Сабақтың көрнекілігі: Ш. Айтматов портреті, оқулықтағы тақырыпқа
байланысты салынған сурет.
Сабақтың әдісі: Әңгіме мазмұнына болжау жасау әдісі.
Сабақтың типі: білім беру
Түрі: аралас сабақ
Сабақтың барысы: І. Қызығушылықты ояту.
Ой қозғау
І. Мағынаны тану.
Үйге берілген тапсырманы сұрау, мәтіннің мазмұнын сұраймын, сұрақтарға жауап беру.
Сұрақтар:
1.Енесай өзені қайда орналасқан?
2. Ол неге солай аталған?
3. Қырғыз халқы неге қырылып қалды?
4. Бала мен қыз қалайша тірі қалды?
5. Мәтіндегі ханның бұйрығын айтып бер.
6. Қалай ойлайсың, ханның бұйрығы орындалды ма?
7. Мәтін шығарманың қай түріне жатады?
8. Аңыз дегенді қалай түсінесіңдер?
9. Аңыз қай халық туралы?
10. Хан: “Кемпір, мыналарды аулақ апар да, көзін жой!” – деп не берді?
11. Оқиға қандай өзеннің жағасында өтті?
12. Шыңғыс Айтматов кім?
Сергіту сәті
Топқа бөліну
Автор жайлы мағлұмат беру.
Шыңғыс Төреқұлұлы Айтматов Талас өңірінде дүниеге келген. Қырғыз халқының аса көрнекті жазушысы, қоғам және мемлекет қайраткері, Қырғыз Республикалық халық жазушысы, академик.
Ал, аңызды қырғыз тілінен қазақ тіліне аударған жазушы, аудармашы Қалтай Мұхамеджанов.
Неліктен «аңыз» деп аталған? «Аңыз» дегенді қалай түсінеміз.
Ал, аңызды қырғыз тілінен қазақ тіліне аударған жазушы, аудармашы Қ. Мұхамеджанов. Неліктен мәтін «аңыз» деп аталған?
«Аңыз» дегенді қалай түсінеміз?
Аңыз – ауыз әдебиетінің бір саласы. Аңыз белгілі бір адамның атына, іс – әрекетіне байланысты туады. Аңыз әңгіме өмірде болған адамдардың тағдырына байланысты туады. Енді осы суретке қарап отырып, бұғы жануары туралы не білеміз? Мәтін не жайында әңгімеленеді, соған болжам жасайық.
Бұғы – суыққа төзімді. Күші көп. Олар орманды, таулы, далалы аймақтарда мекендейді.
Бұғының тамағы қына мен мүк өсімдіктері. Тұяқтары мықты. Бұғылар сақ, өте сезімтал және жүйрік.
ІІІ. Мағына ажырату.
- Ал жануар қандай іс – әрекет жасапты? Екінші бөлімін оқытып, «осы сөзді айтуы мұң екен, жап – жақын жерден бір дауыс шықты» деген жерден тоқтатып.
Шыққан дауыс не дауыс, ненің дауысы? Әрі қарай оқиға желісін баяндату.
- Кемпір балаларды суға итеріп жібере ме?
- Балалар суға ағып кете ме?
- Әлде, оларды құтқаратын күш келеді деп ойлайсыңдар ма?
Мәтінді әрі қарай оқыту.
Оқып болғаннан кейін.
- Шыққан дауыс не дауыс екен?
- Ақсақ кемпір не істеді?
- Балалар құтқарылды ма? Қалай құтқарылды?
Мәтіндегі сөздікпен жұмыс.
Мәтіндегі су аттарын айтқызу.
5. Аңыздағы Ақсақ кемпір мен бұғы ананың сөздерін рольге бөліп оқыту.
Мәтінді бөлікке бөліп, ат қою.
1. Бала мен қыз.
2. Ақсақ кемпірдің шешімі
3. Бұғы ананың көмегі.
1 тапсырма. РАФТ әдісі арқылы өтініш, хат, жарнама жасау.
ІІ тапсырма. Дұрыс па? Бұрыс па?
ІІІ тапсырма. Оқиға әрі қарай қалай жалғасуы мүмкін? Болжау жасау.
ІV тапсырма. Венн диаграммасы.
Топ басшылары тобындағы оқушыларды бағалайды, топтың ұпайлары саналады, жеңімпаз топ анықталады.