kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Урок по математике с казахским языком обучения

Нажмите, чтобы узнать подробности

О?ушылар?а екі векторды? векторлы? к?бейтіндісі туралы т?сінік беру, оларды? геометриялы? ж?не алгебралы? ?асиеттерімен таныстыру.

О?ушылар?а екі векторды? векторлы? к?бейтіндісі к?мегімен кейбір геометриялы? есептерді шы?аруды ?йрету.

О?ушыларды ?з білімдерін ж?йелеуге ж?не векторлар?а берілген есептерді шы?ару?а бейімдеу.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«урок по математике с казахским языком обучения »

Қолданбалы курс “Сызықтық алгебра және аналитикалық геометрия” Сабақ тақырыбы: Екі векторды векторлық көбейту

Қолданбалы курс “Сызықтық алгебра және аналитикалық геометрия”

Сабақ тақырыбы:

Екі векторды векторлық көбейту

Сабақ мақсаты: Оқушыларға екі вектордың векторлық көбейтіндісі туралы түсінік беру, олардың геометриялық және алгебралық қасиеттерімен таныстыру.  Оқушыларға екі вектордың векторлық көбейтіндісі көмегімен кейбір геометриялық есептерді шығаруды үйрету.

Сабақ мақсаты:

  • Оқушыларға екі вектордың векторлық көбейтіндісі туралы түсінік беру, олардың геометриялық және алгебралық қасиеттерімен таныстыру.

  • Оқушыларға екі вектордың векторлық көбейтіндісі көмегімен кейбір геометриялық есептерді шығаруды үйрету.

  • Оқушыларды өз білімдерін жүйелеуге және векторларға берілген есептерді шығаруға бейімдеу.
Қайталау сұрақтары:

Қайталау сұрақтары:

  • Вектор деген не? Векторды қалай белгілейді?
  • Вектордың абсолют шамасы деген не?
  • Нөлдік вектор деген не?
  • Қандай векторлар тең деп аталады?
  • Векторларды қосудың «үшбұрыш ережесін» тұжырымдап беріңдер.
  • Векторларды қосудың «параллелограмм ережесін» тұжырымдап беріңдер.
  • Қандай векторлар коллинеар векторлар деп аталады? Қоллинеар векторлардың қасиеті.
  • Векторлар арасындағы бұрыш қалай анықталады?
  • Векторлардың скаляр көбейтіндісі дегенге анықтама беріңдер.
  • Бірлік векторлар. Векторды үш оське жіктеу.
Анықтама. Нөлдік емес және векторларының векторлық көбейтіндісі деп символымен белгіленген мына үш шартты қанағаттандыратын векторын атайды: 1. векторының ұзындығы және векторла-рының ұзындықтарын олардың арасындағы бұрыш-тың синусына көбейткенге тең, яғни , мұндағы - және векторларының арасындағы бұрыш. 2. векторы және векторларының әрқайсысына перпендикуляр орналасқан. 3. векторының бағыты , , векторлары оң жақты үштік болатындай бағытта бағытталған.

Анықтама. Нөлдік емес және векторларының векторлық көбейтіндісі деп символымен белгіленген мына үш шартты қанағаттандыратын векторын атайды:

1. векторының ұзындығы және векторла-рының ұзындықтарын олардың арасындағы бұрыш-тың синусына көбейткенге тең, яғни ,

мұндағы - және векторларының арасындағы бұрыш.

2. векторы және векторларының әрқайсысына перпендикуляр орналасқан.

3. векторының бағыты , , векторлары оң жақты үштік болатындай бағытта бағытталған.

φ

φ

Егер және векторларының кемінде біреуі нөлдік вектор болса, онда олардың векторлық  көбейтіндісі нөлдік векторға тең  деп алынады.

Егер және векторларының

кемінде біреуі нөлдік вектор

болса, онда олардың векторлық

көбейтіндісі нөлдік векторға тең

деп алынады.

