1-тапсырма. АКТ модулін пайдаланып, Ұялы телефоннан А.Байтұрсыновтың «Өгіз бен бақа» өлеңінен үзіндіні мәнерлеп оқып, оқушыларға тыңдату арқылы оқушыларды сыни тұрғыдан ойланта отырып, сабақтың тақырыбын ашу болатын. Бұл тапсырма кезінде оқушылар өлеңді ұялы телефоннан тыңдап, өлеңнің авторын тапты. Сол арқылы өтілетін тақырыптың авторы-Ахмет Байтұрсынов туралы білгендерін ортаға салды. Осылайша жаңа тақырып ашылды. 2-тапсырма. АКТ модулін пайдалану арқылы А. Байтұрсынов пен А.С.Пушкиннің суреттері көрсетілді. Оқулықтағы А.С.Пушкин туралы берілген мәліметпен танысты және қажетті мәліметтерді дәптерге түсірді. А.Байтұрсыновтың өмірі мен шығармаларынан алған білімдерін еске түсіріп, топтастыру стратегиясы бойынша жұмыс жүрді. 3-тапсырма. «Балықшы мен балық» ертегісін мәнерлеп оқу еді. Бұл тапсырма кезінде оқушылар әуелі өздері оқып, содан соң топтасып мәнерлеп оқып, топ ішінен мәнерлеп оқуға біреуін шығарды. Оқу барысында оқыған топты тыңдаушы топтар ауызша бағалап отырды. 4-тапсырма 1-топқа «Балықшы мен балық» ертегісінің алғашқы 7 шумағының мазмұнын айтыңдар, постер іліңдер. Бұл тапсырма кезінде оқушылар әуелі ертегінің жеті шумағын өздері оқып алды, содан соң біріне-бірі мазмұнын түсіндірді. Содан кейін мазмұнын сурет арқылы қағазға түсіру үшін керекті құрал-жабдықтарын алды. Бұл топта бейнеленген сурет: көк теңіз, кемпір, шал, ау, жыртық үй, сынық астау. Бұл шумақтардың мазмұнын сурет арқылы оқушылар былай деп жеткізді: «Біз бұл шумақты өзімізге берілген шумақтар бойынша салдық. Теңіз жағасындағы үсті шым, асты шұқыр, жерден жырған үй, жіп иіріп отырған кемпір, ау-балықшы шалдың құралы. Теңіз жағасына ау салуға келген шал. Ауға ілінген алтын балықты салдық», -деп ертегігінің өздеріне берілген шумақтарының мазмұнын айтты. Осы тапсырманы орындау барысында ойын қағаз бетіне бейнелеген мақсатпен, сол суретті ертегі мазмұнымен шебер байланыстырып, ауызша баяндап берген Жансұлудың ойлау қабілетінің жүйріктігі, ерекше таланттылығы, дарындылығы танылды. «Алғырлар тобы», «Жүйріктер тобын», «Ойын жүйелі жеткізе білуі», «Әдеби тілмен баяндай білуі», «Постер қорғау шеберлігі» критерийлері арқылы бағалады. 4-тапсырма. 2-топқа «Балықшы мен балық» ертегісінің кейінгі 11 шумағының мазмұнын айтыңдар, постер іліңдер деген тапсырма берілді. Бұл тапсырма кезінде де оқушылар өздеріне берілген шумақтарды әуелі мәнерлеп оқыды, содан соң жұптасып мазмұнын айтты. Содан кейін мазмұнын сурет арқылы қағаз бетіне түсіру үшін, бір-бірімен ақылдасты да, керекті құрал-жабдықтарын алды. Бұл топтың салған суреті : Ұрсып тұрған кемпір, балыққа келіп тұрған, балықпен тілдесіп тұрған шал, бүтін астау, жаңа үй. Бұл суреттерді салу себебін ертегі мазмұнына сай көркем тілмен жеткізді. Осы тапсырма барысында Гүлдананың суретті ертегі мазмұнына сай салуы арқылы, ал Жансаяның сол суретті көркем тілмен жеткізе білуі арқылы осы екі оқушының ойлау қабілетінің жоғарылығы, яғни метатану үдерісі бойынша өз бетімен реттелушілік қабілеттері танылды. Мәтін бойынша тоқталсақ: 1.Жыбырлап судың беті шимайланып, 2.Бұзылып судың түсі лайланып, 3.Қарайып теңіз беті түнереді. 4.Қара бұлт, қара дауыл,толқынды айдап, 4.