Бізге к?птеген ?она?тар келіп отыр. ?она?тар?а ?зімізді? не білетінімізді к?рсетейік. Ешкімнен ?ялмай, ?з ойы?ды орта?а салып, с?ра?тар?а жауап бере ?ой. 2. ?й тапсырмасын еске т?сіру
- ?йге ?андай тапсырма берілді?
-?й тапсырмасын ?айталау.
Артикулияциялы? жатты?улар.
«Тілді жаю»- езу тарту, ауызды ашы??ырау, тілді? ?шымен асты??ы ерінні? ?стіне ?ою. 1-30 ?а дейін сана?анда тілді осы ?алыпта ?стау.
«Сыла?шы»- тілді? ?стіге ?арай к?терілуін ж?не ?оз?алуын ме?герту. Езуді тартып, ауызды ашып, тілді? ?шымен та?дайды ?йкелеу, тілді арт?а ж?не алды?а ?оз?алту. 7-8 рет ?айталау.
3.Дайынды? кезе?і.
?са? моторикасын дамыту.
«Отбасы» сауса? жатты?уы
Мына сауса? – ?кем
Мына сауса?- анам
Мына сауса? – атам
Мына сауса? – апам
Мына сауса? – б?л мен
Б?л мені? – отбасым!
Тыныс жатты?уларын орындау.
«Ара»
Т?рып, арамен а?ашты аралап жат?андай ?имыл ету. ?олды ?зіне ?арай тарт?ан кезде тынысты алу, ал ?олды ?зінен итеру кезінде тынысты шы?ару. Ара, ара,
Тезірек арала. 5-6 рет ?айталау.
Негізгі тапсырмалар.
Ма?-ма? басып келеді,
Тапыра?тап желеді.
Мойны ?зын, ?сті тау,
Ертеден елге бел еді. (Т?йе)
?оян жа?ты, та?ыр жонды,
Т?рт т?я?, екі ая?ты, екі ?олды.
Салпы ерін, ?зі ж?йрік,
Ке? омырау, жуын ??йры?. (Жыл?ы)
Екі айнасы бар,
Екі найзасы бар
Т?рт жаптырма?ы бар,
Бір сыбырт?ысы бар (Сиыр)
Кішкене ?ана тоны бар,
Айналдырып киген тоны бар (?ой)
Т?рт ая?ы бар,
Басында екі тая?ы бар
Иегінде екі са?алы бар. (Ешкі)
?аза? ежелден мал шаруашылы?ымен айналыс?ан халы?. Мал оларды? киімі, та?амы, к?лігі бол?ан. Сонды?тан да малды жа?сы к?рген. Біз б?гін саба?та ?й жануарлары жайында айтамыз. Наргиз біз неге оларды ?й жануарлары деп атаймыз? ?й жануарларына ?андай жануарлар жатады? ?й жануарлары деп - ?йде ?стайтын жануарларды айтамыз. Себебі олар адамны? к?мегімен ?йде ?сіріледі. ?й жануарлары: Т?йе, Жыл?ы, Сиыр, ?ой, ешкі.
Т?йе т?рт т?лік малды? бірі. Т?йе ірі жануар. Т?рт т?лік малды? ішіндегі е? ?асиеттісі т?йе болып есептелген. Атасы – Ойсыл?ара С?тіннен : е? пайдалы д?рілік ?уаты бар ш?бат жасайды. Ерте кезде адамда к?шіп, ?ону ?шін к?лік ретінде пайдалан?ан. Т?йе ж?нінен ?рт?рлі к?рпе жасалып, киімдер то?ылады.
Е? зор т?лік т?йемін,
Тікенді ш?пті с?йемін
Пайдаланса? с?ті? ш?бат
Дертке дауа, жан?а ?уат.
Жыл?ы ?й жануарларыны? ішіндегі тоста?ан т?я?ты, ірі с?т ?оректі жануар, ш?ппен ?оректенеді. Атасы- ?амбар ата. Мінсе к?лік. Жыл?ыны? суретін к?рсету. Адамдар?а ет, с?т береді жыл?ыны? с?тіннен адам денсаулы?ына ?те пайдалы сусын ?ымыз жасайды.
Ар?ыма? т?лпар жыл?ымын,
Ма?танымын ж?ртымны?,
Ерге ?анат т?лпар мен.
