- Ж. Жабаевты? ?мірі мен шы?армашылы?ы жайында ?й тапсырмасы ретінде берілген шы?армашылы? тапсырманы жауапкешілікпен орындады?дар. Енді интербелсенді та?та?а назар аударайы?шы.
1-тапсырма: "С?йкестендіру" тесін алу бойынша жа?а саба?ты? та?ырыбын аны?тату
Батырлар
Авторы
Алпамыс
Абай ??нанбаев
Баян
Халы? ауыз ?дебиеті
Ескендір
Жамбыл Жабаев
?теген
Халы? ауыз ?дебиеті
?обыланды
Ма?жан Ж?мабаев
Жамбыл атамыз батырлар та?ырыбына да дастан жаз?ан екен. Ендеше, б?інгі та?ырыбымыз?а сай «Ел ?мітін ер а?тар» «Ер - елімен жа?сы» ма?алды саба?ымызды? эпиграфы етіп аламыз
Топ?а б?лу.Сынып о?ушыларын та?ырып?а байланысты с?йлем ар?ылы топ?а б?лу
1-топ: Ж?з жаса?ан - Жамбыл
2-топ: Жамбылды? жасын берсін!
Сергіту с?ті «?ызыл ?рік»
2-тапсырма«?теген батыр» дастанында?ы ?теген туралы болжам жасат?ызу.
-Интербелсенді та?тадан тірек с?здер к?рсету;
- Сол тірек с?здерді? нені білдіретінін туралы м?тін беремін.
3-тапсырма:«Венн диаграммасы»
-1-топ?а «?теген батыр» ?зінді,ал 2-топ?а «Асан ?ай?ы» жырауын беріп, о?ып шы?ады да та?тада?ы сурет ар?ылы ерекшеліктерін постер жасап, ?ор?айды.
О?ушылар белсене ?атысады. ?ткен та?ырыптан белетіндерін еске т?сіреді.
О?ушылар бойларын сергітіп, билейді. Келесі тапсырмалар?а белсене ?атысады
-О?ушылар болжамдарын айтады;
- о?ушылар о?ып, ?здеріні?болжамдарымен с?йке келген, келмегендеріне к?з жеткізіп, ?теген туралы толы? ма?л?мат алады.
Та?та?а іліп, орта? ?асиеттерін с?йкестендіреді.
Асан ?ай?ы ?теген батыр
-Желмая?а мініп - ат?а мініп
-халы??а жайлы -Жайлы ?онысіздейдіт.б
жер іздейдіт.б.
Ой тол?аныс.К?тілетін н?тиже 3 мин.
М??алімні? іс-?рекеті
О?ушыны? іс-?рекеті
Рефлексия кезе?і: ««Ая?талма?ан с?йлем»: Б?гінгі саба?тан мен ?зіме не алдым?. Не білгім келеді?
Стикерге жазып, та?та?а іледі
Ба?алау 3 мин
М??алімні? іс-?рекеті
О?ушыны? іс-?рекеті
?й ж?мысына м??алім смайлик береді, ал сыныпта?ы орында?ан тапсырмалар?а топ к?шбасшысы ба?ылап отырып, ?р тапсырма сайын смайликтер береді. Со?ында ?орытынды ба?а шы?арылады.
Топ к?шбасшысы топ м?шелеріні? ?аншалы?ты ?лес ?осып отыр?анына сай /?з ойын еркін жеткізе алуы, шы?армашылы? ?абілеті, саба?та?ы белсенділігі, жа?а та?ырыпты ме?геруі т.б/смайлик таратады.
?йге тапсырма 1 мин
М??алімні? іс-?рекеті
О?ушыны? іс-?рекеті
?йге:«?теген батыр» дастанын толы? о?ып келу
Тапсырманы к?нделіктеріне белгілеп алады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Ж. Жабаев 10 сынып »
Мамлют ауданы, Бексейіт орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиет пәнінің
мұғалімі Кенжетаева Қ.К.
