«Сен өзіңді білесің бе?» танымдық сабақ

Мақсаты: оқушылардың өзіндік «Мен»- ін анықтауға, жеке тұлға ретінде дамуына бағыт бағдар беру. 
Көрнекілігі: мақал-мәтелдер, екі жас теректің суреті. 
Мақал-мәтелдер: 
1) Жақсы болсаң жақын көп. 
2) Талабы жоқ жас ұлан 
Жалыны жоқ шоқпен тең. 
3) Өжет адам елімді жеңеді. 
4) Адам болатын бала алысқа қарайды. 
5) Елгезек екі айтқызбайды. 
6) Атаңның ғана баласы болма, 
Адамның баласы бол. 
7) Сабағы жаман жемістің дәні де жаман. 
8) Балаң жаман болса көрінгеннің мазағы. 

Мұғалім: 
- Балалар, сонау ежелгі дәуірден бері көптеген ойшылдар «Адам деген не?» деген күрделі сұраққа жауап іздеп келді. Дегенмен, бұл сұраққа тіпті философтардың өзі де нақты дәл жауап бере алмай келеді. Қазақстан Республикасының «Балалар туралы» заңында «Бала 18-ге толмаған адам» - дейді. Ендеше сендер «Мен өзімді білемін бе?», «Мен кіммін?», «Келешекте қандай азамат боламын?» - деген сұрақтарды ойлап көрдіңдер ме? Сендер жеке- жеке тұлғасыңдар. Келешекке адамгершілігі мол, білімді, мәдениетті, еңбекқор азаматтар мен азаматшалар болып өсулерің керек. Мына даналық сөздерді талдап көрелік: 
1) Адам ата-анадан туғанда есті болмайды, естіп, көріп, ұстап, татып, ескерсе, дүниедегі жақсы-жаманды таниды –дағы, сондайды білгені, көргені көп адам білімді болады. (Абай, 19-қара сөз) 
2) Жақсы адамды көргенде оған тең келу жайында ойлан да, жаман адамды көргенде өзіңді өзің зертте. (Конфуций) 
3) Өзіңді өзің тану – даналықтың белгісі. (К.Маркс) 
4) Тегінде адам адам баласынан ақыл, ғылым, мінез деген нәрселермен озады. Одан басқа нәрсемен оздым ғой демектің бәрі де ақымақшылық. (Абай) 
Есіңде болсын: 
1. Өзіңе, айналаңдағыларға сын көзбен қарауға үйрен. 
2. Адам бойындағы жағымды, жағымсыз қасиеттер туралы өз пікіріңді қалыптастыр. 
3. Өзіңді, жолдастарыңды, айналаңдағыларды құрметтеуге, сыйлауға, тыңдауға үйрен. 
4. Өз ойыңды еркін айтуға үйрен. 
5. Кемшіліктеріңді жою жолдарын ізде, ойлан. 

Оқушылардың өздері туралы не ойлайтындарын сұрайық? 
- Балалар, енді біз «Мен туралы айтып бер» ойынын ойнайық. Мына парақтарда 1-ден 20-ға дейңн сандар жазылған. Мен сендерге адамдарға тән мінез-құлықтарды оқимын, сендер нөмір бойынша өздеріңе тән қасиеттердің қасына (+) немесе (-) таңбаларын қоясыңдар. 
«Мен туралы айтып бер» ойыны: 
1) Ашықпын 
2) Сабырлы, байсалдымын 
3) Жұмсақпын 
4) Өжетпін 
5) Өзіне ғана сенетін адаммын 
6) Жанасқышпын 
7) Жанасқыш емеспін 
8) Сабырсыз, мазасызбын 
9) Тілалғышпын 
10) Ұялшақпын 
11) Батылсызбын 
12) Күмәндануға бейіммін 
13) Сенгішпін 
14) Ашуланшақпын 
15) Турашылмын 
16) Зерек, тапқырмын 
17) Жетекші (лидер) болуға дайынмын 
18) Ережелерге, тәртіпке бағына аламын 
19) Жинақы емеспін, шашырыңқымын 
20) Басқаның көңіл-күйін түсінемін 
21) Қиялшыл, арманшылмын 
22) Қырсықпын 
Егер (+) таңбасы көп болса, онда өзіңді білетін, ұстамды бала деуге болады, ал егер (-) таңбасы көп болса онда өзіңді, мінез-құлықтарыңды түзету керек, қоршаған ортаңа басқа көзбен қарау керек деп білерсің. 

Қорытынды бөлім: Бала тұлғасын қалыптастыру, жетілдіру жолдары. 
Мұғалім: Балалар, бүгінгі тәрбие сағатында жеке тұлға туралы әңгімелер айтылды, өз пікірлеріңді айттыңдар. Кейбір балалар мынадай уайымшылдыққа бейім болады. 
1) Мен жолдастарымның арасында жүрсем де, өзімді жалғыз сезінемін. 
2) Мен өзімді жақсы көрмеймін. 
3) Мен кемшіліктерді өте жиі жіберемін 
4) Менде кейде шыдамдылық жетіспейді 
5) Кейде өзім кінәлі болсам да мойындағым келмейді. 
Осындай кемшіліктер болмау үшін өздеріңе баға бере білулерің керек. Ынта-жігерлеріңмен өздеріңді тәрбиелеп, адамгершілікке, тәртіптілікке, мінез-құлықтарыңды реттей алуға үйренулерің керек. Әр күн сайын ұйықтар алдында «бүгін не істедім?», «кімді ренжіттім?», «қандай кемшіліктер, жақсылықтар жасадым?» , «ренжіткен кісімнен ертең кешірім сұрайын?» деген оймен жатыңдар. Сонда сендер жақсы ұйықтап, жақсы дем аласыңдар. Абай атамыз: «Мінезді түзеуге болмайды дегендердің тілін кесер едім»-деген. Ендеше, бәсекеге қабілетті экономика үшін, қоғам үшін бәсекеге қабілетті тұлға болып ер жетулерің керек. Бүгіннен бастап мынадай міндеттерді қабылдайық: 
1) Тура бүгіннен бастап өз денсаулығыма қарауды бастаймын. 
2) Тура бүгіннен бастап дене шынықтыруларын жасаймын 
3) Тура бүгіннен бастап адамгершілік тұрғысынан жақсы істер істеймін. Біреуге жақсылық жасауға даяр тұрамын. 
4) Тура бүгін келешек өміріме жоспар жасап, оған жету жолында қадамдар жасаймын. 
5) Тура бүгіннен бастап жарты сағаттай өзім жалғыз отырып өзім туралы ойлаймын. Тек қана жақсы қиялға, жақсы арманға берілемін. 
6) Тура бүгіннен бастап мен өзімді бақытты сезінемін. Өзімді де, мені қоршаған жандарды да жақсы көретін боламын. 
7) Сонымен менің бүгіннен бастап жақсы өмірім, бақытты күндерім басталды. 
Ал тәрбие сағатын, Ф.М.Достаевскийдің «Өзіңнен өзіңді ізде, өзіңе өзің бағын, өзіңді өзің тани біл» деген сөздерімен қорытындылап, келешекте ержеткенде «Мен қандай адаммын?» - деген сұраққа ұялмай жауап бере алатындарыңа кәміл сенемін.