Ахмет Яссауи

Пәні: Қазақ әдебиеті

Сыныбы: 9

Оқыту тілі: қазақ тілінде

Мерзімі: 18.11. 2014

Сабақтың тақырыбы:

Ахмет Иасауи

Сабақтың мақсаты:

Ахмет Йасауи еңбегі арқылы оқушылардың ойлау, есте сақтау қабілетін артыруға,өз ойларын жеткізе білуге жағдай жасау.

Сабақтың міндеттері:

а) оқушыларды Ахмет Йасауи шығармашылығымен таныстыру;

ә) Ахмет Йасауи еңбектерімен таныса келе шығармашылық қабілеттерін дамыту;

б) Топтағы ынтымақтастыққа тәрбиеленеді.

Сабақтың нәтижесі:

1Ахмет Йасауи туралы өз ойларын жеткізе алады

2.Ахмет Йасауидің өмірі мен шығармашылығының тақырыбтарын ашып, түйінді ойын айтады.

3.Ахмет Йасауидің хикметтеріне пікір айтады.

Сабақтың табыс критерийлері:

1. «Ахмет Йасауи» мазмұн желісін көркем фильм арқылы ұғынады;

2. «Ахмет Йасауи» кесенесі көркем фильм арқылы көрінеді;

3. «Ахмет Йасауи» туралы қосымша мәлімет іздеу және оқу арқылы жүзеге асады;

Сабақтың түрі:

Жаңа сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері:

«Мінсіз адам келбеті» әдісі, «Миға шабуыл» әдісі, «Серпілген сауал» стратегиясы, «Бір, екіге бөліну» стратегиясы, диалогты оқыту әдісі, Сыни тұрғыдан оқу мен жазуды дамыту технологиясының элементтері, талдау, жинақтау, сұрақ-жауап, жеке жұмыс, жұппен жұмыс, топпен жұмыс.

Көрнекілігі:

тақырыпқа қатысты суреттер флипчарт, маркер,

Сабақта қолданылған құралдар:

интербелсенді тақта, компьютер.

Пән аралық байланыс:

тарих, музыка,

Сілтеме:

1. Қазақ әдебиеті.Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық.Т.Ақшолақов,Т.Жұмажанов,С.Қалиев,С.Дүйсебаев. –Өңд., толықт.3-бас.-«Алматы »Мектеп ,2013.-408 б.,сур.

2. Қазақ әдебиеті. Оқыту қазақ тілінде жалпы білім беретін мектептің 5-9 сыныптарына арналған Оқу бағдарламасы. Астана 2014. 114 бет.

Сабақтың барысы:

45 минут

САБАҚТЫҢ КЕЗЕҢДЕРІ

МОДУЛЬ

УАҚЫТЫ

МҰҒАЛІМ ӘРЕКЕТІ

ОҚУШЫ ӘРЕКЕТІ

Ұйымдастыру кезеңі

ОЖЕСОжО, ОмОЖТ

1 минут

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

1. Сәлемдесу.

Сынып оқушыларын ұйымдастырып, сабаққа бейімдеу. Тренинг өткізу. Шаттық шеңбері. «Жылы лебіз» тілектер айту.

1. Оқушылар дөңгеленіп шаттық шеңберін құрады, бір-бірлеріне «жылы лебіз, тілектер» айтады, мысалы: әдемісің, ақылдысың, мейірімдісің, сұлусың, т.б.

2 минут

2. Оқушыларды топқа бөлу.

Оқушыларға «Мінсіз адам келбеті» әдісін қолданып, геометриялық фигураларды ( тік төртбұрыш, үшбұрыш) алдарына тастаймын, олар бұл фигуралардың ұнағандарын алып, ұқсас фигуралары барлар топтарға бөлінелі. Солай оқушылар «тіктөртбұрыш», «үшбұрыш» болып үшке бөлінеді.

2. 1. Оқушылар алдарында жатқан фигуралардың біреуін таңдап алады;

2. Фигуралары ұқсас балалар жеке топтарға бөлінеді.

І. Білу.

