Математика пәніне арналған дидактикалық ойындар

Мазмұны

Математика пәніне арналған дидактикалық ойындар

1 сабақ. Қөңілді нүкте.

Мақсаты:

1.Нүкте- геометриялық фигурамен таныстыру.

2. Кеңістіктегі білімдерін қағаз бетінде қалыптастыру.

 

 

Жаңа тақырып.

1. Геометрия дегеніміз не?

2. Көңілді нүктені елестеу.     

 

 

 

 

 

Практикалық жұмыс:

а) Екі нүктені белгіле, олардың бір-бірінен арақашықтығы 6 торкөз.

б) Салып ал

 

в) Нүктелерді белгілеп, бір-бірін қосып фигура сыз:

 

 

 

 

 

2 сабақ. Көлемінен, пішінен, түсінен фигураларды салыстыру.

Мақсаты:

1.Фигураларды көлемінен, пішінен, түсінен, дұрыс орналасуымен таныстыру.

2.Кеңістіктегі елестеулерін қалыптастыру.

 

Жаңа тақырып.

1.Фигураларды салыстыру.

     Пішінін өзгерт.                            

 

 

 

 

                    Түсін өзгерт.

 

                                                        

                  Көлемін өзгерт . 

 

 

 

                                        

2.                  Тапсырма «Дұрыс боя».

 

 

 

 

 

 

 

Сол жағынан екінші үйді көк түсті қарындашпен боя, оң жағынан үшінші үйді қызыл түспен боя, жасыл түспен көк үйдіңалдында тұрған үйді боя, сары түспен көк пен сары үйлердің ортасында қызыл түсті үй тұрсын, қоңыр түспен сары үйден кейін үйді боя.

3 сабақ. Түзу сызық және оның қасиеттері.

 

Мақсаты :

1. Оқушыларға түзу сызық туралы, оның қасиеттері және түзу сызықтың басы мен соңы жоқтығы туралы білімдерін кеңейту.

2. Ойлау мүмкіндіктерін дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

Ойын « Біз -  нүктелерміз».

Біздің айналадағы заттар нүктеден құралған.Қатты заттар ойыны, мұнда түзу сызықтар бар. Барлық балалар – нүктелер. Балалар бос қолдарын созып,басқа балаларды қосылуға шақырады, түзу созылады. Түзу сызық – шексіз.

Сәуле – кез келген жерде екі нүктені белгіле:бір нүктеде балалар беліне қолдарын қояды, бұл сәуленің басы, олар екеу. Ал соңында бос қолдарын балалар созады – сәуле аяқталмайды.

2. Тапсырма «Фигураларды дәл сал».

Үлгілер.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Сызғыш – көмекші.

 

 

  

4 сабақ. Сынық сызық. Сынық сызықтардың қиылысу нүктесі.

 

Мақсаты:

1. «Сынық сызық» туралы түсінік беру.

2. Ойлау мүмкіндіктерін дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

Сурет.

                                                             

 

 

 

 

- Кемпірқосақ деен не ?

- Дәптерде әртүрлі сынық сызықтарды сызу.

2. Жерде жіп жатыр.

 

- Жіп түзу болу үшін не істеу керек?

3. «Осылай сал».

                                                                                                     

 

 

 

 

5 сабақ. Көлденен және жазық тік сызықтар.

           

Мақсаты:

1) Көлденен және жазық тік сызықтарымен таныстыру.

2) Ойлау, салыстыру дағдыларын дамыту.

1. Жаңа тақырып.

 

 

 

Көлденең сызығы                                 Тік сызығы

- Түзу сызықтардың жазықтықта орналасуы.

  

2.Қандай түзу сызықтары қиылысады?

 

 

 

 

 

 

3. Қызыл қарыдашпен нүктені белгілендер. Сол нүктеден түзу сызықты өткіз. Тағыда бірнеше түзу сызықтарды өткіз. Неше түзу өткізуге болады?

4. Таяқшалардан құрастыр.

 

 

 

6 сабақ. Кесінді. Кесіндінің аты.

