Кітап – рухани ?азына

Тақырыбы:

Кітап – рухани қазына

Мақсаты:

Оқушыларға

білімнің

кітап

арқылы

берілетінін

ұғындыру.

Оқулықты

құрметтей білуге,

ұқыптылыққа,

адамгершілікке

тәрбиелеу.

1- топ: «Кітапсүйгіштер»; 2- топ: «Кітапқұмарлар»

І «Кітап- рухани қазына» (кітап туралы деректер айту) ІІ «Өлең- сөздің патшасы» (кітап туралы өлеңдер) ІІІ «Мақал-сөздің мәйегі» ІҮ «Өнерлі өрге жүзер» (көрініс: науқас кітап) Ү «Білімді- мыңды жығар» (сіздерге берілген сұрақтарға мақалмен жауап беру) ҮІ «Ойлан тап» (жұмбақ шешу) ҮІІ «Білім-көзі кітапта» (сұрақтарға жауап беру) ҮІІІ «Тапқыр болсаң тауып көр» (сөзжұмбақ шешу)

Кітап туралы не білеміз?.

Кітап – араб сөзі, “жазба”, ал түрікше “дәптер”,”мерзімді баспасөз басылымы”деген сөз.

Кітап өмір айнасы,замана сыры,тарих шежіресі,оқу,тәрбие құралы.

Мағынаны тану.

Алғашқы кітап баспасы ағаштан жасалды. Қазақ кітап баспасы Ресейге қосылған соң қалыптасты.

Тұңғыш қазақ кітаптары 1800 жылы шығарыла бастады.

Кітап қайдан шықты?

Біздің заманымыздың II ғасырында қарапайым Қытай шебері Цай Лунь қағазды ойлап тапты. Ескі шүберектен жасалған. Самарқанның сарғыш қағазы әлемге әйгілі болды. Алғашқы ағаш баспа қалыбы II ғасырда пайда болды. Қазақ жерінде кітаптың шығуы Қазақстанның Россияға қосылуымен байланысты. Бұған дейін қазақ халқының кітаптары араб әрпімен жазылып, қолжазба түрінде тарады. 1800ж патша үкіметі Россия халықтарының тілдерінде кітап шықты. Қазақстанның: Қазан, Уфа, Орынбор, Семей.

“ Пергамент” кітабы.

Кіші Азиядағы пергам патшалығының шеберлері жануарлар терісінен жазу жазатын жаңа материал әзірледі.Ол сол патшалықтың атымен”Пергамент” деп аталды.Пергаментке , яғни жарғақ теріге жазылған кітаптар дүниеге келді.

“ Папирус” кітабы.

Мысырда жазуға папирус қолданыла бастады.Кітап “Папирус”деп аталатын су өсімдігінен дайындалған материалға жазылып,жұмыр таяқшаларға шиыршықтап оралды.

Түркі халықтарының көне жазба ескерткіші.

Түркі халықтарының көне дәуірдегі ұзақ ғасырлық мәдени мұраларының бірі – Күлтегін ескерткіші .  … Бізге жеткен Түрк i тарихы да осы VII-VIII ғасырларда жазылған Орхон-Енисей жазба ескерткіштері арқылы белг i л i болды.

Түптеу цехы.

Кітап басу цехы.

1041 -48 жылдары V. Кітап ұстау ережелері:      1.    Кітап - адам өмірінің таусылмас қазынасы, дүниенің айнасы, ғылым-білімнің көзі, өнер мен тәрбие құралының ең мықты қаруы болатын ақылшы екенін түсінуі керек.    2. Кітап оқыған кезде бөлменің  ауасын тазартып  жарықтың жеткілікті  болуын қадағалау керек.     3. Кітап жатқан үстел беті мен жарықтың ара қашықтығы 1 метрден кем болмауы керек.   4. Кітапты күнделікті үзбей оқып, дағдыға айналдыру керек. Ол үшін  күнде кітап оқуға 3-4 сағат бөлуді жоспарлау керек.    5. Кітап пен көздің ара қашықтығы 35-40 см  және әрбір 45-50 минуттан соң оқудан үзіліс    жасап отыру керек.    6. Кітапты қалай-болса солай оқымай, оларды белгілі мақсатпен  жоспар бойынша оқуға дағдылану керек.    7. Кітапты төсекте жатып, ас ішіп отырып оқымай, үстелдің үстінде оқу керек.    8. Кітапты оқығанда ойға сақтауға, керектерін жатқа айта білуге, керекті сөздерді жазып алып, өмірде пайдалануға әдеттену керек.    9.Кітаптағы түсініксіз жерлерді қайта-қайта бірнеше рет ойланып, талдау жасап оқып, оның қиындығын жеңу керек.   10. Кітаппен қоса Республикалық балаларға арналған басылымдарға: “Ұлан” газеті, “Балдырған”, “Бала би” т.б. журналдарына жазылу керек.   11. Кітапты үнемі тыстап, ұқыпты, кірлетпей ұстауымыз керек.   Кітап ұстау ережелері:

•   Кітап жатқан үстел беті мен жарықтың ара қашықтығы 1 метрден кем болмауы керек.
• Кітап пен көздің ара қашықтығы 35-40 см  және әрбір 45-50 минуттан соң оқудан үзіліс    жасап отыру керек.

