Процент. Берілген санның процентін табу.

Пәні

 Математика

Сыныбы

  5

Сабақтың тақырыбы

Процент. Берілген санның процентін табу.

Уақыты:

Құзыреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:

А)ақпараттық құзіреттілік

Ә)коммуникативтік құзіреттілік

Б)проблемалық құзіреттілік

Процент ұғымы туралы, санның процентін табу, жай бөлшекті процентпен жазу туралы ақпарат беру.

Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру. Белсенділіктерін арттыру, оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, дамыту.

Есептерде кездесетін бөлшекпен берілген сандарды процентпен жазуды білуге,  берілген санның процентін табудың  алгоритмін дұрыс қадағалауға дағдыландыру.

Сабақтың әдісі

түсіндірмелі, әңгімелеу

Сабақтың барысы

Мұғалімнің қызметі

Оқушының қызметі

Күтілетін нәтиже

І. Ұйымдастыру бөлімі

• Амандасу, сынып тізімін тексеру;
• Оқушылардың назарын сабаққа аудару;
• Оқу құралдарының дайындығын тексеру;

• Мұғаліммен амандасу;
• Сабаққа зейінін аудару;
• Кезекшілік міндетін атқару;

Сабаққа даярлық ұйымдастырып, оқушылардың зейінін аудару.

ІІ. Үй жұмысын тексеру

Сұрақтар қою:

1.Бөлігі бойынша санды қалай табамыз?

2.  Ауызша тап:  75 ке тең.

Үйге берілген есептерді тексеріп шығу.

ІІІ. Жаңа материалды меңгерту.

Есептердің көбінде ондық, жүздік, мыңдық үлестері жиі кездеседі, сондықтан жүзден бір үлесті процент деп атайды. Процент латынның pro centum – «жүздік» деген сөзінен шыққан. Процент деген сөз саннан кейін келсе, оның орнына % белгісі қойылады. Мысалы: 5% «бес процент» деп оқылады.

Кез келген  тұтас шаманы 1 бүтін деп есептеп, оны 100% деп аламыз. Сонда процент дегеніміз берілген шаманың 1/100 бөлігі болып табылады, яғни 1%=1/100, осылайша 3%=3/100; 18%=18/100

Процент  алымы процент шамасына тең, бөлімі 100 болатын бөлшекпен жазылады. Мына проценттерді  жадыңда ұстап, пайдалан: 10%=10/100=1/10;

25%=25/100=1/4

75%=75/100=3/4

Енді  жай бөлшекті  процентпен жазуды қарастырайық. Мысалы,  бөлшегі процентпен  неше процент екенін анықтайық. Ол үшін  бөлшегі процентпен 1% екенін пайдаланамыз. Сонда  бөлшегінде неше  бар екенін табу керек.

Демек,

Жай бөлшекті процентпен жазу үшін  оны 100ге көбейтіп, процент (%) тіркеп жазу керек. Әріппен жазсақ %

Мысал: Тұздалған қиярдың 8% - тұз. 17 кг тұздалған қиярда қанша тұз бар?

Шешуі:  17 – нің 1% - ын табамыз. Олүшін 17 санын 100 – ге бөлеміз. Ал енді шыққан нәтижені берілген санға көбейтеміз: (17:100)*8=кг.

А санының р проценті  болатын b санын табуды әріппен жазсақ,, мұндағы  b – берілген санның процентке сәйкес мәні немесе ізделген  сан; а – берілген сан, р – проценттік қатынастың мәні.

Сонымен берілген санның процентін табу үшін:

  1.Процентті жай бөлшекпен өрнектеу керек;

  2. берілген санды осы бөлшекке көбейту керек.

ІV. Жаңа материалды бекіту.

Жаңа материал бойынша сұрақтар қою:

1)Процент сөзін қалай түсінесіз?

2)Процент қалай жазылады?

3)Процент белгісі қандай?

4)Жай бөлшекті процентпен жазу үшін не істейміз?

5)Берілген санның процентін қалай табамыз?

Есептер шығарту, тақтаға оқушылар шығарып, есепті бірге талдау.

№ 734 – ауызша.

№ 738 Біздің планетамыздың ¾ - тейін мұхиттар алып жатыр. Біздің плаетамыздың неше  процентін мұхиттар алып жатыр?

№741 Сүттің 8% - ы ірімшік. 200 кг сүттен  қанша ірімшік алынады?

№742. Құрылысқа әкелуге тиісті 16000  кірпіштің 2% - ы  машинаға тиеу, түсіру кезінде сынып қалды. Құрылысқа қанша бүтін  кірпіш әкелінді?

VI. Үйге тапсырма

       Қорытынды

№744,749 есептерді  шығарып келу. Кез келген есеп шартсыз шыға бермейді, сондықтан шартты нақты қойып, дәл жауап алуға тырысу керек.