Сандар тізбегі, оның берілу тәсілдері және қасиеттері

Ақпараттық технологиялар лицей-мектебі

Математика пәні мұғалімі Мукаева Р. Р.

9 – сынып алгебра пәнінен “Сандар тізбегі, оның берілу тәсілдері және қасиеттері” ашық сабағының өту барысын рефлексиялықталдауы

Таңдап отырған 9 сынып, алгебра пәні

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 9.3А Тізбектер

Сабақтың тақырыбы: Сандар тізбегі, оның берілу тәсілдері және қасиеттері.

Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаты: 9.2.3.1 сандар тізбегі туралы түсінік болу;

9.2.3.2 тізбектің n-ші мүшесін табу, мысалы: ;

Оқу мақсатына келісілген сабақ мақсаты

- «Тізбек», «тізбектің n-ші мүшесі» ұғымдарын, индексті белгілерін біледі;

- берілген формула бойынша тізбектің кез келген мүшесін табады;

- тізбек бойынша сандар тізбегінің жалпы формуласын құрастырады.

Сабақ мақсатына сәйкес бағалау критерийлері:

- сандық тізбек анықтамасы мен оның берілу тәсілдерін анықтайды;

- аналитикалық түрде берілген тізбектің кез келген мүшесін табады;

-Сандар тізбегінің жалпы формуласын құрастырады

Сабақ мақсатына жетуде қолданылатын белсенді оқу әдістері:

«Зандылықты анықта»,«Борт журналы».«Болжамдар» ,«Тың ақпараттар»,

«Математикалық эстафета»,«Үш қадамдық сұхбат»,«Айырмашылығы неде»

Анығырақ тоқталып кетсем:«Зандылықты анықта» - әдісі бойынша оқушыларға логикалық есепті ұсынамын Формуламен туған күндерін анықтайды.

«Борт журналы» әдісі бойынша -«берілген тақырып бойынша бұрыннан білетінім», «мәтінді оқып жаңадан білгенім».

«Болжамдар» әдісі бойынша- Сандық тізбектердің берілу тәсілдерін схемалық түрде ұсынамын: формуламен, графикпер, сөзбен, рекурентті.

Сандық тізбектердің берілу тәсілдерін схемалық түрде ұсынамын.

формуламен графикпен сөзбен рекуррентті

«Тың ақпараттар» әдісі бойынша-, мысалдар қарастыру,

кестені толтырыңыз.

«Математикалық эстафета»әдісі бойынша - Оқушыларды жұптарға біріктіреміз. Әр партадағы оқушыны көршісімен жұп құрайды. Әр есептің біреуі жұп, екіншісі тақ нөмерлі мүшесін есептейді. Есепті алдымен өзі шешіп, кейін жұбымен тексеруді ұсынамын.

Ең соңында жұптар жауаптарын интербелсенді тақтадағы жауаптар үлгісімен тексереді.

Мысалы: Егер: а) және ;

ә) және болса, ( )тізбегінің алғашқы 6 мүшесін табыңдар

«Үш қадамдық сұхбат»әдісі бойынша- Төртеуден топтарды жұптарға бөліңіздер: А және Б, В және Г.

1 қадам А сұхбаттайды Б, ал В сұхбаттайды Г.

2 қадам керісінше. 3 қадам әр оқушы өз жұбы туралы ақпаратпен төрт адамдық топта бөліседі.

Оқушылар есеп шарттарын талдап, топтарда шығарады. Мұғалім жауаптарын тексереді, кері байланыс жасап, шешімдерін жалпы сыныппен бірге талқылауды ұйымдастырады.

Есеп - тізбегі

рекурент формуласымен берілген мүшесінің формуласын жаз.

Соның ішінде тоқталып кететін жеке жұмыс барысында қолданылатын белсенді оқу әдісім: «Айырмашылығы неде»әдісі бойынша-оқушылар екі түрлі әдістің айырмашылығын анықтайды, жауабын дәлалдейді.

Берілген тапсырмаға бағалау критерийлері

Бағалау критерийі: білім алушы

сандар тізбегінің жалпы формуласын құрастырады.

Ойлау дағдыларының деңгейі: Білу және түсіну, қолдану

Қолданбалы есеп.

Саған ата-анаң 100 теңге берген болсын және сенде әрі қарай ақша алудың екі мүмкіндігі бар болсын делік. Бірінші әдіс: күн сайын сен алдыңғы күні алған ақшадан 200 теңге артық алатын боласың. Екінші әдіс: екінші күні сен 100 теңге, ал үшінші күннен бастап күн сайын алдыңғы екі күнде алған ақшаның қосындысындай ақша алатын боласың.

1. Алғашқы он күн үшін кестені толтырыңыз.

