Күй құдіреті

Күй құдіреті

Адам бойындағы сезім бірде сөзбен, бірде әуенмен үндесіп, тіл қатады.

Алпыс екі тамырдың иітер күн құдіретінің тереңіне бойлап, өлеңмен

толғаған ақын Әбділда Тәжібаев қазақтың әйгілі күйші-композиторы

Абылдың күйін тыңдап:

- Барады тартқан сайын омыраулап,

Тұтқынның жүрегінің оты лаулап.

Жайлауын түрікпеннің кетті кернеп,

Толқынды бір ғажайып үн сорғалап. -

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Күй құдіреті»

20.10.2016 ж

Күй құдіреті

Мақсаты:

Балаларға күй құдіретін, күй өнерін насихаттай отырып, олардың күйшілік өнерге деген сүйіспеншілік пен қызығушылықтарын ояту.

Адам бойындағы сезім бірде сөзбен, бірде әуенмен үндесіп, тіл қатады.

Алпыс екі тамырдың иітер күн құдіретінің тереңіне бойлап, өлеңмен

толғаған ақын Әбділда Тәжібаев қазақтың әйгілі күйші-композиторы

Абылдың күйін тыңдап:

- Барады тартқан сайын омыраулап,

Тұтқынның жүрегінің оты лаулап.

Жайлауын түрікпеннің кетті кернеп,

Толқынды бір ғажайып үн сорғалап.... -

деп жыр жолдарын жалғай түседі. Бір кезекті жорықта көп жауынгердің ішінде күйші Абыл Тарақұлы да түрікпендердің қолына түсіп қалады. Оның атақты күйші Абыл екенің ешкім біле бермеген. Бірде түрікпеннің бір би ағасы өзінің әшекейлі домбырасын алдырып, араларында отырған біреуінен домбыра тартуын сұрайды. Домбыраның ішегі үзіліп, әдемі күй тоқтап қалады. Қайта күйге келтірмек болғанда тұтқындардың арасынан бір қазақ тұрып: “Домбыраны маған беріңіз. Күйін мен келтірейін”.-дейді. Барлық отырған адамдар тына қалып, қолындағы кісенін шешіп, домбыраны әлгі қазаққа ұсынады. Қолы босаған бойда ол домбыраны қолға алып, тарта бастайды. Алғаш домбыраны қаға бастағаннан-ақ тыңдап отырған халықты ұйытып ала жөнеледі. Сол кезде түрікпеннің би ағасы: “Сен қазақтың күйшісі Абыл ма едің?”- дейді. Сонда Абыл: “Болсақ болармыз”, -деп күйін тарта береді. Абылдың күйіне әбден ұйыған халық бір-бірімен қастасу емес, достасудың,, жауласу емес, елдесудің сөзін сөйлейді. Қазақ пен түрікпен бір-бірімен қауышып, төс қағыстырып бітімге келеді. Сөйтіп, күйдің ғажайып құдіреті адамның сезімін тербеп, бір-біріне деген құрметі мен адамгершілік қадір-қасиетін биікке көтерген екен. Абылдың күйіне тек тыңдаушы халық емес, тіпті табиғат, жан-жануарлардың өзі елтіп, бір ғажайып сезімге бөленеді.

Ал ақын Әбділда Тәжібаев өзінің “Абыл” деген поэмасында осындай күй құдіретін жыр жолдарымен өрнектеген.

Кіре алмай ұясына күн байланды,

Шұғыласы домбыраны шыр айналды.

Балқытқан ұясынан көтеріп бас,

Ай да ерте күндегіден шыға қалды....

Күбірлеп күймен бірге демін алды....

Теңіз де толқынданбай тына қалды,

Жай ғана желден бір сөз сұрап алды.

Айдында айдай жүзген жалғыз аққу,

Сұңқылдап шыдай алмай жылап алды.

Жолбарыс атылуға жатқан дайын,

Жылтылдап қос шырағы жұлдыздайын.

Иреңдеп бауырын төстеп ыңырсиды,

Шымырлап жанына күй батқан сайын....

Күй тыңдайық! Абдулхамит Райымбергеновтің орындауында Абылдың “Абыл”

атты күйін тыңдап көрейік.

Ән орындайық!

Армандастар

әнін жазған Ә. Бейсеуов

өлеңін жазған Н.Әлімқұлов

Бір ауылдың түлеп ұшқан жастары едік,

Бір дәуірдің мөлдіреген аспаны едік.

Бәріміз де жазылмаған дастан едік,

Армандастар-құрдастар.

Қайырмасы: Бір дәуірдің мөлдіреген аспаны едік,

Бәріміз бір өмір жолын бастап едік.

Армандастар қайда?

