Отыз бірінші ?ара с?з

Саба?ты? та?ырыбы: Отыз бірінші ?ара с?з Саба?ты? ма?саты: Білімділік) Абайды? ?ара с?здері туралы м?лімет. М?тінді талдау ар?ылы ?ара с?зді? мазм?ны мен ой т?йінін к?рсету, даналы? с?здеріне талдау жасату, сын т?р?ысынан ойлау ар?ылы шы?армашылы? ж?мыс?а баулу. Т?рбиелілік) О?ушылар?а ойшыл а?ынны? даналы? с?здерін о?ыта отырып,, ??ыптылы??а, ?зара сыйласты??а, егеменді елімізді? жан-жа?ты дамы?ан азаматы етіп т?рбиелеу. Дамытушылы?) М?тінді талдау ар?ылы о?ушыларды? ізденімпаздылы?ын, ?з ойларын жеткізе білуін ?алыптастыру,с?йлеу м?дениетін, ойлау ?абілеттерін дамыту, талдау ж?мыстарына да?дыландыру. Саба?ты? т?рі: аралас саба? Саба?ты? ?дісі: т?сіну, с?ра?-жауап, кешенді талдау, ой т?ю Саба?ты? к?рнекілігі: А?ын портреті, интерактивті та?та, Венн диаграммасы, кесте ?а?аздар П?наралы? байланыс: ?аза? тілі, математика, музыка Пайдалан?ан технологиялар: Сын т?р?ысынан ойлау, Ой ша?ыру, ?жымды? о?ыту, дамыта о?ыту,еркін жауап, саба?тасты?, ой тол?аныс. Саба?ты? барысы. І.?йымдастыру кезе?і. О?ушылармен с?лемдесу, т?гелдеу, саба??а дайынды?тарын тексеру. ІІ. ?й тапсырмасын с?рау. - ?йге ?андай тапсырма берілді? ?ле?ді жат?а с?рау. Берілген с?здерді? синонимдерін с?рау. ІІІ. ?й тапсырмасын бекіту. - Б?л ?ле?де а?ын жастарды ?нер-білімге ша?ыра отырып,оларды ?андай адамгершілік,асыл мінездерге ?ндейді? - «Бастап?ы екеу со??ысыз біте ?алса ?аза??а» дегенде а?ын нені ме?зеп отыр? - Абай кім ж?не ол туралы не білеміз? (Топтау стратегиясы) - А?ын дедік, оны? ?андай ?ле?дерін білесіздер? - Сазгер дедік, ?андай ?ндерін білесіздер? - Аудармашы дедік, ?андай аудармаларын білесіздер ж?не ол кімдерден аударды? - Жазушы дедік, ?андай е?бектерін білесіздер? ІV. Ой ша?ыру. - Жа?сы. Енді «?ара» деген с?зге ассосация ??райы?. Я?ни ?ара деген с?зді айт?анда, ойлары?а ?андай с?з келеді? Соны д?птерлері?е жазы?дар. (О?ушыларды? жаз?ан с?здерін ты?дау) - Жа?сы. Алдымен б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбымен таныспай т?рып, сендер 5-сыныпта Абайды? нешінші ?ара с?зімен таныс болды?ыздар? К?не, кім айтады? Ендеше сол та?ырыпты есімізге т?сіріп к?рейік. - К?рініс. ( А?ыл, ?айрат, ж?рек, ?ылым) - Б?дан ?андай ?орытынды шы?ару?а болады?( О?ушыларды? пікірлерін ты?дау) - Б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбы – Абайды? отыз бірінші ?ара с?зі. Жалпы а?ынны? ?ара с?здеріні? саны неше? ?ара с?з дегеніміз не? V. Жа?а саба?. Абай ХІХ ?асырды? 90-жылдары, я?ни 1890-1898 ж.ж. ?зіні? ой-тол?аныстарын ?ара с?здермен жаз?ан. ?ара с?з дегеніміз – ?ылым, философия, дін туралы даналы? с?здерді ?ара с?збен жазыл?ан е?бек. Жалпы ?ара с?здеріні? саны - 46. 45 ?ара с?зінде ?леуметтік ?мірдегі белгілі бір м?селені с?з етіп, ой-пікір білдіреді. Со??ы 46-шы с?зі трактат т?рінде берілген. Трактат дегеніміз - Абайды? ?ара с?здеріні? ?зіндік ерекшеліктері бар. С?йлемдері ?ыс?а, ма?ынасы тере?, о?ушы?а ой саларлы?, ?