Сиыр - ?те пайдалы. ?й жануарларыны? ішіндегі ірі аша т?я?ты жануар. Атасы- Зе?гі баба. Сиыр с?т ?оректі жануар, ш?ппен ?оректенеді, жылына бір рет т?л береді.Адамдар?а ет, с?т береді сиыр с?тіннен: Айран, с?т, ірімшік, к?рт, май, ?аты? жасайды.
Мінезім жайлы сиырмын,
Байлы?ымын бір ?йді?,
Етім д?мді, с?тім бал,
Сырымды мені? ??ып ал.
?ой – ?й жануары. ?ой ?са? жануар. Атасы- Шопан ата. Ш?ппен, сумен ?оректенеді. ?ой ж?нінен киіз, к?рпе жасайды. Жылы киімдер то?ылады. ?ойды? етін,с?тін пайдаланамыз.
?орасында ма?ыра?ан,
?озысымен жамыра?ан,
?озысынан айырылса,
?оймай ?за? а?ыра?ан.
Аппа?, ?ою с?ті бар,
А? ша?ала ??рты бар
А?тылы ?ой жануар!
Суретпен ж?мыс
Жайлау деген-с?зді ?алай т?сінесі?? О?ушы?а жайлауды? суретін к?рсету. Жайлау ?сімдік, ш?п ?сетін жазды? дала. Жайлау?а малды к?ктемде шы?арады, к?зге дейін ?й жануарлары осы жайлауда жайылады, ш?п жейді, ?оректенеді, су ішеді. Осы суретке ?арап ??гіме ??растыр.
Ал енді осы таныс?ан ?й жануарлары ?алай дыбыстайды?
Т?йе боздайды. Бе-бе-бе, бе, бе, бе.
?ой – ешкі ма?ырайды. ?ой м-?-?-?
Ешкі м-е-е-е
Жыл?ы кісінейді. И-и-и-о-о-о
Сиыр м??ірейді. Му-му-му
Дидактикалы? ойын.
Ойын шарты: Мен ?азір са?ан с?ра? ?оямын, ал сен жауабы д?рыс
болса мына та?тайшаны? к?к т?сін к?рсетесі?, ал жауабы д?рыс болмаса
та?тайшаны? ?ызыл т?сін к?рсетесі?. Ойын шарты т?сінікті ме?
Сиыр с?т бере ме?
Ешкі с?зе ме?
Ит кітап о?и ма?
Мысы? ?йы?тай ма?
Жыл?ы ?ша ма?
Т?йе су іше ма?
?ой ?йы?тай ма?
Жа?сы Наргиз са?ан ойын ?нады ма? Та?ы да ойын ойна?ы? келе ма? Казір сергіп алайы? ойынымызды жал?астырамыз.
Сергіту с?ті
О??а т?зу т?р
Сол?а т?зу т?р
Ал?а бір адым
Арт?а бір адым
О??а б?рылып,
Сол?а б?рылып
Жо?ары т?мен ?арайы?
Орнымызды табайы?.
Ал сергіп алды? енді ойынымызды жал?астырайы?. Сен ?й жануарларыны? т?лдерін білесі? ба? Б?л ойынымыз т?лдерін тап деп аталады. Мына суретте ?й жануарлары ж?не т?лдері бейнеленген. Осы ?й жануарларыны? т?лдерін тауып, карандашпен сызып к?рсет.
Бекіту
Біз б?гін саба?та нелермен танысты??
Оларды? т?лдерін атауларын ата?
Олар ?алай дыбыстайды?
6.?йге тапсырма
- ?й жануарлары туралы ма?ал-м?тел жаттау.
7. Саба?ты ?ортындылау.
- Саба?ымызды ?ортындылай отырып, ?й жануарларыны? пайдасы, одан алынатын ?німдер туралы ??гімеледік. Біра? оны? пайдасын к?ру ?шін к?п е?бектену керек.
- Б?гінгі саба?ымыз несімен ?нады ?
- Б?гінгі саба??а ?те жа?сы ?атысты?.
8. Саба?ты ая?тау.
- Саба?ымыз осымен ая?талды!
-Сау бол!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Білімділік мақсаты: Үй жануарлары туралы білімдерін толықтыру, олардың пайдасы, маңызы туралы түсінік беру. Олардың түрлерін бір-бірінен ажыратуға үйрету.