Екі вектордың векторлық көбейтіндісі туралы түсінік механикадан алынған.  Егер векторы қандай болса да бір М  нүктесіне түсірілген күшті бейнелесе, ал векторы болып О  нүктесіне түсірілсе, онда векторы О  нүктесіне қатысты күшінің моментіне тең болады.

Екі вектордың векторлық көбейтіндісі туралы түсінік механикадан алынған.

Егер векторы қандай болса да бір М нүктесіне түсірілген күшті бейнелесе, ал векторы болып О нүктесіне түсірілсе, онда векторы О нүктесіне қатысты күшінің моментіне тең болады.

II. Векторлық көбейтіндінің геометриялық қасиеттері. 1 - Теорема. Нөлдік емес екі және векторлары коллинеар болуы үшін, олардың векторлық көбейтіндісінің нөлге тең болуы қажетті және жеткілікті:  ,  ║

II. Векторлық көбейтіндінің геометриялық қасиеттері.

1 - Теорема. Нөлдік емес екі және векторлары коллинеар болуы үшін, олардың векторлық көбейтіндісінің нөлге тең болуы қажетті және жеткілікті:

,

Қажеттілік. және векторлары коллинеар болсын. Мына жағдайлар болуы мүмкін:  1. , яғни және векторлары бағыттас болсын, сонда олардың арасындағы бұрыш -қа тең болады. Сондықтан,  , бұдан болады;  2. , яғни және қарама-қарсы бағытталған векторлар болсын. Сонда олардың арасындағы бұрыш -қа тең болады. Сондықтан, , бұдан , яғни, екі жағдайда да .

Қажеттілік. және векторлары коллинеар болсын. Мына жағдайлар болуы мүмкін:

1. , яғни және векторлары бағыттас болсын, сонда олардың арасындағы бұрыш -қа тең болады. Сондықтан,

, бұдан болады;

2. , яғни және қарама-қарсы бағытталған векторлар болсын. Сонда олардың арасындағы бұрыш -қа тең болады. Сондықтан, , бұдан , яғни, екі жағдайда да .

Жеткіліктілік. болсын.  Сонда .   болғандықтан, бұдан   теңдігі шығады, яғни немесе .   Ал бұл және векторларының коллинеар   векторлар екенін көрсетеді.

Жеткіліктілік. болсын.

Сонда .

болғандықтан, бұдан

теңдігі шығады, яғни немесе .

Ал бұл және векторларының коллинеар

векторлар екенін көрсетеді.

2-теорема. және векторларының векторлық көбейтіндісінің ұзындығы ортақ бас нүктеден шыққан және векторларына салынған параллелограмның ауданына тең. Анықтама бойынша    φ

2-теорема. және векторларының векторлық көбейтіндісінің ұзындығы ортақ бас нүктеден шыққан және векторларына салынған параллелограмның ауданына тең.

Анықтама бойынша

φ

Параллелограмның ауданы:     Үшбұрыштың ауданы:

Параллелограмның ауданы:

Үшбұрыштың ауданы:

Бірлік векторлардың векторлық көбейтіндісі:

Бірлік векторлардың векторлық көбейтіндісі:

Екі вектордың векторлық көбейтіндісінің алгебралық қасиеттері: 1-қасиет.  қарсы ауыстырымдылық қасиет 2-қасиет.  сан көбейткішіне қатысты терімділік қасиет 3-қасиет.  үлестірімділік қасиет 4-қасиет. Кез келген  векторы үшін

Екі вектордың векторлық көбейтіндісінің алгебралық қасиеттері:

1-қасиет.

қарсы ауыстырымдылық қасиет

2-қасиет.

сан көбейткішіне қатысты терімділік қасиет

3-қасиет.

үлестірімділік қасиет

4-қасиет. Кез келген векторы үшін

Декарттық тік бұрышты координаталарымен берілген векторлардың векторлық көбейтіндісінің өрнегі.