АКТ, СТО, ОмОЖТ, ОүБжОБ

3 минут

3 минут

3 минут

5 минут

«Инсерт» әдісі мен «Серпілген сауал» стратегияларын қолданамын, яғни сабақтың басында, ортасында және аяғында (ауызша түрде сұраймын):

1. Бейне көрсету. Ахмет Йасауи туралы слайд.Ахмет Йасауи кесенесі бейнекөрсетілімі («Қасиетті мекен Түркістан» фильмінен үзінді) арқылы «Миға шабуыл» әдісін ұйымдастырамын.

2. Зерттеушілік диалог әдісі. Жоғары деңгейдегі сұрақтар (оқушылардың зерттеушілік диалогы бойынша сабаққа қызығушылығын аңғару).

1. Бейнефильм басты кейіпкері кім?

2. Бейнефильмінде көтерілетін басты мәселелер қандай?

3. Бейнефильмнің сіздер үшін қандай тәрбиелік мәні бар? Қалай ойлайсыздар?

3. Ахмет Йасауи туралы слайд көрсетіледі.

Оқушылар «Миға шабуыл» әдісі арқылы тақырыпқа шығатын сұрақтарға жауап береді. Бұл әдістің мақсаты: оқушылардың пікірін еркін тыңдап, олардың ойын басқа біреу бөліп, өз пікірін айта алмайды және бағаланбайды.

«Серпілген сауал» стратегиясының мақсаты: тақырыптың түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын дамытуға қол жеткізу үшін сыныптағы оқушылардың арасында сұрақтар қойылады. Олар кішкентай доп арқылы жүзеге асады.

1. Оқушылар бейнені мұқият көреді.

2. Жеке жұмыс. Сұрақтарға жауап береді.

3. Слайдты мұқият тыңдап көреді, естерінде сақтайды.

«Бас бармақ» бағалау түрі.

Оқушылардың жауаптары:

1.Ахмет Йасауи қазақ халқының дін танушының үздік үлгісі.

2. «Ахмет Йасауидің кесенесі» фильмінің тақырыбы: киелі адамдар, идеясы: дін адамзат сенімі, қазақ халқының салт-дәстүрі көрсетілген.

3. Бұл фильмде тарихи жерлер көрсетілген.

4. Көтерілетін мәселелер:

1. Қазақ қоғамындағы келеңсіз жайттар;

2. Кереғар пікірлер;

3. Әлеуметтік теңсіздік;

4. Қазақтың байлығы, тарихи тұлғалары, қоныс мекендері, әр елге тән салт-жоралғылары.

5. Бейнефильм арқылы қазақ халқының салт-дәстүрін, тұрмыс-жағдайы көрінеді.

ІІ. Түсіну.

СТО, ОмОЖТ, АКТ, ТжДБО

6 минут

3 минут

2 минут

1-тапсырма. Мозайка (ЖИГСО) әдісін қолданып Ахмет Йасауи тақырыбын оқып, түсініп, топ ішінде талқылап, басқа топқа өз бөлігін түсіндіріп әңгімелеп береді де, өз тобына қайтіп келеді және «Түртіп алу» кестесіне айтыс туралы тақырыпты түсіреді (үйде оқуға берілген тақырыпты ескере отырып, кестені толтырады).

1-топ – Ахмет Йасауи

2-топ – «Диуани хикмет»

Оқушылар интербелсенді тақтадан слайдты көреді.

Слайдтағы материалдар:

- Ахмет Йасауи туралы;

- Ахмет Йасауи кесенесі туралы;

- Ахмет Йасауи шығармаларымен танысады.

Топтық жұмыс. Оқулықпен жұмыс.

Мәтінмен жұмыстың алгоритмі ұсынылады:

1. Әр топ өздеріне берілген мәтінді топ ішінде оқиды, оны талқылайды, бір-біріне түсіндіреді (3 минут)

2. Үйде топ басшысы қалады, ал қалған топ мүшелері басқа топтарға қонаққа барып, олардың мәтіндерін тыңдап, талқылап, ойластырады да, үй тобына қайтады (3 минут).

3. Үй тобына қайтіп келген топ мүшелері басқа топтан білгендерін ортаға салады, түсіндіреді, әңгімелейді (2 минут).

