К?ні: П?ні: ?аза? ?дебиеті Сыныбы: 6
Саба?ты? та?ырыбы: Ш?к?рім ??дайберді?лы «Адамды? борышы?»
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушыларды? Ш?к?рім шы?армашылы?ы бойынша
білімдерін ке?ейту. «Борыш» ??ымына талдау ар?ылы жете т?сінік беру. ?ле?ні? негізгі та?ырыбы мен идеясын ашу.
Дамытушылы?: Балаларды? ?з ойын на?ты, к?ркем с?здерді ?олданып жеткізе білу да?дыларын ?алыптастыру. Есте са?тау ж?не ойлау ?абілеттерін дамыту. С?здік ?орын молайту.
Т?рбиелік. На?ыз адам?а т?н міндеттерді д?ріптей отырып,
о?ушыларды? бойына сі?іру. ?з еліні?, жеріні? ?амын ойлайтын,?з ісіне жауап бере алатын,адал ?ызмет ат?аратын б?секеге ?абілетті т?л?а т?рбиелеу.
Саба? т?рі: Ашы? ойлар.
Саба?та ?олданыл?ан ?діс-т?сілдер: Ойтол?ау, салыстыру, ??гімелесу, с?ра?-жауап, о?ыту.
Саба?ты? к?рнекілігі: Ш?к?рім портреті, ?има ?а?аздар.
П?наралы? байланыс: ?аза? тілі, тарих, орыс ?дебиеті п?ндерімен, ?мірмен байланыс.
Саба? барысы.
?йымдастыру кезе?і.
1.О?ушылармен с?лемдесемін.
2.Кезекшімен с?хбат. (О?ушыларды т?гендеу,к?нді аны?тау)
3.Саба? барысымен,ма?сатымен таныстырамын.
?й тапсырмасын с?рау.
О?ушылар алдын-ала б?лінген сала бойынша Ш?к?рім ??дайберд?лы туралы деректер жайында ой тол?айды.
Тарихшылар. Ш?к?рім ??дайберді?лына байланысты даталар мен о?и?алар туралы жазады.
?дебиетшілер. Ш?к?рім кім? с?ра?ы бойынша Ш?к?рім ??дайберді?лын жан-жа?ты таныта отырып д?лелдейді.
(Ш?к?рім — Абайды? немере інісі. ?лы Абайды? жеті а?айынды бол?аны белгілі. Ш?к?рімні? ?кесі ??дайберді сол жетеуді? ?лкені. Ш?к?рімні? жеті жасында ?кесі ?айтыс болады. Б?дан со??ы жерде ерекше зеректігін а??ар?ан Абай Ш?к?рімді ?з ?ам?орлы?ына алады.
Ш?к?рім-а?ын.Ш?к?рімні? а?ын ж?регі ?зіні? айналасында?ы ??былыстарды сырттаай ?ана саралап ??р?а? бе?нелеуші болып ?ал?ан жо?. Ол ??былыстар мен заттарды? ?р?айсысына тере? м?н берді. Жа?сылы?ына ?уанып,кемшілігіне езілді. Осыдан келіп Ш?к?рімні? а?ынды? болмыс бітімі, азаматты? ?ні ?алыптасты. Халы? та?дыры — Ш?к?рімні? жырында?ы к?кейтесті та?ырып. ?з ?ле?дерінде ол ?рдайым халы? басында?ы жа?дайларды баяндады.
Ш?к?рім батыс ?дебиетінен к?п ма??лмат ал?ан.
Жа?а саба?. Ш?к?рім шы?армаларыны? та?ырыбы — адамгершілік. «Борыш» с?зіне т?сінік (міндет, парыз, ?арыз). ?рбір адамны? Отан алдында, халы? алдында, ата-ана алдында?ы борышы туралы т?сінік.
«Адамды? борышы?» ?ле?і м?нерлеп о?ылады.
«Адамды? борышы?»
Адамды? борышы?-
Хал?ы?а е?бек ?ыл.
А? жолдан айнымай
Ар са?та оны біл.
Талаптан да білім мен ?нер ?йрен,
Білімсіз, ?нерсіз,
Болады а?ын –т?л.
Ма?тан?а салынба
Мансапты? та?ы ?шін,
Н?псі?е билетпе
Басы?ны? ба?ы ?шін.
?мірі?ді сарп ?ыл
?лгені?ше,
Жоба тап,
Жол к?рсет,
Келешек ?амы ?шін.
?айтадан ?айырылып,
?ауым?а келмейсі?,
Бары?ды,
Н?рі?ді
Тірлікте бергейсі?.
?ибрат алар арты?а із ?алдырса?,
Шын ба?ыт-осыны ??,
М??гілік ?лмейсі?!
Негізгі та?ырыбы-адамзат міндеті.
Идеясы-артына ?лгі аларлы?тай іс ?алдыру.
Т?сіндірме с?здік.
Мансап-ата?
Н?псі-жаман іс
Т?л-ешн?рсесі жо?
