Просмотр содержимого документа
««Жа?а тас ?асыры» /неолит ескерткіштері/»
Сабақ: ежелгі қазақстан тарихы
Сынып: 6 «К»
Күні: 22 .10.2015
Сілтеме:
Күнтізбелік жоспар, оқулық
Тақырып:
«Жаңа тас ғасыры» /неолит ескерткіштері/
Жалпы мақсаты:
Неолит дәуірінің ескерткіштерінен мәлімет алады. Мәтінді түсініп, өз көзқарасын білдіру арқылы қорытынды шығару жолдарын үйренеді. Бірлесе жұмыс істейді, өзгенің пікірімен санаса отырып, өзінің деңгейін көтереді.
Түйінді идеялар
Тарих пәнінде диалогтік оқыту арқылы сұрақ қою дағдысын қалыптастыру
Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқытуда АКТ-ны пайдалану, оқыту үшін бағалау мен және оқуды бағалау, жас ерекшелігіне сай оқыту, оқытудағы көшбасшылық, дарынды баламен жұмыс
Сабақ жоспары
Ұйымдастыру : Психологиялық көңіл күй, топқа бөлу, мақсат қою
Сабақ барысы: Блум таксономиясы
Рефлексия
Үйге тапсырма
Сабақ кезеңдері
Уақыты
Жоспар мазмұны
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар: осы іс-әрекет үшін маған қандай құралдар қажет?
Кіріспе
3 мин
3 мин
3 мин
3 мин
4мин
3мин
3мин
Психологиялық ахуал.
Мен сабақты қалай бастаймын?
Ұйымдастыру: Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру, өзін-өзі реттеуі (әлеуметтік)
Оқушыларды үш топқа бөлу
Үй тапсырмасын тексеру.
Дарынды баламен жұмыс
«Ой қозғау»
Диалог негізінде білім беру
Еркін жазу
Мәтінмен жұмыс
Тақырыпты талдау талдау
Ынтымақтастық атмосферасын орнату.
Оқушылармен амандасу. Шаттық шеңберіне тұрып, бір-біріне тілек айтқызу арқылы сыныпта жағымды ахуал туғызып аламын. Оқушылардың құрал-жабдықтарын тексеремін.
Түрлі-түсті қағаз арқылы топқа бөлемін.
Топ басшысын оқушылармен ақылдаса отырып сайлаймын.
Үйге Неолит дәуірі бойынша таныстырылым жасау берілген.
«Кім жылдам?»түрткі сұрақтарын өткізу арқылы.
Қызығушылығын ояту.
Неолит дәуірнің тағы бір үлкен жаңалығы : адамдар қаш құмыра керамика жасауды үйренді. «Қыш құмыралар заманы» деп Неолитті атаған.
Қыш ыдыс атауын – Көзе деп атаған. Тұрақтарын анықтап қалай аталғанын игереді
-Балалар, мына суреттердің бүгінгі сабаққа байланысы бар ма екен?
-Ендеше бүгінгі сабағымыздың тақырыбы қандай?
-Бүгінгі сабағымызға қандай мақсат қоясыңдар?
-Бүгін Жаңа тас ғасыры неолит ескеркіштерінен қандай заттар бүгінге жеткенін танысамыз.
Ендеше «Неолит» деген сөздің өзін қалай ұғамыз.
«Неолит ескерткіштері» мәтінін оқып шығады.
СКТ
Ежелгі адамдардың тұрақтарын сәйкестендір
Шығыс Қазақстан облысы Усть- Нарым
Орталық Қазақстан облысы Қарағанды Зеленая-Балка
Солтүстік Қазақстан облысы Пенки
Оңтүстік Қазақстан облысы Түлкібас ауданы Қараүңгір
Оқушылар мұғаліммен көңіл-күйлерімен бөліседі.. Сыныптастарына тілек айту арқылы көңіл-күйлері көтеріледі.