 

Мақсаты:

 1. Кесінді түсінігімен таныстыру.

 2.Логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

Түзуді сызамыз.Онда қызыл қарындашпен екі нүкте белгіле. Сол екі нүктелердің араларындағы бөлігін бастырып сыз.

Кесінді– бұл түзудің бөлігі. Басы мен аяғын (А, В). Латын әріптері: А, В, С, Д… (әріптердің оқуы).

 

2.

- Түзуді әр жұп нүктелерден өткіз.Әрқашанда үш нүктелерден түзуді өткізуге бола ма ?

 

3. Ойын «Фигураларды бүкте».

 

 

 

 

 

 

Қию, бүктеу.

 

7 сабақ. Кесінділерді салыстыру.

Мақсаты:

1.Кесінділерді салыстыруға үйрету.

2.Кесінділерді салуға және сантиметрмен (см) таныстыру.

1. Жаңа тақырып.

Қай кесінді ұзын?

                                   В

    А

   С

                                        Д

- Қалай салыстырасыңдар? ( көз мөлшерге, циркуль арқылы, сызғышттар арқылы болады).

2. Сантиметр.

3. Кесінді сызу.

8 сабақ . Сынық сызық.

 

Мақсаты:

1. «Сынық сызық», «сынық бөліктер» түсініктерімен таныстыру.

2. Көру қабілетін дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

Ойын «Шилерден әріптерді құрастыр».

 

 

 

 

Сынық сызық – бір түзуде жатпайтын, екі немесе оданда артық кесінділерден құрастырылған сызық .

Бөліктер

- Қандай құрастырылған әріптер сынық сызықтар?

2. 5 бөліктен сынық сызық құрастыр.

3. Тапсырма «Есіңде сақта және сал» (фигура салынған плакатты 1,5 минут көрсет).

 

C                                                                                                           3

 

 

 

 

 

9 сабақ. Сынықтың ұзындығы.

 

Мақсаты:

1.Сынық сызықты салу және оның ұзындығын таба білу білімдерін қалыптастыру.

2. Мұқияттылықтарын дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

Сынық сызықтың ұзындығын әр түрлі тәсілдермен қалай табамыз ?

 

 

 

 

 

а) I тәсіл – әр бөліктің ұзындығын және ұзындықтардың қосындысын тап.

б) II тәсіл – түзіді сызып, циркульмен оның үстінде бірінен соң бір кесінділерді қалдыр.

 

         2                  5                   3

 

 

2. Есепті шығар – сынық сызықты сыз:

- 3 бөліктен (6 см)

- 2 бөліктен (6 см)

- 3 бөліктерден сынық сызықты сыз және оның ұзындығын әртүрлі тәсілдермен тап .

 

10-11 сабақ. Сәуле.

 

Мақсаты:

1. Сәуле түсінігімен таныстыру.

2.Еркін көру қабілетін дамыту.

1. Жаңа тақырып.

Түзуді сыз. Оның үстінде В нүктесін белгіле. Қызыл қарындашпен В нүктесінен жататын түзудің бөлігін белгіле. В нүктесінен басталатын сәуле шығады.

- Сәуленің соңы бар ма?

2. Практиқалық жаттығу:

 

 

 

а)

- Әр сәулені суретте көрсет. Неше сәуле?

б) АВ сәулесін сыз. Сәуледе жатқандай, СД сәулесін сыз.

в)

            ● F                                  ● C

 

●    В                         ●             Д

  А                                                               ● Е

-Қай нүктелер жатыр: сәуледе, сәуледе емес)?

3. Тапсырма «Есіңде сақта».

(Бірінші квадрат 8-10 сек көрсет.(Есте сақтау қабілеті бойынша оқушы 1 квадратты т.с. елестетеді.)

 

 

 

 

 

 

 

12 сабақ. Бұрыш. Биіктік. Бұрыштардың жақтары.

 

Мақсаты:

1.Бұрыш ұғымымен таныстыру, бұрыштарды сызуға үйрету.