Дамытушылық мақсаты: Үй жануарларына байланысты суретпен жұмыс жүргізу арқылы оқушының ауыз екі сөйлеу тілін дамыту. Үй жануарларының дауыстарын ажырату арқылы Фонематикалық есту қабілетін дамыту. Артикулияциялық жаттығуларды орындау арқылы артикулияциялық жүйесін дамыту.
Тәрбиелік мақсаты: Төрт түлік малдың пайдасын түсіне отырып, қамқорлық жасауға тәрбиелеу.
Көрнекіліктер: Жайлаудың суреті, үй жануарлары, айна.
Сабақтың барысы:
Жылулық шеңбері.
Қуан, шаттан, алақай,
Қуанатын күн бүгін
Қайырлы таң, қайырлы күн,
Сәлеметсіздер ме, қонақ апайлар мен ағайлар!
Жарайсын Наргиз, бүгін сен өте мейірімді жүзіңнен күн нұры төгіліп тұрғандай әсемісің.
Көңіл күйін кандай?
Ендеше сабағымызды бастайық.
Ұйымдастыру кезеңі
Бізге көптеген қонақтар келіп отыр. Қонақтарға өзіміздің не білетінімізді көрсетейік. Ешкімнен ұялмай, өз ойыңды ортаға салып, сұрақтарға жауап бере ғой. 2. Үй тапсырмасын еске түсіру
- Үйге қандай тапсырма берілді?
-Үй тапсырмасын қайталау.
Артикулияциялық жаттығулар.
«Тілді жаю»- езу тарту, ауызды ашыңқырау, тілдің ұшымен астыңғы еріннің үстіне қою. 1-30 ға дейін санағанда тілді осы қалыпта ұстау.
«Сылақшы»- тілдің үстіге қарай көтерілуін және қозғалуын меңгерту. Езуді тартып, ауызды ашып, тілдің ұшымен таңдайды үйкелеу, тілді артқа және алдыға қозғалту. 7-8 рет қайталау.
3.Дайындық кезеңі.
Ұсақ моторикасын дамыту.
«Отбасы» саусақ жаттығуы
Мына саусақ – әкем
Мына саусақ- анам
Мына саусақ – атам
Мына саусақ – апам
Мына саусақ – бұл мен
Бұл менің – отбасым!
Тыныс жаттығуларын орындау.
«Ара»
Тұрып, арамен ағашты аралап жатқандай қимыл ету. Қолды өзіне қарай тартқан кезде тынысты алу, ал қолды өзінен итеру кезінде тынысты шығару. Ара , ара ,
Тезірек арала. 5-6 рет қайталау.
Негізгі тапсырмалар.
Жұмбақ
Маң-маң басып келеді,
Тапырақтап желеді.
Мойны ұзын, үсті тау,
Ертеден елге бел еді. (Түйе)
Қоян жақты, тақыр жонды,
Төрт тұяқ, екі аяқты, екі қолды.
Салпы ерін, өзі жүйрік,
Кең омырау, жуын құйрық. (Жылқы)
Екі айнасы бар,
Екі найзасы бар
Төрт жаптырмағы бар,
Бір сыбыртқысы бар (Сиыр)
Кішкене ғана тоны бар,
Айналдырып киген тоны бар (Қой)
Төрт аяғы бар,
Басында екі таяғы бар
Иегінде екі сақалы бар. (Ешкі)
Қазақ ежелден мал шаруашылығымен айналысқан халық. Мал олардың киімі, тағамы, көлігі болған. Сондықтан да малды жақсы көрген. Біз бүгін сабақта үй жануарлары жайында айтамыз. Наргиз біз неге оларды үй жануарлары деп атаймыз? Үй жануарларына қандай жануарлар жатады? Үй жануарлары деп - үйде ұстайтын жануарларды айтамыз. Себебі олар адамның көмегімен үйде өсіріледі. Үй жануарлары: Түйе, Жылқы, Сиыр, қой, ешкі.
Түйе төрт түлік малдың бірі. Түйе ірі жануар. Төрт түлік малдың ішіндегі ең қасиеттісі түйе болып есептелген. Атасы – Ойсылқара Сүтіннен : ең пайдалы дәрілік қуаты бар шұбат жасайды. Ерте кезде адамда көшіп, қону үшін көлік ретінде пайдаланған. Түйе жүнінен әртүрлі көрпе жасалып, киімдер тоқылады.