4. «Түртіп алу» кестесіне Хикметтері туралы білгенін кестеге түсіреді.

Кесте толтырылғаннан кейін оны хатшы оқиды және «Бас бармақ» бағалауы арқылы топтар бір-бірін бағалайды.

«Бас бармақ» бағалауы:

Жоғары қараса – үздік, жанына қараса – жақсы, төмен қараса – нашар.

№2 «Түртіп алу» кестесі.

Слайдтан:

- Ахмет Йасауи туралы қосымша мәліметтермен танысады.

ІІІ. Қолдану.

ТжДБЖ, ЖЕСОжО, АКТ, ОмОЖТ, ОүБжОБ

4 минут

Тапсырмалар:

1-тапсырма.

Сұрақ-жауап әдісі. Оқушылар осы сұрақтарды пайдаланып, диалог дайындайды.

І топ: «Ахмет Йасауи» тобы.

1. Хикметтердің өзіне тән қандай ерекшеліктері бар?

2. Ақынға тән қасиеттер

3. Ахмет Йасауи қай жылы, қай жерде дүниеге келді?

4. Әкесінің аты кім?

5. Ахмет Йасауи қай жылы қайтыс болды?

ІІ топ: « Диуани хикмет» тобы.

1.Ахмет Йасауидің өмірлік мақсат - мұраты қандай?
2. Ахмет Йасауи нені жырлады?

3. Ахмет Йасауидің имандылық туралы ойлары қазіргі заманғы тәрбиеге сай келе ме?

4.Анасының аты кім?

5. Ахмет Йасауи кесенесі қай жерде?

2-тапсырма.

Ахмет Йасауи кесенесі туралы бейнефилим көру.Кесене туралы өз ойларын ортаға салады.

Жұптық жұмыс.

Оқушылар Интербелсенді тақтаны қолданып, хикмет түрін ажырату үшін, мысалдарды тақырып бойынша тиістісін орнына апарып қояды. Не үшін сол жерге апарғанын түсіндіреді.

Топтар бір-бірін бағалайды.

Кітаппен жұмыс.

Ахмет Йасауи Диуани хикметтері?

Бұл шығарма алғаш рет 1878 ж. жеке кітап болып басылып шығады. Содан кейін ол Ыстамбұл, Қазан, Ташкент қалаларында бірнеше қайыра басылады. Соның бірі 1901 ж. Қазанда Тыныштықұлының қазақтарға арнап шығарған нұсқасы болатын.Төрт тармақты өлеңмен жазылған бұл шығармасында ақын өзінің бала күнінен пайғамбар жасына келгенге дейін өмір жолын баяндайды, тіршілікте тартқан азабын, көрген қайғысын айтады, бұхара халыққа үстемдік жүргізуші хандардың, бектердің, қазылардың жіберген кемшіліктерін, жасаған қиянаттарын сынайды, бұл фәнидің жалғандығын білдіреді.«Диуани Хикметтен» түркі халықтарына, соның ішінде қазақ халқына, ертедегі мәдениетіне, әдебиетіне, тарихына, этнографиясына, экономикасына қатысты бағалы деректер табуға болады.

ІҮ. Талдау (анализ).

СТО, ОмОЖТ

1 минут

«Инсерт» әдісін сабақтың соңында да ауызша түрде қолданамын:

Оқушылар «Инсерт» әдісі арқылы Ахмет Йасауи тақырыбы бойынша Не білетінін? Нені білгенін? Нені білгісі керектігін? өз ойларын, пікірін айтады.

Ү. Жинақтау (синтез).

ОүБжОБ, СТО, ОмОЖТ

3 минут

Ой қозғау.

Флипчарт беріп, Ахмет Йасауи бейнесін ашады.

Оқушыларға Ахмет Йасауи туралы постер жасатамын.

Оқушылар стикерге «Екі жұлдыз, бір ұсыныс» жазып бағалайды.

ҮІ. Бағалау.

ОүБжОБ, СТО, ОмОЖТ, ТжДБО

3 минут

«Ой толғау» стратегиясы.

- Сонымен, импровизацияны қолданып, өздерін бір-екі шумақ өлең шығарыңдар.

Топ – Ахмет Йасауиге арнау жазады.