2.Үлкендердің сөздік тапсырмаларын орындауға бағынуды дамыту.

1. Жаңа тақырып.

О нүктесінен басталатын 2 сәуле сыз. Бұрыш шығады.

                  АОВ (белгісін түсіндір, нүкте- бұрыштың биіктігі.)

                А

 

    О                      В

 

2.Қағаздан тік бұрыштың мқделін құрастыр.

3 Графикалық диктант.

 

 

Сыз: 5 тор жоғары, 1 – оңға, 2 – төмен, 1 – оңға, 2 – жоғары, 1 – оңға, 5 төмен, 1 – солға, 2 – жоғары, 1 – солға, 2 – төмен, 1 – солға.

 

 

13 сабақ.. Тік бұрыш. Оның қабырғалары.

 

Мақсаты:

1Тік бұрышпен таныстыру.

2.Қозғалу әрекетін дамыту.

1. Жаңа материал:

Қағазбен жұмыс.

- Қағазды алып, екіге бүктеу. Тік бұрыш моделі шықты.

- Қағазды жазу, 4 тік бұрыштың шыққанын көресің.

2. Практикалық тапсырма:

- Өздігінен тік бұрыш құрастыр.

-Алфавиттен тік бұрышы бар әріптерді тап.

- Жақын орналасқан заттардан тік бұрыш көрсет.

3.Тапсырма «Өз дөңгелегіңе түс».

(Мұғалім тақтаның әр жерінде диаметрі 12-15 см 5-6 дөңгелек сызды. 3 оқушы тақтаға шығып, дөңгелектердің орналасуын есте сақтайды. Олардың көздерін байлайды. Оқушылыр кезекпен тақтаға шығып, дөңгелектердің ортасына өздерінің белгілерін қояды. (1-*, 2- +, 3- /). Содан кейін басқа оқушылар тақтаға шығады және т.с. 

14 сабақ. Сүйір бұрыш.

 

Мақсаты:

1. Оқушыларды сүйір бұрышпен таныстырып,тік бұрышпен салыстыру.

2.Көру қабілетін дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

Тік бұрыштан кіші бұрышты- сүйір бұрыш дейміз.

- Сүйір бұрыштын атын белгіле.

 

 

 

 

 

2.– Тік бұрыштарды тап.

- Сүйір бұрыштарды тап.

                       

 

 

 

3. Сағатта екі тілшенің орналасуына қарай, сүйір бұрыштарды тап.

4. Тапсырма «Есіңде сақтап, сал».

(фигура салынған плакатты 1,5 минут көрсетіп, балалар есте сақтағандарын салады).

 

 

 

 

 

 

 

 

15 сабақ. Доғал бұрыш.

 

Мақсаты:

1. Доғал бұрыш туралы түсінік беру.

2.Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту.

1. Жаңа тақырып.

 

1. 2

1.

- 1 бұрыш қалай аталады?

- Қай бұрыш үлкен?

- Бұрыштың атын ата.

Тік бұрыштан үлкен бұрышты - доғал бұрыш дейміз.

 

2. Екі сүйір және екі доғал бұрыш сыз.

 

3. Тапсырма «Үйді қоныстыр».

Әр оқушыға алты қабатты үй салынған сурет таратылады. «Әр қабатта нүкте, таяқша және түрткі тұрады. Барлық қабаттарда тұрғындар әртүрлі тәртіппен тұрады.Қалған қабаттарды қоныстыр».

 

 

 

16 сабақ. Үшбұрыш және оның қасиеттері.

 

Мақсаты:

1. Үшбұрыш және оның қасиеттері туралы түсінік беру.

2. Кеңістікті ұсынылуды дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

 - 3 нүктені кесінділермен қос. Үшбұрыш шығады.

- Үшбұрыштың бұрыштарын, қабырғаларын, биіктіктерін көрсет.

2. Ұжымдық жұмыс.

 

 

 

 

 

- Әр суретте неше үшбұрыш ?

3.Қағаздан, ермексаздан үшбұрыштың моделін жаса.

4. Тапсырма «Фигураны анықта».