Декарттық тік бұрышты координаталарымен берілген векторлардың векторлық көбейтіндісінің өрнегі.

Есеп №1.  Параллелограмның қабырғаларындағы векторлар берілген:   Осы параллелограмның ауданын табайық. Шешуі :  ,  Параллелограмның ауданы: Жауабы:

Есеп №1. Параллелограмның қабырғаларындағы векторлар берілген: Осы параллелограмның ауданын табайық.

Шешуі :

,

Параллелограмның ауданы:

Жауабы:

Есеп №2 . Төбелері А(-1;0;-1), В(0;2;-3), С(4;4;1) нүктелерінде жатқан үшбұрыш ауданын тап. Шешу і: B( 0;2;-3 ) A( - 1;0;-1 ) C( 4;4;1 )

Есеп №2 . Төбелері А(-1;0;-1), В(0;2;-3), С(4;4;1) нүктелерінде жатқан үшбұрыш ауданын тап.

Шешу і:

B( 0;2;-3 )

A( - 1;0;-1 )

C( 4;4;1 )

Есеп №3. Жақшаларды ашып өрнектерді ықшамда: 1 – тапсырма: 1 – тапсырма:  1 – тапсырма:  2 – тапсырма:

Есеп №3. Жақшаларды ашып өрнектерді ықшамда:

1 – тапсырма:

  • 1 – тапсырма:
  • 1 – тапсырма:

2 – тапсырма:

Есеп №4. Диагональдары және болып табылатын, мұнда - бірлік векторлар және олардың арасындағы бұрыш , параллелограмның ауданын табыңдар. Шешуі: бір-біріне көбейтсек

Есеп №4. Диагональдары және болып табылатын, мұнда - бірлік векторлар және олардың арасындағы бұрыш , параллелограмның ауданын табыңдар.

Шешуі: бір-біріне көбейтсек

Есеп №5. және векторларына салынған параллелограмның диагональдары мен ауданын табыңдар. Ш ешуі:

Есеп №5. және векторларына салынған параллелограмның диагональдары мен ауданын табыңдар.

Ш ешуі:

Жауабы:

Жауабы:

Тест сұрақтары: А (-1;-2;4), В(-4;-2;0), С(3;-2;1) үшбұрышының төбелері болса, А төбесіндегі үшбұрыштың бұрышын табыңыз.  А )  B)  C)  D)  E)  2. векторлары өзара перпендикуляр. болса, скаляр көбейтіндісін анықтаңыз. А )  B)  C)  D)  E) 3. Төбелері А(7;3;4), В(1;0;6), С(4;5;-2) нүктелерінде жатқан үшбұрыш ауданын тап. А ) 24 B) 23 C) 24,5 D) 23,5 E) 21

Тест сұрақтары:

  • А (-1;-2;4), В(-4;-2;0), С(3;-2;1) үшбұрышының төбелері болса, А төбесіндегі үшбұрыштың бұрышын табыңыз.

А ) B) C) D) E)

2. векторлары өзара перпендикуляр.

болса,

скаляр көбейтіндісін

анықтаңыз.

А ) B) C) D) E)

3. Төбелері А(7;3;4), В(1;0;6), С(4;5;-2) нүктелерінде жатқан үшбұрыш ауданын тап.

А ) 24 B) 23 C) 24,5 D) 23,5 E) 21

және 4. Егер  болса, онда табыңыз. А ) 15 B) 13 C) 16 D) 14 E) 12 5. Егер және векторлар арасындағы бұрыш , әрі скаляр көбейтіндісі болса, онда осы векторлар арқылы салынған параллелограмның ауданы қаншаға тең болады? А )  B) 2 C)  D) 1 E)

және

4. Егер

болса, онда табыңыз.

А ) 15 B) 13 C) 16 D) 14 E) 12

5. Егер және векторлар арасындағы бұрыш ,

әрі скаляр көбейтіндісі болса, онда осы

векторлар арқылы салынған параллелограмның ауданы қаншаға тең болады?