Есіңе сақта!

1 .Кітапты ұқыпты,таза ұстау керек.Өздеріңнен кейін оны көптеген балалар оқитынын есіңнен шығарма.

2.Кітапты төсекте жатып,ас ішіп отырып оқыма,кітап оқуды үлкен ой еңбегімен оқу керек.

3.Кітапты қалай болса солай оқыма.

4.Кітапты жыртуға,сызуға болмайды.

5.Кітапханада шулауға болмайды,өйткені басқаларға кедергі келтіресің.

Кітап та алма ағашы,

Жемісін біздер теретін.

Тәтті алмаға балашы,

Кітабыңның әр бетін , -

деп Мұзафар Әлімбаев атамыз жырлағандай әдеби кітаптар мен оқулықтар сендерге білім көзі,рухани мен тәрбие аламыз.Оқығаның,тоқығаның көп болса жеңбейтін жау,алынбайтын қамал жоқ.Дана халқымыз « Білекті бірді жығады,білімді мыңды жығады» деп бекер айтпаса керек.

Мұзафар Әлімбаев

Жұмбақ шешу.

Көп әңгімем өлеңім,

Күнде ақыл беремін.

Жақсы көрсе мені кім,

Мен де оны жақсы көремін. ( Кітап).

Жеті жұрттың тілін біл

1. Асыл сөзді іздесең,

Абайды оқы, ерінбе.

2. Білгенің-бір тоғыз,

Білмегенің тоқсан тоғыз.

3. Кітап – алтын

қазына.

4. Кітап – білім бұлағы,

Білім – өмір шырағы.

1041 -48 жылдары V. Кітап ұстау ережелері:      1.    Кітап - адам өмірінің таусылмас қазынасы, дүниенің айнасы, ғылым-білімнің көзі, өнер мен тәрбие құралының ең мықты қаруы болатын ақылшы екенін түсінуі керек.    2. Кітап оқыған кезде бөлменің  ауасын тазартып  жарықтың жеткілікті  болуын қадағалау керек.     3. Кітап жатқан үстел беті мен жарықтың ара қашықтығы 1 метрден кем болмауы керек.   4. Кітапты күнделікті үзбей оқып, дағдыға айналдыру керек. Ол үшін  күнде кітап оқуға 3-4 сағат бөлуді жоспарлау керек.    5. Кітап пен көздің ара қашықтығы 35-40 см  және әрбір 45-50 минуттан соң оқудан үзіліс    жасап отыру керек.    6. Кітапты қалай-болса солай оқымай, оларды белгілі мақсатпен  жоспар бойынша оқуға дағдылану керек.    7. Кітапты төсекте жатып, ас ішіп отырып оқымай, үстелдің үстінде оқу керек.    8. Кітапты оқығанда ойға сақтауға, керектерін жатқа айта білуге, керекті сөздерді жазып алып, өмірде пайдалануға әдеттену керек.    9.Кітаптағы түсініксіз жерлерді қайта-қайта бірнеше рет ойланып, талдау жасап оқып, оның қиындығын жеңу керек.   10. Кітаппен қоса Республикалық балаларға арналған басылымдарға: “Ұлан” газеті, “Балдырған”, “Бала би” т.б. журналдарына жазылу керек.   11. Кітапты үнемі тыстап, ұқыпты, кірлетпей ұстауымыз керек.   Кітап ұстау ережелері:

•   Кітап жатқан үстел беті мен жарықтың ара қашықтығы 1 метрден кем болмауы керек.
• Кітап пен көздің ара қашықтығы 35-40 см  және әрбір 45-50 минуттан соң оқудан үзіліс    жасап отыру керек.

Кітап

Кітабың сенің, құралың,

Жағар білім шырағын.

Баса алмайсың ешқашан,

Онсыз алға бір адым.

Кітабыңды құрметте,

Күтіп ұста кірлетпе.

Кішілерге табыс ет,

Дақ түсірмей бір бетке.