Өз ұсыныстарын білдіреді. Бір-бірінің пікіріне сыйластықпен қарайды.
Топтық ережеге сүйенеді.
Дарынды оқушы өзінің дайындап келген таныстырылымын қорғайды.
Оқушылар білімдерін көрсетеді. Бірін-бірі тыңдайды.
Оқушылар оқиды.
Оқушылар сөздерді оқи отыра, бүгінгі сабақтың тақырыбын анықтайды.
Оқушылар сабақтың тақырыбын ашып, сабақтың мақсатын анықтайды.
Оқушылар ойлана отырып, алғашқы білімдерін жинақтап жазады.
Оқушылар өлеңді жарты дауыспен оқып шығады.
Оқушылар өз білімдерін ортаға салады.
Әрбір топ бірлесіп орындайды
Оқушылар бір-біріне жақсы тілектер айту арқылы қарым-қатынастары жақсарады.
Оқушылар бірін-бірі қолдайды. Тақырыптың басты идеясын табады
«Дұрыс, өте жақсы»деген қолпаштау сөздер арқылы белсенділігін арттыру
«Дұрыс, өте жақсы»деген қолпаштау сөздер арқылы белсенділігін арттыру
«Дұрыс, өте жақсы»деген қолпаштау сөздер арқылы белсенділігін арттыру
Оқушылар бірін-бірі толықтырады.
Топ басшылары тобындағы оқушыларды бағалап отырады
Теректің суреті арқылы көңіл-күй, мақсаттарын жазады.
Түрлі-түсті қағаздар
PowerPoint бағдарламасында жасалған таныстыры-
лым, белсенді тақта
Белсенді тақта
Оқулық
12 мин
Мағынаны ашу
Топпен жұмыс
І топ.
Білу, түсіну.Неолит кезіндегі шаруашылықтағын қарастырып жинақтайды.
ІІ топ. Қолдану, талдау. Карта мен жұмыс жасап ескерткіштерді қарастырып жинақтайды қорғайды
ІІІ топ. Жинақтау, бағалау. Неолит дәуірінің тұрақтарын анықтап аналық топтан- аталық топқа көшу себептерін топтастырады.
І топ. Оқушылар мәтіннің негізгі ойын түсіне отырып, өмірмен байланыстырады.
ІІ топ Мәтінді оқып, өздерінің қабілеттері арқылы тұрақтарды көрсетеді.
ІІІ топ. Мәтінді оқып баяндамашылар топтастырады.
Оқушылар бірін-бірі толықтырады.
Топ басшылары тобындағы оқушыларды бағалап отырады.
Түрлі –түсті бояу, А3 қағазы.
2 мин
Сергіту сәті
Интербелсенді тақтадан сергіту сәтін көру, есту арқылы орындайды
Оқушылар сергіту сәті арқылы бойларын сергітеді.
Интербелсенді тақта
3мин
Ой толғаныс
Эссе жазу
Оқушыларды шығармашылыққа баулу үшін «Жаңа тас ғасыры ескерткіші» тақырыбында эссе жазады.
Оқушылар эссе жаза отырып, өздерін неолит заманында сезінеді.
«Автор орындығы арқылы» әсерлерімен бөліседі
«Өте жақсы, көркем сөз түрлерін өте жақсы меңгерген екенсіңдер» деген мадақтау сөздерін айта отырып, ынталандырады.
5 мин
Рефлексия
Бүгінгі сабақтан алынған білімдерін ББҮ кестесі бойынша қорытындылайды.
Оқушылар өздерінің пікірлерін ББҮ кестесі арқылы білдіреді.
Оқушылардың тақырып бойынша не білгендерін, нені білгісі келетіндіктерін рефлексия жүргізу арқылы анықтау
Рефлексия флипчарты
2 мин
Үйге тапсырма
«Жаңа тас ғасыры» неолит ескерткіштері
Тақырыпты оқиды, терминді жазып суретке әңгіме жауып, түйінді ойын табады.
