К?рнекілігі: натюрморт ыдыстар, натюрмортты? екі кезе?і бейнеленген суреті, с?з ж?мба?.
?діс-т?сілдер: с?ра?-жауап, ?йрету
Типі: аралас
Т?рі: д?ст?рлі
П?н аралы? байланыс: ?дебиет, д?ниетану
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і:
О?ушыларды т?гендеу, назарын саба??а аудару.
?нерді тауды? б?ла?ынан,
?ойды? ??ла?ынан
Анамны? ж?зінен
Ешкіні? м?йізінен ?йрендім,
-деп ?.?астеев атамыз айт?андай б?гінгі бейнелеу ?нері саба?ымызды бастаймыз.
ІІ. Жа?а саба??а дайынды?
С?з ж?мба? ар?ылы «дастар?ан» с?зін табу
Д
А
С
Т
А
Р
?
А
Н
Аппа? ас м?зы бар,
Балалар ?ызы?ар. (балм?зда?)
Е? мы?ты д?рі,
ж?ртты? б?рі,
ауырса ішер
Б?л нені? н?рі (ш?бат)
Аппа? с?йы?
ш?лі? ?анады
ішсе? ??йып (с?т)
?ппа? тал?ан, ащы д?мі
онсыз кірмес ас н?рі (т?з)
Жыл?ы етінен дайындалатын ?лтты? та?ам (?арта)
С?збеден не дайындаймыз? (??рт)
Аппа? су д?мі т?тті,
ішсе? сусын ?андырады
ш?лдегенде ?атты (?ымыз)
та?амдарды? асылы
?уат берер к?ші бар (нан)
С?йы? еді аппа?
бауырдай болып ?алыпты
ішсе? д?мі т?тті-а? (айран)
ІІІ.Жа?а саба?.
Натюрморт салуда ыдыстар, ?рт?рлі д?мді та?амдарымен ерекшеленеді. С?ндігімен де к?зге т?седі, ?сем к?рінеді. Ыдыс-ая?тар?а та?амдар салынып дастархан?а ?ойылады. Сол ыдыстар?а ?араса?, дастархан ?стіне ?ойыл?ан натюрморт сия?ты. Осы н?рселерді пайдаланып, «мені? та??ы асым» деген та?ырыпта натюрморт ??растырып, сурет салайы?.
ІV. ?орытынды.
Жа?а саба?ты т?сіндіріп бол?ан со?, оны пысы?тау ?шін с?ра?тар?а жауап с?раймын.
Оқушылар бүгінгі біздің өтетін тақырыбымыз түстері қарама-қайшы заттардан құралған натюрморт.
Жалпы натюрморт дегеніміз не? Жансыз заттар мен бұйымдардан құралған өнер.
Ал, ендеше түстер туралы айтып көрейік.
Түстер неше топқа бөлінеді және қандай болып?
Түстер 2 топқа бөлінеді: жылы түстер, суық түстер
Олай болса түс әлеміне саяхат жасап көрейік:
+ =
+ =
+ =
+ =
III.Жаңа сабақ
Натюрморт салуға үйрену бейнелеу өнерінде сауатты сурет салуға бейімделудің алғашқы шарты болып табылады.
Натюрморт- жансыз заттар мен бұйымдарды бейнелеу құралдары арқылы салынған көркем туынды.
Сондықтан натюрморт жанрларына ерекше назар аударған жөн.
Натюрморт- француз сөзі, дәл мағынасы «өлі табиғат» деген ұғымды білдіреді. Оған тұрмыста күнде кездесіп жүретін заттарды, жемістерді, алуан түрлі тағамдарды бейнелейтін картиналар жатады. Стол үстіндегі заттардан тұтас бір-бірімен сурет салу үшін алдымен оларды дұрыс орналастыруымыз керек. Қағаз бетіне заттарды орналастыру, орын белгілеу, көру нүктесін таңдау үйлесімділіктің бастапқы негізі болып табылады. Нұсқаның жеке бөліктері бір-бірімен байланысты болғанда ғана үйлесімділік шешім дұрыс болады.
Натюрморттың орындалу кезеңдері
Қағаздың ортақ нүктесін тауып, заттардың шеткі нүктелерін анықтау
Нұсқаның толық көрінісін көмекші сызықтар арқылы шығарып салу
Нұсқадағы жалпы заттардың түстерін анықтау, көлеңке жарығын белгілеу
Нұсқаның түстерін политраның көмегімен анықтау
Сонымен қатар бояу реңдік үйлесімділігіне аса мән беру керек. Мысалы қоңыр түсті құмыраның фонына көк түсті материал ілсек көкшіл түс басым болады. Ал, қоңыр құмыра сары фонға қарағанда қараңғылау көк фонда жарықтау болып көрінеді. Олай болса бүгінгі натюрморттарымызды түстер арқылы көрсетейік.
Жұмыс барысында ребус шешу:
,, ,
IV.Қорытынды:
Тест сұрақтары таратылады.
Жансыз заттардан құралған өнер / натюрморт
Жазықтық бетінде бояу түрлері арқылы орындалатын көркем шығарма / живопись
Теңіз, көл сияқты табиғат көрінісін бейнелейтін көркем шығарма / маринист
Адамның бет пішінін бейнелейтін көркем щығарма / портрет
Белгілі бір оқиғалармен тарихи кезеңдер бейнеленген көркем шығарма / тарихи жанр
V.Бағалау: Оқушылардың жұмыстарын көрме арқылы мадақтап, талдап, бағалау
VI.Үйге тапсырма беру:
Өздеріңе ұнаған натюрморт туралы үш наброска салып келу.