Абзал достар қайда?

Замандастар, қарлығаштар қайда екен?

Арман қуған, қиял қуған кезің қайда?

Құрбы қыздар, мөлдіреген көзің қайда?

Сол алғашқы алаулаған сезім қайда?

Армандастар-құрдастар.

Бәрің, достар әр тарапқа кеттіңдер ме,

Әлде биік асулардан өттіңдер ме?

Әлде игі армандарға жеттіңдер ме?

Қайдасыңдар, құрдастар?

Біліп ал!

Абыл Тарақұлы (1820-1892)- күйші –композитор. Маңғыстау аймағы Оймауыт-Желтау мекенінде дүниеге келген. Абыл- Маңғыстау домбырашылық мектебінің негізін салушы. Жасынан ән мен күйді серік етіп, Боғда, Қошқар сынды күйшілерді ұстаз тұтқан. Абыл көптеген күйлер шығарып, мол мұра қалдырған. Оның “Абыл”, Ақжелең, “Нар ату”, “Ақсақ құлан”, т.б күйлері сақталған. Абылдың Есбай, өскенбай, Құлшар, Есір, т.б шәкірттері күйшілік өнерін жалғастырған.

Әбділда Тәжібаев (1909-1998)- ақын, драматург, ғалым. Қызылорда қаласында дүниеге келген. Қазақстанның халық жазушысы. 1933 жылдан бастап шығармалары жинақ болып жарыққа шыға бастаған. Ақынның “Оркестр”, “Абыл”, “Күй атасы”, т.б. Көптеген поэмалары бар. шығармалары шет ел тілдеріне аударылған. Әбділда Тәжібаевтың сценарийі бойынша 1954 жылы “Жамбыл” кинофильмі түсірілген. Атақты орыс жазушылары А.С.Пушкиннің, Т.Г. Шевченконың, А.Н.Островскийдің шығармаларын қазақ тіліне аударған

Қорытынды:

1.Түрікпендер күйші Абылды қалай таныды?

2.Түрікпендер мен қазақтар қалай бітімге келді?

3.Ақын Әбділда Тәжібаев Абылдың күйін өлеңмен қалай

бейнеледі?

Предмет: Музыка

Категория: Презентации

Целевая аудитория: 6 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Күй құдіреті

Автор: Сагинбаева Гульмира Жаксылыковна

Дата: 07.04.2017

Номер свидетельства: 407361

Похожие файлы

Ана тілі пәні. Заттың сынын білдіретін сөздер. Көктем сәні.

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(107) "Ана тілі пәні. Заттың сынын білдіретін сөздер. Көктем сәні."
    ["seo_title"] => string(59) "ana_tili_p_ni_zattyn_synyn_bildirietin_sozdier_koktiem_s_ni"
    ["file_id"] => string(6) "371665"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1482224038"
  }
}

?аза? тілі Та?ырыбы: Затты? ?имылын білдіретін с?здер

object(ArrayObject)#885 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(93) "?аза? тілі Та?ырыбы: Затты? ?имылын білдіретін с?здер"
    ["seo_title"] => string(48) "kazaktilitakyrybyzattynkimylynbildirietinsozdier"
    ["file_id"] => string(6) "293777"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "meropriyatia"
    ["date"] => string(10) "1455546100"
  }
}

ЗАТТЫ? ?ИМЫЛЫН БІЛДІРЕТІН С?ЗДЕР. НАУРЫЗ – ЖЫЛ БАСЫ

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(111) "ЗАТТЫ? ?ИМЫЛЫН БІЛДІРЕТІН С?ЗДЕР.                    НАУРЫЗ – ЖЫЛ БАСЫ"
    ["seo_title"] => string(45) "zattynkimylynbildirietinsozdiernauryzzhylbasy"
    ["file_id"] => string(6) "323532"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1461930639"
  }
}

Шынықсаң шымыр боласың. Заттың сынын білдіретін сөздер.

object(ArrayObject)#885 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(102) "Шынықсаң шымыр боласың. Заттың сынын білдіретін сөздер."
    ["seo_title"] => string(57) "shynyksan_shymyr_bolasyn_zattyn_synyn_bildiretin_sozder_1"
    ["file_id"] => string(6) "513949"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1559985265"
  }
}

?аза? тілі " Затты? атын білдіретін с?здер"

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(75) "?аза? тілі " Затты? атын білдіретін с?здер" "
    ["seo_title"] => string(43) "k-azak-tili-zattyn-atyn-bildirietin-sozdier"
    ["file_id"] => string(6) "181759"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1425393546"
  }
}

Просмотр содержимого документа «Күй құдіреті»

Похожие файлы

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«Күй құдіреті»