3 мин
Бағалау
Қорытынды баға шығару
Бірін-бірі бағалау, топ басшысы бағалауы
Бағалау парақшалары
Неолит ескерткіштері
Неолиттік тұрақ қоныстары Қазақстанда көптеп кездеседі
Қазақ жерінде кездесетін неолит тұрақтарының ең көбісі б.з.б. мыңжылдыққа тән
Қазақстан аумағында неолиттің бесжүз аса тұрағы табылған
Зеленая Балка, Қарағанды Орталық Қазақстандағы тұраұтарынан үй малының сүйектері табылған. Бұл олардың мал шаруашылығымен айналыса бастағанының белгісі
Пенки Солтүстік Қазақстандағы Пенки селосы маңындағы түрақта тас шапқылар, жалпақ пышақтар, жаңқадан жасалған қырғыштар көбірек кездеседі
Бұлар Сарыарқаның солтүстігінде, Ертістен Есілге дейінгі аралықта орналасқан.
Жаңа тас ғасырындағы адамдар бұрынғы адамдардан барлық жағынан жоғары тұрады, олар мата тоқып, киім тігуді үйренді
Керамикалық ыдыстарға өрнектер сала білді
Неолит заманының аңшылары аңдардың соңынан жылжып көшіп отырған, сондықтан көпшілік мекен жайлары уақытша болған
Ұзақ уақыт тұрақты өмір сүрген қоныстары да кездеседі.
Қазақстанда табылған неолиттік ескерткіштер негізгі белгілері жағынан бір біріне ұқсас:
Арал өңірінен найзаның тас ұштары, жалпақ пышақтар, екі жүзі де өңделген жебе ұштары табылды
Балқаштың солтүстңгінде шақпақ кремний таастан жасалған ұсақ құралдар: тілікшелер, жаңқалар, нукулестер, жебе ұштары көп кездеседі
Орталық Қазақстандағы Жезқазған өңірінен 150 ге жуық тұрақ, көне кен шығару, жерлеу орындары табылды.
Адамның басы солтүстік батысұа қаратып шалқасынан жерлеген
Бұл неолиттік дәуірі адамдарының өзіндік дүниетанымы, о дүниеге деген сенімі болғандығының куәсі.
Усть Нарын Шығыс Қазақстан аймағынан табылған қоныстар құрал саймандарға өте бай
Мұнда құралдың қызметін атқарған өткір ұсақ сына тастар көп табылды
Олар ұсақ тастардан өткірленіп жасалған ұштар, кескіштер кездесті
Ондай құрамалы құралдарға жебе мен найза және жүзі өткір тастардан жасалған сабы сүйек не ағаш пышақ пен орақтар жатады
Оңтүстік Қазақстан облысы Түлкібас ауданы Қараүңгір
Қызылорда обылысындағы Сексеуіл тұрағы
Жануарлардың қалдықтарын зерттей келе, ғалымдар олардың секскен пайызы қой мен сиырдың, қалғандары жабайы жылқылардын ұанқалары екені дәлелденді.
Тұрғындар мал өсірумен және аңшылықпен шұғылданған.
Еңбек құралдары
Б.з.б бес мыңжылдықта жаңа тас ғасыры неолитте тас өндеу неғұрлым биік деңгейге көтерілді
Бұл кезде адамдар тасты жылтыратып тегістеуді үйренді
Еңбек құралдарының жаңа түрлерін дән үккіш, келі, балта, қайланы т.б. ойлап тапты
Өндіргіш шаруашылыққа көшу
Неолит заманының табиғи-климаттық жағдайы бүгінгі күнге ұқсас болды
Егіншілік пен мал шаруашылығы қалыптасты
Қашау балтаға айналды
Неолит тұрғындары:
Шыбықтан шарбақ тоқуды меңгерді
Ору мен тоқу ісімен шұғылданды
Кен кәсібімен және тоқымашылықпен айналыса бастады
