Рационал бөлшектерге амалдар қолдану

Көктерек орта жалпы білім беретін мектебі

Ашық сабақ

Тақырыбы:

Өткізген: Т.Г. Жаксыбаева

Сабақтың тақырыбы: Рационал бөлшектерді көбейту және бөлу

Мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың тақырып бойынша алған білімдерін тереңдетіп, жинақтап жүйелеу. Рационал, яғни  алгебралық  бөлшектерді көбейту және бөлу алгоритмін қолдана білуге, қасиеттерді білуге үйрету.

Дамытушылық: Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, ой-өрісін кеңейту. Рационал бөлшектерді көбейту мен бөлу кезінде алған теориялық білімін практикада қолдана білу дағдысын қалыптастыру.

Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, тез шешім қабылдай білуге; пәнге деген қызығушылығын арттыра отырып, жүйелі ойлауға, нәтижеге қол жеткізе білуге, өзіне сенімділікке, жолдастық қарым-қатынасқа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа тақырыпты меңгерту.

Сабақтың типі: Меңгерген білімдерін практикада қолдануға бағытталған дәстүрлі                          

                             сабақ

Пәнаралық байланыс:  информатика, логика, дүниетану

Сабақтың көрнекілігі: тірек-сызба, карточкалар, белсенді тақта, слайдтар, бағалау парағы, сызбалар.

Сабақтын барысы:      

I.     Ұйымдастыру кезеңі(«Көтеріңкі көңіл-күй» психологиялық тренинг)

IІ.    Үй жұмысын тексеру(сигналдық карточка арқылы)

IIІ.   Жаңа тақырып пен өткен тақырыптың байланысы(«Қайталау – оқу анасы»   

        сәйкестік тест)

IV.  Жаңа сабаққа дайындық(«Ой қозғау» топтастыру стратегиясы)

V.   Сабақтың тақырыбы мен мақсаты(оқушыларды сабақтың тақырыбы мен

       мақсатымен таныстыру)

VІ.  Жаңа сабақты түсіндіру

VІІ. Сергіту сәті(«Жұбын табу» ойыны)

VIII.Сабақты бекіту(ормандағы қоқыстарды жинау)

ІХ.  Сабақты пысықтау(оқулықпен жұмыс)

Х.   Сабақты қорытындылау(қорытынды алгоритмі)

ХІ. Рефлексия(«Табыс ағашын отырғызу»)

ХІІ.Үй тапсырмасын беру

І. Ұйымдастыру кезеңі(оқушылармен сәлемдесіп, кезекші арқылы оқушыларды түгендеу, сыныптың сабаққа дайындығын, сабаққа қажетті құрал – жабдықтардың барлығын анықтау)

Мұғалімнің кіріспе сөзі:

Психологиялық тренинг: «Көтеріңкі көңіл-күй»

- Кәнеки балалар, бүгінгі сабақта барлығымыз бір-бірімізге не тілейміз?(оқушылар орындарынан тұрып, әр оқушы парталас жолдасына жапырақтарға, гүлге жақсы тілектер жазып, бір-біріне ұсынады. Соңында бір оқушы мұғалімге «Шығармашылық табыс» деп жазылған гүлді сылайды).

IІІ. – Сабақты  жаңа тақырыпты меңгеруге кажетті, бұрын өтілген материалды еске түсіру үшін «Қайталау – оқу анасы» дегендей, сәйкестік тест өткізіледі.

– Балалар, алгебралық бөлшектерге амалдар қолданған кезде ең көп қолданатын қандай формулалар?(қысқаша көбейту формулалары)

«Қайталау – оқу анасы»

Сәйкестік тест

1. a2-b2=                                                      1. a3-3a2b+3ab2-b3
2. (a-b)2=                                                     2. (a-b)(a+b)
3. (a+b)2=                                                    3. (a-b)(a2+ab+b2)
4. (a-b)3=                                                     4. a2-2ab+b2
5. (a+b)3=                                                    5. a3+3a2b+3ab2+b3
6. a3-b3=                                                      6. a2+2ab+b2
7. a3+b3=                                                     7. (a+b)(a2-ab+b2)

ІV. Жаңа сабаққа дайындық. «Ой қозғау» топтастыру стратегиясы.