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Бір бірімен ұқсас фигураларды белгіле.

-Төменгі жолдағы оң жағындағы бағанадағы фигураны қызыл түспен боя..

- Осындай фигура тағы барма? Қай жерде?

 

  17сабақ. Үшбұрыш. Үшбұрыш түрлері .

 

Мақсаты:

1. Үшбұрыш түрлерімен таныстыру және оларды құрастыруды үйрену.

2. Үшбұрыштан геометриялық өрнектерді салуға үйрену.

 

1. Жаңа тақырып.

Әртүрлі үшбұрыштар болады. Олардың атаулары бұрыштарға байланысты. Үшбұрышта бұрыштары тік, сүйір, доғал болады. Ал үшбұрыштың өзі тікбұрыш, сүйір бұрыш, доғал бұрыш деп аталады.

 

 

 

 

 

 

тікбұрыш.                         сүйір бұрыш.                         доғал бұрыш.

2. Сурет бойынша анықта: қандай үшбұрыштар?

 

3. Үшбұрыштарды сыз, мұнда:

- 2 доғал бұрыш;

- 2 тікбұрыш;

- 1 тік, 2 – доғал.

4. Өрнекті жалғастыр:

 

 

 

 

 

 

18 сабақ. Төртбұрыш. Оның қасиеттері.

 

Мақсаты:

1.Геометрилық фигураның жаңа түрімен таныстыру – төртбұрыш.

2. Көру қабілетін дамыту.

 

1.Жаңа тақырып.

Фигуралардың айырмашылықтары неде? Немен ұқсайды?

1.  

                             

 

 

- Артық үшбұрыш.

- Басқа фигураларды бір сөзбен қалай атауға болады?

- Қабырғалары нешеу? Биіктіктері?

- Бұрыштары қандай?

2. Таяқшалар мен ермексаздан төртбұрыштың моделін жасау.

3. Неше төртбұрыш ?

 

 

 

 

 

 

4. Тапсырма «Фигураларды ата».

 

19 сабақ. Тіктөртбұрыш және оның қасиеттері.

 

Мақсаты:

1.Тіктөртбұрыш және оның қасиеттері туралы білімдерін қалыптастыру.

2. Тіктөртбұрыш фигураның сыртқы пішінін көруге үйрету. 

1. Жаңа тақырып.

●         ●

 

●         ●

- Нүктелерді қос, қандай фигура шықты?

- Бұрыштары қандай?

- Бір біріне қарама- қарсы орналасқан бірдей қабырғаларды тап.

2. а) Фигураларды ата, олар:

- тіктөртбұрыш

- төртбұрыш

               1                      2                3                     4                  5

 

 

б)  Тіктөртбұрыш құрастыруға болатын әр тілшелерде 2 бөлікті тап.

 

 

 

 

 

 

 

20 сабақ. Шаршы. Оның қасиеттері.

 

Мақсаты:

1. Шаршы және оның қасиеттерімен таныстыру.

 2.Логикалық ойлау қабілетін дамыту.

 

1.Жаңа тақырып

.

 

 

 

1. 

- Мына фигура қалай аталады?

- Қабырғалары қандай?

Барлық қабырғалары бірдей тіктөртбұрышты – шаршы дейді.

2. Шаршыны салып, ата.

3. Тіктөртбұрыш шыққандай қандай нүктелерді бір - бірімен қосуға болады:

- тіктөртбұрыш

- шаршы

 

 

4. Неше шаршылар:

 

 

 

 

 

 

 

21 сабақ. Ромб.

 

Мақсаты:

1. Ромбпен танысып, оның белгілерін анықтау.

2.Ойлау мүмкіндіктерін дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

 Таяқшалардан шаршы құрастыр.

- таяқшаларды орнынан қозғап, бұрыштарды өзгертсе ромб шығады. 

 

 

 

 

- Шаршы мен ромбты салыстыр (қабырғалары бірдей).

- Ал бұрыштары ше? (2 доғал және 2 сүйір, бірдей бұрыштары қарама-қарсы орналасқан).