Дескриптор: Білім алушы

- 1-әдіс бойынша ақша алудың мүмкіндігін анықтайды;

- 2-әдіс бойынша ақша алудың мүмкіндігін анықтайды

ҚБ: «+», «-», «қызықты» әдісі арқылы өзін-өзі бағалау

«+» - пайдалысы

«-» - пайдасызы

«қызықты» - қызықтыратыны тәсілін қолданған тиімді деп есептедім.

Сабақ мақсатыма жетуде қоданылатын саралау тәсілдері:Жіктеу , диалог және қолдау көрсету, тапсырма , қарқын, қорытынды.

Соның ішінде тоқталып кететін жұптық жұмыс барысында қолданылған саралау тәсілі:

Тапсырма (күрделілігіне қарай алға ілгерілеп отыратын тапсырмалар)

Белсенді оқу әдісі: Математикалық эстафета

Сыныптағы төрт топ оқушылары арасындағы жарыс.

Оқушыларды жұптарға біріктіріңіз. Әр партадағы оқушыны көршісімен жұп құрайды. Әр есептің біреуі жұп, екіншісі тақ нөмерлі мүшесін есептейді. Есепті алдымен өзі шешіп, кейін жұбымен тексеруді ұсыныңыз.

Ең соңында жұптар жауаптарын интербелсенді тақтадағы жауаптар үлгісімен тексереді.

Бағалау критерийі: білім алушы

- сандық тізбек анықтамасы мен оның берілу тәсілдерін анықтайды;

- аналитикалық түрде берілген тізбектің кез келген мүшесін табады.

Ойлау дағдыларының деңгейі: Білу және түсіну, қолдану

Интерактивті тақтамен есептер беру.

A-деңгейі

Егер: а) және ;

ә) және болса, ( )тізбегінің алғашқы 6 мүшесін табыңдар

В-деңгейі

№182 Егер болса, онда табыңыз

С-деңгейі

№185 болса, онда табыңыз

Тапсырмаға берілетін дескриптор: Білім алушы

- тізбектің жазылу заңдылығын анықтайды;

- тізбектің келесі белгісіз мүшелерін жазады.

Жұмыс уақытын қадағалаймын. Шешуінде қиындық туындаған есептерді оқушылармен бірге талдаймын.

Қалыптастырушы бағалау ретіндеүлгі бойынша жұптар бірін-бірі тексеру арқылы бағалайды.

Топтық жұмыс

Саралау тәсілі: Қарқын (кейбір оқушылар басқаларына қарағанда тез жұмыс істейді, оларға олимпиада жинағынан есеп беріледі)

Дереккөздер (кейбір оқушылар басқаларына қарағанда күрделі дереккөздермен жұмыс істейді).

Белсенді оқу әдісі: Үш қадамдық сұхбат

Төртеуден топтарды жұптарға бөліңіздер: А және Б, В және Г.

1 қадам А сұхбаттайды Б, ал В сұхбаттайды Г.

2 қадам керісінше. 3 қадам әр оқушы өз жұбы туралы ақпаратпен төрт адамдық топта бөліседі.

Оқушылар есеп шарттарын талдап, топтарда шығарады. Мұғалім жауаптарын тексереді, кері байланыс жасап, шешімдерін жалпы сыныппен бірге талқылауды ұйымдастырады.

Есеп - тізбегі

рекурент формуласымен берілген мүшесінің формуласын жаз.

Шешуі: Берілген рекуренттік қатынастан

шығарып алуға болады, оларды мүшелеп қосып, ескерсек:

Дескриптор: Білім алушы

- сандар тізбегінің заңдылығын анықтайды;

- сандар тізбегінің мұшесінің формуласын жазады.

ҚБ: Екі жұлдыз бір тілек әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды

Жұлдыз – ұнаған тұстары, тілек –жетілдіретін тұстары бойынша тілек.

Сабақ барысында қолданылатын критериалды бағалау түрлері.

. «Мадақтау» әдісі арқылы мұғалімнің қолпаштауы. «Өте жақсы!»,«Жарайсыңдар!»

Өзін-өзі бағалауүлгі бойынша жұптар бірін-бірі тексеру арқылы бағалау

Топтар бірін –бірі бағалайды екі жұлдыз бір тілек әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды..

Үйге тапсырма:Өтілген материалды оқу,түсіну, еске сақтау.12 параграф №12,8

Назар салып тыңдағандарыңызға рахмет!

Пайдаланылған әдебиеттер

1. “Алгебра 9” оқулығы А.Е.Әбілқасымова, Т.П.Кучер, В.Е.Корчевский, З.Ә.Жұмағұлова

2. “Алгебра 9” оқулығы Ә.Н.Шыныбеков

3. Математика олимпиадасы 9-11 сыныпқа арналған Республикалық “QAZBILIM” орталығы NUR-SULTAN