Шалқар аудандық көркемсурет лицейі
Ашық сабақ
Тақырыбы:
Интерьердегі натюрморт
Өткізген: Есмурзаева Мира
Шалқар қаласы
Сабақтың тақырыбы: Интерьердегі натюрморт
Сабақтың мақсаты:
а) білімділігі: түс туралы ұғымды қалыптастыру, қойылымның көңіл-күйінің негізгі айқындаушысы, нюанстық түсті, жарық-көлеңке қойылымның дұрыс бейнелеуін көздеу
ә) дамытушылығы: зат кескінін, түс үйлесімділігін бере білуге үйрету
Жансыз заттар мен бұйымдардан бейнелеу құралдары арқылы салған көркем туынды.
ІІІ. Жаңа сабақ
Жалпы интерьер дегеніміз-ғимараттың ішкі көрінісі. Затты кеңістікте бейнелеу үшін жақындағы заттар анық, ал алыстағы заттар солғын бейнеленуі қажет. Алыстағы тұрған жарық түсті заттар өз түсінен қараңғылау, ал қараңғылау заттар сәл жарық болып бейнеленуі тиіс.
Жақындағы түстер-ашық, ал алыстағы түстер солғын болып жазылуы тиіс. Жарық көзінен алыста тұрған заттарға қарағанда жақын тұрған зат бетінің жарығы өз деңгейінен артық бейнеленеді. Әсіресе үй ішінің көрінісін бейнелегенде бүйір қабырғалар алдыңғы заттарға қарағанда алыстағы заттар кішірейіп көрінеді.
Ал, енді оқушылар, осы бүгінгі сабағымыз интерьердегі натюрморт, яғни бөлме ішін бейнелеп, бояулар үйлесімдігі арқылы көрсетейік.
ІV. Бағалау.
Оқушылардың жұмыстарын тексеріп, жақсы шыққан жұмысты мадақтап көрсету. Сабаққа қатысып отырған оқушыларды бағалау.
а) білімділік: заттың түсі және жарықтың сол түске әсері ұғымын бекіту, салу тәсілдерін үйрету
ә)дамытушылық: оқушылардың эстетикалық талғамдарымен шеберлік ынта қабілетін дамыту
б) тәрбиелік: сұлулыққа, тазалыққа, ұқыпты салуға тәрбиелеу
Көрнекілігі: натюрморт ыдыстар, натюрморттың екі кезеңі бейнеленген суреті, сөз жұмбақ.
Әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, үйрету
Типі: аралас
Түрі: дәстүрлі
Пән аралық байланыс: әдебиет, дүниетану
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушыларды түгендеу, назарын сабаққа аудару.
Өнерді таудың бұлағынан,
Қойдың құлағынан
Анамның жүзінен
Ешкінің мүйізінен үйрендім,
-деп Ә.Қастеев атамыз айтқандай бүгінгі бейнелеу өнері сабағымызды бастаймыз.
ІІ. Жаңа сабаққа дайындық
Сөз жұмбақ арқылы «дастарқан» сөзін табу
Д
А
С
Т
А
Р
Қ
А
Н
Аппақ ас мұзы бар,
Балалар қызығар. (балмұздақ)
Ең мықты дәрі,
жұрттың бәрі,
ауырса ішер
Бұл ненің нәрі (шұбат)
Аппақ сұйық
шөлің қанады
ішсең құйып (сүт)
Әппақ талқан, ащы дәмі
онсыз кірмес ас нәрі (тұз)
Жылқы етінен дайындалатын ұлттық тағам (қарта)
Сүзбеден не дайындаймыз? (құрт)
Аппақ су дәмі тәтті,
ішсең сусын қандырады
шөлдегенде қатты (қымыз)
тағамдардың асылы
қуат берер күші бар (нан)
Сұйық еді аппақ
бауырдай болып қалыпты
ішсең дәмі тәтті-ақ (айран)
ІІІ.Жаңа сабақ.
Натюрморт салуда ыдыстар, әртүрлі дәмді тағамдарымен ерекшеленеді. Сәндігімен де көзге түседі, әсем көрінеді. Ыдыс-аяқтарға тағамдар салынып дастарханға қойылады. Сол ыдыстарға қарасаң, дастархан үстіне қойылған натюрморт сияқты. Осы нәрселерді пайдаланып, «менің таңғы асым» деген тақырыпта натюрморт құрастырып, сурет салайық.
ІV. Қорытынды.
Жаңа сабақты түсіндіріп болған соң, оны пысықтау үшін сұрақтарға жауап сұраймын.
- Натюрморт дегеніміз не?
- Бүгін қандай тақырыпта натюрморт бейнеледік?
- Ыдыстар неден жасалады?
- Таңғы аста, қандай тағамдармен тамақтануға болады?
- Ертеңгілікте, таңғы ас ішесің бе?
Бағалау:
Оқушылар еңбектерін, салыстыра отырып бағалаймын.
Үйге тапсырма беру «Менің таңғы асым» тақырыбына эскиз салып келу.
Олай болса түс әлеміне саяхат жасап көрейік:
Натюрморттың орындалу кезеңдері