Ең зор түлік түйемін,
Тікенді шөпті сүйемін
Пайдалансаң сүтің шұбат
Дертке дауа, жанға қуат.
Жылқы үй жануарларының ішіндегі тостаған тұяқты , ірі сүт қоректі жануар, шөппен қоректенеді. Атасы- Қамбар ата. Мінсе көлік. Жылқының суретін көрсету. Адамдарға ет, сүт береді жылқының сүтіннен адам денсаулығына өте пайдалы сусын қымыз жасайды.
Арғымақ тұлпар жылқымын,
Мақтанымын жұртымның,
Ерге қанат тұлпар мен.
Сиыр - өте пайдалы. Үй жануарларының ішіндегі ірі аша тұяқты жануар. Атасы- Зеңгі баба . Сиыр сүт қоректі жануар, шөппен қоректенеді, жылына бір рет төл береді.Адамдарға ет, сүт береді сиыр сүтіннен: Айран, сүт, ірімшік, кұрт, май, қатық жасайды.
Мінезім жайлы сиырмын,
Байлығымын бір үйдің,
Етім дәмді, сүтім бал,
Сырымды менің ұғып ал.
Қой – үй жануары. Қой ұсақ жануар. Атасы- Шопан ата. Шөппен, сумен қоректенеді. Қой жүнінен киіз, көрпе жасайды. Жылы киімдер тоқылады. Қойдың етін,сүтін пайдаланамыз.
Қорасында маңыраған,
Қозысымен жамыраған,
Қозысынан айырылса,
Қоймай ұзақ аңыраған.
Аппақ, қою сүті бар,
Ақ шағала құрты бар
Ақтылы қой жануар!
Суретпен жұмыс
Жайлау деген-сөзді қалай түсінесің? Оқушыға жайлаудың суретін көрсету . Жайлау өсімдік, шөп өсетін жаздық дала. Жайлауға малды көктемде шығарады, күзге дейін үй жануарлары осы жайлауда жайылады, шөп жейді, қоректенеді, су ішеді. Осы суретке қарап әңгіме құрастыр.
Ал енді осы танысқан үй жануарлары қалай дыбыстайды?
Түйе боздайды. Бе-бе-бе, бе, бе, бе.
Қой – ешкі маңырайды. Қой м-ә-ә-ә
Ешкі м-е-е-е
Жылқы кісінейді. И-и-и-о-о-о
Сиыр мөңірейді. Му-му-му
Дидактикалық ойын.
Ойын шарты:Мен қазір саған сұрақ қоямын, ал сен жауабы дұрыс
болса мына тақтайшаның көк түсін көрсетесің, ал жауабы дұрыс болмаса
тақтайшаның қызыл түсін көрсетесің . Ойын шарты түсінікті ме?
Сиыр сүт бере ме?
Ешкі сүзе ме?
Ит кітап оқи ма?
Мысық ұйықтай ма?
Жылқы ұша ма?
Түйе су іше ма?
Қой ұйықтай ма?
Жақсы Наргиз саған ойын ұнады ма? Тағы да ойын ойнағың келе ма? Казір сергіп алайық ойынымызды жалғастырамыз.
Сергіту сәті
Оңға түзу тұр
Солға түзу тұр
Алға бір адым
Артқа бір адым
Оңға бұрылып,
Солға бұрылып
Жоғары төмен қарайық
Орнымызды табайық.
Ал сергіп алдық енді ойынымызды жалғастырайық. Сен үй жануарларының төлдерін білесің ба? Бұл ойынымыз төлдерін тап деп аталады. Мына суретте Үй жануарлары және төлдері бейнеленген. Осы үй жануарларының төлдерін тауып, карандашпен сызып көрсет.
Бекіту
Біз бүгін сабақта нелермен таныстық?
Олардың төлдерін атауларын ата?
Олар қалай дыбыстайды?
6.Үйге тапсырма
- Үй жануарлары туралы мақал-мәтел жаттау.
7. Сабақты қортындылау.
- Сабағымызды қортындылай отырып, үй жануарларының пайдасы, одан алынатын өнімдер туралы әңгімеледік. Бірақ оның пайдасын көру үшін көп еңбектену керек.