Сапырып теңіз суын, желдетеді. Оқушы жауабы: «Теңіз бетінің балықшы барған сайын өзгеруі балықтың мазасы кетті. Кемпірдің әрекеті дұрыс емес. Балық балықшы шал үшін ғана кемпірдің бұйрығын орындады. Себебі балықшы шалдың еш кінәсі жоқ. Ол ең бірінші балықты көргенде, оған бостандық берді. Ал кемпір болса тойымсыз, қанағатсыз. Соған балық қатты ренжіді». Тапсырманы орындау кезінде мақсаттық сурет салуға ерекше қабілеттілігі, ол Сұлтанбектің мәтінмен жұмыс жасауда шапшаңдығы, ал Сержанның қойылған праблемалық сұраққа ұғымды жауабы арқылы үш оқушының да дарындылығы танылды. «Жүйріктер» тобы «Тапқырлар» тобын «Ойының жүйелілігі», «Ұғымды жауап беруі», «Жауабының ауқымы» критерийлерімен бағалады. 4-тапсырма. 3-топқа. «Балықшы мен балық» ертегісінің содан кейінгі 7 шумағының мазмұнын айтыңдар, постер іліңдер деген тапсырма еді. Бұл тапсырма кезінде де оқушылар өздеріне берілген шумақтарды әуелі мінерлеп оқыды, содан кейін жұптасып диалог әдісі арқылы мазмұнын айтты. Содан соң мазмұнын сурет арқылы қағазға түсіру үшін керек құрал-жабдықтарын алды. Бұл топтың постерге бейнелеген суреті: Сән-салтанатты үй, бақша, сайраған құс, ұрысқақ кемпір, балыққа келген шал, небір қымбат нәрселерге малынған кемпір, малайлар. Бұл тпасырманы орындау кезінде Қуаттың сурет салу шеберлігі, ал Айтқалидың ертегіні көркем тілмен жеткізу қабілеті ерекше көрінді. «Жүйріктер» тобы «Алғырлар» тобын «Ойын жүйелі жеткізуі», «Әдеби тілмен шебер сөйледі», «Жауабының ауқымы» критерийлерімен балдық жүйе арқылы бағалады. 5-тапсырма 1-топқа Ертегідегі балықшы шал барған сайын теңіз беті қалай өзгерді? Неге? Постермен қорғаңдар деген тапсырма берілді. Бұл тапсырма кезінде оқушылар біріге отырып, мәтінмен жұмыс жасады. Мәтіннен балықшы шал барған кездегі теңіз бетінің көріністерін тауып, бір-бірімен диалог әдісі арқылы ақылдасып, постермен қорғау үшін керекті құрал-жабдықтарын алды. 5-тапсырма 2-топқа «Табиғат және адам» тақырыбында ой толғау жазыңдар, постер қорғаңдар деген тапсырма еді. Тапсырманы орындамас бұрын оқушылар өзара ақылдасып алды. Содан соң постер қорғамақ болып, құрал-жабдықтарын алды. Қағаз бетінде табиғат көрінісі бейнеленген. Оқушы жауабы: «Адам-табиғаттың бір бөлігі. Сондықтан да адам табиғатты қорғау керек. Табиғатты ластауға болмайды. Себебі табиғаттың адам өмірінде маңызы зор. Адам сырқаттанса, оны табиғат қана емдей алады» Басқа да оқушылар осы тектес ой толғауларын ұсынды. «Тапқырлар» тобы «Алғырлар» тобын «Ойын сурет арқылы жеткізуі» , «Әдеби тілмен баяндай білуі», «Дауыс мәнері» критерийлерімен «Эйфель» мұнарасы арқылы бағалады. 5-тапсырма 3-топқа Бағы өскен кемпірдің сырт келбетін сипаттаңдар, постер қорғаңдар деген тапсырма берілді. Бұл тапсырма бойынша оқушылар ақылдаса отырып, ойларын бір-бірімен бөлісті. Кемпірдің суретін салып постер арқылы қорғап шықты. «Алғырлар» тобы «Тапқырлар» тобын «Жауабының ауқымын», «Кейіпкердің сырт келбетін бейнелеу ерекшелігі», «Әдеби тілмен сөйлеуі» критерийлерімен бағалады. Сабақты бекіту мақсатында: «Қанағат қарын тойғызар» ,-деген халық мақалының бүгінгі сабақпен қандай байланысы бар? Деген сауал қойылды. Бұл түйіндеу кезінде Жансая: «Бұл мақалдың бүгінгі сабақпен тікелей байланысы бар. Себебі бұл сабақта біз жағымсыз кемпір бейнесімен таныстыстық. Бұл мақал кемпірдің іс-әрекетіне қарсы мәнде айтылған», -деді. «Сабақ саған ұнады ма?» Ұнаса неліктен, ұнамаса неліктен? Сауалдарымен кері байланыс жүрді. Қуаттың жауабы: «Сабақ топқа бөлінуімен, ертегіні оқып, оның мазмұнын түсініп постер арқылы ойымызды ортаға салып жеткізе алуымызбен қызықты болды ». Арыстанбектің жауабы: «Бір-бірімізге баға қою қызықты болды». Үйге тапсырма: 1.Ертегінің мазмұны 2.А.Байтұрсыновтың өмірі мен шығармаларынан реферат жазу. |