Әдістемелік құрал

Авторлық әдістемелік құрал Жалпы сөйлеу тілі дамымаған балаларға арналған.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Әдістемелік құрал»

Жалпы сөйлеу тілінің дамымауы

Кіріспе

Қазіргі кездегі әдебиеттер мәліметтерін қарастырып талдайтын болсақ, екіншілік кемістік ретінде сөйлеу тілінің дамуы тежелген ерте жастағы дамуында ауытқулары бар балалардың саны артып келе жатқандығын көреміз. Әсіресе тұрақты түрде мектепке дейінгі арнайы мекемелерінде тәрбиеленетін балдырғандар арасында сөйлеу тілінің дағдылары жеткілікті деңгейде қалыптаспағандығы анық байқалады.

Бұл тақырыптың өзектілігі мынада – дамуында ауытқуы бар ерте жастағы қазақ тілді балаларға арналған педагогикалық түзету, оның ішінде сөйлеу тілін дамыту бойынша жүйесі жасалмаған. Осы балалардың сөйлеу тілін бағытты түрде дамыту, олардың жалпы дамуының да бірден бір шарты болып табыладыжәне екіншілік кемістіктердің пайда болуының алдын алады.

Артикуляция мүшелері қозғалысының бұзылуы да сөйлеу тіліне дейінгі дамудың тежелуіне әкеп соғады. Мұндай тежелістер сөйлеу аппараты иннервациясының бұзылу салдарынан 1 жасқа дейінгі балалардың сөйлеу тілі нышандарының қалыптасуын 2-3 айда артық уақытқа кешеуілдетеді. Ал осы тежелудің себебін дәрігер- невропатолог пен логопед бірлескен тексеру нәтижесінде анықтап диагноз қояды. Сөйлеу тіліне дейінгі даму тежелістерінің бұл түрі көбіне қимыл-қозғалыс бұзылыстарымен үйлесіп келеді (балалар сал ауруы) және асфиксия, босану травмасы, нәрестенің гемолитикалық ауруы салдарынан орталық жүйке жүйесі перинатальді түрде зақымдалған балаларда болады.

Есту қабілеті мен зияты әдеттегідей дамыған балалардың дыбыстық, дыбыстық мағыналық жағына қатысты сөйлеу тілі жүйесінің барлық компоненттерінің қалыптасуының бұзыылуынан болатын әр түрлі күрделі тіл кемістіктері.

1 кезең – бағдарлау. Логопед бұл кезеңде баланың құжаттарымен танысады, ата-анасымен әңгіме барысында анамнез жинақтайды.

2 кезең – логопед баланың сөйлеу тілінің барлық компенттерін тексеріп сөйлеу тілінің қорытындысын анықтайды

3 кезең – баланы оқу процесінде бақылау арқылы ақаулықтың байқалуын,өзгерістерін анықтайды.

Анамнестикалық мәліметтердің ата-аналармен сұхбаттасу Анамнестикалық мәліметтердің ата-аналармен сұхбаттасу

дәрігер-невропатолог пен логопедтің клиникалық- логопедиялық тексеру

Тұқым қуалайтын кей факторлар.

Келеңсіз тұрмыстық – әлеуметтік факторлар

Бала тілі дамуына арналған артикуляциялық жаттығулар:

Инеше

Мақсаты: Тілді жіңішкертіп, осы қалыпта ұстауды үйрену.

Сипатамасы: Ауызды ашып, тілді шығарып, тілді жіңішкерткен қалыпта 1-ден 5-10-ға дейін ұстап тұр

Кеме

Мақсаты: Тілді үстіңгі тістердің артына қоюды үйрену. Тілдің бұлшықеттерін бекіту.

Сипаттамасы: Күлімсіреу, ауызды кең ашып, тілдің ұшын үстіңгі тістердің артына тіреп қою. 5-10 секунд ұстап тұру

Кучер

Мақсаты: Тіл мен еріннің вибрациясын дамыту, «Р р» дыбысын айту үшін артикулляциялық мүщелерді дайындау. Дем шығару күшін дамыту.

Сипаттамасы: Еріндерді қосып, еріндер арқылы қатты үрлеу. Еріндер вибрацияланады, «тпру– у-у» деген дыбысқа ұқсас дыбыс естіледі.

Гармошка

Мақсаты: Тілдің бұлшықеттерін бекіту, тіласты байланысын созу.

