Сауда дегеніміз – тауардың бағасын белгілей отырып,оны заттай немесе ақшалай айырбасқа түсіру.Ол романда былай көрініс тапқан.
«Еламан еңбекақысын сұрады.Арбасын шығартып алғасын ана екеуі жөндеп сөйлепей сырт айнала бастады.Ертеңгі базардан кешігіп қаламыз деп асығып тұрып,абайламай ақысын артық айтып қалыпты.Олар болмашы бірдеңемен құтыла салғысы кеп,тиын-пиын іздей бастап еді,Еламан сыпайылықты қойып жағадан ала кетті. «бір тоқтының пұлын әкел!» деп қозғалтпай тұрып,тиесілі пұлын түп-түгел құсқызып алды».
Салық – үкіметтің кәсіпорындардан,адамдардан алған төлемі,экономиканы жанама реттеуші болып табылады.
« Түс кезінде Ебейсін кірді:
— Саламалейкум…
Сүйеу үндемеді.
Ақсақал,үй басы тағы екі қойдан салық жинап жүрміз…
Салық? Ол қандай салық?
«Ақ қой» салығы.
«Ақ қойды» алып біткен жоқ па едіңдер?
Тағы еселеп түсті.
ІІІ.Жаңа сабақ
Роман бойынша жасалған Тілек Халиннің иллюстрациясын («қазақстан мұғалімі» газеті,28.01.1994 экраннан көрсете отырып,романның композициялық құрылысына талдау жасау.
Кіріспе түсінік
Романның негізі
Жалпы жанр ерекшелігі
Оқиға желісі
Оқиғаның даму сатысы
Оқиғаның шиеленісуі
Оқиғаның шарықтау шегі
Оқиғаның аяқталуы
Баласын Кенжекей асырайтын романдағы кейіпкер
Өзі қатыспайтын,еске алу ретінде ғана көрінетін кейіпкер
«Сары бала»
4.Басты кейіпкер
5.Әлизаның күйеуі
6.Оқыған азамат
7.Құдайменденің халық қойған аты
8.Қиқар шал
9.Бөбектің сүйгені.
«Харизматикалық лидер» жаттығуы
Егер оқушы өзіне өз ортасын,айналасындағылардың көңілін аудара білсе,ол харизма немесе харизматикалық лидер деген көзқарасты білдіреді.Ол үшін оқушы жан-жақты білімді,өзіне сенімді болуы шарт.Еркі бойынша ортаға шыққан оқушы «мен харизматикалық лидермін,себебі…» деп ойын дәлелдейді.Мұнда ойының біліктілігіне,келтірген пікірлеріне аса көңіл бөлу керек.Қалған оқушылар сұрақ қойып,жауапты бағалап отырады.