Пән: Қазақ әдебиеті
10-сынып
Сабақтың тақырыбы: Жамбыл Жабаев «Өтеген батыр» дастаны
Сілтеме:
Оқулық, ғаламтор материалдары
Сабақтың мақсаты:
-Өтеген батыр туралы деректермен таныстыра отырып, батырлардың тарихи тұлғалар екеніне тоқталу;
-оқушылардың ой-өрісін дамыту, әдебиетті сүюге баулу, ақын туралы қосымша деректер келтіру арқылы пәнге қызығушылығын ояту;
-адамгершілікке, қайырымдылыққа тәрбиелеу, ақын өмірін үлгі ету, Отанын,өнерді сүюге баулу.
Нәтиже:
Сыни ойлауды дамыту . Дастанның негізгі кейіпкері Өтеген батыр туралы деректерді толық меңгереді, мазмұнын түсініп талдайды, алған білімдерін өмірмен байланыстырады
Түйінді идеялар:
Теориялық білімді практикамен ұштастыру,ойларын тиянақты жеткізе білу
Сабақтың түрі:
Жаңа сабақ. 2-сабақ
Әдіс-тәсілдері:
СТО (Венн диаграммасы, топтастыру, болжам), АКТ, Білім берудегі жаңа тәсілдер, Көшбасшылық, ОүБ
Пәнаралық байланыс:
Тарих
Қызығушылықты ояту кезеңі 3 мин.
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Сәлемдесу.
Ұйымдастыру.
Сабақ барысымен таныстыру.
Психологиялық дайындық
-Бүгінгі сабаққа қандай әсермен келдің, не аламыз деп ойлайсыңдар?
4. Топ басшыларының қолына «бағалау парағын» беру. Сабақтың өтілу шартын түсіндіру.
1. Жамбылдың ұрпақтары туралы,шығармашылығы бойынша тың деректер жинаттыру;
2. Шығармашылық тапсырма: «Жүз жасаған - Жамбыл»тақырыбында көрсетілім даярлап, қорғау
Мағынаны тану 20 мин
(Сабақтың негізгі бөлімі)
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
- Ж. Жабаевтың өмірі мен шығармашылығы жайында үй тапсырмасы ретінде берілген шығармашылық тапсырманы жауапкешілікпен орындадыңдар. Енді интербелсенді тақтаға назар аударайықшы.
1-тапсырма: "Сәйкестендіру" тесін алу бойынша жаңа сабақтың тақырыбын анықтату
Батырлар
Авторы
Алпамыс
Абай Құнанбаев
Баян
Халық ауыз әдебиеті
Ескендір
Жамбыл Жабаев
Өтеген
Халық ауыз әдебиеті
Қобыланды
Мағжан Жұмабаев
Жамбыл атамыз батырлар тақырыбына да дастан жазған екен. Ендеше, бүінгі тақырыбымызға сай «Ел үмітін ер ақтар» «Ер - елімен жақсы» мақалды сабағымыздың эпиграфы етіп аламыз
Топқа бөлу.Сынып оқушыларын тақырыпқа байланысты сөйлем арқылы топқа бөлу
1-топ: Жүз жасаған - Жамбыл
2-топ: Жамбылдың жасын берсін!
Сергіту сәті «Қызыл өрік»
2-тапсырма«Өтеген батыр» дастанындағы Өтеген туралы болжам жасатқызу.
-Интербелсенді тақтадан тірек сөздер көрсету;
- Сол тірек сөздердің нені білдіретінін туралы мәтін беремін.
3-тапсырма:«Венн диаграммасы»
-1-топқа «Өтеген батыр» үзінді,ал 2-топқа «Асан қайғы» жырауын беріп, оқып шығады да тақтадағы сурет арқылы ерекшеліктерін постер жасап, қорғайды.
Оқушылар белсене қатысады. Өткен тақырыптан белетіндерін еске түсіреді.
Оқушылар интербелсенді тақтадан сәкестендіреді
Топқа бөлінеді, әроқушы бір-бір сөзден алып, сөйлемдерін құрастырып, 2 топқа бөлінеді
Оқушылар бойларын сергітіп, билейді. Келесі тапсырмаларға белсене қатысады
-Оқушылар болжамдарын айтады;
- оқушылар оқып, өздерініңболжамдарымен сәйке келген, келмегендеріне көз жеткізіп, Өтеген туралы толық мағлұмат алады.
Тақтаға іліп, ортақ қасиеттерін сәйкестендіреді.
Асан қайғы Өтеген батыр
-Желмаяға мініп - атқа мініп
-халыққа жайлы -Жайлы қонысіздейдіт.б
жер іздейдіт.б.
Ой толғаныс .Күтілетін нәтиже 3 мин.
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Рефлексия кезеңі: ««Аяқталмаған сөйлем»: Бүгінгі сабақтан мен өзіме не алдым?.. Не білгім келеді?
Стикерге жазып, тақтаға іледі
Бағалау 3 мин
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Үй жұмысына мұғалім смайлик береді, ал сыныптағы орындаған тапсырмаларға топ көшбасшысы бақылап отырып, әр тапсырма сайын смайликтер береді. Соңында қорытынды баға шығарылады..
Топ көшбасшысы топ мүшелерінің қаншалықты үлес қосып отырғанына сай /өз ойын еркін жеткізе алуы, шығармашылық қабілеті, сабақтағы белсенділігі, жаңа тақырыпты меңгеруі т.б/смайлик таратады.
Үйге тапсырма 1 мин
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Үйге:«Өтеген батыр» дастанын толық оқып келу
Тапсырманы күнделіктеріне белгілеп алады.
Тірек сөздер арқылы болжам жасау
1966 жыл, Шу өзенінің бойында, 1773 Іле өзенінің бойында
1966 жыл Шу өзенінің бойында Изенді өңірінде дүниеге келіп, 1773 Іле өзенінің бойындағы Шолақтау, Шеңгелді өңірінде көз жұмған
15 жас, жоңғарлар, 50 мың әскер, Бабасы Сырымбет , Аңырақай шайқасы, Абылай ханның серігі
ХҮІІІ ғ. І жарт. Жоңғар басқыншылығына қарсы күрескен қазақ батыры. Ұлы жүздің Дулат тайпасынан шыққан. Бабасы Сырымбет 1643 жылы Батыр Қонтайшының 50 мың әскеріне соққы берген Салқам Жәңгірдің сапында ұрысқан. Өтеген 15 жасынан жоңғарларға қарсы соғысқа қатысып, қазақ елінің түстігін, Жетісу мен Шығыс Қазақстан өңірін жаудан азат етуге зор еңбек сіңірді. Түркістан, Ташкент маңындағы кескілескен ұрыстарға, Аңырақай шайқасына қатысқан. Қалмақтың Бөтхишар, СабанТайшық секілді аты шулы батырларын жекпе-жекте жеңіп, қазақ әскерінің даңқты қолбасшыларының біріне айналады. Төле бидің, Абылай ханның серігі болған
1723, 1740, 1756 жылдар.
1743 жылы Тауасар, Райымбек, Ханкелді батырлармен тізе қосып,жоңғарлармен айқасады. 1740жылы Іле бойында қалмаққа қарсыжасақ жинаған Төле би әскеріне қосылып, елін жаудан азат етеді. 1756 жылышамасында Абылайдың Қытаймен бейбіт болу саясатына қарсы шығып, Жиделібайсында 17 жыл жүріп қайтыпты деген аңыз да бар.Өтеген батыр- ел арасында аңызға айналған адам.
Күсен ақын, Тілеміс ақын,тарихшы Делебаев
Оны алғаш жырлаған Сүйімбайдың бабасы Күсен ақын. Өтеген батыр жайында тарихи дерек жинағантарихшы Делебаевтың материалына қарағанда,Тілемісақындар да батырды дастан етіп жырлаған екен. Бұлардыңішінде бізге жеткен –Жамбылдың «Өтеген батыр»дастаны.