2. Практикалық жұмыс.

- Ромбты қағаздан қиып алып, белгіленге сызықтар бойынша қию.

 

 

 

 

 

 

 

- Доғал мен сүйір бұрыштарды бүктеу.

3.Тақтада төртбұрыштың суреттері. Шаршы мен ромбтың номерлерін жазып алу.

   1                             2                       3                        4                            5  

22 сабақ. Өткенді қайталау.

 

Мақсаты:

1.Оқушылардың шаршының, ромбтың, тіктөртбұрыштың қасиеттері туралы білімдерін бекіту.

2. Көру қабілетін дамыту.

 

1. -Қабырғалары 7 см және 4 см тіктөртбұрышты сыз..

- Тіктөртбұрыш пен төртбұрыштың айырмашылығы неде ?

2 Қабырғалары 5 см шаршыны сыз.

- Әмина шаршыны сызды, ал Әрсен айтты, бұл тіктөртбұрыш. Әмина қателескен жоқ па?

3.

 

 

 

 

 

 

- Төртбұрыштың қабырғаларының ұзындықтары бірдей. Неге ол шаршы емес? Дәлелде.

4. Тапсырма «Есте сақтау бойынша елесте» (әр фигураны 3 сек көрсету.)

 

 

 

 

 

 

 

23сабақ. Жалпақ фигурлар мен көлемді денелер. «Көңілді ойыншықтар».

 

Мақсаты :

1. Научить различать плоские фигуры и объемные тела.

2.Елестеуді, фантазияны дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

Ертегі« 2 ағайынды» (үшбұрыш пен шаршы)

Бір фигурадан басқа фигураны жасауға жеңіл.

2. Сегізбұрыштың бұрыштарын бір неше рет қисақ, не шығады? (шеңбер)

 - Егер шеңберді ортасынан қисақ?

 - Егер шаршыны ортасынан қисақ?

 

 

3. Жалпақ фигурлар мен көлемді денелер.

- Көлемді заттың үш өлшем бірлігі бар: ұзындық, биіктік, ені. Ал жалпақ фигурада – ұзындығы мен ені, олар бірдей.

- Кім- кіммен дос?(куб пен шаршы, шар мен шеңбер, үшбұрыш пен конус) (фигураларды көрсету).

4.Оқушылардың өзіндік жұмысы: (фигураларды таратып, оқушылар жануарларды жинап алады).

 

 

24 сабақ. Көпбұрыш.

 

Мақсаты:

1. Көпбұрыштың әртүрлі формаларымен танысу.

2.Қайталау білім дағдысын дамыту.

1. Жаңа тақырып.

 

 

 

 

 

 

 

– Бір сөзбен осы фигураларды қалай атауға болады? (көпбұрыштар)

  - Әр фигурада неше бұрыш бар?

  - Басқаша қалай атауға болады?

2. Ойын «Фигураны сипалап анықта ».

3. Тапсырма «Фигурны дәл салып ал».

 

 

 

 

 

                                                          

 

 

 

 

 

25 сабақ. Көпбұрыштың периметры

 

Мақсаты :

1. Әртүрлі көпбұрыштың периметрін табуға үйрету.

2. Ойлау қабілетін дамыту.

 

1. Жаңа материал.

Көпбұрыштың периметры – барлық қабырғаларының ұзындығының қосындысы. Р белгілейді.

- Периметрді қалай табуға болады (әртүрлі тәсілмен).

2. Практикалық тапсырма:

- Үшбұрыштың қабырғаларының ұзындықтары: 5 см, 10 см и 12 см. Р тап.

 - Карточкамен жұмыс (циркульді пайдаланып, фигуралардың периметрын тап,)

 

 

 

 

 

- Егер қабырғалары 3 см, 5 см, 2 см, 6 см, 1 см бесбұрыштың периметрін тап.

 3. Р шаршыда (4 а формула).

 4. Р тіктөртбұрышта ((а+в) 2 формуласы)

 

26 сабақ. Шеңбер. Циркуль.