ибрат беруді к?здейді. К?пшілік ?ара с?здерінде философиялы? с?рау беріп, сол с?рау?а ?зі жауап беруге тырысады немесе ?зімен –?зі ке?есу, ой-пікір ?лгісінде ??рыл?ан. Абайды? ?ара с?здерін та?ырып бойынша бірнеше топ?а б?луге болады: 1. Д?ниені? тылысым сырын танып-білу м?селесі. 2. Наданды?, талапсызды?, жал?аулы? мінездерді сынайды. 3. Ар-?ят, адамгершілік м?селелері. 4. ?ылым, білім, ?нер жайын с?з етеді. 5. Ма?ал-м?телдер туралы. Абай ?ле?дерінде айтыл?ан ойды ?ара с?здерінде жан-жа?ты тере?детіп т?сіндіреді. VІ. О?улы?пен ж?мыс. - О?улы?та бізге берілген отыз бірінші ?ара с?зі. 1. М?тінді м?нерлеп о?ып беру. «Естілген н?рсені ?мытпасты??а т?рт т?лі себеп бар: ?уелі – к?кірегі байлаулы берік балма? керек; екінші – сол н?рсені к?ргенде, я естігенде ?ибр?тлану керек, к??ілденіп, т?шынып, ынтамен ??у керек; ?шінші – сол н?рсені ішінен бірнеше уа?ыт ?айтарып ойланып, к??ілге бекіту керек; т?ртінші – ой кеселді н?рселерден ?ашы? болу керек. Егер ой кеселдері кез болып ?алса, салынбау керек. Ой кеселдері: уайымсызды?, сал?ыртты?, ойыншы-к?лкішілдік, я бір ?ай?ы?а салыну, я бір н?рсеге ??марлы? пайда болу секілді. Б?л т?рт н?рсе – к?ллі а?ыл мен ?ылымды тоздырат??ын н?рселер.» 2. О?ушы?а о?ыту. 3. Компьютерден ты?дату. Осы а?ын айт?ан ой кеселдерінен ?р?ашан бойлары?ды аула? ?стап, а?ын ке?есін ойымыздан шы?армайы? балалар. - Осы берілген м?тінде ?андай с?здер т?сініксіз? С?здікпен ж?мыс ж?ргіземіз. VІІ. С?здік ж?мысы. ?ибр?тлану – ?лгі алу Т?шынып – с?йсініп Сал?ыртты? – жауапсызды?, м?н бермеу Уайымсызды? – еш н?рсені ойламау ?ай?ы?а салыну – уайым?а берілу VІІІ. М?тінді талдау. ( М?тінді ??рылысына ?арай талдау, я?ни композициялы? талдау) Авторы: Та?ырыбы: Жанр т?рі: Идеясы: Т?йіні: ХІ. «?зіндік ізденіс – білім негізі» Венн диаграммасы ар?ылы Абайды? ?ара с?зі мен ?ле?дерін салыстыру. – Эллер Венн д??гелегі сендерге таныс па? Ол ?ай салада кездеседі? Х. «Болмаса? да ??сап ба?». «Т?рт жолды ?ле?» ??рау. Зат есім (бір с?з). Сын есім (екі с?з). Етістік (екі с?з). Ма?ыналы с?йлем. Сергіту с?ті. Б?ріміз бір-бірімізді? артымыз?а д??гелек жасап т?рамыз. А?амыз?а ?олмен сурет саламыз. Мен айт?ан с?здер бойынша. К?н шы?ты. Кенет аспанды б?лт торлап, жа?быр сіркірей бастады. Жа?быр ?атты жауды. С?лден со? жа?быр басылып, к?н мен кемпір?оса? шы?ты. ХІ. Сатылай-кешенді талдау. А?ынны? ?ле?дерінде, ?ара с?здерінде ?немі кездесетін ?ылым,а?ыл, ж?рек, к??іл с?здеріне сатылай фонетикалы?-математикалы? талдау жасау. ХІІ. Саба?ты бекіту. Рефлексия. 1. Б?гінгі саба?та мен мынаны білдім. 2. Мені? ойымша а?ын. 3. Ма?ан (кімні??) жауабы, пікірі ?нады., себебі. 4. А?ын шы?армалары бізді. ХІІІ. ?йге тапсырма. 1. А?ынны? ?ара с?зін т?сініп, м?нерлеп о?у. Жаттап алу. 2. «?ле?ге ?ркімні?-а? бар таласы» Абай?а арнап ?ле? шума?тарын шы?ару. ХІV. Ба?алау. Саба??а ?атыс?ан о?ушыларды ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Отыз бірінші ?ара с?з »

