Саба?ты? ма?саты: Абай ?ара с?здеріні? т?рбиелік м?нін т?сіну, адамгершілік т?рбие берудегі а?ынны? философиялы? шолуларыны? ма?ызын т?сінуге ?йрету, отыз бірінші ?ара с?зіні? мазм?нын ме?герту.
Дамытушылы?ы: О?ушыларды ?зінше ой ?орыту?а, ой т?юге баулу, шы?армашылы? ж?мыс?а ж?мылдыру ар?ылы таным-т?сініктерін дамыту.
Т?рбиелілігі:О?ушы д?ниетанымын ?алыптастыру, адамгершілік ?асиеттерді о?ушы бойына сі?іру, ойшыл к?терген проблемалар та?ылымынан ?лгі алып, о?ушыны? азаматты? бейнесін ?алыптастыру.
?дісі: С?ра?-жауап, м?тінмен ж?мыс, ауызша тіл дамыту, шы?армашылы? ж?мыс, талдау.
Просмотр содержимого документа
«Абай. "Отыз бірінші ?ара с?зі" »
Сабақтың тақырыбы: Абай. «Отыз бірінші қара сөзі»
Сабақтың мақсаты: Абай қара сөздерінің тәрбиелік мәнін түсіну, адамгершілік тәрбие берудегі ақынның философиялық шолуларының маңызын түсінуге үйрету, отыз бірінші қара сөзінің мазмұнын меңгерту.
Дамытушылығы: Оқушыларды өзінше ой қорытуға, ой түюге баулу, шығармашылық жұмысқа жұмылдыру арқылы таным-түсініктерін дамыту.
Тәрбиелілігі:Оқушы дүниетанымын қалыптастыру, адамгершілік қасиеттерді оқушы бойына сіңіру, ойшыл көтерген проблемалар тағылымынан үлгі алып, оқушының азаматтық бейнесін қалыптастыру.
Әдісі: Сұрақ-жауап, мәтінмен жұмыс, ауызша тіл дамыту, шығармашылық жұмыс, талдау.
Түрі: Жаңа білім беру.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта. Абайдың қара сөздері кітабы, суреттері,бағалау парағы.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру бөлімі
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру
Т.Молдағалиев «Сұлу мамыр» өлеңін жатқа айту.
Үй тапсырмасы «Джокер» әдісі бойынша тексеріледі.
Сыныпты 4 топқа бөлу.
Ітоп «Қанағат»
ІІтоп «Рақым»
ІІІтоп «Талап»
Ivтоп «Еңбек»
ІІІ. Қызығушылықты ояту
«Мен не білемін?»
Оқушылардан А.Құнанбаев туралы деректер алу.
ІV. Мағынаны тану
1.Мұғалімнің кіріспе әңгімесі.
Біз бүгінгі сабағымызда Абай шығармаларымен таныстығымызды ары қарай жалғастырамыз. Соның ішінде Абайдың философиялық ойлары берілген қара сөздерімен танысамыз. Қара сөздерін жазуды бастағанда Абай 45 жаста болған. Ақыл ойы толысып, жасы кемелденген, көрген-білгенін ой елегінен өткізіп, сараптар жасқа жеткен кезінде қара сөздерін жазуды қолға алған. Бұған дейін Шығыс ойшылдары Әл-Фараби, Фирдоуси, Бабыр, Батыс философ ғалымдары Галилей, Коперник,Дарвин, Пифагор еңбектерімен танысып үлкен дайындықтан өтіп келеді. Өзінің қара сөзді жазуды қолға алғандағы мақсатын Абай бірінші қара сөзінде атап көрсетеді. «Ақыры ойладым: осы ойыма келген нәрселерді қағазға жаза берейін, ақ қағазбен қара сияны ермек қылайын, кімде-кім ішінен керекті сөз тапса, жазып алсын, я оқысын, керегі жоқ десе, өз сөзім өзімдікі дедім де ақыры осыған байладым, енді мұнан басқа ешбір жұмысым жоқ».
-Абай қара сөздері тақырып жағынан бірнеше топқа бөлінеді.
Өмірбаяндық : 1-сөз.
Халықтарды салыстыру: 2-сөз.
Қазақ сахарасын билейтін әкім, тергеуші, соттар жайында: 3-сөз.
Күлкі туралы ойлаған ойы,сыны. 4-сөз.
Қазақтың мақал-мәтелдері туралы: 5-сөз, 29-24-сөз.
Ел мінезін суреттеу: 6,8,9,10,14,19,21,22,23,26,29,30,33,39,40,41,42,43-сөздер.
Жас баланың психологиясын еске алып талдаған сөз: 7-сөз.
Білім, ғылым, өнер туралы: 18,25,31,32-сөздер.
Дін, мораль, тәрбие жайындағы ойлар: 12,13,16,27,28,35,36,38,45.
Адамгершілік,ар-ұят мәселелері: 11,15,17,18-сөз.
Өмір туралы толғаныстары: 20-сөз, 34-сөз.
Нақыл сөздерден ғана тұратын қара сөзі: 37-сөз.
Оқулықпен жұмыс.
Отыз бірінші қара сөзді барлық топ өз беттерімен оқып шығады.
Барлық оқушыларға мынадай сұрақ қойылады. Естіген нәрсе дегеніміз не?
Ата-ананың ақылы ереже сабақ үстінде естігені
Естіген нәрсе
жақсы сөздер теледидардан естіген кеңестер
Ендеше балалар Абай атамыз бұл қара сөзінде естіген нәрсені ұмытпасқа төрт түрлі себеп бар деген екен. Сол себептерді атап өтеді.
1-Қанағат тобы (Ойға,ұмытпастай берік сақтау)
2-Рақым тобы (Үлгі алып шын ынтамен көңіл қойып ұғыну)
3-Талап тобы (Бірнеше рет ойланып,қайталау)
4-Еңбек тобы (Ой кеселдерден аулақ болу)
Қорыта айтқанда бұл жақсылыққа жетелейтін кеңестер,ақыл.
Ал ой кеселдері дегеніміз:
Уайымсыздық
Салғырттық,салақтық
Ойыншы-күлкішілдік,қайғыға салыну
Жаман нәрсеге құмарлық
Сергіту сәті.
Асыл сөздің жалғасын тап.
1.Талап, еңбек, терең ой.........(қанағат, рақым ойлап қой бес асыл іс көнсеңіз)
2.Досы жоқпен .......... (сырлас)
Досы көппен ............(сыйлас)
3.Ұстаздық еткен жалықпас................(үйретуден балаға)
4.Сенде бір кірпіш дүниеге......... (кетігін тапта бар қалан)
5.Жұмысы жоқтық, тамағы тоқтық .......(аздырар адам баласын)
6.Білімдіден шыққан сөз........ (талаптыға болсын кез)
Қанағат тобы- Абайдың отыз бірінші қара сөзінен не түйдік? эссе жазу
Рақым тобы-5 жолды өлең құрастыру
Талап тобы-Естігенді ұмытпаудың 4 түрлі себебін жазады
Еңбек тобы-4 түрлі ой кеселдерін жазады.
Сабақты қорытындылау. Абай әлемін бүкіл дүниеге таратушы ,кемеңгер, ұлы Мұхтар «Мен Абай тереңінен шөміштеп қана іштім» деген екен. Ал біз ұлы ғұлама тереңінен тек қана дәм таттық деп ойлаймын.Сол себептен оқудан бас тартпайық, білуге құмар болайық, ізденуден жалықпайық.
Ата-ананың ақылы ереже сабақ үстінде естігені
жақсы сөздер теледидардан естіген кеңестер
