Научная статья на тему : " Использование интерактивных методов на уроках музыки"

Musiqa darslarida interfaol metodlardan foydalanish

Использование интерактивных методов на уроках музыки

Хасанов Халим Равшанович

Бухоро маданият коллежи

Важно подчеркнуть, что интерактивное обучение требует от учителя необходимых методических и психологических знаний и умений. Например, умения использовать техники, позволяющие включить всех участников учебного занятия в процесс обсуждения, умения осуществлять психологическую подготовку участников и правильно организовывать пространство для занятия, умения регламентировать этапы работы и визуализировать ключевые понятия и т. д. Педагогу, решившему использовать формы интерактивного обучения, необходимо всему этому учиться. Учиться учитель должен всегда, чем больше опыта, тем больше вопросов.

Interfaol metodlar – o`qituvchi va o`quvchilarning o`zaro hamkorligi asosida darsda ijodiy muhit yaratish, dars samaradorligini oshirish, o`quvchilarda mustaqil fikrlash mulohaza yuritish, o`z munosabatini bildirish ko`nikmalarini shakllantirish omilidir. Bunday metodlarda o`quvchi o`zi faol ishtirok etgan holda yakka, juftlikda, guruhlarda, jamoa bo`lib muammo va savollarga javob topishga harakat qiladi, fikrlaydi, baho beradi, yozadi, so`zlaydi, dalil hamda asoslar keltirish bilan qo`yilgan masalani yoritib berishga harakat qiladi. Bu esa o`quvchilarning xotirasida mustahkam o`rnashadi. Yangi mavzu (axborotni) ni o`zlashtirishda tanqidiy, tahliliy yondashishga o`rgatadi. O`qituvchi faqat yo`l – yo`riq ko`rsatuvchi, tashkil qiluvchi, kuzatuvchi, baholovchi vazifalarini bajaradi.

Interfaol metodlarni juda ko`p turlari mavjud. Biz ulardan o`z faoliyatimizda foydalangan ayrimlari haqida to`xtalib o`tamiz:

1. “Aqliy hujum” metodi.

“Aqliy hujum” – sinfdagi har bir o`quvchiga o`qituvchi qo`ygan savol yoki muammo yuzasidan o`z fikrini bayon etishga imkon beruvchi o`quv uslubidir. Uslub mohiyati o`qituvchi tomonidan belgilangan muammo yoki savol yuzasidan ehtimol tutiladigan hamma fikrlar variantlarini bir yerga jamlashistisno tariqasida ta`lim oluvchilarning barcha fikrlarini, shu jumladan aytarli to`g`ri bo`lmaganlarini ham inobatga olishdan iborat.

Bunda yaxshi ishtirok etish uchun ana shu fikrlarning barchasini doskaga yoki maxsus yozuv qog`oziga yozib borish kerak. Bu narsa bayon etilgan fikrlarning keyingi tahlilida o`quvchilarni qo`yilgan savol yoki muammoni to`g`ri tushunishiga imkoniyat beradi.

“Aqliy hujum”ni o`tazish uslublari.

1. O`qituvchi sinfga savol, topshiriq yoki muammo tashlaydi va o`quvchilarga o`z fikrlarini bildirishni taklif qiladi.

2. Istisno tariqasida barcha fikrlar (qancha ko`p bo`lsa shuncha yaxshi) doskada yoki filipchartga yozib boriladi.

3. Barcha fikrlar yozib olingandan keyin o`qituvchi o`quvchilar bilan barcha g`oyalarni shakllantiradi, aytilgan fikrlarga tuzatishlar kiritiladi. Keyinchalik undan foydalanish maqsadida eng muhimlari ajratib ko`rsatiladi.

“Aqliy hujum”ni o`tkazish qoidalari.

1. “Aqly hujum” o`tkazish uchun belgilangan vaqt reglamentiga rioya etish;

2. Belgilangan vaqt doirasida barcha hohlovchilarga o`z fikrini bayon etish imkoniyatini berish;

3. O`quvchilar tomonidan aytilgan fikrlar tanqid va muhokama qilinmasligi, baholanmasligi lozim;

4. Zarurat bo`lgan holatda bayon etilgan fikrga tuzatishlar kiritish kerak. Lekin bu g`oya yoki fikrni aniq va qisqacha ifodalash maqsadida bo`lishi;

1. Kichik guruhlarda ishlash.

1. Topshiriq, savolasosida muammo tanlab olinadi. Topshiriqda bahsli jihatlar bo`lishi maqsadga muvofiqdir.

2. Kichik guruhlar shakllantiriladi. Kichik guruhdagi o`quvchilarning soni 3 – 5 tadan oshmasligi kerak, ammo topshiriq, sinf xususiyatlariga bog`liq tarzda guruh soni o`zgarishi mumkin.

Kichik guruhlarda ishlayotganda guruh ishtirokchilari o`rtasida vazifalarni taqsimlagan ma`qul. Masalan, bir o`quvchi munozarani yuritadi, ikkinchisi qabul qiluvchi qarorni yozib boradi, uchinchisi ajratilgan vaqtni nazorat qiladi. To`rtinchisi esa guruh qarorini taqdim etadi va h. k. Odatda ikki asosiy usuldan foydalangan holda sinf guruhlarga ajratiladi. Birinchisida o`quvchilar hohishiga ko`ra, ikkinchisida esa hisoblash uslubi bilan ajratliadi. (1 – 3, 2 - 4)

1. O`qituvchi vaqt hajmini ko`rsatgan holda guruhlarga yo`l – yo`riq beradi.

2. Guruhda ishlash yakunlanganidan keyin qaror taqdimoti bo`lib o`tadi. Uni spiker taqdim etishi kerak. Vaqt imkoniyati bo`lsa guruhlar bir – biriga savollar berishi mumkin.

3. Taqdimot natijalari yuzasidan muhokama va baholash o`tkaziladi. Bunda quyidagicha savollar berish mumkin:

• Kichik guruhlarda ishlashda qanday natijalarga erishildi?

• Qaysi muammo tanlandi? U yechim topdimi? va ho kazoo.

Kichik guruhlarda ishlashni o`tkazish qoidalari.

1. Kichik guruhlarda ishlash uchun belgilangan vaqt reglamentiga aniq rioya qilish;

2. Guruhlarga yordam berayotganda o`qituvchi tazyiq o`tkazmasligi;

3. O`quvchilar aytgan fikrlar boshqacha nuqtai nazarda bo`lgan ta`lim oluvchilar tomonidan nazarda tutilgan reglament doirasida asoslangan tanqidga yoki muhokamaga tortilishi mumkin.

4. Zarurat taqozo etganda, bayon etilgan fikrga tuzatishlar kiritish, aniq va qisqa ifodalashga imkon beradi.

1. Tarmoqlar (Klaster) metodi.

Fikrlarning tarmoqlanishi – bu pedagogik strategiya bo`lib, u o`quvchilarni biror bir mavzuni o`rganishlariga yordam berib, mavzu haqida aniq fikr, tushunchani erkin va ochiq ravishda ketma – ketlik bilan tarmoqlashga o`rgatadi. Bu biron bir mavzuni chuqur o`rganish, o`quvchilarning fikrlash faoliyatini jadallashtirish hamda kengaytirish uchun yordam beradi. Mavzu bo`yicha tasavvurlarini chizma shaklida ifodalashga undaydi.