?ибрат-?лгі
?ле? мазм?нын т?сіндіремін. Адамны? борышы-халы??а адал е?бек ету, білім мен ?нер ?йрену, келешекке жол к?рсету, ?лгі алатындай із ?алдыру. Жаман ?ылы?тардан аула? болу-мансап ?шін ма?тан?а салынбау, ба? ?шін арсыз ?ылы?тарданаула? болу.
?ле?ді тізбекпен о?имыз.
?ле?ді ??рылысына талдау.
Авторы- Ш. ??дайберді?лы
Негізгі та?ырыбы- адамзат міндеті
Идеясы-артына ?лгі аларлы?тай іс ?алдыру.
Жанрлы? т?рі-поэзия
Шума?-6 шума?
Тарма?-24
Буна?-63
Буын-1 шума?-6 буыннан
Д?птермен ж?мыс.
Адамды? борыштарды жазамыз.
1.адал е?бек ету
2.білім мен ?нер ?йрену
3.келешекке жол к?рсету
4.?лгі болатын іс ?алдыру
Та?тада с?здер берілген. Білімді, ма?танша?, арлы, білімсіз, е?бек?ор, мансап?ор, айлакер, жал?ау, ?секші, шыншыл, ?нерлі, ?тірікші, жомарт, сара?, ?айырымсыз, ата-ананы сыйлайды.
Балалар, адам?а т?н жа?сы ?асиеттер мен жаман ?асиеттерді б?ліп жазайы?шы.
Адамны? жа?сы ?асиеттері / Адамны? жаман ?асиеттері
Білімді ма?танша?
арлы білімсіз
е?бек?ор мансап?ор
шыншыл айлакер
?нерлі жал?ау
жомарт ?секші
ата ананы сыйлайды ?тірікші
сара?
Бойында таби?и таланты, а?ынды? дарыны бар Ш?к?рімні? ?мірдегі ?стазы, мектебі, университеті – Абай болды. ?стазыны? «?ылым таппай ма?танба, пайда ойлама, ар ойла, талап ?ыл арты? білуге, арты? ?ылым кітапта, ерінбей о?ып к?руге» – деген ?сиетін бойына сі?іріп, санасына то?ып ?скен Ш?к?рім ?ылым-білім жолында бар ?мірін сарп етті.
А?ынды? ?нер жолына т?скенде он то?ыз жасында жаз?ан ?ле?і к?бінесе жастар?а арнал?ан.
Кел жастар, біз бір т?рлі жол табалы?,
Арам айда, зорлы?сыз мал табалы?,
?тпес ?мір, таусылмас мал берелік,
Бір білімді данышпан жан табалы?… деп, жастарды Абайдан ?лгі-?неге алып, т?лім алу?а ша?ырады
– Та?ырыбы жа?ынан, идеясы жа?ынан Ш?к?рімні? «Адамды? борышы?» ?ле?і Абайды? сендер білетін ?ай ?ле?деріне
??сайды?
– «?семпаз болма ?рнеге», «?ылым таппай ма?танба?» ?ле?деріне.
?ле?ді білетін о?ушылар?а жат?а о?ытып,?ле? с?здеріне талдау жасату.
-Осы ?ле?дері ар?ылы Абай мен Ш?к?рім ж?ртты ?андай ?асиеттерге
?ндейді?
– Адамгершілікке , халы??а ?ызмет етуге, ?нер -білім ?йренуге, арлы болу?а,т.б.
– Адам бойында?ы ?андай ?асиеттерді ба?алайсы?дар?
Кестемен ж?мыс
Абай
Ш?к?рім
«?семпаз болма ?рнеге»
«Адамды? борышы?»
Пайда к?рсе? бас ?рып,
Ма?танды іздеп ?ай?ы алма.
Ма?тан?а салынба,
Мансапты? та?ы ?шін.
Сен де бір кірпіш д?ниеге,
Кетігін тап та бар ?алан.
Жоба тап, жол к?рсет,
Келешек ?амы ?шін.
А?ырын ж?ріп аны? бас,
Е?бегі? кетпес дала?а.
?ибрат алар арты?а із ?алдырса?,
Шын ба?ыт-осыны ??,
М??гілік ?лмейсі?!
?зі?де бармен к?зге ?рып,
Артылам деме ?згеден.
А? жолдан айнымай,
Ар са?та, оны біл.
Міні?ді ?рлап жасырып,
Майдан?а т?спей б?йге алма.
Білімсіз, ?нерсіз,
Болады а?ын –т?л.
Саба?ты бекіту
Де?гейлік с?ра?тар
Жо?ары де?гей с?ра?тары
1. «Адамды? борышы? » ?ле?і туралы ?з пікірі??
2. «Мені? борышым» ?ле? жазу
Орта де?гей с?ра?тары
1. «А? жолдан айныма»с?з тіркесіні? ма?ынасы ?андай?
2.А?ын «шын ба?ыт» деп нені к?рсетті?
Т?мен де?гейді? с?ра?тары
1.Адамды? борыштарды ата.
2.?андай істерден аула? болу керек?
?орытындылау.
?йге тапсырма. «Адамды? борышы?» ?ле?ін жаттау.
«Мені? борышым»та?ырыбына шы?арма жазу.
Ба?алау.