А ) B) 2 C) D) 1 E)

Тест сұрақтары: А (-1;-2;4), В(-4;-2;0), С(3;-2;1) үшбұрышының төбелері болса, А төбесіндегі үшбұрыштың бұрышын табыңыз.  А )  B)  C)  D)  E)  2. векторлары өзара перпендикуляр. болса, скаляр көбейтіндісін анықтаңыз. А )  B)  C)  D)  E) 3. Төбелері А(7;3;4), В(1;0;6), С(4;5;-2) нүктелерінде жатқан үшбұрыш ауданын тап. А ) 24 B) 23 C) 24,5 D) 23,5 E) 21

Тест сұрақтары:

  • А (-1;-2;4), В(-4;-2;0), С(3;-2;1) үшбұрышының төбелері болса, А төбесіндегі үшбұрыштың бұрышын табыңыз.

А ) B) C) D) E)

2. векторлары өзара перпендикуляр.

болса,

скаляр көбейтіндісін

анықтаңыз.

А ) B) C) D) E)

3. Төбелері А(7;3;4), В(1;0;6), С(4;5;-2) нүктелерінде жатқан үшбұрыш ауданын тап.

А ) 24 B) 23 C) 24,5 D) 23,5 E) 21

және 4. Егер  болса, онда табыңыз. А ) 15 B) 13 C) 16 D) 14 E) 12 5. Егер және векторлар арасындағы бұрыш , әрі скаляр көбейтіндісі болса, онда осы векторлар арқылы салынған параллелограмның ауданы қаншаға тең болады? А )  B) 2 C)  D) 1 E)

және

4. Егер

болса, онда табыңыз.

А ) 15 B) 13 C) 16 D) 14 E) 12

5. Егер және векторлар арасындағы бұрыш ,

әрі скаляр көбейтіндісі болса, онда осы

векторлар арқылы салынған параллелограмның ауданы қаншаға тең болады?

А ) B) 2 C) D) 1 E)

В Ұ ш ы А Б а с ы Векторларды белгілеу:

В

Ұ ш ы

А

Б а с ы

Векторларды белгілеу:

Вектордың абсолют шамасы немесе модулі деп векторды кескіндейтін кесіндінің ұзындығын атайды және деп белгілейді.

Вектордың абсолют шамасы немесе модулі деп векторды кескіндейтін кесіндінің ұзындығын атайды және деп белгілейді.

Егер в ектордың бас нүктесі оның ұшымен дәл келіп беттесіп жатса, онда ол векторды нөлдік вектор деп атайды және деп белгілейді.  Нөлдік вектордың абсолют шамасы нөлге тең.

Егер в ектордың бас нүктесі оның ұшымен дәл келіп беттесіп жатса, онда ол векторды нөлдік вектор деп атайды және деп белгілейді. Нөлдік вектордың абсолют шамасы нөлге тең.

Векторлардың теңдігі

Векторлардың теңдігі

«Үшбұрыш» ережесі B C A

«Үшбұрыш» ережесі

B

C

A

“ Параллелограмм” ережесі C B A D Параллелограмның қасиеті бойынша:

Параллелограмм” ережесі

C

B

A

D

Параллелограмның қасиеті бойынша:

Бір түзу бойында немесе параллель түзулер бойында жатқан нөлдік емес екі вектор коллинеар векторлар деп аталады. Коллинер векторлардың сәйкес координаталары пропорционал болады.  Белгілеуі:

Бір түзу бойында немесе параллель түзулер бойында жатқан нөлдік емес екі вектор коллинеар векторлар деп аталады. Коллинер векторлардың сәйкес координаталары пропорционал болады.

