9 бен 6-ның қосындысының мәнін табу үшін алдымен 9-ды 10-ға толықтырамын.Ол үшін 9-ға 1-ді қосамын.Енді 6 дегенім 1 мен 5-тің қосындысы екенін есіме түсіріп, тағыда 5-ті қосамын.Ендеше, 9 бен 6-ның қосындысының мәні 15 –ке тең
9+6=(9+1)+5=15
1 5
Бұл мысалды дәптерлеріңе жазып алыңдар.Осы өрнектің мәнін табу үшін сан сызғышын пайдалануымызға болады.Ол үшін сан сызғышының бойынан 9-ды тауып аламыз да, оңға қарай 6 рет атттаймыз.Келген сан 15.Ендеше 9 бен 6-ның қосындысының мәні 15-ке тең.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Келесі 15 пен 6-ның айырымының мәнін табу үшін 15-ті толық ондыққа толықтырамын, ол үшін 15-тен 5-ті азайтамын.6-ның 5-пен 1-дің қосындысынан тұратынын еске түсіріп тағыда бірді аламыз.Ендеше, 15 пен 6-ның айырымының мәні 9-ға тең.
15-6=(15-5)-1=9
5 1
Бұл мысалды да дәптерлеріңе жазып алыңдар.Сан сызғышына назар аударамыз.
15 пен 6-ның айырымының мәнін табу үшін сан сызғышының бойынан 15-ті тауып аламыз да, солға қарай 6 рет шегінеміз.Келген сан 9. Ендеше, 15 пен 6-ның айырымының мәні 9-ға тең.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
-Түсіндік пе, балалар?
-Йа
Сергіту сәті.
Орнымыздан тұрайық,
Алақанды ұрайық.
Бір отырып,бір тұрып
Орнымызды табайық.
-Олай болса, біз қазір 3 топқа бөлінеміз.1- топ 1 тапсырманың 1-ші қатарындағы өрнектердің мәнін табады. 2- топ 2 тапсырманың 2-ші қатарындағы өрнектердің мәнін табады. 3- топ 3 тапсырманың 3-ші қатарындағы өрнектердің мәнін табады.
-Өте жақсы балалар! 15,16 сандарының құрамын білу үшін тақтаға назар аударыңдар.
-Тақтада неше көк дөңгелек, неше қызыл дөңгелек көріп тұрсыңдар?
-9 көк,6 қызыл
-Ал енді осы дөңгелектерді қосайық.Ол үшін 9 дөңгелекті 10дөңгелекке толтыруымыз керек.Олай болса бізге неше қызыл дөңгелек керек?
- 1 қызыл дөңгелек
-Дұрыс, енді қызыл дөңгелектен нешеу қалды?
-5 қызыл дөңгелек
10 дөңгелекке 5 дөңгелекті қоссақ неше дөңгелек болады?
-15
Осыған ұқсас бір мысал шығарайық. 7көк, 8 қызыл дөңгелек.Барлығы қанша дөңгелек болады? Кім тақтаға шығарып көрсетеді?Қалғандарың дәптерге шығарып көрсетіңдер.
-Жарайсың отыра ғой.Барлығымыз осылай шығардық па?
Балалар тақтаға назар аударыңдар.15 санының құрамы 9 бен 6,8 бен 7,16 санының құрамы 9 бен 7, 8 бен 8.
Ал енді ойын ойнаймыз.Бос орынға тиісті санды қой.
7
8
8
9
7
9
8
6
16
16
15
15
Бұл жерден мынадай қорытынды шығаруымызға болады.Қосылғыштардың орнын ауыстырғанымен қосындының мәні өзгермейді.Мысалы: 8 бен 7-нің қосындысының мәні 15-ке тең.7 мен 8-дің қосындысының мәні де 15-ке тең.
Дәптермен жұмыс.
Балалар ғааламшарларға сапарымызды жалғастырайық.Біз неше ғаламшарда болдық?
-3
-Енді неше ғаламшар қалды?
-5
Жақсы балалар 4 –ғаламшардың тапсырмасы қандай екен?
-«Білгің келсе тауып көр»(4- есеп)
Сурет бойынша азайтумен орындалатындай есеп құрастыр және шығар
Барлығы-14 б
Оқылды-7 б
Оқылмағаны-?(б)
Шешуі:
14-7=7
Жауабы: оқулқтың 7 беті оқылмады.
-5-ші Есекқырған ғаламшарының тапсырмасын кім оқиды?
-«Ойлана біл» (5-есеп)
Сызба бойынша есеп құрастыр.
А В
С Д
СД-10 см
АВ-?(см), 5 см кем
Шешуі:
10-5=5
Жауабы: АВ кесіндісі 5 см.
Өздік жұмыс
Қай ғаламшарға келіп тоқтадық?
-6-шы ғаламшар Қоңырқай
-Балалар, Қоңырқай ғаламшарының артында қандай тапсырма беріліпті?
-Жасырын сөзді тап.
-Балалар мен сендерге қазір карточка таратып беремін,әр карточканың артында Әріптер берілген.Сол әріптерден сөз құраймыз.