Б?л жобада ?зіні? сыныптастарыны? ж?не сынып жетекшісіні? есіміні? сырын білуге деген ?ызы?ушылы? туындады. Сол себепті есімдерді? негізгі ма?ынасын білу ма?сатында «Есімдер еліне саяхат» та?ырыбын та?дап алды. О?ушы осы ба?ытта ізденіс жасап, ?аза? есімдеріні? к?ркемдігі, байлы?ы ж?не ма?ыздылы?ы ж?нінде білген. ?сіресе ?з сыныптастарыны? есіміні? сырына ??іліп, мол ма?л?мат?а ?ол жеткізген.
Приречное орта мектебіні?
4 - сынып о?ушысы
М?нкей Айтол?ыны?
«Есімдер еліне саяхат»
?ылыми жобасына
Пікір
О?ушы хал?ымызды? ерекше к??іл б?летін ??рыптарыны? бірі - бала?а ат ?ою м?селесіне ??ілген. ?зіні? кішкентайлы?ына ?арамастан, біршама ?аза?ты? ат ?оюда?ы салт –д?ст?рлері деректермен танысып, салыстырып, ересектермен ке?есе отыра ?зіндік топшылау жасай білген.
?ылыми жоба мазм?нды? ж?не ??рылымды? жа?ынан да ?з жасы де?гейі к?лемінде талап?а сай. Та?ырыпты? ?зектілігі, жа?ашылды?ы дау тудырмайды. О?ушы ?аза? есімдеріне талдау жасап, ?алымдарды? пікірлерімен таныс?ан. Адам есіміні? ма?ыналы болуын ж?не адам затыны? со?ан лайы? болуын т?йіндей отыра, ат ?оюда ересек адамдар?а жауапкершілікпен ?арау?а ой салады, ?зіндік ?сынысын жасайды.
Тегшбаяр.Б.?_________
О?у ісіні? ме?герушісі
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?ылыми жоба презентация»
Қош келдіңіздер!
Мен әлемді зерттеймін
Жобаны қорғаушы: №22 Приречное орта мектебінің
4 “а” сынып
оқушысы Мәкей АйтолқынЖетекшісі: Қазақ тіл мен әдебиет пәнінің мұғалімі Мұхамедхан.С
ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ
Есімдер еліне саяхат
Зерттеу мақсатым
Бүгінгі балаларға қойылған есімдердің сырын анықтау
Есімдер ұғымына талдау жасау
Сауалнама арқылы өз сыныптастарымның есімдерінің сырын білу, деңгейін анықтау
Зерттеу міндеттері
Қазіргі қазақ есімдеріне талдау жасау;
Сыныптастарымның есімдері туралы мағұлымат жинау;
Сауалнама жүргізу арқылы сыныптастарыма есімдері туралы мәлімет беру;
Зерттеудің басты кезеңдері
болжам
іздену
әңгімелесу
сауалнама
қорытынды
Болжам
Есімінің сырын білу арқылы өзін-өзі тануға жол ашу;
Егер барлық адамдар өз есімдерінің сырын білсе, онда қазіргі заманда көбейіп бара жатқан шет елдердің есімдерін қоймас еді.
, Аюбай,
Сәбиге ат қойюдағы салт-дәстүр
Қыздарға аспан әлемінің, аңдардың,асыл тастардың нәзік өсімдіктердің атын қою. Алтын, Шолпан.
Балаға артық саусағына қарай ат қою. Артықбай
Қару – жарақ аттарына байланысты ат қою. Қылышбай
Мұрат –мақсатыма жеттім –ау деген ниетпен ат қою. Арман, Мұрат .
Балаға тіл көз тимейді деген ниетпен ат қою. Жаманбай
Баланың дені сау, жаны берік болу үшін ат қою. Тасболат
Соңғы балаға ат қою. Кенжегүл, Кенжетай
Ұлы жоқ үйде қыз туғанда ат қою. Ұлбала, Болған.
Мерзімінен бұрын дүниеге келген балаға ат қою. Шалабай .
Баласы шетіней берген үйде жас сәбиге ат қою. Жүрсін .