Белгілеуі:

Нөлдік емес мен векторларының арасындағы бұрыш деп ВАС бұрышын атайды. Кез келген  мен екі вектордың арасындағы бұрыш деп бас нүктесі ортақ әрі олармен тең векторлардың арасындағы бұрышты айтады. Бірдей бағытталған векторлардың арасындағы бұрыш нөлге тең деп есептеледі, ал қарама-қарсы бағытталған векторлардың арасындағы бұрыш -қа тең. 180 0 0 0

Нөлдік емес мен векторларының

арасындағы бұрыш деп ВАС бұрышын атайды. Кез

келген мен екі вектордың арасындағы

бұрыш деп бас нүктесі ортақ әрі олармен тең

векторлардың арасындағы бұрышты айтады. Бірдей

бағытталған векторлардың арасындағы бұрыш нөлге

тең деп есептеледі, ал қарама-қарсы бағытталған

векторлардың арасындағы бұрыш -қа тең.

180 0

0 0

векторларының мен скаляр көбейтіндісі деп санын атайды.

векторларының

мен

скаляр көбейтіндісі деп

санын атайды.

Ұзындығы бірге тең векторды бірлік вектор немесе орт дейміз. z M 3 k x i M 1 j M 2 y

Ұзындығы бірге тең векторды бірлік вектор немесе орт дейміз.

z

M 3

k

x

i

M 1

j

M 2

y

Үйге тапсырма: № 421, №427 есептер ( В.П.Минорский)

Үйге тапсырма:

421, №427 есептер ( В.П.Минорский)


Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Математика

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 9 класс

Скачать
урок по математике с казахским языком обучения

Автор: Турганбаева Акжамал

Дата: 09.02.2015

Номер свидетельства: 170020

Похожие файлы

object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(154) "Интеллектуальная игра «Самый умный»  для 6 классов школ с казахским языком обучения "
    ["seo_title"] => string(91) "intielliektual-naia-ighra-samyi-umnyi-dlia-6-klassov-shkol-s-kazakhskim-iazykom-obuchieniia"
    ["file_id"] => string(6) "199762"
    ["category_seo"] => string(12) "russkiyYazik"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "meropriyatia"
    ["date"] => string(10) "1428646811"
  }
}
object(ArrayObject)#875 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(166) "Презентация к уроку математики 1 класс "Число и цифра 7" в школе с казахским языком обучения "
    ["seo_title"] => string(104) "priezientatsiia-k-uroku-matiematiki-1-klass-chislo-i-tsifra-7-v-shkolie-s-kazakhskim-iazykom-obuchieniia"
    ["file_id"] => string(6) "185158"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(11) "presentacii"
    ["date"] => string(10) "1426153767"
  }
}
object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(235) "Исследование "Формирование предметных и метапредметных знаний учащихся на уроках русского языка, математики,казахского языка" "
    ["seo_title"] => string(145) "issliedovaniie-formirovaniie-priedmietnykh-i-mietapriedmietnykh-znanii-uchashchikhsia-na-urokakh-russkogho-iazyka-matiematiki-kazakhskogho-iazyka"
    ["file_id"] => string(6) "158873"
    ["category_seo"] => string(13) "vsemUchitelam"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1421826267"
  }
}
object(ArrayObject)#875 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(91) "Разработка урока казахского языка по теме "К?ктем""
    ["seo_title"] => string(54) "razrabotka-uroka-kazakhskogho-iazyka-po-tiemie-koktiem"
    ["file_id"] => string(6) "263692"
    ["category_seo"] => string(7) "prochee"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1449586180"
  }
}
object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(244) "Интегрированный урок по математике в 5-х классах с элементами речевых навыков по казахскому языку.«Десятичная запись дробных чисел» "
    ["seo_title"] => string(149) "intieghrirovannyi-urok-po-matiematikie-v-5-kh-klassakh-s-eliemientami-riechievykh-navykov-po-kazakhskomu-iazyku-diesiatichnaia-zapis-drobnykh-chisiel"
    ["file_id"] => string(6) "181617"
    ["category_seo"] => string(10) "matematika"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1425377731"
  }
}


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства