Факультативтік курс Логикалы? есептер
4 сынып О?у-?дістемелік курс Дайында?ан: ?адырова Айнаг?л ?адыр?ызы
Т?сінік хат
?азіргі та?да ?Р білім ж?не ?ылымды дамытуды? басым ба?ыттарын ж?зеге асыру бойынша 2014-2016 жылдар?а арнал?ан іс-шаралар жоспарында (?Р Б?М 2014 жыл?ы?? 13 ?а?тарда?ы №9 б?йры?ымен бекітілген) бізді? мемлекетімізді? ?лемдегі б?секеге ?абілетті отыз елді? ?атарына ж?не ?лемдік білім беру ке?істігіне енуі ?шін білім беру мазм?н жа?арту міндеті белгіленіп отыр. Б?л, біріншіден,білім беруді заман талабына сай жа?а мазм?нда ?йымдастыру м?селесімен тікелей байланысты.
Екіншіден, білім беруді жа?арту о?ушыларды? білімін ?ана емес, оларды ?олдану да?дыларын, атап айт?анда, функционалды? сауаттылы?ын немесе ??зыреттілігін ?алыптастырумен байланысты. ?азіргі тез ?згермелі ?лемде функционалды? сауаттылы? адамдарды? ?леуметтік, м?дени, саяси ж?не экономикалы? ?ызметтерге белсенді ?атысуына, сондай-а? «?мір бойы білім алуына» ы?пал ететін базалы? факторларды? біріне айналуда.
О?ушыларды? о?у жетістіктерін ба?алауды? халы?аралы? TIMSS, PIRLS ба?дарламаларына с?йкес функционалды? сауаттылы? ?ш сала – о?уда?ы ж?не жазуда?ы сауаттылы?, математикалы? сауаттылы?, жаратылыстану-?ылыми сауаттылы? бойынша ба?аланады. Сонды?тан бастауыш білім беру де?гейіндегі тіл ж?не ?дебиет, математика ж?не жаратылыстану білім саласы п?ндерін о?ытуда м??алімдер жатты?улар, тапсырмалар орындат?анда, есептер шы?арт?анда ж?не т?рлі м?тіндер о?ыт?анда, оларды ?мірмен байланыстыра отырып, о?ушыларды? о?уда?ы ж?не жазуда?ы, математика мен жаратылыстану ?ылымында?ы сауаттылы?тарын ?алыптастыру?а баса к??іл б?лгені ж?н. (? Н хат )
Математиканы? о?у ба?дарламасында п?нді о?ыту ма?саты – ?лтты? ж?не жалпы азаматты? ??ндылы?тар негізінде т?л?аны? интеллектуалды дамуыны? ?ажетті де?гейін ?амтамасыз етуге ба?ыттал?ан математиканы? базистік негізін сапалы игеруді ?амтамасыз ету; к?рнекі-бейнелі, логикалы? ж?не абстрактылы ойлауды ?алыптастыру, негізгі орта білім де?гейінде алгебра мен геометрияны игеруге практикалы? негіз жасау деп белгіленген.
Жо?арыды?ы т?жырымдарды ескере отырып математикадан факультативтік саба?тар аптасына 1са?аттан, бір жыл?а 36 са?ат?а есептелген. Факультатив саба?тарында жо?ары логикалы? ж?не оперативтік м?дениетті ?олануды талап ететін,о?ушыларды? ?ылыми –техникалы? ж?не алгоритмикалы? ойлауын дамытатын математикалы? есептерді шы?ару т?сілдері мен ?дістеріне ?йретеді
Бастауыш сынып о?ушыларыны? математикалы? т?сініктерін, есептеу да?дыларын, есепті? белгілі т?рін шы?ара білуді ?алыптастырады..Сонымен бірге о?ушыларды? логикалы? ойлау, есте са?тау ?абілеттері, зейін, заттар мен ??былыстарды талдау, салыстыра алу да?дылары дамытады,математика мен жаратылыстану ?ылымында?ы сауаттылы?тарын ?алыптастыру?а бір де бір негіз бола алады.
Уа?ылы ?ткізілетін саба?тардан к?тілетін н?тиже:
- О?ушыны? математикалы? дайынды?ыны? де?гейі к?теріледі;
- о?улы?пен ж?мыс жасау, о?улы?та берілген суреттер мен сызбаларды?, жатты?улар мен талаптарды? ма?ынасын т?сіне біледі;
- жатты?уларды? орындалуыны?, есептермен те?деулерді? шы?арылуыны? д?рысты?ын тексере алады;
- математикалы? белгілерді д?рыс ?олданады.
- талдау, салыстыру, жалпылауды ?олданады.
