Абай аудармалары

Абай Құнанбаев

Абайды Абай еткен Мұхтар ғана,

Мұхтарды Мұхтар еткен Абай дана,

Қазақтың қос арысы, қос данасы.

Қалайша бас имессің оған, сірә.

Сабақтың мақсаты:

• Білімділігі:

• Дамытушылығы:

Оқушыларға ойшыл ақынның аудармаларын таныстыру арқылы идеясын ашу, кейіпкерлеріне мінездеме жасау .

Оқу, талдау, кесте құру, мінездеме беру арқылы оқушылардың ойын дамыту ұлы ақынға деген

сүйіспеншіліктерін арттыру.

• Тәрбиелік:

Оқушының ой еркіндігін, сөйлеу мәдениетін қалыптастыру, өздігінен ізденту қабілетін шыңдап, шығармашылыққа баулуға, таным белсенділігін арттыруға тәрбиелеу.

Сабақтың барысы :

ІІ. Үй тапсырма

сы

І.

Ұйымдастыру

кезеңі

ІІІ.Жаңа материалды

түсіндіру

ҮІ.

Үйге тапсырма

беру

Ү. Қорытынды

ІҮ. Жаңа сабақты

бекіту

Шын хакім, сөздің асыл – баға жетпес,

Бір сөзің мың жыл жүрсе дәмі кетпес.

Қарадан хакім болған сендей жанның,

Әлемнің құлағынан әні кетпес.

М.Жұмабаев

“ Сандар сөйлейді” стратегиясы

1845

1904

1895

1854

1878

1858

Проблемалық полемика

№

1

Сұрақтар

Дұрыс

Абай Семей облысы,Шыңғыстау жерінде туған

2

Дұрыс емес

Абайдың ата-бабалары атақты адамдар болған

3

4

Ұлжан - қатыгез, зұлым, қара ниет адам

Абайды Ибрағим деп атасы қойды

5

Абайды екі қос ана тәрбиелеген

6

Қазақ тілінен басқа тілдерді білмеген

7

Алғашқы өленің 15 жаста жазған

Проблемалық полемика

№

1

Сұрақтар

Дұрыс

Абай Семей облысы, Шыңғыстау жерінде туған

2

Дұрыс емес

Абайдың ата-бабалары атақты адамдар болған

3

Ұлжан - қатыгез, зұлым, қара ниет адам

4

Абайды Ибрағим деп атасы қойды

5

Абайды екі қос ана тәрбиелеген

6

Қазақ тілінен басқа тілдерді білмеген

7

Алғашқы өленің 15 жаста жазған

Сурет стратегиясы

Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз, қазақ халқын танытамыз.

Абай әрқашан біздің ұлттық

ұранымыз болуы тиіс. Н.Ә.Назарбаев

Абай аудармалары

Орыс классиктері

Орыс жажушылары

Абай мен Пушкин

Батыс классиктері

Шиллер

Байрон

Мицкевич

Гете

Татьянаның қырдағы әні

Амал жоқ – қайттім білдірмей,

Я к вам пишу — чего же боле?

Япырмау, қайтіп айтамын?

Что я могу еще сказать?

Қоймады дертің күйдірмей,

Теперь, я знаю, в вашей воле

Не салсаң да тармамын.

Меня презреньем наказать.

Абай мен Крылов

Аудармалары

Түлкі мен қарға

Піл мен

қанден

Есек пен бұлбұл

Түлкі мен қарға

Вороне где-то бог послал

кусочек сыру;

На ель Ворона взгромоздясь,

Позавтракать было совсем уж

собралась,

Да позадумалась, а сыр во рту

держала.

На ту беду, Лиса близехонько

бежала;

Вдруг сырный дух Лису

остановил:

Лисица видит сыр, -

Лисицу сыр пленил,

Ірімшікті Құдайым

Кез қылды бір күн қарғаға.

Алып ұшып барды да,

Қонды бір биік ағашқа.

Үлкен олжа емес пе

Ірімшік деген қарны ашқа?

Бір жеп алып, шүкірлік

Қылайын деп аллаға,

Тұмсығында ірімшік,

Ойланып қарап тұр еді,

Бір қу түлкі сорына

Жақын жерде жүр еді,

Піл мен қанден

По улицам Слона водили,

Как видно, напоказ.