 

Мақсаты:

1. «Шеңбер» туралы түсінік беру, циркулмен жұмыс істеуді үйрету.

2. Ой-өрісін кеңейту.

 

1. Жаңа тақырып.

- фигураларды есіңе түсір.

 

 

 

- Осы фигураларды домалатуға бола ма?

- Бұрышы жоқ заттарды атаңдар (тиындар, сақина…)

- Циркуль арқылы қағаз бетінде бұл заттарды салуға бола ма?

Шеңбер ортасы – циркульдың үшкір аяғымен бекітіліп тұратын орны.

Шеңбер – циркульдің екінші аяғымен салынған сызық.

2. Практикалық тапсырма.

- Шеңберді сызу, ортасы О нүктесі.

-Осы шеңбердің ортасымен қанша шеңбер өткізуге болады?

- Циркуль болмаса, нені қолдануға болады (сақина, тарелке т.с.с.)

3.Ойын  «Фигура неге ұқсайды?»

Дуга (кемпірқосақ, көпір…)

Сынық сызық: (толқын, тілше…)

 

 

27 сабақ. Шеңбер мен дөңгелек.

 

Мақсаты:

1. Шеңбер мен дөңгелектің айыра білуге таныстыру.

2. Кеңістіктегі елестеуді дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

 

- Циркульдің көмегімен 2 шеңбер салу.

- Екінші шеңберді бояу..

 

 

                 

 Шеңбер                              Дөңгелек

 

- Боялғанның бәрі дөңгелек деп атайды.

2. Бекіту:

- Шеңбердің жұптары қалай орналасқан?

 

 

 

 - О нүктесі – дөңгелектің ортасы. Қай нүктелер дөңгелекке жатады, ал қайссы дөңгелекте емес?

 

                          Х        º  К

Д             º А    º

                   º О

               º Р

 

3. Тапсырма «Геометриялық фигуралардың орналасуы».

 

 

 

 

 

 

 

- Оларды бояғанда, шаршы үстінде, үшбұрыш астында, ал дөңгелек ең астында болу керек.

28 сабақ.Шеңбердің радиусы мен диаметрі.

Мақсаты:

1. Радиус пен диаметрдің байланысын орнату.

2.Кеңдік елестеуін дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

– Шеңберді сыз. А және В нүктелерін шеңбердің ортасын қос.

ОА, ОВ кесінділері – шеңбердің радиусы. ОА тең ОВ. АК, ЕВ және СД –кесінділері диаметр –ол 2 радиус.

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Практикалық тапсырма.

- Шеңбер сыз (радиус 5 см).

- 3 шеңбер сыз, олардың ортасы ортақ болсын.

- Радиустың ұзындығы 3 см шеңбер сыз.Төртбұрыш шыққандай шеңберде 4 нүкте белгіле және оларды қос. Төртбұрышты боя.

3. Тапсырма «Фигура мен белгілер».

 

 

 

 

 

 

 

- Тақтада фигуралар 1 оқушыдан шығып, тапсырмаларды орындайды:

а) шаршының ішінде Х сал, бірақ үшбұрыш пен дөңгелекте емес;

б) үшбұрыш  ішінде V сал, бірақ шаршы мен дөңгелекте емес;

в) үшбұрыш пен дөңгелектің ішінде ☼ сал, бірақ шаршыда емес;

г) шаршы мен дөңгелектің  ішінде  сал, бірақ үшбұрышта емес;

д) барлық фигуралардың ішінде болғандай жұлдызды сал.

 

29 сабақ. Жанама сызық.

 

Мақсаты:

1. Жанама сызық туралу түсінік беру және оны сызып үйрену.

2. Қайталау білім дағдысын дамыту.

 

1. Жаңа тақырып.

–Жанама сызықты сызғанда, шеңбердің бір нүктесінде тиіп өту керек.

- Неше жанама сызықтар болу мүмкін ?

 

 

 

 

 

 

 

2. Бекіту.

