира кең тара тараған. Би мен әннің құдайы Терпсихора лира аспабын ойнаған кезде, жер бетінде мамыражай бейбіт өмір орнайтын болған. Лира аспабы арқылы адамдар құдайлармен тілдескен.
Ал түркі халықтарына ортақ жетіген аспабы жайнда мынадай аңыз бар.Бұрынғы өткен замандажеті бөрі – хандар елікті қуамын деп абайсызда аспанға шығып кетеді.Жеті ханның бұл әрекетіне ренжіген Көк тәнірісі, оларды жеті жұлдызға айналдырып жіберген екен. Сәйтіп аспанда жеті қарақшы жұлдыз пайда болады. Сықырлаған аязды түнде олар аспаннан жерге қарап, жетіген аспабын ойнап, жол көрсететін болған.Аспаннан төгілген бұл әуенді естіген адам байлық пен бақытқа кенеледі деп сенген.
Қытай халқының жетіген тектес аспабын «цинь» деп атаған. Ежелгі цинь аспабы бес ішекті болған екен. Оның әрбір ішегін жердің бес құдіретіне теңеген. Олар – жер, су, от, ағаш және темір. Кейін келе цинь аспабы жеті шіекті болады.Аспаптың алтыншы ішегі өлген жауынгерлердің жанын жоқтау үшін тағылса,ал, жетінші ішек арқылы арқылы соғысқа аттанған жауынгерлерге рух берген екен.
Қытай халқы бұл аспапты киелі деп санаған.
Жетіген тектес аспаптардың сан ғасырлық тармхы бар. Бұл аспапты барлық халықтар киелі аспап санап, оның құдіретті үні арқылы аспанмен тілдескен екен.
Музыка тыңдау. Арфа аспабының сүйемелдеуімен.
Қорытындылау.
Арфа тектес аспаптар қалай пайда болды?
Арфа аспабының үнін қандай құдіретті күшке балаған?
Жетіген аспабы туралы қандай аңыз сақталған?
Қытайдың цинь аспабының әрбір ішегі нені білдіреді?
Үйге тапсырма. Аспанмен тілдескен музыка құдіреті туралы оқып келу.