Известно, что Слоны в

диковинку у нас,

Так за Слоном толпы зевак

ходили.

Отколе ни возьмись,

навстречу Моська им.

Увидевши Слона, ну на него

метаться, И лаять, и

визжать, и рваться;

Ну так и лезет в драку с ним.

Көшеде піл жетелеп біреу жүрді, 

Кім көріпті хайуанды

мұндай түрлі.

Көрсеткелі ап жүрген жануарды

Тамашалап, артынан жұрт боп

ерді.

Көшеде кез боп бір қанден

Ұмтылды пілге шаптығып.

Шаңқылдап үрді ерленіп,

Тартынбай ұрысар жан шығып.

Қанденге бір ит кездей боп

Есек пен бұлбұл

Тойған есек шөпті оттап маңайдағы Сонырқап шатқа кетті

Осел увидел Соловья И говорит ему:

қай-қайдағы.

"Послушай-ка, дружище! Ты, сказывают, петь великий мастерище. Хотел бы очень я Сам посудить, твое услышав пенье, Велико ль подлинно твое уменье?«

Тентіреп өлкені өрлеп келе жатып,

Жолықты бір бұлбұлға тоғайдағы.

Абай мен Лермонтов

Теректің сыйы

Терек воет, дик и злобен,

Асау Терек долданып, буырқанып,

Меж утесистых громад,

Тауды бұзып жол салған,

тасты жарып.

Буре плач его подобен,

Слезы брызгами летят.

Арыстанның жалындай

бұйра толқын

Но, по степи разбегаясь,

Айдаһардай бүктеліп, жүз толғанып.

Он лукавый принял вид

И, приветливо ласкаясь,

Кавказдан шықты жайнап,

Морю Каспию журчит:

қылып у-шу,

Түзу жерден жол кернеп ұлғайды су.

Қалың қайрат бойында, беті күліп,

Момынсынған пішінмен ағады қу.

Қараңғы түнде тау қалғып

Горные вершины

Спят во тьме ночной;

Тихие долины

Полные свежей мглой;

Не пылит дорога,

Не дрожат листы...

Подожди немного,

Отдохнешь и ты.

Қараңғы түнде тау қалғып,

Ұйқыға кетер балбырап.

Даланы жым-жырт, дел-сал қып,

Түн басады салбырап.

Шаң шығармас жол дағы,

Сілкіне алмас жапырақ.

Тыншығарсың сен дағы,

Сабыр қылсаң азырақ.

Ой толғау стратегиясы

Авторы:

Жанры:

Тақырыбы:

Идеясы:

Кейіпкерлері:

Тәрбиелік түйіні:

Инсерт әдісі

Кімді оқыдым

Танысқан шығармам

Берген тәрбиесі

Менің көзқарасым

Салыстыру

стратегиясы

Пушкин

Абай

.

Крылов

Абай

.

Лермонтов

Абай

.

ТОПТАСТЫРУ стратегиясы

Абай аудармалары

ТОПТАСТЫРУ стратегиясы

Теректің сыйы

Лермонтов

Қараңғы түнде тау қалғып

Пушкин

Татьянаның қырдағы әні

Абай аудармалары

Есек пен бұлбұл

Крылов

Түлкі мен қарға

Піл мен қанден

Синквейн әдісі:

1.Зат есім.

2.Сын есім.

3.Етістік.

4.Сөйлем.

5. Синоним.

Ғұмырдария стратегиясы

Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбаев әр шығарманы болсын өз көңіл күйіне үйлестіре, қысылмай, қымтырылмай еркін тәржімалайды. Сонда да кейбір аударма өлеңдері түпнұсқамен өте жақын келіп, мейлінше үндес шығып жатса, ол – оның ақындық шеберлігінің бір қырынан көрінуі, қызықтап, қазақшалап отырған түпнұсқаның сарыны мен ой-сезімінің арасындағы үйлестіктің нәтижесі.      Абайдың ең бір ұмытылмас еңбегі орыстың ұлы жазушыларынан өзі үлгі-өнеге алумен бірге, оларды қазақ халқына таныстырып, олардың еңбегін аударып өз еліне үлгі етуінде. 

.

Үйге тапсырма:

Абайдың бір аудармасын жатқа айту, кесте бойынша әңгімелеу.

Бағалау: