Шәкәрім Құдайбердіұлы ""Адамдық борышың

С.Сейфуллин атындағы орта мектеп

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақтың тақырыбы:

                                    Шәкәрім  Құдайбердіұлы

                                      «Адамдық борышың»

  Сыныбы:  6 «Б»                                    

 Қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімі: Сариева Ж.Ш.

1

Мерзімі

5.10.16ж.

2

Сынып

6 «Б»

3

Тақырыбы

Шәкәрім Құдайбердіұлы   “Адамдық борышың »

4

Мақсаты

Оқушылардың  Шәкәрім  шығармашылығы  бойынша
білімдерін кеңейту. Өлеңнің негізгі  тақырыбы мен идеясын ашу  

5

Сабақтың типі

Жаңа білімді меңгерту

6

Сабақтың түрі

Жаңа білім

7

Әдістері

Әдеби үйірме, Венн, топтастыру диаграммасы,

 «Доп  лақтыру»

8

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

9

Ұйымдастыру кезеңі

Тренинг «Мадақтау»Оқушылар  екі жақсы қасиеттерін айтады, бір-бірін мадақтайды.

Топқа бөлінеді.

Оқушылар  топтасады

10

Үй тапсырмасы

 Өткен  тапсырмаларға шолу жасау.

«Доп лақтыру» әдісі

1. Абайды кім деп танисың?
2. Ол қай жерде дүниеге келген?
3. Ол кімнің тәрбиесінде өсті?
4.  Бала Абайдың бейнесін қалай сипаттайсың?
5. Оның қандай өлеңдерін білесің?
6.  Өзің сүйетін Абайдың бір әнін орындап бер?

Оқушылар тапсырмаларды еске түсіреді.

11

Білім

Түсіну

Бүгінгі сабағымыз  Ш.Құдайбердіұлының 

 “Адамдық борышың » атты өлеңі жайында болмақ.

Шәкәрім жайында қандай ізденіс жұмыстарымен келдіңер?

Ақын жайлы бейнематериалдар слайд арқылы көрсету.

Тақтада сөздер берілген. Білімді, мақтаншақ, арлы, білімсіз, еңбекқор, мансапқор, айлакер, жалқау, өсекші, шыншыл, өнерлі, өтірікші, жомарт, сараң, қайырымсыз, үлкенді сыйлайды.

Адамның жақсы қасиеттері / Адамның жаман қасиеттері
Білімді                                                         мақтаншақ
арлы                                                             білімсіз
еңбекқор                                                      мансапқор
шыншыл                                                      айлакер
өнерлі                                                           жалқау
жомарт                                                         өсекші
үлкенді    сыйлайды                                  өтірікші
сараң

Өз ізденіс жұмыстарын оқиды, баяндайды.

Қолдану

.

-

«Әдеби үйірме» әдісі

І топ
Әдебиетшілер       Шәкәрім кім? сұрағы бойынша Шәкәрім Құдайбердіұлын жан-жақты таныта отырып дәлелдейді.
(Шәкәрім — Абайдың немере інісі. Ұлы Абайдың жеті ағайынды болғаны белгілі. Шәкәрімнің әкесі Құдайберді сол жетеудің үлкені. Шәкәрімнің жеті жасында әкесі қайтыс болады. Бұдан соңғы жерде ерекше зеректігін аңғарған Абай Шәкәрімді өз қамқорлығына алады.
Шәкәрім-ақын.Шәкәрімнің ақын жүрегі өзінің айналасындағы құбылыстарды сырттаай ғана саралап құрғақ беәнелеуші болып қалған жоқ. Ол құбылыстар мен заттардың әрқайсысына терең мән берді. Жақсылығына қуанып,кемшілігіне езілді. Осыдан келіп Шәкәрімнің ақындық болмыс бітімі, азаматтық үні қалыптасты. Халық тағдыры — Шәкәрімнің жырындағы көкейтесті тақырып. Өз өлеңдерінде ол әрдайым халық басындағы жағдайларды баяндады.

ІІтоп

Тарихшылар         Шәкәрім Құдайбердіұлына байланысты даталар мен оқиғалар айтады.    Қайда? Қашан? Сұрағына жауап береді

ІІІ топ  Сұрақтар құрастырушы-   

1. Ақын өлеңді кімге арнаған?
2. 

3.