Курсты о?ытуды? міндеттері:
1) т?л?аны? зейін, ?абылдау, есте са?тау, ойлау, ауызша ж?не жазбаша, сонымен ?атар математика тілінде с?йлеу, психомоторика т?різді функциональды? ?асиеттерін дамыту; к?рнекі-бейнелі ж?не логикалы? ойлауын дамыту;
2) бастауыш сынып о?ушыларыны? о?у-танымды? ?ызметін (жоспарлау, жоспар бойынша ?рт?рлі іс-?рекеттер жасау, оны? ішінде ойлау ?ызметін (талдау, зерттеу, жалпылау, модельдеу ж?не т.б.), ?зін-?зі ба?ылау ж?не ?зін-?зі ба?алауды ж?ргізу біліктігін ?алыптастыру;
3) о?ытуды білімні? келесі де?гейлерінде жал?астыру ?шін о?ушы?а ?ажетті математикалы? білім мен білікті, есептеу, ?лшеу ж?не графиктік да?дыны ?алыптастыру; алгебра мен геометрияны игеруге алдын-ала ма?сатты дайынды?ты ж?ргізу;
4) о?у?а деген ынтасын, математика?а деген о? к?з?арасы мен ?ызы?ушылы?ын, танымды? ?ызы?ушылы?ын, ?здігінен ж?мыс ат?ару да?дысын ?алыптастыру;
5) стандартты емес ж?не ?ызы?тылы? сипатта?ы тапсырмалар негізінде жобалау ?ызметі ж?не ?мірлік жа?дайларда?ы (??зыреттілік) м?селелерді шешу ар?ылы математикалы? ж?не шы?армашылы? ?абілеттерін ашу ж?не дамыту;
6) баланы? т?л?алы? ?асиеттерін, я?ни жауапкершілік, белсенділік, ма?сат?а талпынушылы?, жауапкершілік т?різді ?асиеттерін т?рбиелеу;
7) ?арым-?атынас м?дениетін, ?лкендерге ??рмет к?рсету мен кішілерге ?ам?ор болуды, ?орша?ан ортаны ?ор?ауда ?зін белсенділігін к?рсетуді, патриотты? сезімді т?рбиелеу, ?аза? хал?ы мен елімізде ?мір с?ріп жат?ан этностарды? тарихына, м?дениетіне, ?дет-??рпына ж?не бас?а байлы?тарына ??рмет к?рсетуді, математика ?ылымыны? дамуы барысында жина?тал?ан ??ндылы?тар?а ?атыстыру кіреді.
Курс со?ында о?ушылар к?рсете білуі ?ажет:
- ережелер мен ?лгілерді ж?не берілген алгоритмдерді математикалы? материалда ?олдану біліктігін;
- ?орша?ан ортада болып жат?ан ?рт?рлі жа?дайларда ж?не аралас п?ндерде математикалы? білімін, біліктігін, есептеу, ?лшеу ж?не графиктік да?дыларын
- ауызша ж?не жазбаша есептеулерді тиімді пайдалана отырып, практикалы? есептеу техникасын;
- математика?а т?н ойлау стилін, оны? абстрактылы?ын, д?лелденуін, ?ата?ды?ын
- д?лелдемелі пайымдау ж?ргізу, логикалы? негізделген ?орытындылар жасау біліктігін;
- математикалы? м?тінмен ж?мыс жасау (талдау, ?ажетті а?паратты алу), математикалы? терминология мен символдарды ?олдана отырып, ?з ойын ауызша ж?не жазбаша т?рде аны? ж?не на?ты т?сіндіру біліктігін;
- жоспар бойынша ?рт?рлі ?рекеттерді жоспарлау орындау білігін;
- ?зін-?зі ба?ылау ж?зеге асыруды;
- ?з іс ?рекетін ба?алауды;
- о?у ?ызметіні? ?рт?рлі формаларында коммуникативтік ?абілеттерін ?олдана білуі ?ажет.
№ Саба?ты? та?ырыбы Са?ат саны
?олданылатын материалдар, ?дебиеттер
1 ?арапайым с?ра?тармен берілген есептер. 1
2 Т?рмысты? заттар 2
За?дылы?тар. 1
Санды? ребустар 3
Сандар мен сандары? б?лінгіштігі 1
Санама?тар,тест 4
Те?деу ??рмай шы?ару 1
Ж?мба? есептер 5
Бір ж?рген жерді ?айталама 2
?ызы?ты сызы?тар. 6
Кенигсберг есебі(эйлер есебі) 1
Математикалы? есептер 1
Геометриялы? ба?ыла?ышты? 2
Геометриялы? пішіндер 2
Ке?істік кескіндері 2
Ойыншы? кубик 1
Жіп,ар?ан, шынжыр байлау т?рлері 1
Т?рмысты? заттар. 1
Со?ынан кері ?арай шы?ару?а ы??айлы есептер 1
Математикалы? есептер 1
Таразы.?лшеу.С?йы?тар 1
?лшегіш заттар. 1
?атынастар. 1
Пайызды? ?лшемдер.1
Бірге жетеміз 2
Жол?а берілген есептер.2
Те? б?ліктер 1
Жай б?лшектер 2
Байыр?ы есептер 1
?ызы?ты математика 1
К?нделікті ?мірдегі логика 2
?ызы?ты есептер
Жоспарлау
Математикалы? ??ымдар
Жолдар
Сызы?тармен ?ру
Лабиринт
Лабиринт есептер
Тая?шалар
Шырпы,тая?шалар.
