Ма?саты: математика саба?ында о?ушылар?а ?лтты? т?лім-т?рбие беру.
Хал?ымызды? бала т?рбиесінде ерте заманнан жина?ан мол т?жірибесі бар. Оны е? жа?сы ?асиеттермен байытып, ?л-?ыздарыны? бойына сі?іру, халы?ты? т?рбие беруді саралап, ?лтты? т?лім-т?рбие д?ст?рімен ?рпа?тан-?рпа??а жал?астыру к?зделеді. Осыны ескеріп жалпы білім беретін ?аза? мектептерінде п?ндерді о?ыт?анда білім беру мазм?ны ?аза? хал?ыны? ?рпа? т?рбиелеудегі ?мір т?жірибесінен, салт-д?ст?рлерінен, рухани байлы?ынан, сондай-а? республиканы? таби?ы, экономикалы? экология ерекшеліктерінен к?рініс беріп отырса, ??ба-??п болар еді.
Математика п?нін о?ыт?анда ж?не сыныптан тыс ж?мыстар ж?ргізгенде ш?кірттерге ?лтты? т?л?м-т?рбие беруге, ?аза?ты? т?рмысты? салт-д?ст?рлері, ?дет-??рыптары туралы т?сінік беруге ?бден болады. Матеметика саба?ын халы? педагогикасымен байланыстыруды? ?зіндік ?иын жа?тары к?п. Оны? басты себебі- мектептегі математика о?улы?тарыны? бас?а тілден аударылуы, оны? ішіндегі мысалдар мен есептерді? бізді? халы??а т?н еместігі. Дегенмен хал?ымызды? ертегілерінде, а?ыз ??гімелерінде, шешендік, тап?ыр с?здерінде, салт-д?ст?рлерінде математикамен байланыс?ан т?старын к?птеп бай?ау?а болады. Хал?ымызды? асыл ?азынасын саба?тын кейбір т?старында пайдалану, о?ушыларды ?з ?лтын с?юге, оны? салт-д?ст?рі мен м?дениетіне ??рметпен ?арау?а ?йретері с?зсіз.
І. Негізгі б?лім
“Алтын са?а” ойыны т?рінде о?ушылар?а ?аза?ты? ?лтты? ойын элементтерін ж?не асы? ойыны ар?ылы ептілікке, мергендікке т?рбиелеу, ?мыт болып бара жат?ан ?лтты? ойынды насихаттау, ?зара сайыс т?рінде ?арапайы болса да логикалы? ойлауды ?ажет ететін т?рлі мазм?нда?ы есеп, ж?мба?тарды шешуде о?ушыларды? танымды? ?асиеттерін дамыту, тап?ырлы??а баулу; о?ушылар ?ызы?ты, ?алжы? есептерді? мектеп программасында?ы та?ырыптар?а байланысты шешімдерін таба білуге ?йрету.
“Алтын са?а” ойыны
??рметті “Алтын са?а” ойынына жинал?ан топ! Асы? ату ойыныны? жалпы ?алыптасу кезе?і бізді? заманымыз?а дейінгі 7-8 ?асырларда?ы ?аза? жеріндегі к?шпелі тайпаларды? д?уіріне тура келеді. Сол к?не заманнан келе жат?ан асы? ату ойыныны? болаша?ы мол екендігіне мамандар к?з жеткізіп отыр. Асы? ат?ан кезде ептілік керек, егер ойланбай, ?алай болса солай, ?олды? д?рекі ?имылдарымен ататын болса, онда ол ойыншы еш?андай жет?стікке жете алмайды. Сонды?тан ?р н?рсеге епті болу адамны? асыл ?асиеттеріні? бірі екенін осы ойыннан к?руге болады.
Енді ?азіргі ойнал?алы отыр?ан “Алтын са?а” ойыныны? шартымен таныстырып ?тейін.
Алдары?ызда ойын ала?ы. Б?л ала? 3 б?лікке б?лінген.
К?мбе ала?ында е? к?п ?пай жина?ан ойыншы Т?уекел ала?ына бірінші басып, онда т?р?ан асы?ты ашу?а кіріседі. Бас?а о?ушылар ?пай саныны? кему ретімен ойынды жал?астырады. Т?уекел ала?ында?ы асы?тарды са?амен д?лдеп, д?л тигізген ойыншы асы? т?скен торк?здердегі жазыл?ан ?пайлар?а ие болады. Енді ол ?пайларды са?тап ?алу ?шін сол торк?здегі с?ра?тар?а м?дірмей д?рыс жауап беру керек. Ойын осылай жал?аса береді.
?міт ала?ында?ы торк?здерде ?пайлар санымен ?оса ерекше торк?здер бар. Егер асы? «О»- торк?зіне т?сірілсе, олжа?а кенеледі деген с?з. «Т» – торк?зі ойыншыны та?ыр?а отыр?ызады. Ойыншылар, б?л торк?зге асы?ты т?сірмеуге тырысы?ыздар!