- Ұсыналған суреттерден, шеңберге жанама сызықтың тиіп тұрғанын таңдап ал. – Шеңберді сыз, Начертить окружность, провести через нее линию, которая ее пересекает и линию, которая ее касается.

- Айналадағы жанама нүктесі бар заттарды ата. (үстел және доп)

3. Тапсырма «Фигураларды дәл сал».

 

 

 

 

 

 

 

 

 

30 сабақ. Өткенді бекіту.

 

Мақсаты:

1. Өткен тақырыптарды бекіту.

2.Ойлау қабілетін дамыту.

 

1. Шеңбер мен дөңгелек туралы қайталау.

- Радиустың ұзындығы 2 см шеңбер сыз.

- Дөңгелекті сал.3 нүкте дөңгелектің ішінде және 2 нүкте дөңгелектің сыртында белгіле.

2. 3 шаршы сыз.

 

 

 

 

 

 

- Шаршыны бөлетін 1 кесінді сыз, ол шаршыны:

а) екі төртбұрыштыға;

б) екі үшбұрышқа;

в) үшбұрыш пен бесбұрышқа.

3. Графикалық диктант.

 

 

4 тор оңға, 1 төмен, 3 солға, 2 төмен, 2 оңға, 1 төмен, 2 солға, 2 төмен, 3 оңға, 1 төмен, 4 солға, 7 жоғары.

 

 

31, 32 сабақ. Өткенді қайталау.

 

 

33 сабақ. КВН.

 

 

34 сабақ. Қорытынды сабақ.

 

 

Тақырыптық жоспар

2 сынып. (34 сағат)

 Тақырып: «Геометрия элементтері»

 Аталған геометриялық фигуралар туралы түсінік алу: нүкте, сызық (түзу, сынық), кесінді, сынық, көпбұрыш және оның элементтері (биіктік, қабырғалары, бұрыштар), бұрыш, шеңбер, дөңгелек, шеңбердің ортасы, радиус.

 Білу:

- бұрыштардың түрлері: тік, сүйір, доғал;

- көпбұрыштың анықтамасы (шаршы);

- Тіктөртбұрыштың қарама-қарсы қабырғаларының қасиеттері. 

Істеу білу:

- берілген кесіндіні сызу;

- берілген ұзындықтардың қабырғасы бойынша көпбұрышты сызу.

№	Тақырыптар
1	Көңілді нүкте.
2	Көлем, өлшем, түстер бойынша фигураларды салыстыру.
3	Түзу сызық, оның қасиеттері
4	Қисық сызық. Қисық сызықтардың қиылысу нүктесі.
5	Көлденен және жазық тік сызықтар.
6	Кесінді. Оның атаулары.
7	Кесінділерді салыстыру. Кесінділердің өлшем бірліктері.
8	Сынық сызық.
9	Сынық сызықтың ұзындығы.
10-11	Сәуле.
12	Бұрыш. Бұрыштың биіктігі, оның қабырғалары.
13	Тік бұрыш және оның қабырғалары.
14	Сүйір бұрыш.
15	Доғал бұрыш.
16	Үшбұрыш. Оның қасиеттері.
17	Үшбұрыш. Үшбұрыш түрлері.
18	Төртбұрыш. Оның қасиеттері.
19	Тіктөртбұрыш. Оның қасиеттері.
20	Шаршы мен оның қасиеттері
21	Ромб.
22	Өткенді қайталау.
23	«Көңілді ойыншықтар». Жалпақ фигурлар мен көлемді денелер.
24	Көпбұрыштылар.
25	Көпбұрыштың периметрі.
26	Шеңбер. Циркуль.
27	Шеңбер. Дөңгелек.
28	Шеңбердің радиусы мен диаметрі.
29	Жанама сызық
30	Өткенді бекіту.
31-32	Өткенді қайталау.
33	КВН
34	Қорытынды сабақ.

Түсінік хат.

 

Бастауыш сыныптарда математикалық курсында геометриялық тақырыптар оқу жүйесінде көптеген түрлері болса да, практикада жоқ.  