Орналастыру
Т?рмысты? заттар
Ас ?йдегі логика
Логикалы? есептер
Пысы?тау есептер
Кубик.шаршы.
Санды? ребустар
?ріпті есептер
О?ай ?дістер
К?бейту
«Судоку» ойыны
Ойын есептер
Танграм
Ойын есептер
К?ле?кеден к?ріністер
?олмен к?ле?кеге т?сіру
Пысы?тау есептер
?р т?рлі есептер
Факультативтік курсты? мазм?ны
І ?арапайым с?ра?тармен берілген есептер.
Б?л есептер ?арапайым о?ушыны? логикалы? ойлауына ж?не тез жауап беруіне арнал?ан тапсырмалар.
Мысалы
Ауа райы
Егер са?ат т?нгі 12- е жа?быр жауып т?рса, онда 72 са?аттан со? к?н шы?уы м?мкін бе?
Жауабы: жо? ?йткені ол кезде т?н ортасы болады.
Кірпішті? салма?ы
Кірпішті? салма?ы 4 кг.Кірпішті? ?стіне жарты кірпіш ж?не о?ан ?оса жартысыны? жартысындай кірпіш ?ойыл?ан. Кірпішті? салма?ы ?андай
Жауабы: салма?ы 4 кг
?здігінен орындау?а арнал?ан тапсырмалар
І-1?анша мысы? ?
Б?лмені? т?рт б?рышыны? ?р?айсында бір мысы?тан отыр.?р мысы??а ?арама -?арсы ?ш мысы?тан отыр. Б?лмеде ?анша мысы? отыр?
Жауабы: 4 мысы?. Б?лмені? т?рт б?рышында т?рт мысы? отыр.
І-2 ?арындаштар.
?стел ?стінде ?рт?рлі ?зынды?та?ы 3 ?арандаш ?атарынан жатыр.Ортада?ысы – е? ?зын ?арандаш.Осы ?зын ?арандаш?а тиіспей ?аай оны ортадан алып тастау?а болады.
Жауабы Кез келген шеткі біреуін ?арсы жа??а несесе орта?а ?оя салу керек.
І-3 Уа?ыт ?лшемдері
Барлы?ы уа?ыт ?лшемдері бола т?ра ?асыр,жыл ж?не са?аттан табылмай, минут пен секундтан табылатын не н?рсе?
Жауабы: «Н» ?ріпі
І-4 Отырып ж?ру
Отырып –а? ж?ре беретін кім?
Жауабы: Шахматшы
І-5 Тая?
Екі тая?ты? 4 ?шы бар. Екі жарым тая?ты? ?анша ?шы бар?
Жауабы: 6 ?шы бар.
І-6 Шегелер
Екі аам кетіп бара жатып 2 шеге тауып. Алды.Оларды? артынан 3 адам кетіп бара жатыр. Олар ?анша шеге тауып алады?
Жауабы: Шегелерді алы??ы адамар алып кетті.Олар еш н?рсе таппайды.
І-7 ??састы?
Д?п-д??гелек ?арбыз д?л ортасынан екіге б?лген. Осы б?лінген ?арбызды? жартысы неге ?атты ??сайды?
Жауабы: ?ал?ан жартысына
І-8 Са?атты? со?уы
Са?ат 5 белгіні 4 с уа?ытта со?ады.Ал 12 белгіні ?анша уа?ытта со?ады?
Жауабы: Ал?аш?ы екі белгіге 1с уа?ыт ж?не келесі белгілерге 1с уа?ыттан кетеді.Себебі бірінші белгіге уа?ыт есептелмейді. 5 белгіні 4 со?са,онда 2 белгініні? арасы 1с емек 12 белгіні 11 с уа?ытта со?ады.
І-9 ?анша ?аз
Бір топ ?аз ?шып бара жатыр: біреуі алдында, екеуі артында; біреуі артында, екеуі алдында; біреуі екеуіні? ортасында ж?не ?шеуі бір ?атарда.?анша ?аз ?шып бара жатыр?
Жауабы: Барлы?ы ?ш ?аз
І-10 Жары? с?нгенде
?ыста ?атты суы?та саяжайда?ы ?йіне т?н ортасында жеткен ?й иесі келсе жары? с?ніп ?алыпты. ?йінде керосин шам,асханада тама? дайындайтын газ баллонды пеш ж?не алдын –ала к?мір –а?ашын дайындап кеткен ?й жылытатын пеш бар. ?орапта 1 ?ана сірі?ке талы ?алыпты. ?й иесі жо?арыда атал?ан заттарды? ?айсысын бірінші жа?у?а тиіс?
Жауабы: ?й иесі бірінші шырпыны жа?ады.
І-11 ?азанда?ы ж?мырт?алар
Бір ?азанда 4 ж?мырт?а ?айнап т?р?ан суда 4 минутта піседі.Осы ?азанда 5 ж?мырт?а неше минутта пісеі?
Жауабы: 4 минутта піседі.
І-12 Талда?ы ж?мырт?а
Алма а?ашында ж?мырт?а болуы м?мкін бе?
Жауабы:Алма а?ашында ж?мырт?а ?спейді.