Төрт түлік мал, аң мен құстарға байланысты ат қою. Арыстан
Баланың өмірі ұзақ, көп жасасын деген ниетпен ат қою. Көпжасар .
Ерекше көзге түскен белгілеріне қарай ат қою. Қалдыгүл .
Елдің ардақты азаматтарының атын солардай батыр ,ақын болсын деген ниетпен ат қою. Абай, Исатай
Ислам дініне байланысты ат қою. Мұхаммед, Иса.
Қазіргі есімдер
Арсен
София
Артур
Эльмира
Лиза
Руслан
Жанна
Эрне
Сыныптастарыммен сауалнама өткізген сәт
Сауалнама
Өз есімің ұнай ма?
А) ұнайды
Ә) ұнамайды
2. Өз есімің жайлы білесің бе?
А) білемін
Ә) білмеймін
Сауалнама қорытындысы
Сыныптастарымның есімдері
Ақбота- бала аппақ бота сияқты болған соң ұқсату мақсатымен қойылған есім.
Аружан – әдемі,ару,сұлу,көрікті болсын деген мақсатта қойылған есім.
Алпамыс - Алпамыс батырдай ержүрек, батыр болсын деген мақсатпен қойылған есім.
Айтолқын - болашақта айдай жарық, толқындай қайратты болсын деген мақсатта қойылған есім.
Бекарыс - “бек” сөзі- батыр деген мағынаны білдірсе, “арыс” сөзі- ру, тайпа деген мағынаны білдіреді. “Бекарыс” есімі- ру, тайпаның батыры болсын деген мақсатпен қойылған есім
Марғұлан – Әлкей Марғұлан сияқты әдебиеттанушы, өнертанушы, шығыстанушыболсын деген мақсатпен қойылған есім.
Тілеуберді - ата –анасының тілегі орындалу мақсатында қойылған есім.
Нұрбибі- араб тілінен алынған “бибі” –сөзі нұрлы, көрікті, ажарлы қыз бала.
Нұрай - көрікті, нұрлы, айдай сұлу, көркем болсын деген мағынада қойылған есім.
Назгүл - иран тілінен алынған “ноз”- еркелік , наздық, яғыни гүлдей құлпырған., әдемі, әсем қыз.
Риза – араб тілінен алынған жағымды, ұнамды, сүйкімді сүйікті; разы қалауы деген мағынада қойылған есім.
Гауһар - иран тілінен алынған гауһар-қымбат, бағалы тас, маржан ,інжу түрі -жауһар болсын деген мағынада қойылған есім.
Дильназ – парсы тілінен “диль”-өмір еркесі, қосымша сөз “наз”- еркелік, наздық деген мағынада айтылып, өмірдің ерке наз қызы болсын деген мағынада қойылған есім.
Шолпан: сезімтал, сүйкімді, тәкаппар, іскер, жолы болғыш.
Нептун: жұмсақтық, сезімтал, қайырымды, философ.
Сатурн: сырты суық, іші жұмсақ, бірбеткей, сақ,өз еңбегіне сүйенеді,, сенім артуға болады.
Марс: қайратты, қызба, басынан сөз асырмайды, қысымға төзбейді, өзімшіл тек өзіне сенеді.
Жер: сүйкімді, әдепті.
Қорытынды
Қазіргі кезде біз үшін мағынасы жоқ әртүрлі Диана, Тансу, Алсу, Дамир сияқты қазаққа жат жеңіл аттарды қою белең алып бара жатыр. Әрбір ата-ана баласына ат қоярда өзіне жүктелер жауапгершілікті жете сезініп, оған сақтықпен қарауы керек, он ойланып, он толғанып барып қана жүрегі қалаған есімді сәбиіне қойғаны абзал. Өйткені, Есімдердің адам өміріне, адам тағдырына тигізер ықпалы мол.
Адам баласы туылғанда азан шақырып қойған есімін құрмет тұтып, ата-анасының үмітін ақтау қажет.
Бұл зерттеу жұмысымды өз есімі жайлы білгісі келетін ұл-қыздар және сынып оқушыларын әр қырынан танығысы келетін ұстаздар қолдана алады.