2-тапсырмадан кейін
1/Райымбек бірде Өтегенге: «Өлгенде сен су астында қаласын.» деген екен. Әулиенің сол айтқаны дәл келіп, 1973 жылы Қапшағай су қоймасы салынғанда, Өтеген батырдың бейіті су астында қалатын болады. Бірақ батырдың ұрпақтары бұдан ертерек хабарлап, қам жасап, батыр бабаларының сүйегін алып, Өтеген ауылына әкеп қайта жерлейді.
2/ Өтеген батыр жұрттың қайғысын жеп, елін жақсы жерге қондыру мақсатында бірнеше жыл сапар шегеді.Ол туралы мына өлең жолдарынан байқауға болады.
...Өтеген аман-есен келді дейді,
Аралап талай жерді көрді дейді.
Бір жайлы қоныс іздеп он жеті жыл
Ел-жұртын аман-есен көрді дейді...
3/ Мүйізі бар- асқан батыр, алыпжандарды мінездеу көнеден келе жатқан дәстүр. Атағы әлемге тараған жаулаушы, патша Ескендір Зұлқарнайынды «қосмүйізді» деп көтермелеп, аңыз етіп айту бұрыннан бар нәрсе. Қаһарманды дәріптей келе ақын, жыршы Өтегенді «мүйізі бар» деп сипаттайды.
Түсі сыймас сенімге,
Мүйізі бар басында,
Айқасқан айдар кекілді,
Сымбатты сұлу бір бала...
3-тапсырмадан кецйін
Ақын Өтеген аузына нағыз халық перзентінің, қайсар қайраткердің сөзін салады:
...Мен табамын, табамын,
Бұлақ аққан жерлерді.
Көгі көктеп,гүл жарып,
Құрақ атқан жерлерді.
Төрт түлікке ыңғайлы,
Толқы көлі,тоғайлы,
Көгінен нәубет, жерде нұр,
Құлап жатқан жерлерді.
Жұт болғызбай, құт қонған,
Қой үстінде бозторғай,
Жұмыртқалап бақ қонған,
Сүйікті қазақ халқына
Ұнап жатқан жерлерді.
1966 жыл Шу өзенінің бойында Изенді өңірінде дүниеге келіп, 1773 Іле өзенінің бойындағы Шолақтау, Шеңгелді өңірінде көз жұмған
ХҮІІІ ғ. І жарт. Жоңғар басқыншылығына қарсы күрескен қазақ батыры. Ұлы жүздің Дулат тайпасынан шыққан. Бабасы Сырымбет 1643 жылы Батыр Қонтайшының 50 мың әскеріне соққы берген Салқам Жәңгірдің сапында ұрысқан. Өтеген 15 жасынан жоңғарларға қарсы соғысқа қатысып, қазақ елінің түстігін, Жетісу мен Шығыс Қазақстан өңірін жаудан азат етуге зор еңбек сіңірді. Түркістан, Ташкент маңындағы кескілескен ұрыстарға, Аңырақай шайқасына қатысқан. Қалмақтың Бөтхишар, СабанТайшық секілді аты шулы батырларын жекпе-жекте жеңіп, қазақ әскерінің даңқты қолбасшыларының біріне айналады. Төле бидің, Абылай ханның серігі болған
1743 жылы Тауасар, Райымбек, Ханкелді батырлармен тізе қосып,жоңғарлармен айқасады. 1740жылы Іле бойында қалмаққа қарсыжасақ жинаған Төле би әскеріне қосылып, елін жаудан азат етеді. 1756 жылышамасында Абылайдың Қытаймен бейбіт болу саясатына қарсы шығып, Жиделібайсында 17 жыл жүріп қайтыпты деген аңыз да бар.Өтеген батыр- ел арасында аңызға айналған адам.
Оны алғаш жырлаған Сүйімбайдың бабасы Күсен ақын. Өтеген батыр жайында тарихи дерек жинағантарихшы Делебаевтың материалына қарағанда,Тілемісақындар да батырды дастан етіп жырлаған екен. Бұлардыңішінде бізге жеткен –Жамбылдың «Өтеген батыр» дастаны.
Алпамыс
Баян
Ескендір