1.                         2.                       3.                            

4.                         5.                     6.

7.          8.                       9.

V.- Алдымызға қойған негізгі мақсатымыз рационал бөлшектерді көбейту және бөлу, яғни оларға көбейткіштерге жіктеуді қолдануды тиімді тәсілмен шешуді үйренуіміз керек. Оның негізгі шарты: алған білімдеріңді жинақтап, орынды қолдануды білу.

Жаңа тақырыпты меңгеруде қолданылатын тәсілдер:

• Рационал бөлшектерді көбейту және бөлу тәсілдері:

1) Қысқаша көбейту формулаларын қолдану

2) Топтау тәсілін қолдану

3) Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығару

4) Натурал және бүтін көрсеткішті дәреженің қасиеттері

5) Қысқарту тәсілі

VІ. Мұғалім:

1-мысал.  және  рационал бөлшектерінің көбейтіндісін табайық.

Шешуі. Берілген бөлшектерді көбейту кезінде бірдей өрнектерді қысқартамыз:

                                         Жауабы:.

Мысалы,.

Жауабы:.

2-мысал.

Жауабы:.

Мысалы,

3-мысал.

Жауабы:.

VІІ. «Жұбын табу» ойыны(сергіту сәті)

Оқушылардың кейбіреулеріне есептің берілгені, ал кейбіреулеріне осы есептің жауаптары беріледі. Оқушылар өз жұптарын табуы тиіс.

1.       2.          3.

4.        5.      6.

VІІІ. - Сабақты бекітуге байланысты ормандағы қоқыстарды жинастырайық(слайдта 6 есеп беріледі, егер балалар тапсырмасын дұрыс орындайтын болса, қоқыстар жиналады. Әрбір оқушыға жеке баға қойылады).

1) :                          2)                     3)                                      

4)               5)                       6)

ІХ. Сабақты пысықтау(оқулықпен жұмыс)

100-бет №270(5-8).

Х. Рационал бөлшектерді  көбейту алгоритмі:

1. Рационал бөлшектерді көбейту үшін, олардың алымдарының көбейтіндісін алымына, ал бөлімдерінің көбейтіндісін бөліміне жазу керек.
2. Мүмкін болған жағдайда қысқартуды орындаймыз.

Рационал бөлшектерді  бөлу алгоритмі:

        Бір  рационал бөлшекті екінші рационал  бөлшекке бөлу үшін бірінші бөлшекті екінші бөлшекке кері бөлшекке көбейту керек.

 - Осы алгоритмге байланысты «ОЙЛАН, ТАП!» деп аталатын мынадай ойын ойнаймыз. Тақтадағы тапсырмалардың берілгені мен жауаптарына қарап, екінші бөлшекті табу керек.

Тапсырмалар:

1.                           2.                                            

3.                       4.

ХІ. Рефлексия:

– Енді  «Табыс» ағашын отырғызайық. (Тақтада ағаштың суреті)

Ағаш діңі жаңа сабақта өтілген тақырып, жасыл желек – экология, ал ағаштың жемісі сендердің алған білімдерің(оқушылар өздері таңдаған алманы алып, тақтада тұрған ағашқа жапсырады).

• Жасыл алма: Маған сабақ ұнады. Тақырыпты меңгердім.
• Сары алма: Тақырыпты түсіндім, бірақ есептеген кезде қиналдым.
• Қызыл алма: Сабақ маған түсініксіз.

ХІІ.  Үй тапсырмасы:

        1. Оқулықтың 100-бетінде №270(1-4), 14-тақырып.

        2. Тест орындау(деңгейлік тест).