Сипаттамасы: Күлімсіреп, ауызды сәл ашу, тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашып-жабу. Бұлар қылы тіл асты байланысы дамытылады. Біртіндеп ауызды кеңірек ашып, тілдіжоғарғы қалыпта ұзақ уақыт ұстауды үйрену.

Саңырауқұлақ

Күлімсіреп, тістерді көрсету, аузымыз сәл ашық, жалпақ тілді таңдайға тірелу, содан кейін ауызды кең ашу.

Тәтті шырын

Ауызды сәл ашу, жалпақ тіл ұшымен үстіңгі ерінді үстінен астына қарай жалап алу.

Тісімізді тазалаймыз

Күлімсіреп, тісті көрсету, еріндер қозғалмайды. Тілмен тістерді жан-жаққа, одан кейін үстіне-астына тазалау

Допты теп

Еріндерді алдына қарай созып, мақтаға үрлеу.

Екі беттің қимылдамауын қадағалау

Жалпақ тілді ұру

Аузымыз сәл ашық, тілді астыңғы ерінге салып, үстіне үстіңгі ерінді салып «пя-пя-пя» дыбыстап, ұрамыз

Алтыбақан

Күлімсіреп, тістерді көрсету. Жалпақ тілдің ұшы астыңғы тістерге тіреледі. 5ке дейін санап, тілді үстіңгі тістерге тақалту. Солай кезек-кезекпен тілдің орнын ауыстыру.

Күркетауық

Ауызды ашу, тілді үстіңгі ерінге салу. Жалпақ тілдің ұшымен үстіңгі ерінді астынан үстіне қарай, сипағандай, қимылдату. Біріншіден қимылдар баяу, одан кейін жылдамырақ қимылдату. Осы ырғақты бл-бл дыбысы естілмегенше жасау.

Ат шауып келеді

Күлімсіреп, тістерді көрсету. Ауызды сәл ашып, тілдің ұшымен ат сияқты соғу.(цокать)

Сағат

Үшкір тілмен кезекпен оң жаққа, сол жаққа созылу. Баяу ырғақта, санауға сәйкес жасау

Резеңке

Күлімсіреп, аузды сәл ашу. Ауызды ашып және жауып, тілді таңдайға жабыстырып, резеңке сияқты созу. Тілді таңдайға жабыстырып, ақырындап аузымызды сәл ызды ашамыз

Допты теп

Еріндерді алдына қарай созып, мақтаға үрлеу.

Екі беттің қимылдамауын қадағалау

Алға-артқа

Бала тілін шығарып, мұрнына және иекке дейін жеткізу керек. Бұл қимылды «Сен әпкеншекті тебуді жақсы көресинбе?»

Тыныс алу гимнастикасы

«Боран» – желі бойынша боран басталды деп, ууу ақырын айту. Қатты боран басталды, балалар қатты уылдайды. Боран жай тоқтайды.

«Орманда» – балалар орманға барады. Ағаштың қасынан Самат үлкен саңырауқұлақты көреді де ООО дейді. Айна адасып қалып, ау-ау-ау деп айқайлайды

«Қатты жел» - мұрыңмен терең дем аламыз, ауызбен үрлеп шығарамыз, Жел қалай соғады ? (Терең дем аламыз, шығарғанда үстел үстіндегі жапыраққа үрлейміз. Жапырақ арқарай ұшу керек)

ЖСТД-на байланысты логопедиялық ойындар

«Көнілді тіл»

Мақсаты: артикуляциондық мүшелердің қозғалғыштығын дамыту. Ызың дыбыстарын айту үшін қажетті артикуляциялық құрылысын қалыптастыру.

Барысы: ызың дыбыстарды қоюға балаларға көнілді тілмен ойнау ұсынылады да артикуляциялық жаттығулар орындалуы тиіс.

« Жануарлар алаңы »

Мақсаты: Л-Р дыбыстарын қалыптастыру.

Барысы: Логопед балаларға жануарлар суреттерін екі топқа бөліп. Бірінші топқа Л дыбысы бар, ал екінші топқа Р дыбысы кездесетін жануарларды бөліп қоюын сұрайды.

«Күннің көздері» ойыны

Бала суреттерге қарап с әрпі бар суретті алып оларды күннің көзіне орналастыру керек

«Схемаға байланысты сөз құрастыру» ойыны

Балаларға үлкен карточкалар беріледі,соның астында сөздің схемасы немесе дыбыстың орналасуы берілген;балалар картада ол дыбысты тауып оның қандай дыбыс екенін және ол қай жерде тұрғанын айту керек.