«х2» деген торк?зде жина?ан ?пай санын екі еселенеді. Музыкалы? кілт ?ойыл?ан тор к?зде музыкалы? ?зіліс жарияланады.
С?ра?тар мен тапсырмалар
І тур.
1) Берілген сандар?а байланысты ма?ал-м?телдер айту
Геометрияда поэзиядан кем т?спейтін шабыт керек (?л-Фараби)
?орытынды:
?аза?стан Республикасыны? Білім туралы За?ы - ?р адамны? жан жа?ты дамуына мол м?мкіндік жасайтын ??жаттарды? бірі. ?аза? еліні? дербестігінен туындайтын ?леуметтік-экономикалы? ?ажеттіліктерге ?арай Білім туралы За? жеткіншектерді салауатты, саналы ?мір мен е?бек?орлы??а т?рбиелеуге ба?ыттал?ан, о?ытуды? мазм?ны мен формасын жа?алау?а, оларды ?лтты?, м?дени ж?не айма?ты? ерекшеліктерге ?арай на?тылау?а, ?ажеттілікке ?арай т?зетулер жасап, ?аза? тілінде о?ытатын мектептерді ?айта ??ру?а жетелейді. Осы мектептерде ?зіні? даналы?ымен д?лелденген халы?ты? педагогика ?лгілері т?рбиені? ?айнар к?зі болып табылу?а тиіс.
?анша уа?ыт ?тсе де, ма?ызын жойма?ан халы?ты? педагогиканы т?лім-т?рбиені? т?п ?азы?ына айналдыру ата-ананы? да, мектеп ?йымыны? да басты борышы.
?сіресе, хал?ымызды? тілін, тарихын, ?лтты? д?ст?рін, ата салтын ?мыта баста?ан б?гінгі ?рпа?ты т?рбиелеуге ат салысу жалпы ?лтымыз?а міндет.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«"Алтын са?а" ойыны »
№ 33 орта мектеп
Өткізген: К. Искакова
А.Н.Сымыкова
2011 – 2012 оқу жылы
Кешжоспары
І. Кіріспе бөлім
Мақсаты: математика сабағында оқушыларға ұлттық тәлім-тәрбие беру.
Халқымыздың бала тәрбиесінде ерте заманнан жинаған мол тәжірибесі бар. Оны ең жақсы қасиеттермен байытып, ұл-қыздарының бойына сіңіру, халықтың тәрбие беруді саралап, ұлттық тәлім-тәрбие дәстүрімен ұрпақтан-ұрпаққа жалғастыру көзделеді. Осыны ескеріп жалпы білім беретін ұазақ мектептерінде пәндерді оқытқанда білім беру мазмұны қазақ халқының ұрпақ тәрбиелеудегі өмір тәжірибесінен, салт-дәстүрлерінен, рухани байлығынан, сондай-ақ республиканың табиғы, экономикалық экология ерекшеліктерінен көрініс беріп отырса, құба-құп болар еді.
Математика пәнін оқытқанда және сыныптан тыс жұмыстар жүргізгенде шәкірттерге ұлттық тәләм-тәрбие беруге, қазақтың тұрмыстық салт-дәстүрлері, әдет-ғұрыптары туралы түсінік беруге әбден болады. Матеметика сабағын халық педагогикасымен байланыстырудың өзіндік қиын жақтары көп. Оның басты себебі- мектептегі математика оқулықтарының басқа тілден аударылуы, оның ішіндегі мысалдар мен есептердің біздің халыққа тән еместігі. Дегенмен халқымыздың ертегілерінде, аңыз әңгімелерінде, шешендік , тапқыр сөздерінде, салт-дәстүрлерінде математикамен байланысқан тұстарын көптеп байқауға болады. Халқымыздың асыл қазынасын сабақтын кейбір тұстарында пайдалану, оқушыларды өз ұлтын сүюге, оның салт-дәстүрі мен мәдениетіне құрметпен қарауға үйретері сөзсіз.
І. Негізгі бөлім
“Алтын сақа” ойыны түрінде оқушыларға қазақтың ұлттық ойын элементтерін және асық ойыны арқылы ептілікке, мергендікке тәрбиелеу, ұмыт болып бара жатқан ұлттық ойынды насихаттау, өзара сайыс түрінде қарапайы болса да логикалық ойлауды қажет ететін түрлі мазмұндағы есеп, жұмбақтарды шешуде оқушылардың танымдық қасиеттерін дамыту, тапқырлыққа баулу; оқушылар қызықты, қалжың есептердің мектеп программасындағы тақырыптарға байланысты шешімдерін таба білуге үйрету.
“Алтын сақа” ойыны
Құрметті “Алтын сақа” ойынына жиналған топ! Асық ату ойынының жалпы қалыптасу кезеңі біздің заманымызға дейінгі 7-8 ғасырлардағы қазақ жеріндегі көшпелі тайпалардың дәуіріне тура келеді. Сол көне заманнан келе жатқан асық ату ойынының болашағы мол екендігіне мамандар көз жеткізіп отыр. Асық атқан кезде ептілік керек, егер ойланбай, қалай болса солай, қолдың дөрекі қимылдарымен ататын болса, онда ол ойыншы ешқандай жетәстікке жете алмайды. Сондықтан әр нәрсеге епті болу адамның асыл қасиеттерінің бірі екенін осы ойыннан көруге болады.