Геометриялық элементтерін бастауыш сыныптарда тек қана қарапайым жазық фигураларды және ұзындықтарын өлшеу бірліктері тұралы болады. Психологиялық процесінің негізі ол ойлау. Елестеу, ойлау, есте сақтау,олар танымдық процесіне еңгізілген:

Оно включено в любой познавательный процесс: восприятие, память, воображение. Одна из разновидностей образного мышления – пространственное мышление. Пространственное мышление – вид умственной деятельности, обеспечивающей создание пространственных образов и оперирование ими в процессе решения различных практических и теоретических задач.

Развитие пространственного мышления имеет важное значение для общего психического развития ребенка. Высокий уровень развития пространственного мышления способствует успешному обучению многим дисциплинам, в том числе математике, географии, черчению, трудовому обучению. Кроме того, уровень развития пространственного мышления я рассматриваю, как существенный показатель общего интеллектуального развития. Поэтому уже в начальной школе необходима целенаправленная и систематическая работа по развитию данного вида мышления.

Осуществление данной программы должно начинаться с анализирующей деятельности. Необходимо провести  цикл соответствующих бесед и тестов с учениками начальной школы, что позволило скорректировать процесс обучения с учетом индивидуального развития детей. Опыт показывает, что у учащихся недостаточно сформированы такие качества, как самостоятельность, целеустремленность, творческая активность, умение сравнивать результат своей работы с образцом. Обычно учащиеся имеют достаточно скудный сенсорный опыт, не умеют наблюдать. Внимание детей неустойчиво, образное мышление слабо развито. С 1 класса необходимо вызвать интерес к учебе естественным для маленького ребенка образом, оживить преподавание математики посредством геометрического материала, при изучении которого дети могут рисовать, чертить, приклеивать и т.п.

Основной целью программы является построение единой содержательной линии курса геометрии, обеспечивающей эффективное поступательное развитие ребенка, его успешный переход на следующую ступень образования – изучение систематического курса геометрии.

Целью программы является «не напичкать» ребенка терминологией и доказательствами из систематического курса геометрии, а сформировать у него умение моделировать, конструировать, представлять, предвидеть, сравнивать.

Задача – используя тот объем геометрических знаний, с которыми ребенок приходит в школу, создать большие возможности для эффективного изучения геометрического материала; способствовать формированию у детей умения решать задачи, развивать пространственное и логическое мышление учащихся.

Программа предусматривает благополучное развитие  высших форм мышления, во многом определяющемся уровнем сформированности наглядно - действенного и наглядно- образного мышления. Основные формы деятельности на занятиях – работа в ходе игровой и практической деятельности учащихся, моделирование, конструирование.

 

Я составила программу факультативных занятий для 2 – 4 классов.  В каждом классе  запланировано 34 часа. Во 2 классе  занятия проводятся  по теме «Элементы геометрии»» (слайд) в 3 классе  -  «Мир геометрических фигур»,(слайд)  в 4 классе  - «Пространственные тела и пространственное  конструирование».(слайд).

У каждого занятия указаны цели и 3 этапа работы:  изучение нового материала, практическое занятие и задания на логическое мышление. Например: 2 класс – урок  №18,  3 класс -  урок  №9,  4 класс -  урок  №2. (слайды).

Отзыв учителей начальных классов  о данной программе:

Давыдова Г.Г:  Во 2 – 4 классах я вела курс «Мир геометрии», который ориентирован не только на пропедевтику геометрических понятий, но и на обогащение всех сторон познавательного  опыта детей. В 4 классе дети уже знают название таких фигур, как цилиндр, трапеция, ромб, параллелограмм; знают что такое числовой луч, координатные точки. Это им позволяет легче усвоит  данные темы в начале обучения в 5 классе. На уроках дети получали творческие задания, что позволяло формировать геометрические понятия и развивать  математическую речь учащихся. Работа  творческого характера  делают уроки «Мира  геометрии» интересными и увлекательными. Все это необходимо для дальнейшего изучения геометрии, обеспечивает развитие пространственного мышления, речи школьников, а также  формирует интерес к новому  учебному предмету.