Сыныбы: 6-сынып

Сабақтың тақырыбы: Отыз бірінші қара сөз

Сабақтың мақсаты:

Білімділік) Абайдың қара сөздері туралы мәлімет. Мәтінді талдау арқылы қара сөздің мазмұны мен ой түйінін көрсету, даналық сөздеріне талдау жасату, сын тұрғысынан ойлау арқылы шығармашылық жұмысқа баулу.

Тәрбиелілік) Оқушыларға ойшыл ақынның даналық сөздерін оқыта отырып,, ұқыптылыққа, өзара сыйластыққа, егеменді еліміздің жан-жақты дамыған азаматы етіп тәрбиелеу.

Дамытушылық) Мәтінді талдау арқылы оқушылардың ізденімпаздылығын, өз ойларын жеткізе білуін қалыптастыру,сөйлеу мәдениетін, ойлау қабілеттерін дамыту, талдау жұмыстарына дағдыландыру.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: түсіну, сұрақ-жауап, кешенді талдау, ой түю

Сабақтың көрнекілігі: Ақын портреті, интерактивті тақта, Венн диаграммасы, кесте қағаздар

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, математика, музыка

Пайдаланған технологиялар: Сын тұрғысынан ойлау, Ой шақыру, ұжымдық оқыту, дамыта оқыту,еркін жауап, сабақтастық, ой толғаныс.

Сабақтың барысы.

І.Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, сабаққа дайындықтарын тексеру.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

Үйге қандай тапсырма берілді? Өлеңді жатқа сұрау. Берілген сөздердің синонимдерін сұрау.

ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту.

Бұл өлеңде ақын жастарды өнер-білімге шақыра отырып,оларды қандай адамгершілік,асыл мінездерге үндейді?
«Бастапқы екеу соңғысыз біте қалса қазаққа» дегенде ақын нені меңзеп отыр?
Абай кім және ол туралы не білеміз? (Топтау стратегиясы)
Ақын дедік, оның қандай өлеңдерін білесіздер?
Сазгер дедік, қандай әндерін білесіздер?
Аудармашы дедік, қандай аудармаларын білесіздер және ол кімдерден аударды?
Жазушы дедік, қандай еңбектерін білесіздер?

ІV. Ой шақыру.

Жақсы. Енді «қара» деген сөзге ассосация құрайық. Яғни қара деген сөзді айтқанда, ойларыңа қандай сөз келеді? Соны дәптерлеріңе жазыңдар. (Оқушылардың жазған сөздерін тыңдау)
Жақсы. Алдымен бүгінгі сабағымыздың тақырыбымен таныспай тұрып, сендер 5-сыныпта Абайдың нешінші қара сөзімен таныс болдыңыздар? Кәне, кім айтады? Ендеше сол тақырыпты есімізге түсіріп көрейік.
Көрініс. ( Ақыл, қайрат, жүрек, ғылым)
Бұдан қандай қорытынды шығаруға болады?( Оқушылардың пікірлерін тыңдау)
Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы – Абайдың отыз бірінші қара сөзі. Жалпы ақынның қара сөздерінің саны неше? Қара сөз дегеніміз не?

V. Жаңа сабақ.

Абай ХІХ ғасырдың 90-жылдары, яғни 1890-1898 ж.ж. өзінің ой-толғаныстарын қара сөздермен жазған. Қара сөз дегеніміз – ғылым, философия, дін туралы даналық сөздерді қара сөзбен жазылған еңбек. Жалпы қара сөздерінің саны - 46. 45 қара сөзінде әлеуметтік өмірдегі белгілі бір мәселені сөз етіп, ой-пікір білдіреді. Соңғы 46-шы сөзі трактат түрінде берілген. Трактат дегеніміз -

Абайдың қара сөздерінің өзіндік ерекшеліктері бар. Сөйлемдері қысқа, мағынасы терең, оқушыға ой саларлық, ғибрат беруді көздейді. Көпшілік қара сөздерінде философиялық сұрау беріп, сол сұрауға өзі жауап беруге тырысады немесе өзімен –өзі кеңесу, ой-пікір үлгісінде құрылған.

Абайдың қара сөздерін тақырып бойынша бірнеше топқа бөлуге болады:

Дүниенің тылысым сырын танып-білу мәселесі.
Надандық, талапсыздық, жалқаулық мінездерді сынайды.
Ар-ұят, адамгершілік мәселелері.
Ғылым, білім, өнер жайын сөз етеді.
Мақал-мәтелдер туралы.

Абай өлеңдерінде айтылған ойды қара сөздерінде жан-жақты тереңдетіп түсіндіреді.

VІ. Оқулықпен жұмыс.

Оқулықта бізге берілген отыз бірінші қара сөзі.

Мәтінді мәнерлеп оқып беру.

«Естілген нәрсені ұмытпастыққа төрт түлі себеп бар: әуелі – көкірегі байлаулы берік балмақ керек; екінші – сол нәрсені көргенде, я естігенде ғибрәтлану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек; үшінші – сол нәрсені ішінен бірнеше уақыт қайтарып ойланып, көңілге бекіту керек; төртінші – ой кеселді нәрселерден қашық болу керек. Егер ой кеселдері кез болып қалса, салынбау керек. Ой кеселдері: уайымсыздық, салғырттық, ойыншы-күлкішілдік, я бір қайғыға салыну, я бір нәрсеге құмарлық пайда болу секілді. Бұл төрт нәрсе – күллі ақыл мен ғылымды тоздыратұғын нәрселер.»

Оқушыға оқыту.
Компьютерден тыңдату.

Осы ақын айтқан ой кеселдерінен әрқашан бойларыңды аулақ ұстап, ақын кеңесін ойымыздан шығармайық балалар.

Осы берілген мәтінде қандай сөздер түсініксіз? Сөздікпен жұмыс жүргіземіз.

VІІ. Сөздік жұмысы.

Ғибрәтлану – үлгі алу

Тұшынып – сүйсініп

Салғырттық – жауапсыздық, мән бермеу

Уайымсыздық – еш нәрсені ойламау

Қайғыға салыну – уайымға берілу

VІІІ. Мәтінді талдау. ( Мәтінді құрылысына қарай талдау, яғни композициялық талдау)

Авторы:

Тақырыбы:

Жанр түрі:

Идеясы:

Түйіні:

ХІ. «Өзіндік ізденіс – білім негізі» Венн диаграммасы арқылы Абайдың қара сөзі мен өлеңдерін салыстыру. – Эллер Венн дөңгелегі сендерге таныс па? Ол қай салада кездеседі?