Енді қазіргі ойналғалы отырған “Алтын сақа” ойынының шартымен таныстырып өтейін.
Алдарыңызда ойын алаңы. Бұл алаң 3 бөлікке бөлінген.
І бөлік- Көмба алаңы
ІІ бөлік- Тәуекел алаңы
ІІІ бөлік- Үміт алаңы
Көмбе алаңында ойыншы ойынға кірісу үшін алғашқы ұпайларын жинайды, яғни алтын сақаны иіріп сақаалшысынан түссе – 4 ұпай, тәйкесінен түссе – 3 ұпай, бүгінен түссе – 2 ұпай, шегінен түссе – 1 ұпай жинайды. Әрқайсысы үш реттен иіреді.
Көмбе алаңында ең көп ұпай жинаған ойыншы Тәуекел алаңына бірінші басып, онда тұрған асықты ашуға кіріседі. Басқа оқушылар ұпай санының кему ретімен ойынды жалғастырады. Тәуекел алаңындағы асықтарды сақамен дәлдеп, дәл тигізген ойыншы асық түскен торкөздердегі жазылған ұпайларға ие болады. Енді ол ұпайларды сақтап қалу үшін сол торкөздегі сұрақтарға мүдірмей дұрыс жауап беру керек. Ойын осылай жалғаса береді.
Үміт алаңындағы торкөздерде ұпайлар санымен қоса ерекше торкөздер бар. Егер асық «О»- торкөзіне түсірілсе, олжаға кенеледі деген сөз. «Т» – торкөзі ойыншыны тақырға отырғызады. Ойыншылар, бұл торкөзге асықты түсірмеуге тырысыңыздар!
«х2» деген торкөзде жинаған ұпай санын екі еселенеді. Музыкалық кілт қойылған тор көзде музыкалық үзіліс жарияланады.
Сұрақтар мен тапсырмалар
І тур.
1) Берілген сандарға байланысты мақал-мәтелдер айту
«3», « 2», «15», « 7» сандарына байланысты
2) Жаңылтпаш
43 қызғыш құсқа 43 қызғыш құсты қосса, қанша қызғыш құс болады
(қане, кім жаңылмай айтып береді)
3) Жұмбақ
Әкем жәшік жасады,
Үш өлшемнен тұрады.
Дұрыс алты жақ,
Атын ойлап тап,
Басқа кисең бөрік,
Сәнді сұлу көрік.
ІІ тур.
1) «П» әрпінен басталатын математикалық терминдер
2) Қазақта «3» саны киелі болып есептеледі. Осы үш санына байланысты
6. Көпбұрыштың барлық қабырғаларының қосындысы (периметр)
7. Қозғалысты бейнелейтін атау (симметрия)
8. Көпмүшенің қалыпты түрі (стандарт)
Жұмбақтар
1.Дұрыс алты жақ,
Атын ойлап тап. (куб)
2. Әкем жәшік жасады,
Үш өлшемнен тұрады. (параллелипипед)
3. Түйе, бота маңбасқан,
Төрт аяғын тең басқан,
Шұнақ құлақ бес ешкі,
Қос-қос лақты қос ешкі,
Төрт қозылы ек қой,
Бәрін бірге санап қой. (1+1+5+6+6=19)
Құпиясөз: 1. Түбір 4. Призма 7. Ай
2. Тетраэдр 5. Индекс
3. Геометрия 6. Ғарыш
Геометрияда поэзиядан кем түспейтін шабыт керек (әл-Фараби)
Қорытынды:
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы - Әр адамның жан жақты дамуына мол мүмкіндік жасайтын құжаттардың бірі. Қазақ елінің дербестігінен туындайтын әлеуметтік-экономикалық өажеттіліктерге қарай Білім туралы Заң жеткіншектерді салауатты, саналы өмір мен еңбекқорлыққа тәрбиелеуге бағытталған, оқытудың мазмұны мен формасын жаңалауға, оларды ұлттық, мәдени және аймақтық ерекшеліктерге қарай нақтылауға, қажеттілікке қарай түзетулер жасап, қазақ тілінде оқытатын мектептерді қайта құруға жетелейді. Осы мектептерде өзінің даналығымен дәлелденген халықтың педагогика үлгілері тәрбиенің қайнар көзі болып табылуға тиіс.
Қанша уақыт өтсе де, маңызын жоймаған халықтық педагогиканы тәлім-тәрбиенің түп қазығына айналдыру ата-ананың да, мектеп ұйымының да басты борышы.
Әсіресе, халқымыздың тілін, тарихын, ұлттық дәстүрін, ата салтын ұмыта бастаған бүгінгі ұрпақты тәрбиелеуге ат салысу жалпы ұлтымызға міндет.