« Жануарлар бейнесі» ойыны

Бұл ойында 2 нұсқасы бар. Біріншісі: Үстелдің үстінде жануарлардың дене мүшелері жатады,балалар олардың негізгі мүшелерін ғана айтады.

Екіншісі: Балалар жануарлардың дене мүшелерін қарай отырып аюды,түлкіні және балапанды жинастырады.

Мазмұны:

Кіріспе....................................................................................................................2

ЖСТД.....................................................................................................................3

ЖСТД-ның түзету кезеңдері..............................................................................4

ЖСТД-ны дигностикалау..................................................................................5

Бала тілі дамуына арналған артикуляциялық жаттығулар......................6

Тыныс алу гимнастикасы................................................................................15

ЖСТД-на байланысты логопедиялық ойындар..........................................17

Предмет: Логопедия

Категория: Прочее

Целевая аудитория: 1 класс

Скачать
Әдістемелік құрал

Автор: Ермек Ернар Ерғалиұлы

Дата: 23.12.2019

Номер свидетельства: 533322

Похожие файлы

Баланы? танымын дамытатын дидактикалы? ойындар ?дістемелік ??рал

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(118) "Баланы? танымын дамытатын дидактикалы? ойындар ?дістемелік  ??рал"
    ["seo_title"] => string(59) "balanyntanymyndamytatyndidaktikalykoiyndardistiemielikkural"
    ["file_id"] => string(6) "268224"
    ["category_seo"] => string(21) "doshkolnoeObrazovanie"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1450603110"
  }
}

Мектепке дейінгі мекемеге балаларды? ойын ар?ылы ?имылын дамыту?а ?дістемелік ??ралы.

object(ArrayObject)#885 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(153) "Мектепке дейінгі мекемеге балаларды? ойын ар?ылы ?имылын дамыту?а ?дістемелік ??ралы."
    ["seo_title"] => string(86) "miektiepkiedieiinghimiekiemieghiebalalardynoiynarkylykimylyndamytugadistiemielikkuraly"
    ["file_id"] => string(6) "293764"
    ["category_seo"] => string(10) "fizkultura"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1455544135"
  }
}

М?ТІНМЕН Ж?МЫСТЫ? Т?РЛЕРІ (О?У –?ДІСТЕМЕЛІК ??РАЛ)

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(87) "М?ТІНМЕН Ж?МЫСТЫ? Т?РЛЕРІ (О?У –?ДІСТЕМЕЛІК ??РАЛ) "
    ["seo_title"] => string(55) "m-tinmien-zhu-mystyn-turlieri-ok-u-distiemielik-k-u-ral"
    ["file_id"] => string(6) "206719"
    ["category_seo"] => string(12) "russkiyYazik"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1430242193"
  }
}

«Ерте және мәжбүрлі некелердің алдын алу» әдістемелік құралы тәрбиелік шаралар жоспары

object(ArrayObject)#885 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(162) "«Ерте және мәжбүрлі некелердің алдын алу» әдістемелік құралы тәрбиелік шаралар жоспары"
    ["seo_title"] => string(80) "iertie_zh_nie_m_zhburli_niekielierdin_aldyn_alu_distiemielik_k_u_raly_t_rbiielik"
    ["file_id"] => string(6) "413737"
    ["category_seo"] => string(10) "vneurochka"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "planirovanie"
    ["date"] => string(10) "1494226246"
  }
}

«Ерте және мәжбүрлі некелердің алдын алу» әдістемелік құралы негізінде тәрбиелік шаралардың орындалуы жөнінде хабарламасы

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(229) "«Ерте және мәжбүрлі некелердің алдын алу» әдістемелік құралы негізінде тәрбиелік шаралардың орындалуы жөнінде хабарламасы"
    ["seo_title"] => string(80) "iertie_zh_nie_m_zhburli_niekielierdin_aldyn_alu_distiemielik_k_u_raly_nieghizind"
    ["file_id"] => string(6) "413747"
    ["category_seo"] => string(10) "vneurochka"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1494237013"
  }
}

Әдістемелік құрал

Просмотр содержимого документа «Әдістемелік құрал»

Похожие файлы

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«Әдістемелік құрал»