ІҮ топ    Географшылар       Картамен жұмыс.Ақынның туып өскен жерін  таныстырады

Әдебиетшілер

Тарихшылар

Географшылар

Сұрақ құрушылар

Дәнекер

Тілшілер

Талдау

Дәнекер-                          Ақын өлеңдерін бүгінгі өмірмен байланыстырады

 Тілшілер                        Қиын сөздерді тізбектейді

 Өлеңді сатылай талдау

І топ

Негізгі тақырыбы-адамзат міндеті.

Идеясы-артына үлгі аларлықтай іс қалдыру.
Түсіндірме сөздік.
Мансап-атақ
Нәпсі-жаман іс
Тұл-ешнәрсесі жоқ
Ғибрат-үлгі
Өлең мазмұнын түсіндіремін. Адамның борышы-халыққа адал еңбек ету, білім мен өнер үйрену, келешекке жол көрсету, үлгі алатындай із қалдыру. Жаман қылықтардан аулақ болу-мансап үшін мақтанға салынбау, бақ үшін арсыз қылықтарданаулақ болу.
Өлеңді тізбекпен оқимыз.

ІІ топ

Өлеңді құрылысына талдау.

Авторы- Ш. Құдайбердіұлы

Негізгі тақырыбы— адамзат міндеті

Идеясы-артына үлгі аларлықтай іс қалдыру.

Жанрлық түрі-поэзия

Шумақ-6 шумақ

Тармақ-24

Өмірмен байланыстырады

Өлеңді сатылай талдайды

Жинақтау

Бағалау

Үйге тапсырма

Бунақ-63

Буын-1 шумақ-6 буыннан
ІІІ топ  Тақтамен жұмыс.Дәптермен жұмыс.

Адамдық борыштарды жазады.
1.адал еңбек ету
2.білім мен өнер үйрену
3.келешекке жол көрсету
4.үлгі болатын іс қалдыру

І топ     Шәкәрім атаға хат

ІІ топ    Венн диаграммасы

ІІІ топ   Өлеңдерін салыстыр

\—  Тақырыбы  жағынан, идеясы  жағынан  Шәкәрімнің «Адамдық  борышың»  өлеңі  Абайдың  сендер  білетін  қай  өлеңдеріне

ұқсайды?

—  «Әсемпаз  болма  әрнеге», «Ғылым  таппай  мақтанба?»  өлеңдеріне.

Өлеңді  білетін  оқушыларға  жатқа  оқытып,өлең  сөздеріне  талдау  жасату.

-Осы  өлеңдері  арқылы  Абай  мен  Шәкәрім  жұртты  қандай  қасиеттерге

үндейді?

—  Адамгершілікке , халыққа  қызмет  етуге,  өнер -білім  үйренуге,  арлы  болуға,т.б.

—  Адам  бойындағы  қандай  қасиеттерді  бағалайсыңдар?

                                                 Кестемен  жұмыс

Абай

Шәкәрім

«Әсемпаз болма әрнеге»

«Адамдық борышың»

Пайда көрсең бас ұрып,

Мақтанды іздеп қайғы алма.

Мақтанға салынба,

Мансаптың тағы үшін.

Сен де бір кірпіш дүниеге,

Кетігін тап та бар қалан.

Жоба тап, жол көрсет,

Келешек қамы үшін.

Ақырын жүріп анық бас,

Еңбегің кетпес далаға.

Ғибрат алар артыңа із қалдырсаң,
Шын бақыт-осыны ұқ,
Мәңгілік өлмейсің!

Өзіңде бармен көзге ұрып,

Артылам деме өзгеден.

Ақ жолдан айнымай,

Ар сақта, оны біл.

Мініңді ұрлап жасырып,

Майданға түспей бәйге алма.

Білімсіз, өнерсіз,
Болады ақын –тұл.

Өзара бағалау, топтың бағалауы

Ақын өлеңін жаттау.

Аты-жөні

До

Ізденіс жұмыс

тары

Әдеби үйірме

Топта

ға белсенділігі

Сатылай талдауы

Ұпай саны

бағалау

Тақтамен, дәптермен жұмыс жүргіеді

Шығармашылық жұмыс жүргізеді.

Бағалау парағын толтырады.Бірін -бірі бағалайды.

Үй тапсырмасы

ІІ деңгей  «Аяулы анашым» эссе жазып келу.

ІІІ деңгей   Өлеңді мәнерлеп жаттау

Қосымша білім

І деңгей   М.Әуезовтуралы ізденіс жұмыстары

Кері байланыс